2:18 Die aanspreekvorm ‘Geliefdes’ (paidia) van 2:14 word herhaal om die betrokkenheid en intieme liefdesverhouding van die skrywer met die gemeentelede uit te druk.

sal hê, en Ek sal hom op die laaste dag uit die dood laat opstaan’ (met sy wederkoms);  vgl. ook Joh 14:3 ‘En as Ek gegaan en vir julle plek gereed gemaak het, kom Ek terug en sal julle na My toe neem, sodat julle ook kan wees waar Ek is’(met sy wederkoms); en Joh 14:23 ‘As iemand My liefhet, sal hy my woorde ter harte neem; en my Vader sal hom liefhê, en Ons sal na hom toe kom en by hom woon’ (nou reeds).        

‘julle het gehoor’ – Johannes veronderstel dat die lesers reeds ingelig is oor die antichris. Die verwagting is blykbaar dat daar voor die wederkoms ‘n aardsvyand van Christus sal kom om mense, ook Christene, te verlei met sy wondertekens en groot woorde (2 Ts 2:3-10).

            ‘en daar is/bestaan nou reeds baie antichriste’ – die voltooide vorm van  ‘is’ wys dat hulle verskyn het en hulle invloed duur voort. Daarmee verwys Johannes skynbaar na die lidmate wat besig is om die gemeentes te verlaat of reeds verlaat het, en die gemeentelede mislei met ‘n valse prentjie van Christus met wat hulle verkondig (dat Hy nie waarlik God is nie of waarlik mens was nie) en met hulle lewe (òf wetties hulle eie verlossing probeer uitwerk, òf wetteloos lewe sonder Christus se wet van die liefde). In wese misken hulle vir Christus.

2:19 Sedert die skrywe van die Evanglie tot hierdie eerste brief het ongeveer 10jaar verloop. Party van die gemeentelede het skynbaar weggebreek van die gemeente af, deurdat hulle siening van Christus nie langer kon saamleef met die Johannes Evangelie se skildering van Christus as God wat volledig mens geword het en sy liefdes-eis nie. So het baie van die vroeë volgelinge van Jesus ook omgedraai  oor sy woorde dat niemand na Hom toe kan kom as die Vader dit nie aan hom gegee het nie, ‘en hulle het nie meer saam met Hom gegaan nie’ (Jn 6:66).

            ‘maar hulle was nie van ons nie’ – al het hulle aan die gemeente behoort en gemeen het dat hulle aan Christus behoort, het die groep seker nie die volle konsekwensie besef wat dit beteken om Jesus te volg nie. Hulle het hulle verbindtenis met die gemeente verbreek òf omdat hulle nooit in die geloofsoortuigings van die gemeente gedeel het nie, òf nie meer daarmee kon voortgaan nie.

            ‘want as hulle van ons was, sou hulle by ons gebly het’ – as hulle waarlik toegewy was aan die waarheid van die evangelie wat die apostels verkondig het, sou hulle in die gemeente gebly het. Die voltooide verlede tyd van ‘bly’ druk die gedagte uit van voortgang van die verlede tot in die hede: hulle sou tot nou toe nog by ons gebly het in die gemeenskap van die gemeente.

            ‘maar (hulle het uitgegaan) sodat duidelik gewys is dat nie een van hulle van ons is nie’ – die passief ‘duidelik gewys is’ veronderstel dat God, met hulle uitgaan uit die gemeente, geopenbaar het dat nie een van hulle van ons is nie. God het hulle aan hulleself oorgegee om te doen soos hulle goed dink, omdat hulle nie sy Seun as God en ware mens met sy liefdesgebod en al, wou aanvaar nie. So het hulle hulle ware kleure gewys. Die Antichris maak sy verskyning op die plek waar hy die minste verwag word. Soos Judas een van die binnekring van Jesus se vertrouelinge was, en tog van hulle uitgegaan het, so ook die antichriste.

            Jesus het gesê: wie tot die einde toe volhard, sal gered word (Mk 13:13). Volharding in die geloof in Jesus is die kenmerk van mense wat deur God gered is.

