Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Woonplekke(7) – Hennie Stander

Die voorportaal

Sommige rykes het ook voorportale (of voorhowe) tot hul huise gebou. Ons lees in Handelinge 12:13 en Matteus 26:71 van sulke voorhowe. In so ^‘’n gehad wat die deur oop en toe gemaak het. Ons lees in Handelinge 12:13-14 dat ‘n diensmeisie met die naam van Rhode gegaan het om die deur van die portaal vir Petrus oop te maak (sy was egter so bly om sy stem te hoor dat sy na binne gehardloop het sonder om die deur oop te maak).

Die deure is met sluitbalke gesluit (Nehemia 3:3). Dit kon ook met ‘n sleutelsleutelgat kon steek (Hooglied 5:4). Dit was gevolglik baie opsigtelik as iemand ‘n sleutel by hom gehad het en gevolglik kon die huiskneg wat die sleutel gedra het baie maklik raakgesien word. Dit was dus ‘n simbool van die gesag wat by beklee het (Lees gerus Jesaja 22:22 asook Matteus 16:19).

Meubels

Ondanks die feit dat die meubels so eenvoudig was, het die Israeliete veel meer gerief geniet as wat hulle voorvaders gehad het toe hulle in die woestyn rondgetrek het. Alhoewel Palestina deur Rome regeer is, het hulle egter nie die ryk versierde smake openbaar wat die Romeine gehad het nie.

‘n Romeinse bed

Skrywer:  Prof Hennie Stander

We can be sure our prayers are answered precisely in the way we would want them to be answered if we knew everything God knows. —Tim Keller

 Is ons deel van die wêreld se kultuur?

Ben Witherington het ‘n interessante artikel geskryf waarin hy vra of ons as Christene nie moet ophou om in ontsteltenis uit te roep nie, maar eerder te dink hoe ons dieselfde as die Christene van die eerste eeu kan doen: wees Christene teen die huidige kultuur wat net daardie waardes aanvaar wat ooreenstem met dié van die Christelike geloof. Geleidelik word ons wêreld meer en meer soos dié van Paulus – ons word ‘n minderheidsgodsdiens Hoe lyk so ‘n reaksie?

• Ons verwerp ‘n benadering tot die lewe wat op vrees gebou is. Dink maar aan die geweld in die wêreld waar baie mense met vuurwapens rondloop. Ook: omdat ons dink die wêreld gaan in ieder geval vernietig word ignoreer ons die skeppingsmaandaat dat ons hierdie wonderlike wêreld van God moet versorg.
• Christene moet ‘n standpunt  inneem oor sake, maar moet nie politieke partye blindweg ondersteun nie. Christene moet hulle eie navorsing oor die “nuus” doen en krities beoordeel. Moenie sommer enige nuus blindweg aanvaar nie. Tyd en die kultuur beweeg vorentoe – goed en sleg.
• Christene moet ophou om op mekaar te skiet. Protestante, Katolieke en Ortodokse Christene moet oor die kern van die evangelie saamstaan – en die noodsaaklike etiese implikasies daarvan. As ons sê dat ons pro-lewe is, moet ons alles wat menslike lewe vernietig – aborsie, oorloë, ens – teenstaan.
• Ons moet ons liggame begin hanteer soos ons ons hulpbronne hanteer. Ons liggame is ‘n tempel van God se Gees  en daarom moet ons dit met respek hanteer – hanteer dit soos ‘n gawe van God. Ons moet ons leefstyle vereenvoudig – raak ontslae van verkeerde kos en vuil energie.
• Begin doen wat die Bybel oor weeskinders sê: voed hulle, neem hulle aan, versorg hulle.
• Begin glo wat die Bybel oor eiendom sê – dit behoort aan God. Ons kan nie met ons eiendom doen net wat ons wil nie – ons moet daarmee doen wat God tevrede sal stel. Ons is rentmeesters en nie eienaars nie. Ons moet ons losmaak van die materialisme wat vandag die wêreld regeer.
• Ons moet die waarheid praat vir diegene in magsposisies. Die pous het onlangs in die suide van Italië, die gebied waar die Mafia sterk is, die hele Mafia uit die Katolieke Kerk geban. Die anti-Christelike gedrag van leiers moet veroordeel word.
• Ons moet ons vyande liefhê en vir diegene wat ons vervolg bid. Die eindelose siklus van geweld is nie hoe ‘n Christen op probleme reageer nie. Vergifnis en God se genade  is die enigste kragte wat die geweldsiklus kan breek. Jesus het selfs vir diegene wat Hom tereggestel het, gebid. Ons kan hierdie sake maar in die hande van die Here los.

