Take the first step in faith. You don’t have to see the whole staircase, just take the first step – Martin Luther King Jr

Wêreldsiening: Relativisme

James N. Anderson het ‘n baie interessante, interaktiewe boek geskryf: What’s your Worldview? Ek gaan onder andere hiervan gebruik maak in ‘n aantal blogs.

Relativisme is die wêreldsiening dat daar nie so iets soos die objektiewe waarheid is nie. Wat ons dus die waarheid noem, is altyd relatief tot iets anders. Sommige mense wat so dink, aanvaar dat die waarheid altyd relatief tot ‘n individuele persoon is. Hulle praat dus van “wat vir my waar is” en wat vir jou waar is. Hierdie twee “waarhede” hoef nie noodwendig dieselfde te wees nie. Maar daar is ook die kulturele relativiste – hulle sê dat die waarheid relatief tot ‘n persoon se kultuur of gemeenskap is. Hulle sal praat van wat waar is vir mense van verskillende godsdiensgroepe – wat waar is vir Christene is nie noodwendig waar vir Boeddhiste nie.

Relativisme sê nie net dat mense verskillende dinge glo of verskillende idees het nie. Wat hulle sê is dat die waarheid verskil van persoon tot persoon en van kultuur tot kultuur. Hulle ontken dat daar objektiewe feite is oor die werklikheid wat vir almal dieselfde moet wees. Feite is net so relatief soos die waarheid. Relativisme is vandag algemeen. Daar is egter twee ernstige probleme:

• Dit is strydig met ons basiese intuïsie van die waarheid. As ek sê dat planeet aarde een maan het, is dit tog waar vir almal.
• Relativisme is selfvernietigend. Hulle aanspraak dat daar geen objektiewe waarheid is nie, is dit objektief waar? Hier is duidelik ‘n teenstrydigheid. As dit nie objektief waar is nie, kan relativisme tog nie aanspraak maak op universele aanvaarding nie.

Vir die relativis is almal reg – relatief. Beteken dit nou dat nie-relativiste net so reg soos relativiste kan wees? Dit klink nie reg nie. Dit is baie moeilik om te sê dat daar geen objektiewe waarheid is nie.

Hierdie gedeelte lei onmiddellik na ‘n volgende vraag: Is dit moontlik om die waarheid te ken?

Ignorance, complete ignorance, can never be the qualification of a true Churchman (J. C. Ryle)

Petrus se belydenis

Hy bring die verlossing en niemand anders nie. Daar is geen ander naam op die aarde aan die mense gegee waardeur God wil dat ons verlos moet word nie (Handelinge 4:12)

Hierdie woorde is vandag nog net so van toepassing as toe Petrus hulle uitgespreek het. Drie vrae vloei voort uit hierdie belydenis van Petrus:

• Wat is die leer wat Petrus hier neerlê?

Daar is geen verlossing behalwe in Christus nie. Niemand kan van sonde verlos word, behalwe deur Christus nie; niemand kan met God, die Vader, versoen word, behalwe deur die tussenkoms van Jesus Christus nie; niemand kan God se toorn ontsnap, behalwe deur Christus nie.

Daar is geen ander Naam wat aan mense gegee is, waardeur ons gered kan word nie. Ek is die weg en die waarheid en die lewe. Niemand kom na die Vader toe behalwe deur My nie (Johannes 14:6); Want niemand kan ‘n ander fondament lê as wat reeds gelê is nie. Die fondament is Jesus Christus (1 Korintiërs 3:11). Ek kan nie gedeeltelik op Christus vertrou vir my verlossing nie – volledig of niks nie.

• Hoekom is hierdie leer waar?

Die antwoord is eenvoudig: God sê so. Maar daar is meer. Die mens is ‘n sondige wese. Die mens kan homself nie red nie – sy saak is hopeloos. Hy het ‘n Middelaar nodig om hom voor God aanvaarbaar te maak. En dit kry ons nêrens behalwe in Jesus Christus nie. Ons het ‘n magtige Verlosser nodig en Christus is dit. Hierdie leer is waar, want die Bybel sê dit vir ons. Die Bybel sê dat Christus mens geword het en na die aarde gekom het. Hier het Hy aan die kruis gesterf sodat ons sondes vergewe kan word.

• Watter gevolgtrekkings kan ons uit hierdie leer maak?

Vandag wil ons graag almal tevrede stel. Ons wil nie mense kwaad maak deur te sê dat verlossing sonder Christus onmoontlik is nie. Enige godsdiens sonder Jesus Christus is waardeloos. Maar Hy moenie net ‘n plek in ons godsdiens hê nie – Hy moet die eerste plek beklee. Maar ons moenie nog iets byvoeg nie – ons het nie vir Christus plus iets anders nodig nie. Christus is voldoende. Daar is geen middelaar tussen die sondaar en Jesus Christus nie. Selfs opregtheid sonder Jesus Christus is nie voldoende vir ons verlossing nie.

As  daar dan geen verlossing behalwe deur Jesus Christus is nie, moet ons seker maak dat ons in daardie verlossing deel. Maar ons moet ook seker maak dat ons hierdie Goeie Nuus met ander wat dit nog nie het nie, deel. Terselfdertyd moet ons almal wat vir Jesus Christus as hulle Verlosser liefhet ook liefhê.