Skrywer:  Prof Francois Malan

Wat beteken dit om te vas? – Francois Malan

Thayne vra:

Verduidelik asb. Vir my Matteus 9:16 – 17

Antwoord

Prof. Francois Malan antwoord:

In Mt 9:16-17 verduidelik Jesus met twee analogië hoe sy koms na die wêreld die Fariseërs en die Jode se opvatting van geregtigheid, dit is die regte manier van lewe voor God, verander het.

In die vorige twee paragrawe het eers die Fariseërs en toe die dissipels van Johannes die Doper, Jesus se optrede, wat strydig is met hulle siening van die regte optrede, bevraagteken.

Die Fariseërs, toegewydes aan die wet van God, glo as hulle met tollenaars en sondaars saam eet, word hulle onrein voor God. En in Mt 9:10 eet Jesus (die Seun van God) ‘n vreugdevolle feesmaal in die huis van die tollenaar Matteus, wat pas ‘n volgeling van Jesus geword het, en dit ook saam Matteus se tollenaar- en sondaar-vriende wat hy genooi het. Die Fariseërs glo hulle regte lewe voor God word besmet deur in die huis van ‘n heiden en ‘n sondaar in te gaan en saam met hulle te eet. Hulle vra vir Jesus se dissipels (sy leerlinge) waarom hulle leermeester saam met tollenaars en sondaars eet. Jesus, die Leermeester wat van God af kom, leer die Fariseërs oor God se wil: Hy kom soos ‘n dokter wat siekes genees van hulle siekte, en sondaars verlos van hulle sonde. God vra barmhartigheid en nie offers wat die Fariseërs en Jode  vir Hom bring nie. 750 jaar tevore het die profeet Hosea al dié woord van die Here vir Israel en Juda gesê: ‘Ek verwag liefde eerder as offers.’ Dit haal Jesus nou vir hulle aan (Mt 9:13; vgl. ook Miga 6:6-8: die Here vra nie offers nie, maar om reg te laat geskied, liefde en trou te bewys en bedagsaam te lewe voor jou God). Hulle verstaan die geregtigheid wat God van ‘n mens vra verkeerd. God vra dat ons mense met liefde sal behandel.

Johannes die Doper het ‘n asketiese lewe gevoer, en sy prediking was bedoel om die mense voor te berei vir die koms van die Messias deur berou oor en bekering van hulle sondes (Mt 3:1-4). Sy dissipels vra waarom Jesus en sy dissipels nie soos hulle en die Fariseërs vas nie (Mt 9:14). Jesus antwoord dat Hy gekom het as die bruidegom (soos Johannes die Doper van Jesus gepraat het as die bruidegom oor wie se stem hy baie bly is; Jn 3:29), en sy bruilofsgaste kan tog nie treur terwyl die bruidegom by hulle is nie – hulle sal wel vas wanneer Hy van hulle weggeneem word met sy kruisiging en dood, maar na sy opstanding verseker Hy hulle: ‘Kyk, Ek is met julle al die dae tot aan die voleinding van die wêreld’ (Mt 28:20). Jesus se bediening roep sy volgelinge op tot volle vreugde in liefdesdiens van God en medemens (Mt 22:27-29; 25:21,23).

Om die nuwe pad te beskryf van die geregtigheid voor God wat Jesus vir ons gebring het, beskryf Hy toe die twee ooreenstemmende voorbeelde in Mt 9:16-17. Jy kan nie die nuwe pad van geregtigheid volg deur vas te klou aan die ou vorme van godsdiens om God mee te behaag nie: die Fariseërs met beskerming van hulle reinheid voor God deur nie met tollenaars en sondaars te meng nie, en die Jode met vas as teken van berou oor die sonde voor God nie:

