Die kanon in die moderne wêreld

“Do All the Good You Can,
By All the Means You Can,
In All the Ways You Can,
In All the Places You Can,
At All the Times You Can,
To All the People You Can,
As long as Ever …
…You Can!”

John Wesley

Die kanon in die moderne wêreld

Die Rooms-Katolieke/Protestantse verdeling oor die samestelling van die kanon duur nog voort. Daar is egter eenstemmigheid dat die kanon uit die Ou Testament en die Nuwe Testament bestaan. Vroeër is hierdie siening uitgedaag. Friedrich Schleiermacher het sekondêre status aan die Ou Testament toegeken. Hy was egter ‘n uitsondering en nie die norm nie.

 

In die moderne tyd kry ons egter ‘n opbloei van historiese kritiek. Nou word die outeurskap van meeste Bybelboeke met suspisie bejeën. Die samestelling van die kanon word nou as ‘n volledige menslike aktiwiteit gesien en enige Goddelike oorsig oor die proses word ontken.  Maar meeste Christene staan teen hierdie gety. Sekere aanpassings is wel gemaak. As filter vir toelating tot die kanon moet die boeke deur apostels geskryf gewees het. Sommige glo dat dit nie noodwendig deur ‘n apostel geskryf moes gewees het nie, maar die apostels het wel die inhoud bepaal. Ridderbos: Jesus Christus  gee gesag aan die apostels om sy getuies te wees en om die gesagvolle dokumente te skryf waarop die kerk gebou is. Die kanon is nie die produk van die kerk nie, maar die kerk is die produk van die kanon. ‘n Kernbeginsel wat hieruit voortvloei is dat die kanon gesluit is.

Brevard Childs het hierdie histories-kritiese benadering sterk gekritiseer. Hy glo ons moet fokus op die finale, kanonieke vorm van die Ou en Nuwe Testament. Die evangelical beweging aanvaar vandag verskillende benaderings tot die kanon, maar beklemtoon die Christologiese ontwikkeling van die kanon. Uit hierdie mondelinge en geskrewe getuienis van Christus het die vroeë kerk sy lewe getrek. Die proses waardeur die geskrewe getuienis mettertyd meer prominent geword het, was  natuurlik en spontaan.

Opsomming: Die Protestantse kerk met sy wortels in die Hervorming, en in sy luister na die vroeë kerk, aanvaar ‘n kanon van 39 Ou Testamentiese boeke wat nie die apokriewe insluit nie en 27 Nuwe Testamentiese boeke.

 




Die Geestelike Dissiplines: Hoe verander God lewens (15)

They defend their errors as if they were defending their inheritance. -Edmund Burke, staatsman en skrywer (1729-1797)

Die Geestelike Dissiplines: Hoe verander God lewens (15)

Dallas Willard, Professor aan die University of Southern Califonia se School of Philosophy en leraar in die Southern Baptist Church, het ‘n belangrike boek geskryf: The Spirit of the Disciplines. [Hy is onlangs oorlede.] Ek gaan baie op hierdie boek staatmaak in hierdie reeks oor geestelike dissiplines.

Ons gaan voort met die volgende geestelike dissipline van onthouding.

Vas

Ons onthou ons van kos en soms self drinkgoed. Nou leer jy vinnig baie van jouself. Ons word nederig as ons besef hoe baie van ons vrede van die plesier van eet afhang.

Kos word gebruik om die ongemak in ons lewens te verlig – ongemak veroorsaak deur trouelose en onwys lewens en gesindhede. Dit demonstreer vir ons hoe kragtig en slim ons liggame is om sy eie weg te kry teen ons sterkste voornemens..

Daar is baie maniere en grade van vas. Daniël en sy vriende eet nie die koning se vleis en drink nie sy wyn nie – net groente en water (Daniël 1:12). Ook in Daniël 10:3 lees ons: Ek het die volle drie weke geen lekker kos geëet nie, my mond nie aan vleis of wyn gesit nie en geen reukolie gebruik nie.  Voor sy versoeking vas Jesus vir 40 dae (Matteus 4). Wat leer ons hieruit: ‘n Mens leef nie net van brood  nie, maar van elke woord wat uit die mond van God kom (Matteus 4:4). Ek het voedsel om te eet waarvan julle nie weet nie … My voedsel is om die wil te doen van Hom wat My gestuur het, en om sy werk te voltooi (Johannes 4:32 en 34)

As Jesus Christus  sê ons moenie met lang gesigte rondloop en ons gesigte mismaak as ons vas nie (Matteus 6:16 – 18) verduidelik Hy hoe ons gaan voel – ons sal regtig nie treurig wees nie. My maag is nie my god nie: Die verderf is hulle einde; die maag is hulle god (Filippense 3:19). Whosoever knows best how to suffer will keep the greatest peace. That man is conqueror of himself, and lord of the world, the friend of Christ and heir of heaven (Thomas a Kempis).

