Alle Paaie lei na Jesus: Israel, Volke, Kerk: Die Ou Testament (1) – Adrio König
Israel, volke, kerk
8.1 Die Ou Testament
Ons gaan in hierdie gedeelte na God, Israel en daarna na die volke kyk.
8.1.1 God
Miskien is die volgorde in die opskrif verkeerd. Miskien moes dit eerder gewees het: Volke, Israel. Immers die Bybel begin nie met Israel nie. Die geskrifte van die omringende volke het met die eie volk as die eerste mense begin.
Maar Israel begin met die mense as sodanig sonder dat enige volksverband aan hulle geheg word. Die name Adam en Eva kon ook nie die eerste mense se name gewees het nie, want dit is Hebreeuse woorde en daar het toe nog nie ’n taal soos Hebreeus bestaan nie. God roep Abraham eers in Genesis 12, eeue na Genesis 1 en Genesis 2-4. Daar was dus nie aan die begin ’n volk soos Israel nie.
Dit is uiters belangrik dat die Bybel met die mensdom-as-sodanig begin. Dit beteken dat die God van Israel van die begin af die God van die hele wêreld is, en nie net die God van Israel nie. Dit sny reg aan die begin die gedagte af dat die Ou Testament ’n boek oor God-en-Israel is waarin God eintlik nie regtig in die res van die wêreld belangstel nie. Daar is ’n wydverspreide gedagte dat God eers in die Nuwe Testament in die heidene begin belang stel. Dis ver van die waarheid af.
Eintlik kan ons die Bybel in drie dele indeel.
- Genesis 1-11
- Genesis 12-Maleagi 4
- Matteus 1-Openbaring 22
In elk van hierdie dele volg die Here ’n ander metode om by die hele wêreld betrokke te wees. Dit beteken dat Hy deurgaans volle erns daarvan maak dat Hy God van die hele wêreld is. Hy is dit nie maar net terloops of as ’n bysaak of sedert ’n later datum nie.
Terloops, daar is ’n sin waarin ons hierdie indeling van die Bybel ’n bietjie kan verfyn. Die oorgang van die Ou Testament na die Nuwe vind nie regtig tussen Maleagi en Matteus plaas nie. Nadat Jesus gebore is, het alles nog vir ’n lang tyd so ongeveer onveranderd voortgegaan: die priesters en die offers, die feeste. Eintlik het die werklike veranderings eers begin toe Jesus gekruisig is en opgestaan het. Eers toe, aan die einde van Matteus, het Hy die sendingbevel gegee, en selfs eers baie laat in Handelinge het die gelowiges probleme by die tempel begin kry (Hand 21). Tot op daardie stadium was die Joodse gelowiges in Jerusalem eintlik net gewone Jode wat geglo het die Messias wat alle Jode verwag het, het al gekom in die persoon van Jesus.
Dit beteken daar is ook nie regtig een punt van oorgang nie. Dit het geleidelik plaasgevind en was eintlik eers voltooi teen die tyd dat die gelowige Jode heeltemal van die tempel vervreem het en dus hulle godsdienstige band met die Joodse volk gebreek het. Maar gerieflikheidshalwe bly ons maar by die eenvoudige indeling.
Genesis 1-11: Direk: In hierdie tyd was God direk by alle mense betrokke. En die voorstelling was dat die mense een groot eenheid was. Eers teen die einde, ná Noag, is daar sprake van volkere. By die toring van Babel word dit realisties voorgestel.
Genesis 12-Matteus 28: Deur Israel: In hierdie tyd wou die Here deur Israel by alle mense betrokke wees. Let op presies wat hier staan. Onder Genesis 1-11 het gestaan: “was God betrokke.” Maar hier staan: “wou God betrokke wees.” In die begin was mense nie by sy planne betrokke nie, Hy was direk by die hele wêreld betrokke. Maar in hierdie tyd wou Hy Israel gebruik om deur hulle die ander volke te bereik. Maar dit sou gou duidelik word dat wanneer mense betrokke raak by God se planne, Hy dikwels probleme kry, vandag nog. Hy wou in elk geval teen die tyd waarin ons nou leef, lankal gehad het dat die hele wêreld die evangelie moes gehoor het – deur ons!
Handelinge 1-Openbaring 22: Deur die geloofsgemeenskap, die kerk: Hier word Israel en die heidene se rolle omgeruil. Nou moet die heidene wat tot geloof kom, die “trekpleister” vir Israel wees om hulle Messias te aanvaar en só na hulle God terug te kom. Vaar ons regtig soveel beter as Israel in die Ou Testament?