            ‘n Nuwe lap wat nog nie gekrimp het nie, kan nie oor ‘n ou lap se skeur vasgewerk word nie. Met die eerste was, krimp die nuwe stuk lap, en skeur die ou lap. Nuwe wyn (mos) wat nog gis, kan nie in ou leersakke gegooi word waarvan die leer al verhard het nie. Die gistingsproses sal die sakke laat bars, die wyn is daarmee heen sowel die ou leersakke. Nuwe wyn wat nog bruis van lewe word in nuwe leersakke gegooi wat kan rek in die gistingsproses. Die nuwe lewe vereis nuwe godsdienstige vorme. Uit onselfsugtige liefde het Jesus in ons plek ons sonde op Hom geneem en ons verhouding met God reg gemaak – dit is God se geregtigheid wat ons verkry deur in Jesus te glo en Hom te gehoorsaam. Die gehoorsaamheid wat Jesus vra het Hy saamgevat in sy nuwe gebod dat ons mekaar moet liefhê soos Hy ons liefhet (Jn 13:34-35; 15:12-17).

God vra liefde, selfs teenoor ons vyande (Mt 5:43-48), en dat jy nie dink jy is beter as en neerkyk op die tollenaars en sondaars nie, maar om hulle met liefde na Christus toe te trek (vgl. ook 1 Tim 1:15). Om so te vas dat die mense dit kan sien, het geen waarde voor God nie (Mt 6:16-18). Die Christen se lewe word nie gekenmerk deur treurmares en vas nie, maar deur vreugde oor die genade en volheid van God waaruit hy/sy daagliks lewe. Daarom is vas om God se guns daarmee te wen en die vreugde van burgers van die koninkryk van God onverenigbaar. Jesus se soendood laat ons reeds in God se guns lewe. Ons vas bestaan uit selfbeheersing, wat ‘n vrug is van die werking van die Heilige Gees in ons (Galasiërs 5:22-23). Ons hele optrede moet getuig van die bruidegom, Jesus, en die goeie nuus wat Hy verkondig, die nuwe tyd van vreugde (nuwe wyn) saam met die bruidegom – selfs in tye van lyding en swaarkry (Rom 8:17 as ons saam met Hom ly, kan ons ook saam met Hom verheerlik word).  

Skrywer:  Prof Francois Malan

Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Familie(6) – Hennie Stander

Egskeiding

Huwelike kon en het ook soms opgebreek, en dit was moontlik vir iemand om van sy vrou te skei as by “iets onbetaamliks aan haar ontdek het” (Deuteronomium 24:1). Joodse geleerdes het hierdie vers op verskillende wyse geïnterpreteer. In die tyd van daardie tyd was dit moontlik vir ‘n man om sy vrou eenvoudig mee te deel dat sy geskei is, maar daar is van die Jode verwag om ook ‘n egskeidingsbrief aan haar te gee wat die oorspronklike huwelikskontrak tot niet verklaar het.

Die man moes dan ‘n egskeidingsbrief uitskryf wat die vrou toegelaat het om weer te trou (Deuteronomium 24:1-2). ‘n Man wat egter ‘n meisie as was ook nie toegelaat om van haar te skei nie (Deuteronomium 22:13-19). Wanneer ‘n geskeide vrou weer getrou het, en haar nuwe man tot sterwe gekom het of ook van haar geskei het, mag die oorspronklike man nie weer met haar getrou het nie (Deuteronomium 24:3-4). Hosea se tweede huwelik met dieselfde vrou was egter deur die wet toegelaat aangesien sy vrou tussen die twee huwelike nie weer getrou het nie, maar ‘n prostituut was (Hosea 3). God se yolk was egter nooit in die duister oor die feit dat egskeiding geheel en al onaanvaarbaar vir God was nie (Maleagi 2:16). Jesus het dit verder bevestig dat dit wat God saamgevoeg het, geen mens weer mag skei nie (Matteus 19:6; vgl Matteus 5:31-32). Vrouens was egter nie toegelaat om ‘n egskeiding te inisieer nie.

