Geloofsvrae: Die Heilsweg – Adrio König

Die heilsweg

As die heil die vredesharmonie en liefdesgemeenskap tussen God en sy kinders op (die nuwe) aarde is, is die heilsweg die wyse waarop Hy hulle in hierdie heil laat deel. As ons deur ons sonde die gemeenskap met God verloor het, dan is die heilsweg die wyse waarop Hy die gevolge van ons sonde wegneem en die gemeenskap herstel – en trouens selfs nog heerliker maak.

In hierdie sin is die heilsweg die omvattende herstel en verheerliking van die skepping, van die mense en die natuur. God maak alles nuut (Open 21:5), nie net die mens of erger nog net ‘n deel van die mens (die siel) nie. Daarom is redding, heiliging, verheerliking, die vernuwing van die aarde alles deel van die heilsweg. Dit beteken dat alles wat verder in hierdie en die volgende twee hoofstukke bespreek word, saam die heilsweg is of direk met die heilsweg verband hou.

Dit beteken ‘n paar dinge. Allereers is die heilsweg die manier waarop God sy skeppingsdoel bereik, en in daardie sin eskatologie. God het ons geskape om in verbondsgemeenskap met Hom en met mekaar te leef. Ons het deur ons sonde die verbond verbreek. Christus het hierdie vrede vir ons kom herstel, en nou wil Hy ons aktief daarby betrek deur hierdie vrede deur die Gees in ons lewe in te dra, en uiteindelik God se doel ook met ons te bereik by die wederkoms van Christus. So bereik Hy op verskillende maniere sy einddoel. Daarom word hierdie tyd tussen sy hemelvaart en sy wederkoms dikwels in die NT die laaste dae of die einde of die eindtyd genoem.

Dit beteken ook dat die heilsweg baie omvattender is as die redding van die enkeling. Dit gaan om meer as om `siele vir die Lam’ – hoe lofwaardig dié motief ookal is. Dit gaan om mense, met hul wêreld, om die samelewing. Daarom het Jesus mense genees, en nie net hul sondes vergewe nie. Daarom is alles vir Paulus op die spel as die opstanding van die liggaam ontken word. Daarom was die profete altyd in die samelewing geïnteresseerd, nie net in enkelinge se lewens nie.

Die verskil tussen heilsweg en heilsorde is ook belangrik. Daar is ‘n eeuelange verskil oor die vraag wat die regte volgorde is: eers weergeboorte en dan bekering, of eers bekering en dan weergeboorte? Aan die een kant was daar altyd die lofwaardige argument dat God die inisiatief neem. Hy moet dus eerste handel anders kan ons, wat dood is in ons sonde, nooit gered word nie. Dit klink dus byna vanselfsprekend dat God ons eers uit ons sondedood moet lewendig maak (weergeboorte) voordat ons daarop kan reageer (bekering).

Maar is die argument daarmee besleg? Wat van die teenargument: dit is ons skuld as ons verlore gaan en daarom is dit ons verantwoordelikheid om ons te bekeer? Dit moet dus by ons begin.

‘n Mens kan lank oor die verskil redeneer, tot jy die vraag ‘n bietjie uitbrei, en dan skielik besef ‘n verkeerde vraag kan nooit ‘n goeie antwoord kry nie. Dit is ‘n verkeerde vraag om te vra wat eerste kom: weergeboorte of bekering. Ons het in verband met die heilsweg  met ‘n hele aantal begrippe te doen wat onmoontlik elkeen na ‘n afsonderlike ervaring kan verwys wat in ‘n bepaalde volgorde moet gebeur: bekering, geloof, redding, vereniging met Christus, weergeboorte, regverdiging, belydenis van sonde, vergifnis, verlossing, aanneming tot kinders, en noem maar op!

Wat beteken hierdie begrippe dan? Dit is nie verskillende ervaringe nie, maar verskillende beskrywinge van een en dieselfde saak: die manier waarop ons deel in die heil. Om te deel in die heil is so ‘n ryk, veelkantige saak, dat dit inderdaad van verskillende kante af bekyk moet word, en dit is presies wat die reeks woorde doen. Dis soos ‘n eier wat van bo af rond lyk, en van die kant af ovaalvormig.