Sjoe, dit slaan hard. Dink mooi oor eleen van hierdie voorstelle. Sal die wêreld nie ‘n beter plek wees as wat dit tans is nie?

Die merk van die dier – Francois Malan

Netty vra:

Ek wil graag weet hoeveel keer word daar gepraat van die merk van die dier (666) en die verse asb as iemand my kan help.

Antwoord

Prof. Francois Malan antwoord:

merk op hulle regterhand of op hulle voorkop te laat aanbring, sodat niemand, behalwe dié met die merk van die naam van die dier (uit die see) of die getal van sy naam, sou kon koop of verkoop nie – as jy nie deel is van die wêreld se selfsugtige maniere, gebruike en maatstawwe nie.

merk op sy voorkop of op sy hand ontvang het, sal hy ook drink van die wyn van God se woede wat onverdun in die beker van God se toorn geskink is. Hy sal ook in die teenwoordigheid van die heilige engele en die Lam met vuur en swael gefolter word. En die rook van hulle foltering bly opstyg vir ewig en ewig, en hulle wat die dier en sy beeld aanbid, kry dag en nag geen rus nie, ook nie hulle wat die merk van sy naam ontvang het nie – so waarsku Openbaring die mense wat hulle rug gedraai het op God en ‘n lewe wat deur God gelei word. 

merk van die dier dra en sy beeld aanbid – die innerlike verrotheid van die ongelowiges breek deur na hulle uiterlike gedrag.

merk van die dier dra en sy beeld aanbid. Hulle twee is lewendig in die vuurpoel met brandende swael gegooi – en in 20:15 word dié wat nie die seël van God het nie, saam met die dier in die vuurpoel gewerp vir ewig.

nie die merk op die voorkop of op die hand ontvang het nie – hulle word deel van Christus se opstanding uit die dood..

Die ander woord sfragis seël of sfragizoo verseël word in Openbaring gebruik vir die gelowiges. ‘n Seëlring is gebruik om eienaarskap aan te dui. In Openbaring onderskei die seël of verseëling die gelowiges van die ongelowiges:

seël van die lewende God vas en sê: Moenie die land of die see of die bome beskadig voordat ons die diensknegte van ons God met ‘n seël op hulle voorkoppe gemerk het nie (vgl. 7:4,5,8 waar ‘seël’ ook voorkom).  

nie die seël van God op hulle voorkoppe het nie

666

Skrywer: Prof Francois Malan

Ignorance of God and ourselves is the great principle and cause of all our disquietude; and this arises mostly not from want of light and instruction, but for want of consideration and application. — John Owen

Dawid en Goliat (1 Samuel 17)

Ons hou almal van stories waar die sogenaamde “underdog” teen alle verwagting groot hindernisse oorkom en wen. Een van die bekendstes van hierdie stories is dié van Dawid – die jong skaapwagter uit Israel – en Goliat – die reuse Filistyn uit Gat.

Israel en die Filistyne stry oor ‘n stuk land. Die Filistyne geniet die tegnologiese voordeel: Daar was geen smid in die hele Israel nie, want die Filistyne het gesê die Hebreërs sal swaarde of spiese maak (13:19). Die israeliete moes selfs na die Filistyne gegaan het as hulle hulle landbouimplemente wou laat slyp het.

Wat weet ons van Goliat? Hy was ‘n baasvergter (17:4). Hy was ‘n man van “die plek tussen-in.” As ‘n man in die plek tussen twee leërs staande bly aan die einde van die geveg, is hy ‘n baasvegter – ‘n kampioen. Goliat was doeltreffend in baie sulke situasies. Goliat se grootte moes tot hierdie sukses bygedra het. Hy was egter ook goed bewapen en beskut. So ‘n lang beskrywing van ‘n vegter se mondering – sy helm, sy harnas en  die bronsskerms voor sy bene – is ongewoon in die Hebreeuse Bybel. Ons kry dit egter in die Griekse literatuur.

