Kyk terug om vorentoe te beweeg

. —Thomas Lye

Kyk terug om vorentoe te beweeg

Believe me … the Church of God will never be preserved without catechesis (Calvyn)

In J. I. Packer en Gary A. Parrett se boek Grounded in the Gospel sê hulle dat kategese ‘n integrale deel van die Christelike groeiproses is. Omdat kategese in baie gemeentes nie meer belangrik is nie, kry ons ‘n geleidelike toename in Bybelse ongeletterdheid.

 

Ons kyk altyd na die nuutste tegniek of model of program of bemarkingsfoefie om in die gemeente  te gebruik. Is dit reg? Jeremia sê vir ons: So sê die Here: Staan by die kruispaaie en kyk, en vra na die ou paaie. Vra watter pad die beste is en loop dit, dan sal julle rus vind (6:10). Maar dan lees ons hierdie ontstellende sinnetjie wat vandag steeds waar is: Maar hulle het gesê: “Ons sal nie daardie pad loop nie.”

Baie kerke het verandering nodig.  Die sekerste pad vorentoe is om versigtig oor die wysheid van die verlede na te dink. Ons is nie die eerste mense wat met hierdie probleme sukkel nie. Om geloofsgemeenskappe in ‘n vyandige kultuur te vestig en te ontwikkel, is ‘n probleem wat hom voortdurend herhaal. Nie net die huidige kerkleiers kan ons leer hoe om relevante en doeltreffende bedienings in ons huidige kultuur te vestig nie.

In die Bybel is daar baie wysheid om gelowiges om te bou – hoe om God te eer en te verheerlik. Daar kry ons modelle, beginsels en praktyke wat vandag nog toepaslik is. Deur die kerkgeskiedenis te bestudeer, leer ons ook baie waardevolle lesse. Natuurlik moet ons na die huidige modelle ook kyk, solank dit nie ons enigste bron van wysheid is nie.

Waar moet ons kyk? Die Skrif.  Lees die Skrif versigtig en toegewyd. Vanaf hierdie Bybelse basis moet ons dan vorentoe beweeg. C. S. Lewis het gesê dat vir elke boek wat ons lees van ‘n skrywer wat nog leef, moet ons een lees van ‘n skrywer wat reeds oorlede is. Vir elke nuwe model moet ons na ‘n beproefde model uit die verlede terugkyk. Daar is baie wysheid in die praktyke van mense wat ons voorafgegaan het – luister en leer by hulle. Die probleem is dat ons glo dat die nuwe metodes/modelle beter moet wees Maat nuut is nie noodwendig altyd beter nie.

Daar is ‘n beweging, veral by jonger gelowiges, om weer na die ou tradisies terug te kyk. So word die kerkkalender weer vir baie gemeentes belangrik; die Nagmaal word meer dikwels bedien; ou geestelike liedere word weer ontdek; ens. Mense besef dat die modernisme ons van baie van die skatte van ons geskiedenis en tradisies beroof het. Jongmense kyk terug met ‘n mengsel van nuuskierigheid en verlange. Ongelukkig is baie van hierdie terugkyk nie gebaseer op ‘n poging om agter die teologiese rasionaal van hierdie ou gebruike te kom nie. Ons moet eers die konteks van hierdie ou gebruike verstaan voor ons kan besluit of hulle steeds vandag toepaslik is.

As ons met hierdie terugkyk besig is, kom ons by die praktyk van kategese uit. Dit gebeur nie juis vandag  nie. Hoekom kategese? Dit is die fondament – die essensie – van die Christelike geloof vir gelowiges.

Ons het kategese as normale praktyk afgeskaf. Die woord kategese word selfs met suspisie bejeën. Ons soek altyd nuwe metodes en programme; ons verander voortdurend, want ons wil relevant bly; ons moet gedurig aanpas, want mense se behoeftes verander. Het dit wat ons tot dusver gedoen het vrugte gedra? Nee. Daarom moet ons aanhou verander, want die ou modelle en programme het nie vrugte gedra nie. Daarom soek ons nuwe modelle en programme of kyk wat “suksesvolle” kerke doen – net om hulle  na te aap.