Regverdiging beteken God verklaar dat Hy met ons tevrede is op grond van iets wat Jesus vir ons in ons plek gedoen het. Geloof beteken ons moet op Jesus vertrou as die Een wat dit in ons plek vir ons gedoen het. Streng genome sou ons dus kon sê ons moet eers glo voor God ons regverdig. Immers Hy regverdig ons deur die geloof.

Andersyds is dit tog ook ‘n sterk argument dat God ons eers uit ons sondedood moet lewendig maak (weergeboorte) voor ons ons kan bekeer. Dus eers God en dan eers ons. Maar as ons op sulke teenstrydighede afkom, moet ons tog besef ons maak iewers ‘n fout.

Wat ons wel kan sê, is dat dit logies eers om God en dan om ons gaan. Om in die heil te deel, is om in ‘n verbondsverhouding met God te staan. Die verbond is van so ‘n aard dat God die inisiatief neem en dat ons daarop moet reageer. Maar ons kan hierdie ryk, geskakeerde verhouding nie opdeel in klein onafhanklike onderdele en dié dan in ‘n volgorde plaas nie. Verhoudings tussen persone werk nie so nie. Dit is wederkerige verhoudinge.

Wat wel uit die aantal begrippe duidelik word, is dat hulle in twee groepe verdeel kan word, een groep wat meer van God se kant af na die heilsweg kyk, en die ander groep meer van ons kant. Regverdiging, vereniging met Christus, weergeboorte, vergifnis, verlossing handel meer oor wat God in ons lewe doen. Elke begrip belig ‘n ander faset van die ryk en opmvattende werk wat God in ons doen om ons weer in die regte verhouding met Hom te kry. Andersyds verwys begrippe soos geloof, belydenis van sonde, bekering weer meer na ons verantwoordelikheid. Ook van ons kant is daar ‘n omvattende verandering wat nie net deur een begrip verduidelik kan word nie.

Dit moet verder ook nie misverstaan word asof elke groep begrippe nét oor een van die bondgenote handel nie. Daar is deurgaans ‘n interaksie van God én mens. Selfs as Jesus oor weergeboorte praat (wat ons graag God se werk noem), eindig Hy met ‘n oproep aan Nikodemus (Joh 3:3ev tot 15ev).

Hierdie begrippe leer ons geweldig baie oor die aard van ons verhouding met God en met mekaar. Daarom is dit oor en oor die moeite werd om kortliks op ‘n aantal van hulle in te gaan. Dit sal ons doen sowel in terme van ons persoonlike verhouding met God as in terme van die verbondsgemeenskap en die samelewing.

Skrywer:  Prof Adrio König

Geloofsvrae: Die Heil – Adrio König

Die Heil

Ons maak nie dikwels die onderskeid wat in die opskrif van die hoofstuk voorkom nie: heil én heilsweg. Die manier waarop ‘n mens salig word of in die heil deel (die weg tot saligheid), is dikwels ter sprake, maar die saligheid of die heil self, selde. Ons het altyd in die katkisasieboeke ‘n hoofstuk gehad oor die heilsorde, maar nie oor die heil self nie. Wat is die saligheid (heil) waaroor dit in die evangelie gaan?

Dit is opvallend dat ons dit selde ter sprake bring. Die meeste mense sal waarskynlik sê die heil/saligheid is `om eendag in die hemel te wees.’ Die vraag wat evangeliese Christene gewoonlik vra, is: `Waar gaan jy heen as jy vannag doodgaan?’ Die antwoord wat hulle wil hoor, is: `Hemel toe.’ Trouens die vraag sou heelwaarskynlik gelui het: `Waar gaan jou siel heen?’

Sou ons oor die heil regtig net kon sê dit is dat ons (siel) hemel toe gaan? Niks meer nie? Wat word dan uiteindelik van die aarde? Vernietig God dit maar net? En was al sy moeite daarmee vir soveel eeue lank, dan die moeite werd?

Wat is heil? Dit is die omvattende vrede en harmonie waarin God met die mense op aarde wil leef. Hy het die aarde gemaak om hier in gemeenskap met mense te leef. Hy wil hulle liefhê en vir hulle sorg, en hulle moet Hom gehoorsaam in liefde dien. Dit is die skeppingsdoel van God.

Een van die bekende Joodse teoloë het die Christene beskuldig van verraad teen die aarde. Baie Christene het net ‘n hemelverlange. Waarom het God dan op aarde met ons begin? En waarom eindig die Bybel met die nuwe Jerusalem op die nuwe aarde?