Dood

Die Psalmdigter sy lewe net vol leed en swaarkry is (Psalm 90:10). Die meeste mense het egter voor hierdie ouderdom gesterf vanweë oorloë, siektes en wanvoeding. Met die dood betree ‘n mens die laaste fase van jou lewe en ook rondom hierdie fase het daar rites ontwikkel.

In die Ou Testament is daar nie juis sprake van ‘nSheol). Vir die Jode was dit ‘n plek waar die dooies (regverdiges en onregverdiges) vergader word. Dit was hoegenaamd nie ^‘n plek van aangenaamheid soon dit deur Jesus in die Nuwe Testament geskilder word nie. In die onderwêreld kan ‘n mens ook nie aan God dink of God loof nie (Psalm 6:6). Opgrawings toon dat daar wel ‘n tyd was dat die Israeliete die gebruike van die Kanaäniete nagevolg het deur houers met kos in die grafte van afgestorwenes te sit. Dit mag moontlik toon dat daar wel geglo is dat die dood nie geheel en al ‘n finale stap was nie. In die periode na die ballingskap is daar wel tekens dat daar ‘n geloof ontwikkel het in ‘n opstanding na die dood. In Daniel 12:2 lees ons “Baie van die wat ontslaap het, sal uit die graf opstaan, party tot die ewige lewe en party tot ewige skande en veragting^“.

Maar dit is eers na die opstanding van Jesus dat Paulus kon uitroep dat die angel uit die dood uitgehaal is en dat die doderyk finaal oorwin is (1 Korintiërs 15:55). Christus wat uit die dood opgewek is, was inderdaad die eersteling uit die wat gesterf het (1 Korintiërs 15:20).

geweeklaag. ‘n Klaagkreet is aangehef en so is dit aan die buurt berig dat iemand te sterwe gekom het. Gewoonlik het hulle uitgeroep “ag tog, ag tog” (Amos 5:16) of “ag, my broer” (1 Konings 13:30). ‘n Pa sou sy seun by sy naam roep

afgekom toe by na die huis van Jaïrus, die owerste van die sinagoge, gegaan het toe Hy sy dogtertjie uit die dood opgewek het (Markus 5:38). Ryk families het selfs mense gehuur wat professionele rouklaers was (Jeremia 9:17-18; Amos 5:16) ten einde die “rumoer” (sien Markus 5:38) nog groter te maak. Kledingstukke van bokhaar (saklinne) is dan gedra om ongemak te verskaf. Daar is op die bors geslaan (Lukas 23:48) en die klere is geskeur om te wys hoe bedroef  jy was (2 Samuel 3:31). Verder het jy ook as op jou hoof gegooi en jou hare en baard onversorgd gelaat, of jou kop kaal geskeer (Jesaja 15:2).

Die ingang tot hierdie grafte wat in die rotse uitgegraaf was, is met ‘n ronde plat klip verseel. Hierdie grafte in Jerusalem staan bekend as die Grafte van die Konings.

Prof Hennie Stander

When I see Thee as Thou art, I’ll praise Thee as I ought. —John Newton

Mense wat verdeeldheid in die gemeente saai

Mense wat verdeeldheid saai ignoreer twee belangrike waarhede oor Christelike leiers (1 Korintiërs 3:5 – 17). Wat is hierdie twee waarhede?

• Christelike leiers is dienaars van God – ons moenie aan hulle dieselfde mate van trou bewys as wat ons aan God bewys nie.
• God gee om vir sy kerk en Hy hou sy leiers verantwoordelik vir hoe hulle sy kerk bou.

Baie belangrik is hoe Paulus hierdie twee waarhede oordra. Hy gebruik twee analogieë (een uit die landbou en een argitektonies) wat hy dan met ‘n kragtige retoriese vraag en gevolgtrekking opvolg.

Die analogie uit die landbou (3:5 – 9a)

Paulus het hulle reeds daarop gewys dat hulle verdeeldheid saai deur sekere leiers aan te hang. Hoe moet ons hierdie leiers sien? Wat is Apollos dan? Wat is Paulus? Die antwoord is eenvoudig: Hulle is maar net dienaars deur wie julle tot geloof gekom het, en elkeen doen die werk soos die Here dit vir hom gegee het. Christenleiers is in die eerste plek net dienaars aan wie die Here sekere take toevertrou het.