Goliat kom uit Gat. Volgens Josua 11:22 was Gat die plek van die Enakiete – ‘n antieke ras van reuse wat vrees by mense ingeboesem het. Goliat is inderdaad ‘n formidabele teenstander. Asof hierdie beskrywing van sy wapenrusting en voorgeslagte nie genoeg is nie, word hy ook as ‘n intimiderende spreker voorgestel, Hy beledig die leër van Israel en vir Dawid – selfs voor die geveg nog begin. Luister net wat sê hy vir Dawid: Kom ‘n bietjie hier dat ek jou vleis vir die roofvoëls en vir die wilde diere kan gee (17:44).

Goliat daag die Israeliete uit om ‘n vegter te identifiseer om teen hom te veg. Die volk wat verloor word dan slawe van die ander volk. Nou nie juis ‘n maklike taak vir ‘n vegter met baie ondervinding nie. Daarom moes Dawid eers vir Saul oortuig dat hy vir die taak opgewasse is. Hy vertel vir Saul van sy ondervindings met leeus en bere terwyl hy sy pa se skape opgepas het. Dawid se woorde is indrukwekkend en Saul gee toestemming dat hy teen Goliat kan veg. Nog meer indrukwekkend is Dawid se woorde aan Goliat: Ek kom na jou toe in die Naam van die Here … Vandag sal die Here jou in my mag oorgee sodat ek jou kan verslaan en jou kop van jou lyf afkap (17:45 – 47). Dawid weier om Saul se uitrusting aan te trek. Hy neem egter sy slingervel, vyf gladde klippies en sy kierie. Geen wonder Goliat is ontsteld nie: Is ek ‘n hond dat jy met kieries na my toe kom? (17:43). Goliat sien nie die klip wat sy voorkop indring nie en hy het vooroor geval op die grond.

Soos Dawid beloof het, kap hy Goliat se kop af met die reus se eie swaard. Dawid vat die kop van die Filistyn en bring dit na Jerusalem. Dit is interessant want Jerusalem was nie deel van Israel se grondgebied nie. Eers in 2 Samuel 5 neem Dawid Jerusalem in en word dit deel van Israel.

Hierdie is ‘n oorbekende storie, maar daar is tog ‘n paar feite waarvan ons moet kennis neem:

• Die Filistyn het veertig dae lank … regoor die Israeliete gaan staan (17:16). Noag het na veertig dae die venster van die ark oopgemaak (Genesis 8:6); Moses was 40 dae op Sinai-berg (Eksodus 24:18). Dawid is in goeie Bybelse geselsskap as Hy Goliat konfronteer.
• Hy het Dawid in die naam van die Filistynse gode vervloek (17:43). Een van hierdie gode was waarskynlik Dagon. Goliat en Dagon het iets in gemeen (1 Samuel 5:4). Dagon verloor sy kop voor die verbondsark en Goliat verloor sy kop in die konfrontasie met Dawid.
• Hoekom sou Dawid nou juis vyf klippies opgetel het. Is dit een vir elke boek van die tora (Genesis tot Deuteronomium)? Is dit omdat sekere mense beweer dat Goliat vier broers gehad het? Of was hy maar net versigtig dat as hy die teiken mis hy nog klippies oor het?
• In 2 Samuel 21:19 – 22 lees ons: In ‘n ander geveg teen die Filistyne in Gob het Elganan seun van Jaäre-Oregim van Betlehem vir Goliat die Gatiet doodgemaak. Het ons hier met ‘n teenstrydigheid te doen?
• In 1 Samuel 21:9 duik die swaard van Goliat weer op. Dawid is besig om vir Saul te vlug en kom in Nob aan. Daar was die swaard van Goliat intussen gebêre. Dawid neem die swaard vir hom, want hy het geen wapens gehad nie. Dawid vlug verder en kom in Gat – Goliat se geboortedorp – met Goliat swaard aan.