Ons hemelverlange is deel van ‘n ou Griekse erfenis waarna al meer kere verwys is. Sommige Griekse filosowe het gemeen die werklikheid bestaan uit twee dele wat nie regtig goed by mekaar pas nie: die sigbare en die onsigbare dinge, die tydelike en die ewige dinge, die stoflike dinge (materie) en die geestelike dinge, die liggaam en die siel.  Jare lank het ons gesing van die aarde wat min waarde het, wat net ‘n tranedal is waar ons `’n gestadige dood’ sterf. Dit is byna vanselfsprekend dat ons dan ‘n hemelverlange sal ontwikkel. Dáár is die ewige, onsigbare geestelike dinge. Dáár is die dinge van die siel. Dáár sal ‘n liggaam net in die pad wees. Dit is in elk geval te lomp vir die geestelike, onsigbare werklikheid.

Die Bybel ken egter nie hierdie `verraad teen die aarde’ nie. Die Bybel is in die volste sin van die woord ‘n boek oor die aarde. Waar hemel én aarde ter sprake is, oorheers die belangstelling in die aarde heeltemal (Gen 1 en Open 21-22). Dit is ook nie vreemd nie. Lees ons dan nie iewers: `Die hemel is net vir die Here, maar die aarde het Hy aan die mense gegee” nie? (Ps 115:16) Dit is waarom heil in die OT aardse heil is, heil in hierdie lewe op aarde. As die volk aan die Here gehoorsaam is en Hom in liefde dien, sal die Here hulle seën en gelukkig maak. Hulle sal goeie oeste hê, vry van vyande wees, en die teenwoordigheid van die Here in die tempel kan geniet. Dit is heil. As ‘n Israeliet onder sulke omstandighede oud geword het, het hy of sy tevrede gesterwe omdat hulle lank genoeg die gemeenskap met God geniet het. Daar is nie in die OT ‘n hemelverlange nie. Die `lewe na die dood’ was ‘n weersinwekkende skadubestaan omdat gelowiges dan nie meer in gemeenskap met God geleef het nie. Die heil moes hulle in hierdie lewe op aarde geniet.

Daar was in hierdie verband twee dinge wat gelowige Jode ontstel het. Die een is wanneer hulle jonk moet sterf, en die ander wanneer hulle getrou aan die Here is maar tog swaarkry en ly. Omdat heil voorspoed in die vreugdevolle gemeenskap met God op aarde is, was dit onaanvaarbaar dat gelowiges te gou sterf of op aarde moet swaarkry en ly. Wanneer gaan hulle dan die heil geniet?

Die Psalmdigter sê sy aanhoudende swaarkry was so erg dat sy geloof byna skipbreuk gely het (73:1-2). Hierdie probleem is dan ook nooit regtig in die OT bevredigend hanteer voor die geloof ontstaan het dat daar ‘n opstanding sal wees nie (Dan 12:2). Die geloof in die opstanding het vir die eerste keer die verwagting geskep dat die gelowiges tog ná die dood die heil kan geniet. Al die dooies sal opstaan en voor God verskyn, en Hy sal hulle oordeel. Die wat regverdig was, sal vir ewig gelukkig wees, en die goddeloses sal vir ewig gepynig word. Eers toe hierdie geloof ontwikkel het, kon ‘n gelowige Jood tevrede wees as hy/sy swaarkry of vroeg sterf.

Die geloof dat die dooies sal opstaan, het egter nie die aardse karakter van die heil laat verander nie. Die apokaliptiese verwagting is dat God die aarde van al die ellende sal bevry en dit sal nuutmaak, sodat die regverdiges nog steeds op die aarde sy gemeenskap  sal geniet.

Die NT gee nie hierdie aardsheid van die heil prys nie. Die verband tussen vroomheid en voorspoed word egter nou selfs meer van ‘n probleem omdat die vroeë Christene juis vervolg is omdat hulle aan die Here getrou gebly het. Dit het beteken dat hulle al minder heil-hier-en-nou beleef het, en al meer na die toekoms uitgesien het. Die verwagting dat die wederkoms van Christus naby is, het ‘n uitkoms geword, maar dit het nie beteken dat hulle van die aarde afgesien het nie. Hulle het uitgesien na die nuwe aarde want hulle het geglo dat Christus weer kom om die aarde nuut te maak.

