Perspektief op gebed (8) – Die hartklop van gebed. – Jan van der Watt

HOOFSTUK 4: OP MY KNIEë IN AANBIDDING EN LOF.

Aanbidding laat jou ook sien wie jy is!

Daar op jou knieë sien jy jouself ook baie duideliker. As jy in die troonsaal sien dat God aan jou die guns bewys het om by Hom te wees, wéét jy ook wie jy is. Jy is die een wat van God afhanklik is. Daar is geen moet dat God na jou moet luister nie. Eintlik staan jy voor Hom as arme bedelaar. Dit is Hy wat besluit het dat jy maar daar mag staan. Jy is nie die een wat in trots voor God kan staan asof  Hy aan jou iets verskuldig is nie. Soos die sondaar van ouds kan jy maar net op jou bors slaan, oorweldig deur jou eie tekortkominge. Aanbidding draai maar net telkens weer jou oë in bewondering na die God wat jy aanbid:

Kom ons val in eerbetoon woor Hom neer,

kom ons buig,

kom ons kniel voor die Here ons Skepper!

Hy is ons God en ons is sy volk,

sy kudde, sy skape,

deur sy hand versorg.

(Ps. 95:6-7)

Gebed groei uit aanbidding.

Dit is nou sekerelik verstaanbaar waarom daar gesê kan word dat gebed uit aanbidding groei. Met die paal van die paalspringer word hy tot by die dwarslat gelig… met die aanbidding word die gelowige tot aan die voete van die lewende God gebring. Daar sien hy nie alleen Wie God is nie, maar ook wie hy of sy self is. Wie kan dan anders as om uit dankbaarheid God te aanbid.

En wie sou dan nie ook verder wou bid nie…

Immers,  As jy voor die almagtige God staan…

                        kan jy dan nog wonder of daar iets is wat vir Hom nie moontlik is nie?

             As hierdie God sê dat Hy jou liefhet…

                        kan jy dan nog wonder of Hy jou in jou nood sal bystaan?

             As Hy sê dat Hy elke haar op jou hoof getel het…

                        kan jy Hom dan nog daarvan verdink dat Hy jou sal vergeet?

             As Hy jou uitnooi om in gebed van Hom te kom vra…

                        sal Hy dan in stilte wegdraai?

             As Hy beloof om jou trane af te droog…

                        Kan jy dan ooit voel dat Hy jou met sy troos sal oorslaan?

 

Aanbidding is inderdaad die bedding waaruit gebed groei. Op jou knieë in verwondering voor die Een op die troon, groei die avontuur van  jou saamwees met God.

 Aanbidding in die praktyk

 Word ‘n oomblik stil. Fokus nou jou gedagtes op Wie God is! (Skryf dit in die eerste kolom neer). Vra jouself dan af wat dit prakties vir jou beteken, met ander woorde wat kan jy van God verwag? (Skryf dit in die tweede kolom neer).

 

*………………………………………………..   *……………………………………………………..

*………………………………………………..   *……………………………………………………..

*………………………………………………..   *……………………………………………………..

*………………………………………………..   *……………………………………………………..

*………………………………………………..   *……………………………………………………..

Aanbid nou vir God vir Wie Hy is en wat Hy vir jou beteken!

 Skrywer:  Prof Jan van der Watt

 




Perspektief op gebed (7) – Die hartklop van gebed. – Jan van der Watt

HOOFSTUK 4: OP MY KNIEë IN AANBIDDING EN LOF.

Hierdie hoofstuk word in vyf dele onderverdeel:

                                                Deel 1: Aanbid Hom, kniel voor Hom neer.

                                                Deel 2: Here, aan U alleen die lof!

                                                Deel 3: Lof uit ‘n traan, maar sonder ‘n vals noot.

                                                Deel 4: Dankie Here!

                                                Deel 5: Ons Vader.

Gebed is daar omdat God daar is. Die wonder van alles is dat ons vry met God kan praat. Maar nou is God nie sommer enigiemand nie! Dit is nou nie sommer asof ons met een van die kinders of met die buurman oor die draad gaan praat nie! Om regtig te bid beteken om te weet met Wie jy praat.

