Alle Paaie lei na Jesus: Die uittog uit Egipte (8) – Adrio König

9.2.3 Die positiewe interpretasie van Israel se rol

Teenoor hierdie negatiewe interpretasie van die uittog, staan ’n merkwaardig positiewe een. Met die eerste oogopslag kan ’n mens amper nie dink dit verwys na dieselfde uittog nie.

 

Jeremia 2:1-3 is so ’n voorbeeld. Die Here sê: “Ek onthou nog hoe getrou jy aan My was in jou jeug; hoe lief jy My gehad het toe jy my bruid geword het. Israel was aan die Here gewy soos die eerste vrugte van die oes.” Wat ’n beeld om die innige verhouding tussen die Here en sy volk te beskryf! Die eerste vrugte van die oes was net die Here s’n. Niemand anders het reg daarop gehad nie (Eks 23:19; Lev 22:10 ev). Dit beklemtoon die eksklusiewe verhouding.

 

Terwyl sommige interpretasies van die uittog uitsluitlik daarop gerig is om ons op te roep om die Here te loof (9.2.1), en ander net op die negatiewe rol van Israel ingestel is (9.2.2), het ons hier ’n interpretasie wat uitsluitlik aan die positiewe rol van Israel aandag gee. Die uittog word as ’n idilliese tyd beskryf waarin Israel getrou aan die Here was en Hom soos ’n bruid liefgehad het, en dit nogal onder die allermoeilikste omstandighede in die woestyn waar geen kos was nie.

 

Wat wil die profeet hiermee bereik? Hy wil die geslag van sy tyd des te ernstiger vermaan oor hulle en hulle voorouers se ontrou (die res van die hoofstuk). Dit is een van die aangrypendste hoofstukke in die hele Bybel. Doen die moeite om dit te lees. Die kontras wat hy skilder tussen die idilliese liefde aan die begin in die woestyn, en die skreiende ontrou daarna in die beloofde land, roep ten hemel. En net so die kontras tussen Israel se ontrou aan hulle God terwyl selfs die heidene aan hulle gode getrou is (2:10 ev). Deur hierdie kontraste wil hy die volk met mag oproep om berou te kry en hulle te bekeer. Daarom gebruik hy ’n volkome eensydige interpretasie van die uittog. Hy wil sê: As julle voorouers só getrou was, watse rede is daar vir julle om die Here te verruil vir ander gode wat glad nie eens regtig gode is nie (2:11)?

 

Hosea 2:13-22 is nog so ’n voorbeeld. Ook hier het ons ’n eensydig positiewe interpretasie van Israel se rol tydens die uittog. Al wat van Israel gesê word, is dat sy die Here liefgehad het. Die Here sien uit na die toekoms: “Dan sal sy weer my liefde beantwoord soos toe sy jonk was, soos toe sy uit Egipte getrek het.” Dit word hierdie keer net per implikasie gekontrasteer met hulle ontrou in die profeet se tyd.

 

Wat is dan die eintlike punt? Iets heeltemal anders as by Jeremia. Hosea beklemtoon die ongelooflike goedheid van die Here wat ondanks Israel se ontrou in hierdie tyd, sal maak dat hulle in die toekoms weer die Here so getrou soos tydens die uittog sal dien. Die punt is dus die toekomstige goedheid van die Here, soveel so dat Hy die ontrou van Israel sal verander sodat die bruidstyd van die woestyn herstel kan word. Dus op ’n baie interessante manier kom die profeet weer uit by die goedheid van die Here waaroor die volk Hom moet loof. Die Here gaan Israel dan “vir altyd” sy bruid maak (2:18).

 

Is hierdie eensydig positiewe interpretasie ’n verdoeseling van die werklikheid? Nee. Ons het dieselfde soort eensydig positiewe interpretasie gekry in die oproepe om God se lof te besing (9.2.1). Ons moet onthou dat die uittog ’n lang geskiedenis deurloop het waarin daar baie kante was. Daar was inderdaad ook positiewe reaksies van Israel. As die profeet daarvan ’n punt wou maak, het dit hom vrygestaan. Trouens ’n mens sien duidelik by Hosea dat hy wat die uittog so eensydig positief kon interpreteer, ook deeglik van die negatiewe kant bewus was. Kyk maar net na Hosea 9:10-17. Dit begin net so positief oor Israel se aan deel aan die uittog: “Israel was vir My soos druiwe waarop ’n mens in die woestyn afkom.” Maar net twee sinne verder kom dan die draai: “Maar hulle het na Baäl-Peor toe gegaan en hulle verbind aan ’n god wat vir hulle in die steek laat, en hulle het net so afstootlik geword soos die ding wat deur hulle vereer is” (9:10b). Hy verwys na Numeri 25.