Dit is dan ook opvallend dat daar, benewens belangrike verskille, opvallende ooreenkomste is tussen die begin en die einde van die Bybel, tussen skepping en herskepping, tussen die oorspronklike aarde (Gen 1 en 2) en die nuutgemaakte aarde (Open 21 en 22). Die vredesharmonie tussen God en die mense word in die begin geniet in ‘n tuin met riviere en vrugtebome (‘n idilliese prentjie in Palestina met sy kalkkliprandjies!), en aan die einde in ‘n stad met ‘n groot rivier en vrugtebome wat elke maand vrugte dra. Dit is ‘n pragtige beeld van die doel van God met sy skepping en die heil wat Hy vir ons bewerk.

Hierdie is nie ‘n prysgawe van die hemel is nie, maar eerder die beklemtoning van die trou van God.

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Die Doop: Besprinkeling of onderdompeling – Adrio König

Besprinkeling of onderdompeling?

Die metode van doop is nie in die NT ook maar enigsins ‘n kwessie nie. Dit is dus goed dat die Gereformeerde tradisie beide besprinkeling én onderdompeling erken (vgl die klassieke doopsformulier), net soos ons beide vorme van doop erken (grootdoop en kinderdoop).

Dit is jammer dat sekere kerke van die metode van doop ‘n kwessie maak deur die besprinkeling te verwerp en aan te dring op onderdompeling. Hierdie kerke is egter oortuig dat hierdie doopmetode baie duidelik in die NT geleer word en dat die betekenis van die doop direk daarmee verband hou.

Daar is hoofsaaklik drie argumente ter ondersteuning van onderdompeling. Die eerste is dat die Griekse woord vir doop onderdompeling beteken. Dit is egter ‘n kwalike argument aangesien daar genoeg voorbeelde in die NT is waar dit nie die geval is nie (o.a. 1Kor 10:2; Mark 10:38ev; Heb 9:10 waar die reinigingsgebruike in die OT `dope’ genoem word en ons weet dit is deur besprinkeling gedoen; ook die volgende tekste in onderlinge samehang: Mat 23:25; Mark 7:4; Luk 11:39). Die argument dat die Griekse woord vir doop wel altyd onderdompeling beteken wanneer dit vir die waterdoop gebruik word, is natuurlik `begging the question,’ en vra nou spesifiek ons aandag.

Die tweede argument is dan inderdaad dat dit duidelik is dat die apostels die mense deur onderdompeling gedoop het. Die klassieke voorbeeld is die doop van die Etiopiër (Hand 8:38-39). Maar die probleem is dat beide die Etiopiër en Filippus `in die water in gaan’ en `uit die water kom.’ Is beide die gedoopte én die doper dan onderdompel? Nee. Die `in en uit gaan’ sê niks oor hoe gedoop is nie, net dat hulle in die rivier ingegaan het om te doop.

Omdat die meeste kerke vandag met ‘n paar druppels water besprinkel, meen sommige tog dat die blote feit dat hulle in die water ingegaan het, moet beteken dat hulle baie water wou hê omdat hulle onderdompel het. Hulle is oortuig dat onderdompeling verder ook bevestig word deur die feit dat die doop dikwels ‘n bad of ‘n wassing genoem word (1 Kor 6:11; Tit 3:5 OAV; Heb 10:22). As ‘n mens dan nog lees dat Johannes by Enon doop `waar daar baie water was’ (Joh 3:23), lyk dit of die saak besleg is.

Die probleem is dat hierdie oortuiging uitgaan van die standpunt dat die besprinkeling met min water gedoen word. En dit word gesteun deur die huidige praktyk van die kerke wat besprinkel. Maar dit was nie onder die vroeë Christene die gebruik nie. Dink maar net aan die bekende kliptekening uit die vroeë kerk waar Johannes vir Jesus doop deur ‘n klomp water oor Hom gooi terwyl albei in die water staan. En dink verder aan die OT waar reiniging deur besprinkeling plaasgevind het, en waar ons telkens lees van reiniging deur bad of was, terwyl ons weet daar was geen onderdompeling in die OT nie (Lev 14:7-9; 15:5-8; 16:14-19, 26-28; Num 19:4-20). Trouens was of bad beteken natuurlik nie om onder die water in te gaan nie. In Esegiël 16:4 word na die gebruik verwys om ‘n pasgebore baba te `bad.’ Maar niemand sal dink dat die baba onder die water ingedruk is nie. Bad is om in water te sit en dan die water oor jou te gooi. Dit is presies wat besprinkeling met baie water is. Dit is dus glad nie vreemd dat die vroeë Christene deur besprinkeling gedoop het en dat dit was of bad genoem word, en daar na `baie water’ verwys word nie (Joh 3:23). Waar sou die tekening anders vandaan kom van Jesus wat deur Johannes met baie water besprinkel word?