Deel 1: Aanbid Hom, kniel voor Hom neer.

In die troonsaal van God.

Gebed nooi ons in die troonsaal van die lewende God in! Uit Open. 4 kry ons nogal ‘n goeie ideë hoe dit in die troonsaal van God lyk.

In die middel staan ‘n groot troon met Iemand – God self – wat daarop sit. Rondom die troon is daar ouderlinge, verteenwoordigers uit die hele wêreld en baie engele. Dit is egter wat hulle doen wat ‘n mens beïndruk. Nag en dag, sonder rus roep hulle uit:

Heilig, heilig, heilig

is die Here God, die Almagtige,

Hy wat was en wat is en wat kom.

(Open. 4:8)

Hulle aanbid Hom terwyl die ouderlinge in erkenning en toewyding  hulle krone voor Hom neersit:

Here, ons God, U is waardig

om die heerlikheid

en die eer

en die mag te ontvang

omdat U alles geskep het;

deur u wil het alles ontstaan

en is dit geskep.

(Open. 4:11)

Wie regtig besef  dat gebed jou na die troonsaal van God voer, sal weet dat om net daar toegelaat te word, eintlik een groot stuk genade is. Juis God sê vir jou dat as jy op jou knieë gaan, jy kan weet: Hierdie God aan wie die eer en die heerlikheid en die mag toekom, is JOU GOD! Hy wat op die troon sit het ook vir jou ‘n plekkie by Hom. Wat ‘n voorreg! JY mag daar tussen al die engele en ouderlinge en skares staan en ook jou stem saam met hulle in AANBIDDING laat hoor.

AANBIDDING is die wegspringblokke vir gebed. Dit is soos die paal vir die paalspringer – dit moet jou help om die hoogte te bereik om oor die dwarslat te kom. Dit is daardie plek waar hemel en aarde ontmoet. Aanbidding maak dat jy sien Wie God is, maar maak ook dat jy sien wie jy self is.

Aanbidding laat jou sien Wie God is!

Die Griekse woord wat vir ‘aanbidding’ in die Bybel gebruik word, beteken om op jou knieë te val of om laag te buig. Daar, laag op jou knieë, sê jy eintlik hoe belangrik die een voor wie jy buig vir jou is. Presies dit is aanbidding. Dit is om laag voor God te buig in erkenning vir Wie Hy is, maar ook vir wat Hy doen!

Die eerste stap in jou gebed is dus om jou oë op te slaan en in die verblindende son van God se genade en goedheid te probeer instaar en net te prewel: ‘Dankie Here dat ek hier mag staan! Here, ek maak U groot vir Wie U is. Ek eer en aanbid U as my God.’ In die sin is elke gebed ‘n avontuurlike ontdekkingstog. Elke gebed laat jou opnuut die grootheid, ja, die majesteit van God ontdek en ervaar. Aanbidding is daarom die hoogste vorm van bewondering wat ‘n mens teenoor God kan uitspreek. Dit is byna soos ‘n klein seuntjie vir wie sy groot sterk pa alles is. Elke beweging van sy pa lok bewondering uit. Elke blik van sy pa in sy rigting laat hom oorweldig van trots en vreugde.

Maar dit is nou maar eenmaal so dat ‘n mens nie altyd op dieselfde manier voor die lewende God kan kniel nie. Soms mag jy bloot in stille verwondering voor die grootheid van God staan, sonder om ‘n woord te sê. ‘n Ander keer mag dit wees dat jy die stortvloed van woorde nie kan keer nie. (Die gawe van spreek in tale kan hier selfs aan jou gegee word). Dit mag ook gebeur dat ‘n mens se gedagtes partymaal so dwaal of deurmekaar is, dat jy sukkel om God met helder oë raak te sien. Maar om die werklike rykdom uit jou gebed te put mag daar geen rookdamp van sonde of bekommernis tussen jou en God kom staan nie. Jy moet God helder raaksien – die Een wat op die troon sit!

