Bybelvertalings

Vraag:

Daar is so baie verskillende weergawes/vertalings van die Bybel. Watter weergawe/vertaling is die regte een? Ek het gehoor ‘n mens moet versigtig wees watter een jy lees? Mag hierdie webtuiste GROOT EER vir die Here wees, dat Christene, en alle mense meer en meer van die Here sal leer. Vriendelike groete.

Prof Jan van der Watt antwoord:

Vertaling beteken om dit wat in een taal staan in ‘n ander taal om te skakel. Daar is natuurlik verskillende maniere waarop ‘n mens dit kan doen. Dit kan as ‘n lang lyn voorgestel word met twee uiterstes: Aan die een kant is daar die ‘letterlike vertaling’ en aan die ander einde die ‘vrye vertaling’.

Letterlike vertaling beteken dat ŉ mens eenvoudig die woorde uit die een (oorspronklike) taal met woorde uit die ander taal vervang. Die 1933 (ou) Afrikaanse vertaling is hoofsaaklik so gedoen.
Met vrye vertaling word daar heeltemal op die boodskap gekonsentreer. Soms word dit ook ŉ parafrase genoem. Daar word gevra wat die oorspronklike skrywer aan sy mense wou sê. As die vertaler dit vasgestel het, word daar gevra hoe ŉ mens dieselfde boodskap in goeie Afrikaans aan vandag se mense kan oordra – natuurlik met vandag se taal en uitdrukkings. As daar uitdrukkings in die oorspronklike taal gebruik word wat nie vir die moderne lesers bekend is nie, kan selfs ŉ verduidelikende woord of wat bygesit word. Dit gaan immers daaroor dat die hedendaagse leser dieselfde boodskap as die oorspronklike lesers moet hoor. Die Boodskap en Die Nuwe Testament vir Kinders is byvoorbeeld sulke vertalings.
Daar is ook vertalings wat dinamies-ekwivalent genoem word. Die 1983 Afrikaanse vertaling probeer so vertaal. Dit beteken dat hulle probeer om waar moontlik letterlik te vertaal, maar as dit nie goeie sin maak of die betekenis goed weergee nie, dan word die vertaling aangepas en meer “dinamies” gemaak. Dit is dus ŉ manier van vertaal wat tussen die 1933/53 vertaling en die Boodskap lê. Die Nuwe Lewende Vertaling lê ook in die tegniek redelik naby aan die dinamies-ekwivalente manier van vertaal, hoewel daar soms vryer vertaal word.

Nou die vraag: watter vertaling moet ŉ mens lees? In Afrikaans kan ŉ mens al die vertalings langs mekaar lees – elkeen help hou om iets meer te verstaan. As jy belangstel in hoe die Grieks oorspronklik gelyk het, moet jy die letterlike vertaling (1933) lees. As jy meer belangstel in wat die boodskap van die Bybel is, moet jy die Boodskap lees

Outeur: Prof Jan van der Watt