As vas ‘n sistematiese praktyk is, ontwikkel jy ‘n sin van jou hulpbronne in God. Dan kan jy jou tekortkominge makliker hanteer. Refrain from gluttony and thou shalt the more easily restain all inclinations of the flesh (Kempis). Vas leer ons selfbeheer en matigheid – leer matigheid ten opsigte van  al ons fundamentele dryfkragte. Die effek van vas  versprei deur ons hele persoonlikheid. Die godsdiens is ‘n groot wins as iemand tevrede is met wat hy het (1 Timoteus 6:6); Ek het rus en kalmte gevind. Soos ‘n kindjie wat by sy moeder tevredenheid gevind het, so het ek tevredenheid gevind (Psalm131:2). Vas moet goed genoeg en dikwels genoeg beoefen word. Net iemand gewoond aan sistematiese vas as dissipline kan dit doeltreffend gebruik as  deel van sy diens aan God.

Volgende keer begin ons kyk na die dissiplines van betrokkenheid.




Die kanon tydens die Hervorming en post-hervorming

Divine fullness is only going to be reached by a progressive and ever-increasing revelation of Christ and His significance – T. Austin-Sparks

Die kanon tydens die Hervorming en post-hervorming

Die Hervormers, geïnspireer deur die humaniste, reageer op die probleme soos volg:

  1. Die Ou Testament moet op die korter Hebreeuse Bybel gebaseer word – nie op die Septuagint met sy addisionele apokriewe geskrifte nie. Hoekom? Die Hebreeuse Bybel was die Woord van God wat deur Jesus en sy dissipels gebruik is. Van die apokriewe boeke het ook verkeerde chronologiese en geskiedkundige inligting bevat. Die apokriewe is dus nie deel van die Hervormers se Ou Testament nie.
  2. Die Hervormers aanvaarse klassieke onderskeiding: die kerk kon net die kanonieke geskrifte gebruik om sy leer en praktyke te vestig. Die apokriewe kon nie gebruik word as basis vir die kerk se leer nie. Dit beteken dat die sakrament van boetedoening en die praktyk om vir die dooies te bid word nie Bybels gesteun nie en moet dus gestaak word. Maar die apokriewe was nie nutteloos nie. Martin Luther het byvoorbeeld Judit en die Wysheid van Salomo aangeprys – boeke wat Christene met vrug kan lees. Die lees van die apokriewe is aangemoedig, maar kon beslis nie vir die ontwikkeling van die leer van die kerk gebruik word nie. Ons is terug by Hieronimus se onderskeiding.
  3. Die Nuwe Testament moet op die oorspronklike Grieks gebaseer word. Waar die kerk se leer en praktyke berus op die swak vertaalde Vulgaat moet hulle verander of geskrap word. Luther open sy 95 stellings (31 Oktober 1517) met hierdie twee punte:
  • Wanneer ons Here en Meester, Jesus Christus, sê: Bekeer julle (Matteus 4:17) wou Hy gehad het dat die hele lewe van gelowiges een van bekering moet wees.
  • Hierdie woord verwys nie na die sakrament van boetedoening, dit is belydenis, soos deur die priesters geadministreer word nie.

In sy verduideliking van hierdie twee punte  gebruik Luther die Griekse woord metanoeite wat beteken om ‘n ander denke en gevoel aan te neem, om ‘n oorgang te maak van een vorm van denke na ‘n ander, om ‘n verandering van gees te hê. Hierdie ontdekking lei tot Luther se verwerping van boetedoening as ‘n sakrament. Dit bevestig dat die kerk se Nuwe Testament die oorspronklike Grieks moet wees.