Die Here is die ewige God…

Ons moet dit nou maar een maal erken. Dit kan gebeur dat jy net nie met jou gebed op dreef kom nie. Dit is asof jy jouself net nie kan voorstel dat jy in die troonsaal van God staan nie. Jy voel net nie so nie. Dit is asof jy nie kan sien wat daar aangaan nie.

Hier is ‘n praktiese wenk. Die Bybel kan ‘n mens dan nogal baie help. Daar is pragtige Psalms wat ‘n mens kan lees om ‘n mens reg in te stel  en jou oë helder op God te fokus (bv. Ps. 121, 125, 145, 146, 147 en so aan). Maar kom ons kyk hoe stel Jesaja (40:28-31) dit:

 Weet jy dan nie, het jy nog nie gehoor nie?

Die Here is die ewige God, Skepper van die hele aarde.

Hy word nie moeg nie, Hy raak nie afgemat nie

en sy insig is ondeurgrondelik.

Hy gee die vermoeides krag,

Hy versterk die wat nie meer kan nie.

Selfs jongmanne word moeg en raak afgemat,

Selfs manne in hulle fleur struikel en val,

maar die wat op die Here vertrou, kry nuwe krag.

Hulle vlieg op arendsvlerke,

hulle hardloop en word nie moeg nie,

hulle loop en raak nie afgemat nie.

Dink ‘n paar oomblikke oor hierdie woorde na…

So kan die woorde in die Bybel ‘n mens help om God helderder te sien. Dan kan jy aan Hom die glorie en eer bring wat Hom toekom (Open. 14:7). Dan maak dit vir jou sin om op jou knieë te staan, want dit kan nie anders nie. Voor so ‘n groot God is en bly dit vir jou ‘n genadige eer om wel op jou knieë te mag staan en jou aanbidding deel te maak van die engelesang wat God verheerlik.

Skrywer: Prof Jan van der Watt




Perspektief op gebed (6) – Die hartklop van gebed. – Jan van der Watt

Kom ons word stil…

Die uitdrukking wat ons soms gebruik om te sê ons wil bid is treffend: ‘Kom ons word stil’. As ons mooi daaroor nadink is dit eintlik so ‘n bietjie snaaks. Gebed is mos juis ‘n gesprek met God. In ’n gesprek wil ’n mens mos nie stilbly nie. Hoe rym dit?

Met hierdie woorde sê jy iets oor wat met jou gebeur as jy op jou knieë gaan. Om te bid vra van jou om jouself gereed te maak, voor te berei vir ‘n ontmoeting met God. En daarom moet jy die ratte van jou besige lewe eers so ‘n bietjie rem. Die besige lewe met sy stress het nogal die geneigtheid om die bril van jou lewe toe te wasem. Die gejaag van oomblik tot oomblik, plek tot plek om die of daai afspraak te hou maak dat jy later net jou eie belange raaksien. Al waaraan jy dink is die volgende ding wat jy moet doen. So kan jy ook nie regtig ‘n rustige gesprek met God voer nie.

Dink maar net hoe frusterend is ‘n gesprek met iemand wat by die kamer ingewaai kom met die houding dat hy baie haastig is. Dit lyk heeltyd as hy met jou wil praat of hy eintlik iets anders wil doen. Hy wil ook nie regtig gesels nie. Hy spring so van een kort opmerking na die volgende. Elke nou en dan kyk hy op sy horlosie. In ‘n sekere sin beledig hy jou, gee hy jou die idee dat ander dinge belangriker is as jy. ‘n Mens voel sommer om vir so ‘n persoon te sê dat hy liewer maar die gesprek moet los as hy dit nie ordentlik wil doen nie. En met gebed is dit nie anders nie.

Om regtig te bid beteken om stil te gaan staan en die wasem van die besige lewe van jou lewensbril af te vee. Dan sal jy God duideliker kan sien. Maar jy sal ook jouself duideliker sien! Hierdie voorreg moet jy jouself gun! Bederf jouself ! Moenie op jou knieë gaan soos ‘n atleet wat eintlik net wag vir die oomblik wat hy moet opspring en verder hardloop nie. Laat gebed liewer die plek wees waarheen jy hardloop om in die arms van die Here regtig te gaan ‘stil word’. Gebed vra inderdaad rustigheid en is nie lief vir haas nie. Gebed vra dat jy jouself  ten minste ‘n kans moet gun vir innerlike openheid en kalmte. Daarmee saam sal die vreugde van gebed vir jou ook meer word.