Die antwoord: Die kerk moet weer kategese as ‘n ononderhandelbare praktyk terugbring.



Bou Christene op die ou manier op

. –C.H. Spurgeon

Bou Christene op die ou manier op

Believe me … the Church of God will never be preserved without catechesis (Calvyn)

In J. I. Packer en Gary A. Parrett se boek Grounded in the Gospel sê hulle dat kategese ‘n integrale deel van die Christelike groeiproses is. Omdat kategese in baie gemeentes nie meer belangrik is nie, kry ons ‘n geleidelike toename in Bybelse ongeletterdheid.

 

So sê die Here: Staan by die kruispaaie en kyk, en vra na die ou paaie. Vra watter pad die beste is en loop dit, dan sal julle rus vind. Maar hulle het gesê: “Ons sal nie daardie pad loop nie.” (Jeremia 6:16).

As iemand vandag die Joodse geloof wil aanneem, is daar ‘n pad wat geloop moet word. Vir maande ontmoet jy elke week die rabbi wat jou in die Joodse geloof en praktyke onderrig. Daarna volg die mikvah – die rituele onderdompeling. Eers daarna word jy as lid van die Joodse geloofsgemeenskap aanvaar.

Wat gebeur in die meeste van ons gemeentes? As ‘n nuwe besoeker opdaag, word hy verwelkom (as hy raakgesien word) en kry hy iets oor die gemeente. Dit is baie onwaarskynlik dat iemand iets oor sy geestelike toestand gaan probeer uitvind en vir hom die geleentheid bied om verder oor sy geloof onderrig te word.

In ander gemeentes word programme soos Alpha aangebied. Wat opvallend  is, is hoeveel van die bestaande lidmate hierdie kursusse bywoon. Lidmate is honger vir meer kennis.

In die vroeë kerk was kategese baie belangrik. Toe die staat en die kerk nader aan mekaar beweeg het, is kategese verwaarloos. Die gevolg was dat Christene nie eintlik ‘n idee gehad wat dit beteken om ‘n Christen te wees nie. Die Hervormers, veral onder leiding van Luther en Calvyn, het probeer om dinge weer reg te stel. Beide van hulle druk en versprei kategismusse – klein handboekies om mense te onderrig oor die kern van die Christelike geloof en oor gebed, aanbidding en gedrag. Vir volwassenes was die onderrig meer in diepte. In 1548 skryf Calvyn aan die Lord Protector van Engeland: Believe me, Monseigneur, the Church of God will never be preserved without catechesis. Daar is toe aanvaar dat die leraar se belangrikste plig die onderrig van sy kudde was.

Die kerk in die Weste het grotendeels kategese as normale praktyk afgeskaf. Die woord kategese word selfs met suspisie bejeën. Ons soek altyd nuwe metodes en programme; ons verander voortdurend, want ons wil relevant bly; ons moet gedurig aanpas, want mense se behoeftes verander. Het dit wat ons tot dusver gedoen het vrugte gedra? Nee. Daarom moet ons aanhou verander, want die ou modelle en programme het nie vrugte gedra nie. Daarom soek ons nuwe modelle en programme of kyk wat “suksesvolle” kerke doen – net om hulle  na te aap.

Die antwoord: Die kerk moet weer kategese as ‘n ononderhandelbare praktyk terugbring.



Die geestelike opbou van gelowiges

How can we expect to live with God in heaven if we love not to live with him on earth? —John Mason

  • Die geestelike opbou van gelowiges

Believe me … the Church of God will never be preserved without catechesis (Calvyn)

In J. I. Packer en Gary A. Parrett se boek Grounded in the Gospel sê hulle dat kategese ‘n integrale deel van die Christelike groeiproses is. Omdat kategese in baie gemeentes nie meer belangrik is nie, kry ons ‘n geleidelike toename in Bybelse ongeletterdheid.