Die derde en groot argument ten gunste van onderdompeling is dat ons in die doop saam met Christus begrawe word en saam met Hom opstaan, en dat ons dus onder die water moet verdwyn en weer bo die water moet verskyn. Dis ‘n duidelike misverstand. Dit is volkome waar dat ons deur die doop saam met Christus begrawe word en saam met Hom opstaan, maar die waarheid is nog groter: ons word ook saam met Hom gekruisig en sterf saam met Hom (o.a. Rom 6:3,6; Gal 2:19-20). Hoe kan die doopmetode dit alles simbolies voorstel? Hoe sal ons dit in die doophandeling simbolies voorstel dat ons saam met Hom gekruisig word? En is dit nie belangriker as om saam met Hom begrawe te word nie? Is dit nie ‘n bietjie willekeurig dat juis die (onbelangriker) begrafnis bo die (belangriker) kruisiging gekies word as simbool nie?

Maar kom ons bly tog ‘n oomblik by Christus se begrafnis. Die doop is nie ons eie begrafnis nie, maar deur die doop word ons saam met Hom begrawe en opgewek (Rom 6), of ook anders gesê: ons kry deur die doop deel aan sy begrafnis en opstanding. Maar hoe is Hy begrawe en hoe het Hy opgestaan? Hy is tog nie vertikaal begrawe (in ‘n gat in die grond) nie, maar horisontaal in die grot ingedra. Aan hierdie begrafnis kry ons deel. Hoe kan dít simbolies deur onderdompeling voorgestel word?

Verder sou ‘n mens nog kon byvoeg dat die doop natuurlik ‘n oneindig ryker betekenis het as net ons vereniging met Christus. Wat van die ander sewe betekenisse? Hoekom moet net een betekenis simbolies voorgestel word deur die doopmetode, en geen van die ander nie? Trouens waar in die NT kom die gedagte voor dat die doopmetode simbolies die betekenis van die doop moet voorstel? En waar sou ‘n mens ‘n metode kon kry wat die verskeidenheid betekenisse van die doop sou kon simboliseer?

Dit kan min twyfel lei dat die vroeë Christene deur besprinkeling gedoop het. Daar word minstens twee keer in die NT verwys na `besprinkeling’ wat moeilik op iets anders as die doop betrekking kan hê (Heb 10:22 OAV; 1Pet 1:2).

Die verwysing in Heb 10:22 verdien verdere aandag. Die reiniging van die OT, wat deur besprinkeling gedoen is, word in Hebreërs met die Griekse woord vir `doop’ aangedui (9:10). Hierdie `doop’ word direk met die reiniging deur die bloed van Christus verbind (9:13ev; dit word herhaal in 9:15-28 en weer in 10:11). Die reiniging van die OT en die reiniging deur die bloed van Christus word dus direk aan mekaar verbind.

Wat verder opval, is dat die Hebreërbrief na die reiniging van die OT deur besprinkeling verwys (9:13,19,21; vgl Eks 24:8; Lev 14:14-16; Num 19) én na die reiniging deur die bloed van Christus deur besprinkeling (12:14), én na `die besprinkeling van ons harte’ wat tog seker nie na iets anders as die doop kan verwys nie (10:22).

Dit alles vorm die agtergrond om die opvallende verwysing in Joh 3:25 te verstaan. Direk nadat Johannes vermeld het dat Johannes die doper by Enon gedoop het, sê hy dat daar `tussen Johannes se volgelinge en ‘n Jood ‘n woordewisseling ontstaan het oor die reiniging.’  Daar is skynbaar net een sinvolle verklaring vir dié vreemde verband: Johannes se doop moes aan die reiniging van die OT herinner het – wat net kan beteken dat Johannes deur besprinkeling gedoop het.