Gee jouself ’n kans.

Ons lees in die Bybel dat die Here Jesus Homself die kans gegun het om ‘stil’ te word. Hy het na ‘n geskikte plek gegaan en daar alleen met sy Vader gepraat (Mat. 14:23). Daaruit kan ons nogal goeie lesse leer vir ons daaglikse ‘stiltetyd’ met God. Gee jouself daardie kans om in ‘stilte’ met God te gesels. (Dit gaan nie hier om skietgebede of kort gesprekke wat jy soms met God voer nie).

  • Gebed vra van ons om TYD te maak. As jy nou regtig die laaste bietjie vreugde uit jou gebedslewe wil tap, maak dan asof gebed soos ‘n vinnige stop in die kuipe vir ‘n renjaer is. As jy jouself nie tyd gun vir die gesprek met God nie, sal jy gou agterkom dat jy nie veel vir God te sê gehad het nie… en dat Hy ook nie veel vir jou kon sê nie.
  • Gebed vra ook dat jy jou PLEK reg kies. Jesus het na ‘n stil plek gegaan. Dit help nie om jou wit gordyne met oliehande te probeer was nie. Kry vir jou daarom ‘n plek wat by die stilte van gebed pas en waar daar nie allerlei dinge is wat jou aandag aftrek nie. Dit is natuurlik nie te sê dat ‘n mens nie ‘n skietgebed of ‘n ander kort gebed in die geroesemoes van die alledaagse lewe kan bid nie. Hier gaan dit om jou daaglikse ‘stiltetyd’ met God.
  • Gebed vra ook die regte GESINDHEID. Jy moet wíl bid. Jy moet jouself wíl oopstel vir die gesprek met God. Dit klink snaaks om so te sê, maar daar is ‘n gevaarlike vyand wat soos ‘n wurm die hele binneste van jou gebedslewe kan wegvreet sodat net die skil nog oorbly: en dit is VORMGEBED. Vormgebed vreet juis aan ons gesindheid. As ons nie elke keer onsself instel op die ontmoeting met God nie, word ons gebede later net gewoonte. Ons wíl dan nie meer bid nie, maar ons voel ons móét. Dan gaan dit nie meer om die gesprek nie, maar om die gewoonte. Die skil is dan nog daar, maar die hart is uit.

Stel jouself in.

Om eers ‘n rukkie ‘stil te word’ voor jy met God begin gesels is belangrik. Dit is jou geleentheid van voorbereiding en beplanning vir jou gesprek met God. Dit is jou tydjie wat jy voor die gebed neem om jouself ‘in te stel’. Dan hoef jy nie te praat nie; jy hoef nie met allehande dinge besig te wees nie. Jy kan maar net ‘stil’ word. Jy kan jou oë toemaak sodat dit net jy, jy alleen is.

Dit is nogal iets waarmee ons in ons gejaagde lewe swaarkry: ons kan nie tot stilstand kom nie. Vir ons is tyd geld; daar moet dinge gedoen word, daar is programme op TV wat gekyk moet word, daar is goed wat in die huis gedoen moet word, daar is… daar is… en so is daar altyd maar nog net meer en meer om te doen. Selde gun jy vir jouself die tyd om net JY en JOUSELF te wees.

Kom on oefen.

Kom ons probeer iets:

 

SIT SOWAT DRIE MINUTE DOODSTIL. MAAK JOU Oë TOE EN PROBEER NET ‘ONTSPAN’. MOENIE AAN IETS SPESIFIEKS DINK NIE, MAAR AS JOU GEDAGTES AAN DIE LOOP GAAN, LAAT DIT ‘LOOP’ WAAR EN SOOS DIT WIL. 

 

Beskryf nou wat jy ervaar het en wat gebeur het:

……………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………….