 

 

In die Nuwe Testament lees ons gereeld van geestelike opbou: Laat julle as lewende stene opbou tot ‘n geestelike huis (1 Petrus 2:5). Hierdie woord  opbou, is ‘n woord wat algemeen in die boubedryf gebruik word. In die Bybel word dit as ‘n beeld van die verlangde resultaat van pastorale bediening gebruik. Opbou dui op goeie vakmanskap,  deeglike konstruksie, ‘n soliede, stabiele struktuur, geen swak plekke nie en geen wanfunksionering wat die gebou mag beïnvloed nie. Die gevolge van swak vakmanskap word gewoonlik eers na ‘n tyd duidelik

Ons kan nie ‘n geestelike huis met swak vakmanskap bou nie. Swak vakmanskap beteken ons ken die Bybel oppervlakkig en het maar net ‘n vae begrip van wie en wat God is en wat Hy gedoen het. Hierdie is vandag algemeen is ons kerke. Solank as wat kategese verwaarloos word en nie sy regmatige plek inneem nie, sal die tekortkominge nie verdwyn nie.

Kategete is leermeesters met ‘n spesifieke taak: hulle moet gelowiges van alle ouderdomme in die waarhede van die Christelike geloof en hoe Christene volgens hierdie waarhede moet leef, onderrig. Alle Christene, ook volwasse Christene, moet hierdie waarhede ken. Dit beteken hulle moet gereeld daarna kyk en dieper delf. So kry hulle nuwe wysheid en toepassings. Die probleem is dat ons vandag die leerstellings van die Christelike geloof vermy, want ons is bang dit mag dalk aanstoot gee.

Die Christelike geloof moet goed en met wysheid onderrig word, veral as ons na vandag se ingewikkelde lewe kyk. Gebeur dit nie sal ons geloof wyd en vlak bly – geen diepte nie.

 



Christelike dissipelskap en onderrig

No man should judge unless he asks himself in absolute honesty whether in a similar situation he might not have done the same. -Viktor Frankl, skrywer, neuroloog en psigiater (1905-1997)

Christelike dissipelskap en onderrig

Believe me … the Church of God will never be preserved without catechesis (Calvyn)

In J. I. Packer en Gary A. Parrett se boek Grounded in the Gospel sê hulle dat kategese ‘n integrale deel van die Christelike groeiproses is. Omdat kategese in baie gemeentes nie meer belangrik is nie, kry ons ‘n geleidelike toename in Bybelse ongeletterdheid.

 

Leer is ‘n baie algemene menslike aktiwiteit – skool, kollege, vakleerling … Dit gaan oor die oordrag van kennis en vaardighede. Die Christelike godsdiens het van die begin af leer en onderrig vereis. Daarvoor was daar ouers, priesters en Leviete in die Ou Testament. Elke nuwe geslag het hierdie opdrag om ander te leer. In Jesus Christus se tyd was dit die voltydse taak van die skrifgeleerdes. Jesus Christus self was ‘n uitstekende leermeester – dink maar net aan sy gebruik van gelykenisse. In Matteus 28:18 – 20 lees ons Jesus se laaste opdrag aan sy dissipels voor sy hemelvaart. Een aspek wat spesifiek gemeld word, is: Leer hulle om alles te onderhou wat Ek julle beveel het. Die Christen word dus geroep en kry ‘n spesifieke opdrag: Julle het geleer, reik nou uit en leer ander wat jy self geleer het.

Die vroeë kerk het hierdie opdrag ernstig opgeneem, nie net om foute reg te stel nie, maar ook vir die geestelike groei van die gelowiges. Wat jy my voor baie getuies hoor verkondig het, moet jy toevertrou aan betroubare manne wat bekwaam sal wees om dit ook aan ander te leer (2 Timoteus 2:2). Die kerk moet dus ‘n gemeenskap wees wat leer en onderrig gee. Dit is ‘n integrale en belangrike deel van die diens wat ons aan ander lewer.  Vraag: Is hierdie leer en onderrig nog ‘n deel van vandag se gemeentes?

 Paulus sien onderrig as ‘n geestelike gawe: As dit is om onderrig te gee, laat ons onderrig gee (Romeine 12:7). Elke Christen moet sy vaardigheid om onderrig te gee opskerp deur nadenke, voorbereiding, oefening en die onderwerping aan evaluering. Trots en hardkoppigheid maak enige verbetering onmoontlik.