Hierdie groot prentjie moet egter nie die indruk skep dat alles altyd netjies en duidelik daaraan toegegaan het nie. Maar ondanks heelwat onduidelikheid en variasie op die tema, veronderstel hierdie groot prentjie inderdaad dat die Here deurgaans by die hele wêreld betrokke was en is. Dit is ’n oortuiging wat verskil van dié dat Hy eintlik in die tyd van die Ou Testament net in Israel belanggestel het, en eers deur Jesus die Verlosser van die wêreld geword het. Om hieroor duidelikheid te kry, moet ons eenvoudig na die Bybel gaan.
In die volgende bladsye gaan ons konsentreer op die verhouding Israel-volke (heidene). Ons gaan eers kyk hoe God in beginsel by die volke betrokke was, dan hoe dit deur Israel gewerk of nie gewerk het nie, en dan hoe ons van die oogpunt van die volke daarna kan kyk.
Redelik vroeg in die tyd van die Ou Testament was daar ’n sterk oortuiging onder Israel dat God Koning is van alle volke en die hele wêreld (Ps 47:3, 8, 9; 99:1-3; Jer 10:7). Hy regeer oor die nasies (Jes 51:5). Daar is selfs ’n uitspraak (Deut 32:8) wat lui dat die Allerhoogste die mense in volke opgedeel het en hulle grense bepaal het. Dis nie onmoontlik dat dit ’n verwysing is na die verdeling van die mensdom by die toring van Babel nie. Maar ’n mens moet nie te veel uit hierdie uitspraak aflei nie. Dit is taamlik geïsoleerd, en die Hebreeus is moeilik sodat vertalings baie verskil. Maar in beginsel pas dit in in die boodskap dat God koning oor alle volke is.
God se heerskappy beteken dat Hy beskikkingsreg oor almal het. Hy kan die volke seën én straf. Sy oordeel en veroordeling van die volke is ’n belangrike tema in die Ou Testament, veral in die Psalms. Hy dreig volke wat teen Hom in opstand kom (Ps 2:4, 10-12). Terselfdertyd beloof Hy ook heil aan dié wat “verstandig” is en by Hom skuiling soek (Ps 2:10-12). Omdat Hy Koning oor hulle is, het hulle die verpligting om Hom te erken en te loof (Ps 47:1-3; 96:7). En ons sal later sien daar is ’n sterk verwagting dat die volke uiteindelik in sy heil sal deel.
Maar die Here is by uitstek en op ’n ander manier Koning oor Israel. Hulle is sy volk, sy kudde, die skape wat Hy laat wei (Ps 100:3). Hy het hulle uitverkies om sy volk te wees, trouens Hy het hulle self “gemaak” uit Abraham en Sara (hoofstuk 1), en hulle uit Egipte verlos en ’n land gegee (hoofstuk 9). Dis belangrik om te onthou dat daar nie so ’n volk was nie. God het nie uit al die volke op aarde ’n spesifieke volk gekies nie. Hy het hulle uit Abraham en Sara voortgebring om sy volk te wees. Dit beteken ook dat Israel nie ’n eie bestaan het en daarby ook nog die volk van God is nie. Hulle is sy volk, en verder niks. Daarom bewaar Hy Israel op ’n besondere manier. Jerusalem is die Godstad, die stad waaroor Hy waak. Die stad het mure, en ou Israel het geglo dat die mure nooit sal val voor die aanslae van vyandige volke nie (Ps 46:5-8). Konings wat teen Israel optrek, sal net die stad sien en dan vlug hulle al (Ps 48:5 ev).
Omdat die Here koning oor alle volke is, is alle volke geroep om Hom te erken. Veral Esegiël beloof dat die Here met Israel wonders sal doen en dat die volke dit sal sien en dan “sal hulle besef dat Ek die Here is” (Eseg 36:23). Dis ’n tema wat dwarsdeur Esegiël loop.
Ook Jesaja ontwikkel hierdie tema. Wanneer die Here vir Israel teruglei na Jerusalem sal dit so ’n heerlike nuwe “uittog” wees dat die volke verbaas sal toekyk en sal erken dat Hy die enigste God is (Jes 41:17-20; 45:4-6; 49:26).
Mense wonder dikwels oor verskeie aspekte van die Christelike geloof. Alle Paaie lei na Jesus (2010) deur prof Adrio König is ʼn baie nuttige naslaanwerk wat ʼn betrokke en uitdagende verduideliking bied van die die middelpunt van ons geloof: Jesus Christus.
Bybelkennis gaan gereeld gedeeltes uit hierdie bron publiseer. Ons dank aan prof König en CUM vir hierdie vergunning.
Vir meer inligting oor CUM, besoek gerus hulle webblad by www.cumuitgewers.co.za
Skrywer:Prof Adrio König