Verskillende dinge kan natuurlik met ‘n mens gebeur as jy so stil sit. Dit kan wees dat na ‘n besige dag jou gedagtes net nie tot ruste kom nie. Hulle spring en maal rond. Dit mag ook wees dat jou gedagtes by een ding vassteek en soos ‘n berg voor jou kom lê. Of jy kan so moeg wees dat jy sommer net aan niks dink nie. Jy voel net hoe die slaap soos ‘n swart kombers oor jou getrek word.

Maar wat hier gebeur moet nie onderskat word nie. As jou gedagtes so maal en spring moet jy weet dit is JOU gedagtes daardie. Dit is die dinge wat vir jou belangrik is. As ‘n mens ‘n bietjie ontspan het dit dikwels die gevolg dat jy so ‘n bietjie helderder dink. Hierdie dinge wat so by jou opkom moet jy neerskryf, want dit is dinge wat jy met God kan en moet bespreek. Dit is veral belangrik as jou gedagtes net by een saak vassteek. Dit beteken dat daardie saak vir jou op daardie oomblik baie belangrik is. Daaroor moet jy praat!

Om so stil te word, berei jou nie alleen voor vir jou gesprek met jou Vader nie, maar rig jou al op die sake waaroor jy eintlik met God moet praat.

Om ‘stil te word’ is die voorportaal van gebed.

‘n Kasteel het gewoonlik ‘n voorportaal waar ‘n mens ontvang word. Daar kan jy jou jas uittrek, jou hare kam en gereed maak vir die ontmoeting met die koning in die kasteel. Daar wag jy op die koning. Om ‘stil te word’, of kom ons sê: ‘Om jouself eers weer so ‘n bietjie te vind’,  is die voorportaal van gebed. Daar kyk jy vir jouself in die spieël. Daar word jy bewus daarvan dat jy nou in die ‘kasteel’ van God se teenwoordigheid instap. Daar kom gedagtes by jou op wat jy graag met die koning sal wil bespreek. Daar kan jy op die Here ‘wag’.

Moenie sommer in gebed injaag nie. Gun jouself die tyd om ‘stil’ te word en op die Here te wag.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt




Perspektief op gebed (5) – Die hartklop van gebed. – Jan van der Watt

Al geselsende met God.

‘n Gesprek is ‘n gesprek.

Gebed is ‘n gesprek. Natuurlik is dit ‘n baie spesiale gesprek, maar dit bly ‘n gesprek. Daarom is die gewone dinge wat van ‘n gesprek waar is, ook van gebed waar.

‘n Gesprek het nie ‘n vaste patroon nie. Soms sit ‘n mens sommer net lekker oor ditjies en datjies en gesels. By ander geleenthede bespreek ‘n mens ‘n enkele ernstige saak intens. As jy iemand dringend moet gaan roep, bestaan julle gesprek miskien net uit: ‘Kom gou!’ So wissel gesprekke soos die geleenthede en onderwerpe wissel.

Net so min as wat ‘n gesprek altyd ‘n vaste patroon moet volg, net so min moet of hoef gebed altyd ‘n vaste patroon te volg. Soms as jy in die nood is, help ‘n vinnige skietgebed sommer baie. As jy weer ‘n ernstige probleem het, val jy sommer met die deur in die huis   en vra God se raad of hulp. Dan gebeur daar weer iets wonderliks in jou lewe wat maak dat jy net oor en oor vir God wil dankie sê. Nie een van hierdie gebede is ‘minder gebed’ as die ander een nie. Dit is mos almal gesprekke met God.

Tog kom ons uit die Bybel agter dat gebed soos ‘n diamant baie pragtige kante het. Daar is byvoorbeeld aanbidding, lof, smeking, belydenis van sonde en so aan. Al hierdie elemente hoef natuurlik nie in elke gebed voor te kom nie. Tog moet ‘n mens versigtig wees dat jy nie een van die ‘elemente’ verwaarloos nie. Jy moet vir jouself geleentheid maak om nie alleen dinge van God te vra nie, maar Hom ook te loof of jou sonde te bely. Oor al hierdie ‘elemente’ gaan ons nou verder gesels.