 

En later, wanneer hy die troue liefde van die Here wil uitsing, lees ons hoe die Here soos ’n moeder vir ’n seuntjie, vir Israel in die woestyn gesorg het, “maar hulle wou nie erken dat dit Ek is wat vir hulle sorg nie” (11:3). En ’n paar verse later: “Maar Efraim het geweier om hom te bekeer” (11:5).

 

Wat ons egter wel leer uit hierdie uiteenlopende interpretasies van die uittog, is dat die situasie bepaal het watter kant van die uittog die profeet na vore bring. Dit beteken dat die uittog nie een vaste betekenis in die Bybel het nie, maar deur verskillende profete op verskillende maniere gebruik word om hulle verskillende oogmerke te bereik. En die uittog het hierdie verskeidenheid van interpretasies toegelaat omdat dit ’n lang en gevarieerde geskiedenis deurloop het.

 

In die volgende artikel gaan ons kyk na die betekenis van die uittog in die Nuwe Testament.

 

Mense wonder dikwels oor verskeie aspekte van die Christelike geloof. Alle Paaie lei na Jesus (2010) deur prof Adrio König is ʼn baie nuttige naslaanwerk wat ʼn betrokke en uitdagende verduideliking bied van die die middelpunt van ons geloof: Jesus Christus.

Bybelkennis gaan gereeld gedeeltes uit hierdie bron publiseer. Ons dank aan prof König en CUM vir hierdie vergunning.

Vir meer inligting oor CUM, besoek gerus hulle webblad by www.cumuitgewers.co.za

 

 

 

Skrywer:  Prof Adrio König

Die oop grafte van die Heiliges – Francois Malan

AnnaMaria vra:

In Matteus 27 staan van die geopende grafte en heiliges wat opgestaan het. Was hulle toe in ‘n fisiese liggaam en wat het hulle gedoen daarna? Wat het van hulle geword?

 

Antwoord

Prof. Francois Malan antwoord:

Matteus was nie geïnteresseerd in hierdie vrae nie, maar in die betekenis van die oop grafte, die opwekking van baie heiliges wat in Jerusalem begrawe was, en hulle verskyning in die stad nadat Jesus gesterf het en uit die dood opgewek is. Daarom kan ons ook nie presies weet wat daar gebeur het nie. Was hulle soos Lasarus vir wie Jesus uit die dood opgewek het vir wie die mense in Jerusalem kon sien en later weer gesterf het, of soos Jesus met ‘n verheerlikte onsterflike liggaam, wat vir veertig dae aan sy dissipels kon verskyn voor sy hemelvaart? Matteus is die enigste Bybelskrywer wat hierdie gebeure tydens die dood en opstanding van Jesus vertel. Soos Matteus telkens in sy Evangelie na die Ou Testament verwys of daarby aansluit, sluit hierdie berig waarskynlik aan by Esegiël 37:12-14 met God se belofte dat Hy die grafte sal oopmaak.

Die voorhangsel het die Allerheiligste gebied in die tempel afgesper sodat niemand daar kon ingaan of daarin kyk nie – as simbool van God wat nie gesien kan word nie (vgl. Eks 33:20). Daar het die Hoëpriester eenmaal per jaar op die groot versoendag vir die sondes van die volk gaan versoening doen voor God. Maar die lewe en dood van Jesus aan die kruis wys vir ons die liefde van God (vgl. Jesus se woorde in Johannes 14:9: wie My sien, sien die Vader), en dit skeur die voorhangsel oop, wat God vir die mens verberg het. Elke mens kan nou met vrymoedigheid na God toe gaan in gebed – nie meer deur ‘n hoëpriester nie, maar deur geloof in Jesus, ons groot Hoëpriester (Hebreërs. 4:14-16).