Paulus verduidelik die analogie nou verder. Sommige plant, sommige gooi nat, maar dit is God wat laat groei het. Die dienaars het verskillende take, maar die een wat plant en die een wat natgooi, staan op gelyke voet. Die een is nie belangriker as die ander nie. God sal elkeen beloon volgens sy werk. Dit is egter belangrik dat ons die groter prentjie verstaan: Ons is medewerkers in diens van God – hulle is mededienaars wat aan God behoort en deur God gebruik word. Die saailand van God is die Korintiërs; die werkers is mense soos Paulus en Apollos en hulle is God se medewerkers; Hy gee aan die werkers hulle take; Hy alleen laat die saad groei.

Die analogie uit die argitektuur (3:9b – 15)

Julle is ook die gebou van God. Nou is die gelowiges God se gebou en die leiers is die bouers. Ons moet onthou dat bouwerk destyds ‘n stadige proses was. Dit het soms dekades geneem om ‘n tempel te voltooi. Daarom mag die een bouer die fondament gelê het en ander bouers ander fases van die projek. Die les is duidelik: Paulus het die fondament gelê, en ‘n ander bou daarop. Dit is die hele projek wat belangrik is en dit sou dwaas wees om op net een van die bouers te fokus. Die bouers het ‘n gemeenskaplike doel gedeel.

Daar is twee aspekte waar hierdie analogie van die vorige een verskil:

• God vervul ‘n ander rol. Hier is niks wat groei nie. Niemand kan ‘n ander fondament lê as wat reeds gelê is nie. Die fondament is Jesus Christus. Die gebou behoort aan God en Hy beoordeel die gehalte van elke bouer se werk.
• Hier word baie klem gelê op die aanpreeklikheid van die bouers. Sommer vroeg-vroeg waarsku Paulus: Maar hy moet mooi kyk hoe hy verder bou. Paulus self het die fondament soos ‘n goeie bouer gelê. Hy waarsku ook dat niemand ‘n ander fondament kan lê as wat reeds gelê is nie. Die fondament is Jesus Christus.  Al is die fondament Jesus Christus is daar steeds die gevaar van slegte vakmanskap en minderwaardige materiaal later. Bouers mag goud, silwer, edelstene, hout, gras of strooi gebruik. Die materiaal wat gebruik word, is nie vir Paulus belangrik nie. Hy ken net twee soorte boumateriaal: die wat die toets van die vuur weerstaan en dié wat dit nie kan weerstaan nie. Die vuur skei die goeie van die slegte. As iemand se bouwerk bly staan, sal hy beloon word.

 Uit hierdie analogie is dit duidelik dat God vir sy kerk omgee en dat hy die leiers verantwoordelik hou.

Paulus se retoriese vraag en sy ontstellende gevolgtrekking (3:16 – 17)

Weet julle nie dat julle die tempel van God is en dat die Gees van God in julle woon nie? Die gebou word nou God se tempel. Hier verwys God se tempel na die kerk. Dit is die tempel waaraan al die bouers gewerk het. As iemand die tempel van God beskadig, sal God hom straf, want die tempel van God is heilig, en die tempel is julle. Hierdie waarskuwing word gerig teen bouers wat minderwaardige werk gedoen het – werk wat nie die vuur kan weerstaan op die dag wat Christus weer kom nie. Maar die waarskuwing geld ook vir ander: as iemand die tempel van God beskadig.

Daar is baie maniere om die kerk te beskadig: verdeeldheid, dwaalleer, as ons ons oë van die kruis afwend, skinder, bitterheid, Bybelse ongeletterdheid, selfbevordering, materialisme, ens. Hierdie waarhede het die persone verantwoordelik vir die verdeeldheid in Korinte geïgnoreer. Hierdie waarhede word vandag steeds geïgnoreer. Dit is tyd vir selfondersoek.