‘n Gesprek en nie ‘n monoloog nie.

God sit nie swygend en luister na jou wat ‘n monoloog voer nie. Soms bid ons asof ons dink dat God stom is. Ons dink dat Hy in gebed niks te sê het nie. Niks is natuurlik so ver van die waarheid af nie.

God praat op baie maniere met ons. Dit gebeur nie met ‘n bulderende stem uit die hemel nie. Nee, God praat soms op maniere waarop ons dit nie verwag nie. Elia het God in die magtige stormwinde verwag; toe kom God na hom toe in die sagte dartelwindjie. Die Jode het ‘n groot kryger as messias verwag wat elke Romein in die see sou injaag. God beantwoord egter hulle gebede met die Messias aan ‘n kruis! Net so praat God op verrassende maniere met ons tydens gebed. Daaroor later meer.

Daar is tog een manier waarop God met ons praat wat ons nie kan miskyk nie. Dit is deur sy Woord, die Bybel. Augustinus se ma was ‘n wasvrou. So, met die nat, vuil klere tussen haar hande geklem het sy vir haar seun gebid terwyl hy saam met sy maats in die poele van plesier gebaai het. Dit was egter deur die woorde van Romeine dat God hierdie eenvoudige wasvrou geantwoord het. God het Augustinus viervoet in sy spore gestuit, en dit deur die krag van sy Woord. Dáár hoor ‘n mens God se stem op sy helderste. Dit het Luther ook agtergekom. Hy het in sielewroeging teen homself en die sonde gestry. Dit was egter die Woord van die lewende God wat hom uit hierdie kettings van die Satan kon bevry. God het Luther se pleitende gebede gehoor en geantwoord – deur sy bevrydende Woord.

Gebed en Bybelstudie hoort bymekaar soos wolke en reën. Deur getroue en biddende Bybelstudie leer ons meer en meer van die wil van God ken. Daar leer ons ook hoe en waarvoor om te bid. Deur vurige gebed lei God ons ook in die diepste geheimnisse van sy Woord in. Daar ontdek ons weer sy wysheid.

Daaroor gaan  nie meer gesê word nie. Die belangrikste is om te beklemtoon dat ons geestelik sensitief moet wees vir God se antwoorde op ons gebede deur sy Woord. Daarin is ons ook baie afhanklik van die bystand en hulp van die Heilige Gees.

In die dialoog nie alleen nie

Elke gelowige het natuurlik die Gees van God in hom of haar. Daarom leef  kinders van God in die kragveld van die Heilige Gees. Dit geld veral ook vir hulle gebede. Geen wonder dat Paulus in Gal 4:6 sê: ‘En omdat ons sy kinders is, het God die Gees van sy Seun in ons harte gestuur, en in ons roep Hy uit: “Abba!” Dit beteken: “Vader!” Die Gees lei ons nie alleen in ons lewens nie, maar ook in ons gebede. Uit ons harte roep die Gees ook na die Vader, soos Paulus sê.

Dit is alleen in afhanklikheid van die Heilige Gees dat gebed sy volle diepte kan bereik. Dit is die Gees wat jou bewus maak van jou oortredings en jou in jou sondebelydenis lei. As jy in jou nietigheid voor die genadetroon van God staan, is dit die Gees wat jou ondersteun. So laat die Gees ook die lof vir God oor jou lippe vloei.

Om die waarheid te sê, dit is dikwels juis in gebed dat ‘n mens die teenwoordigheid van die Gees in jou lewe die diepste aanvoel. Die teenwoordigheid van die Heilige Gees omvou elke woord van jou gebed. Dit is God se Gees wat in jou en saam met jou uitroep: ‘My Vader in die hemel!’

Dit gaan nie weer by die bespreking van elke ‘element’ van gebed herhaal word nie. Alles wat verder van gebed gelees word, moet in die besef gelees word dat dit deur die krag en teenwoordigheid van die Gees alleen geskied!

Skrywer:  Prof Jan van der Watt