 

Skrywer: Prof Francois Malan

 

Alle Paaie lei na Jesus: Die uittog uit Egipte (7)) – Adrio König

Maar naas die lof aan die Here is daar ’n tweede lyn. Dit is die beklemtoning van die negatiewe rol van Israel in die woestyn. En ons sal sien hulle negatiwiteit word met verskillende oormerke uitgelig. Ons gaan na drie gedeeltes kyk:

1. 1.Esegiël 20
2. 2.Psalm 106
3. 3.Psalm 95

Psalm 95

Die vorm van hierdie Psalm is belangrik. Die eerste deel (1-7a) is ’n oorweldigende juigpsalm oor die grootheid van die Here.

Daar is ’n uitbundigheid in die oproep. Die sterkste juig woorde beskikbaar in Hebreeus word gebruik. En dan skielik die absoluut negatiewe prentjie van die uittog (7b-11). Waar om?

 

Die eerste deel is ’n oproep aan die volk wat tydens ’n fees in die tempel is. Dit bestaan uit twee dele, twee oproepe om die Here te loof (1-2, 6). Na elke oproep volg die rede waarom Hy geloof moet word (3-5, 7a). Die eerste rede is die feit dat Hy die groot Heerser oor alle ander gode is, en verder sy groot mag oor die hele aarde: dieptes, hoogtes, see, land – alles. Hy is duisendmaal werd om uit volle bors geprys te word!

 

En dan die tweede oproep. Dit is jammer dat nie een van NLV en 1983 die “want” voor vers 7 ingesit het nie, want hier het ons weer die rede vir die oproep tot lof. Die punt is dat dit nie sommer so ’n godjie is wat Israel uitgekies het as sy volk nie. Dis sonder meer dié God van hemel en aarde, die God van die gode.

 

Wat ’n voorreg. En kyk na die verhouding. Dis nie net die een verpligting op die ander wat Hy hulle oplê nie, al sou Hy dit maklik kon doen. Dis die sagte, versorgende verhouding van ’n herder wat omgee vir sy skape. Hy hou sy hand persoonlik oor hulle (7a). Dít is oorgenoeg rede om Hom van harte te loof. Dit is ’n idilliese prentjie vir iemand wat in die harde omstandighede van die destydse Palestina ’n skaapboer (of ’n skaap!) was.

 

En nou die draai in vers 7b na die absolute negatiewe uittogprentjie. Net een enkele insident word uitgelig, die opstand van die volk toe hulle nie water gehad het nie (Eks 17). Dit word dan verbind aan Numeri 14 waar die Here uiteindelik besluit om die geslag wat aanhoudend opstandig is, in die woestyn te laat uitsterf voor die volgende geslag die land kan intrek. Dis een van die slegste dinge wat ooit met Israel gebeur het.

 

Nou die vraag: Waarom nou, in die tempel waar die volk die Here uit volle bors oor sy grootheid (3-5) en sy goedheid (7a) moet loof, waarom juis nou na hierdie smartlike geskiedenis te rug verwys? Kommentare probeer redes gee. Niks is regtig seker nie. My voorstel is die volgende. Ons geestelike hoogtepunte kan ook die gevaarpunte wees vir ons diepste val. Wanneer die lof moet weerklink, is die groot gevaar dat dit lof met die lippe is, maar nie met die hart nie. Petrus val die diepste presies wanneer hy sy hoogtepunt bereik om Jesus as Messias te bely (Matt 16:13- 23). Die profeet wil met die verwysing na hierdie smartlike insident die volk dringend waarsku om die uitbundige lof van harte te gee, en nie maar net te doen wat daar en dan fatsoenlik is nie. Dis maklik om saam met die entoesiaste self ook in te val en “hoog op te gee”, maar is ons eg?

 

Hier word die negatiewe interpretasie van die uittog dus gebruik as waarskuwing aan die volk. Dis een van die algemeenste gebruike van die uittog. Dit kom oor en oor in talle verbande voor (oa Ps 81).

 

Mense wonder dikwels oor verskeie aspekte van die Christelike geloof. Alle Paaie lei na Jesus (2010) deur prof Adrio König is ʼn baie nuttige naslaanwerk wat ʼn betrokke en uitdagende verduideliking bied van die die middelpunt van ons geloof: Jesus Christus.

Bybelkennis gaan gereeld gedeeltes uit hierdie bron publiseer. Ons dank aan prof König en CUM vir hierdie vergunning.

Vir meer inligting oor CUM, besoek gerus hulle webblad by www.cumuitgewers.co.za

 

 

 

Skrywer: Prof Adrio König