Die Hervormers verwerp ook die siening dat die Rooms-Katolieke kerk se gesag hoër as dié van die Skrif is. Die formele beginsel was sola Sciptura – die Skrif alleen. Die Skrif, omdat dit die Woord van God is, het genoeg status en geloofwaardigheid in homself. Dit is nie nodig vir die kerk om gesag aan die Bybel te gee nie. Dit beteken dat die kerk nie die kanon bepaal het nie. Calvyn haal Paulus aan om hierdie punt te bewys: Julle is ‘n gebou wat opgerig is op die fondament van die apostels en profete (Efesiërs 2:20). Dit beteken die Skrif het die kerk voorafgegaan. Die kerk erken en bevestig die Goddelik geïnspireerde geskrifte is wat God bedoel het in die Skrif geplaas moes word. Hoe weet die kerk wat die kanonieke Skrif is?  Die getuienis van die Heilige Gees en die Skrif se eie bewys van sy waarheid.

Die Protestantse geloofsbelydenisse beklemtoon dit. Die Rooms-Katolieke kerk reageer op die verwerping van die apokriewe  by die Raad van Trent. Hulle probeer die Protestantse “foute” regstel deur die  Katolieke kanon – met apokriewe ingesluit – te herbevestig. Hulle gee ook ‘n sterk waarskuwing: mense wat hierdie tradisie verwerp sal vervloek word. Die Protestante word met veroordeling deur die kerk gedreig. Die Protestante staan vas – die apokriewe is nie deel van die Skrif nie.

Volgende keer kyk ons na die kanon in die moderne tyd.




Die Geestelike Dissiplines: Hoe verander God lewens (14)

The greatest compliment that was ever paid me was when one asked me what I thought, and attended to my answer. -Henry David Thoreau  (1817-1862)

Die Geestelike Dissiplines: Hoe verander God lewens (14)

Dallas Willard, Professor aan die University of Southern Califonia se School of Philosophy en leraar in die Southern Baptist Church, het ‘n belangrike boek geskryf: The Spirit of the Disciplines. [Hy is onlangs oorlede.] Ek gaan baie op hierdie boek staatmaak in hierdie reeks oor geestelike dissiplines.

Ons gaan voort met die dissiplines van onthouding.

Stilte

Ons sluit ons af van die geluide om ons.

Totale stilte is skaars. Wat ons stilte noem, is gewoonlik ‘n bietjie minder geraas. Ons huise en werkplekke is vol geraas – dit stel ons nogal gerus. Totale stilte is vir ons skokkend, want dit laat die indruk dat niks besig is om te gebeur nie – in ons wêreld kan niks erger as dit wees nie. Sonder stilte het afsondering min waarde. Silence is the way to make solitude a reality (Henri Nouwen). Stilte stroop ons en ons staan voor die werklikhede van die lewe – die dood wat ons van die wêreld afsny en net vir ons en God oorlaat. Die innerlike leegheid van ons lewens word bewys deurdat ons altyd geraas om ons wil hê – om seker te maak iets gebeur om ons. Stilte in die teenwoordigheid van ander is haas onmoontlik. Maar ons leef saam met ander hoe nou? Soggens vroeg.

Benader stilte met gebed en ‘n eksperimentele gesindheid – vertrou dat ons gelei sal word om die tyd reg te gebruik. Net stilte maak lewensreddende konsentrasie op God moontlik, want dit stel ons  in staat om die sagte God te hoor: Hy sal nie twis en nie skreeu nie, en niemand sal sy stem op die strate hoor nie (Matteus 12:19). God sê vir ons: julle krag lê in stil wees en vertroue hê (Jesaja 30:15)

Stilte + opreg luister is dikwels die sterkste getuienis van ons geloof. Die probleem is nie om mense aan praat te kry nie, maar om diegene wat deur hulle aanhoudende praat ‘n liefdelose hart openbaar, stil te kry. We need to pay less attention to what people are trying to tell us, and more to what they tell us without trying (Miguel de Unamuno).

Hoekom praat ons so baie? Ons is ongemaklik oor wat ander van ons dink. People who love one another can be silent together (Eberhard Arnold). Hoekom is ons oor ander se sienings van ons bekommerd as God met ons is en as Jesus Christus aan sy regterhand sit en vir ons pleit (Rom 8:31 – 34). Baie min mense het ‘n stil innerlike vertroue; baie begeer dit.

Volgende keer kyk ons na vas.