Some things in life do not fit neatly into a schedule – Laura Schroff

Wêreldsiening: Het jy die mag om vry keuses te maak?

James N. Anderson het ‘n baie interessante, interaktiewe boek geskryf: What’s your Worldview? Ek gaan onder andere hiervan gebruik maak in ‘n aantal blogs.

Ons maak keuses – die hele tyd. Soms kom ons dit nie eers agter nie. Maar is hierdie keuses vry? Is ons keuses slegs die stimulus gevolg deur reaksie uitsette van jou brein? Of is hulle die vrye keuse van ‘n moreel verantwoordelike agent. Het jy die mag om vrye keuses te maak?

Mense, anders as rekenaars en robotte, het die vermoë om vrye keuses te maak. Ons kan nadink oor ons opsies en dan kies tussen verskeie moontlike optredes. Ons word verantwoordelik gehou vir ons keuses – en dit met reg. Hoe jy kies om te reageer mag baie belangrike implikasies vir jou lewe en die lewens van ander hê.

Voordat ons ‘n keuse maak, moet ons eers besluit of daar iets soos die objektiewe waarheid is. Is alles nie maar net relatief nie? Wat waar is vir een persoon is nie noodwendig waar vir die volgende persoon nie; wat waar is vir mense in een kultuur is nie noodwendig waar vir mense in ‘n ander kultuur nie. Mense wat so dink, glo nie dat die waarheid “daar buite”  – iets wat ons moet ontdek –  is                                                                                                                                                                                                                                                                                        nie. Hulle glo die waarheid is iets wat jy self skep of vir jouself kies. Die waarheid is altyd in ons en  nie “buite” ons nie. ‘n Stelling soos “daar is ‘n God” is waar vir sommige mense, maar nie vir alle mense nie. Wat waar is, is altyd relatief tot jou siening, konteks of kultuur. Ons kan dus nie van “die waarheid” praat asof dit vir almal geld nie. Ons moet dus eerder van my waarheid praat.

Daar is ander mense wat glo dat sekere waarhede – insluitend die belangrikste waarhede – objektief waar is. Daar is sekere dinge wat waar is, maak nie saak wat jy dink of voel of hoop oor hierdie sake nie. Die objektiewe waarheid is vir almal waar, want dit berus op objektiewe feite oor die werklikheid – dit staan los van die idees, begeertes en gevoelens van mense.  Is daar enige objektiewe waarheid?

Om verder hierna te kyk, gaan ons volgende keer na relativisme kyk.

“All you Christians, missionaries and all, must live more like Jesus Christ.”  –  Mahatma Gandhi 

Wêreldsiening: Wat is dit?

James N. Anderson het ‘n baie interessante, interaktiewe boek geskryf: What’s your Worldview? Ek gaan onder andere hiervan gebruik maak in ‘n aantal blogs.

‘n Wêreldsiening is ‘n oorhoofse siening van die wêreld. Dit is nie ‘n fisiese siening nie; dit is ‘n filosofiese siening van die wêreld. Maar dit is ‘n siening nie net van ons planeet nie, maar van die totale werklikheid – dit is ‘n allesomvattende perspektief op alles wat bestaan en vir ons saak maak. Jou wêreldsiening verteenwoordig die fundamentele van wat jy glo en jou aannames oor die heelal waarin jy woon. Dit weerspieël hoe jy al die groot vrae van die mens se bestaan – daardie fundamentele vrae wat ons oor die lewe, die heelal en alles – sal antwoord. Is daar ‘n God? Hoe is Hy? As daar nie ‘n God is nie, maak dit saak? Wat is die waarheid en kan iemand dit antwoord? Waar kom die heelal vandaan en waarheen is dit op pad? Wat is die sin van die lewe? Het my lewe ‘n doel, en indien wel, wat is dit? Is daar lewe na die dood?

Almal van ons het ‘n wêreldsiening, maar ons praat selde daaroor. Ons kan nie daarsonder leef nie, maar nie almal is bewus daarvan dat hulle een het nie. Dit is onontbeerlik vir ons denke – ons kan nie in ‘n vakuum dink nie. Jou wêreldsiening sit altyd in die agtergrond van jou denke. Dit beïnvloed wat jy sien en hoe jy dit sien.

Jou wêreldsiening bepaal grotendeels jou opinie oor etiese sake en oor politiek. Jou siening oor aborsie, genadedood, homoseksualiteit, buitelandse hulp, die gebruik van militêre mag word tot ‘n groot mate deur jou onderliggende wêreldsiening bepaal. Ons wêreldsiening speel ‘n sentrale en beslissende rol in ons lewens. Dit vorm wat ons glo en wat ons gewillig is om te glo, hoe ons ons ondervindings interpreteer, ons verhouding met ander.

Ons kies nie ‘n wêreldsiening nie, want ons het reeds een al is ons nie daarvan bewus nie. Ons moet bepaal wat ons wêreldsiening is. Dit is nie so maklik om jou wêreldsiening te verander nie.  Om jou wêreldsiening te bepaal, moet jy vir jouself ‘n paar vrae vra. Die eerste vraag waarna ons gaan kyk, is: Het jy die mag om vrye keuses te maak?