Hierdie hele verduideliking oor die doopmetode sou heeltemal onnodig gewees het as dit nie was dat sekere kerke daarop staan dat doop deur onderdompeling moet plaasvind nie. In die NT is die metode van doop onbelangrik. En daar kan geen rede wees waarom ons vandag juis een van die bestaande metodes moet vereis nie – al is dit waar dat besprinkeling ‘n eeueoue reinigingstradisie in die Bybel is. Trouens daar kan selfs geen beswaar wees dat sekere Christene onderdompeling verkies omdat hulle daarin ‘n simbool wil sien van die einde van hul ou sondige lewe en die begin van hul lewe in Christus nie. Hulle moet net nie sê dit kom uit die Bybel en dit verpligtend vir alle Christene wil maak nie.

‘n Mens behoort selfs nog verder te gaan en te sê dat ons as Gereformeerdes ons eie klassieke doopsformulier ernstig moet neem en geleenthede moet skep waar onderdompeling gebruik word. Dit sal beklemtoon dat ons beide metodes erken. Verder sal dit ook iets bydra tot die groot behoefte aan meer liggaamlike betrokkenheid in die Gereformeerde spiritualiteit terwyl ons intussen in elk geval moet oorweeg om regtig te besprinkel soos Johannes vir Jesus, en nie net ‘n druppel water op iemand se kop te sit nie. Ons stem tog saam dat die NT van die doop praat in terme van `was’ en `bad.’

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Die Kinderdoop – Adrio König

Die kinderdoop

Dit is ‘n eeuoue vraag wat die vroeë Christene met hul kinders gedoen het. Daar is geen absolute duidelikheid in die NT nie. Daar is geen direkte verwysing na babas wat gedoop is nie, maar ook nie na kinders van gelowiges wat self eers moes glo voor hulle gedoop is nie. Daar is dus nie ‘n direkte beroep op die NT moontlik deur enige groep nie.

Indirek beroep die kerke wat teen die kinderdoop is, hulle op die sendingdoop: soos heidene wat tot geloof kom en dan gedoop word, moet ook kinders van gelowiges eers self tot geloof kom voor hulle gedoop word. Hierdie kerke doen dit nie regtig soos dit in die NT gedoen is nie. Dáár is heidene dadelik gedoop nadat hulle tot geloof gekom het, terwyl die kerke wat die kinderdoop verwerp, normaalweg lank met die doop wag nadat ‘n jong kindjie tot geloof gekom het.

Allerlei argumente word aangevoer soos dat die kind eers die doop goed moet verstaan, eers goed gevestig moet wees in die geloof, eers self moet vra om gedoop te word, en nog ander, waarvan nie een enige verband het met die wyse waarop daar in die NT gedoop is nie. Die feit dat die hoë betekenis van die doop in die NT verband hou met die feit dat hulle dadelik gedoop het, funksioneer ook nie. Die doop van kinders jare na hulle tot geloof gekom het, is dan nie meer ‘n doop soos ons dit in die NT kry nie (inlywing in die heilsgemeenskap), maar op die meeste ‘n doopviering of ‘n persoonlike getuienis van geloofsoorgawe (wat ongetwyfeld groot waarde het maar nie meer doop genoem kan word nie).

Kerke wat die kinderdoop aanvaar, bied verskillende gronde daarvoor aan waarvan die meeste min verband hou met die NT. Een van die redes waarom die doop so graag ‘n belofte en seël genoem word (al is daar min sprake hiervan in die NT), kan verband hê met die feit dat ‘n baba wel ‘n belofte en ‘n seël kan ontvang, al kan die kind nie self glo nie.

Daar is ‘n paar sake wat uit die betekenisse van die doop na vore gekom het, wat ons aandag vra as ons oor die kinderdoop nadink. Die eerste is dat die doop soos die besnydenis in die Abrahamverbond inlyf (Gal 3:26-29), die verbond wat Christus ook vir heidene oopgestel het deur sy kruisdood (Gal 3:14). Abraham is deur die geloof geregverdig (Gen 15:6; Gal 3:6), en daarom is hy die vader van alle gelowiges (Rom 4:16). God het van die begin af die Abrahamverbond bedoel as die genadeverbond waarin Hy alle nasies wou opneem (Gen 12:2).

Die doop het aanvanklik waarskynlik net die betekenis van vergifnis en reiniging gehad, maar gaandeweg het die ander betekenisse na vore gekom soos die inlywing: in die gemeente, in die dood en opstanding van Jesus, en in die verbond. Die doop as insluiting in die genadeverbond roep as vanself die vraag op na die kinders van die gelowiges omdat hulle altyd deel gehad het in die Abrahamverbond. Hierdie verbond sou van karakter moes verander as gelowiges se kinders nie langer saam met hul ouers daarin opgeneem kon word nie. Daarvan is geen getuienis in die NT nie.

Inteendeel. Daar is aanduidings dat die insluiting van kinders kon voortgegaan het. Daar is ‘n aantal gesinsdope, en alhoewel die nie seker is dat daar babas in hierdie gesinne was nie, is dit opvallend dat die terminologie wat gebruik word (dat iemand en sy/haar gesin gedoop word, Hand 10:47ev saam met 11:14; 16:15, 33; 18:8; 1 Kor 1:16), sterk herinner aan die insluiting van kinders in die OT. Hierdie verbondsterminologie is trouens reg van die begin af in Handelinge gebruik. Petrus verwys in sy Pinksterpreek na drie groepe. Hy sê die belofte van God (wat ‘n term vir die Abrahamverbond is, Hand 7:17; 13:32; 26:6; Rom 4:13-22) is `vir julle en vir julle kinders, en vir almal wat daar ver is’ (Hand 2:39). Hy verwys na drie groepe i.p.v. na die gewone tweedeling van die mensdom in Jode en heidene (Rom 1:16; 3:29; Ef 2:11,17). Dit is die bekende driedeling van die Abrahamverbond waarby die kinders van gelowiges van die begin af ingesluit was (Gen 12:2,3,7; Rom 4:11ev). Verder lê Petrus ook alreeds in hierdie vroeë stadium die verband tussen die Abrahamverbond en die Gees wat later deur Paulus ontwikkel word (Gal 3:14; 4:28-29; indirek ook 3:5-6).

Die bewyslas lê dus by diegene wat ontken dat kinders van gelowiges ook in die NT kragtens hulle ouers se geloof in die Abrahamverbond ingesluit is. Terloops moet ‘n mens net daarop let dat die argument dat daar nie babas in die gesinne wat gedoop is, ingesluit kon gewees het nie omdat daar ook dinge oor dié gesinne gesê word wat nie van babas geld nie, ‘n misverstand is oor hoe taal werk.

As ‘n mens aanvaar dat die kinderdoop van die begin af in die kerk gegeld het, is dit natuurlik ‘n vraag hoe dit moontlik is dat die volle betekenis van die doop vir babas kan geld. Hoe kan babas se sonde vergewe word en hoe kan hulle in die dood en opstanding van Christus ingelyf word? Dit is egter nie ‘n probleem waarvoor die Abrahamverbond eers in die NT te staan kom nie. Dit is ‘n probleem reg van die begin af. Die besnydenis was ‘n seël wat bewys dat God vir Abraham vrygespreek het omdat hy geglo het (Rom 4:11). Hierdie geestelike betekenis is goed aan die profete bekend want volgens hulle eis die besnydenis dat ‘n mens se hart, lippe, ore besny moet wees, dus dat ‘n mens ‘n nuwe lewe moet lei. Hoe kon die babas dan in die OT besny word?

Wat die antwoord ookal is, en al sou ons geen goeie antwoord daarop vind nie, maak dit nog nie kinderdoop ongeldig nie omdat dit ook kinderbesnydenis in dieselfde verbond in die OT ongeldig sou maak.

Die profete het dit skynbaar só verstaan dat hulle agterna die besnedenes kon oproep om die volle betekenis van die besnydenis (‘n nuwe lewe) in hul lewe waar te maak. Presies daartoe roep die apostels ook die gelowiges in die NT op. Hulle word ná hul doop geleer om diens te weier aan die sonde en hul lewe volkome aan God te wy omdat hulle deur hul doop met die dood en die opstanding van Christus verenig is (Rom 6; Kol 2-3). Dit klop ook met die feit dat mense dadelik gedoop is, voordat hulle ook maar enigsins die volle, ryk betekenis van hul doop kon verstaan (Hand 16:29-34!), omdat gedooptes agterna die betekenis aan die doop geleer het in die gewone gang van die gemeentelewe. Babas kan ook eers gedoop word, soos hulle in die OT besny is, en dan agterna die betekenis van die doop leer en in hul lewe waarmaak. Omdat God in die doop handel, en dit nie ons getuienis of belydenis is nie, kan Hy die volle betekenis van die doop in die gedoopte realiseer al verstaan die gedoopte dit nog nie, en ons kan dan agterna leer wat dit beteken en dit toepas.

Skrywer: Prof Adrio König