Leser vra

 Wat wil Romeine vir ons hier vertel in: 1-30? bv. Versoekers en ‘n naby skat?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Romeine 9-11 is ’n eenheid waarvan die  tema in 9:6a aangedui word. Die uitdaging word gestel: Dit is tog nie asof die woord van God gefaal/ongeldig geword het nie! Dit gaan oor die Here se belofte aan Abraham in Genesis 12:1-3, en die Jode se geloof dat hulle God se uitverkore volk is. In Romeine 3 het Paulus reeds daarna verwys dat niemand, Jode ingesluit, regverdig voor God is nie, en dat niemand met sy eie goeie werke voor God regverdig kan word nie, maar dat die enigste manier om jou verhouding met God reg te maak is om in Jesus Christus te glo, en dat God sy vryspaak van sonde sonder onderskeid gee aan almal wat in Jesus glo.

Na Rom 9:6a se uitdaging word elke bewys vir God se doel om te red van twee kante af beredeneer. Dit word uit die Ou Testament geboekstaaf. Die aanhalings uit die Ou Testament maak 30% van die drie hoofstukke uit. Daar word veral uit Jesaja aangehaal. Uit die Ou Testament spreek dit duidelik dat God as getuie vir Israel optree en ook as aanklaer teen Israel.

Dit lyk asof God se roeping en belofte aan Abraham nie vervul is onder Paulus se volksgenote, die Jode, nie. Dit word stap vir stap verduidelik vanuit God se doel om te red en mense se verwerping daarvan.

(1) Eers word gefokus op die twee kante van God se keuse: slegs sommige van Abraham se nageslag is draers van die belofte en keuse van God (9:6-10), en ondervind sy barmhartigheid (9:15-18,23) wat deur dié wat nie glo nie as die toorn van God belewe word (9:13-23; vgl. Joh 3:36) – Verkiesing uit genade – die doel van God se toorn. Uit Genesis 21:12 word dit bewys dat God vir Abraham gesê het dat sy geseënde nageslag uit Isak gebore sal word; en uit Maleagi 1:2-3 word dit bewys dat God gesê het dat Hy uit die tweeling van Rebekka vir Jakob liefgehad het en vir Esau gehaat het. In Maleagi staan Esau eintlik vir die goddelose Edom wat vir Israel in Maleagi se tyd vyandig behandel het.

(2) Die uitwerking van God se keuse van Jakob is eerstens die vervulling van God se belofte aan Abraham onder heidene en ’n Joodse oorblyfsel (9:24-29) – heidene word ook geroep, maar slegs ’n oorblyfsel van Israel word geroep. Met die voorbeeld van die pottebakker word gesê dat God die voorwerpe van sy toorn laat sien en met groot geduld verdra, en die rykdom van sy heerlikheid bekend maak oor die voorwerpe van sy ontferming, nie net uit die Jode nie, maar ook uit die ander nasies. Dit lei tot:

(3) ’n vergelyking van die tweeledige reaksie op God se woord: Israel wat die pad van God verloor het (9:30-10:5; 5:18-21) en heidene wat sy woord in geloof aangeneem het (9:30; 10:6-17) – die Jode soek regverdiging voor God deur wetsonderhouding – regverdiging word slegs van God verkry deur Jesus Christus,  die goddelike Verlosser, deur die verlossing wat Hy vir ons bewerk het, deur geloof te aanvaar.

(4) Israel se reaksie op God se roeping word opgesom as: slegs ’n oorblyfsel is gekies (11:1-6) en die res is verhard (11:7-10).

(5) Die positiewe gevolg van Israel se val is die verlossing van die heidene (11:11-16), maar vir gelowiges uit die heidendom is dit ’n konstante waarskuwing om nie dieselfde fout as Israel te maak nie (11:17—24) – die Jode faal, en die rede daarvoor word gegee; die heidene faal – en ’n waarskuwing daarteen word gegee.

(6) Die klimaks is die openbaring van God se oorhoofse doel om Israel se val te gebruik as ’n opening van die evangelie vir die heidene, naamlik om Israel daardeur jaloers te maak en hulle terug te bring na die Here toe (11:25-32) – Israel se verharding laat heidene inkom – die volheid van die heidene lei tot Israel se verlossing.

Die hele bespreking van hoofstukke 9-11 draai rondom die sentrale motief van die boek Romeine wat in 1:16 gestel is: die evangelie is ’n krag van God tot verlossing vir elkeen wat glo, eerste vir die Jood, maar ook vir die Griek (as verteenwoordiger van die heidene). Maar omdat die Jode weier om in Jesus Christus te glo, plaas hulle hulleself ná die heidene.

Die hooftema van hoofstukke 9-11 is God en Israel. Die kerk staan nie apart van Israel nie, maar is ’n wilde olyf wat tussen die takke van die mak olyfboom Israel (Jer 11:16; Hos 14:7) ingeënt is en so aan die voedingskrag van die mak olyfboom se wortel (naamlik Israel se God) deel gekry het (Rom 11:17). In 9:1-5 beklemtoon Paulus vir sy Romeinse lesers uit die heidendom dat hulle deel gekry het aan God se seëninge aan Israel, om ook kinders van God te wees deur in Jesus Christus te glo.

Aan die einde van hoofstuk 11 besing Paulus die diepte van die rykdom en wysheid en kennis van God wat uit sy hele plan met Israel spreek, dat Hy sy belofte aan Abraham uitgewerk het, naamlik dat in Abraham al die volke van die aarde geseënd sal wees, maar ook dat Hy dié sal seën wat vir Abraham seën, en dié vervloek wat vir Abraham vervloek (Gen 12:3). Uit Hom en deur Hom en tot Hom is alle dinge. Aan Hom behoort die heerlikheid tot in ewigheid.

Skrywer: Prof Francois Malan

Francois vra:

“Hoe moet Eksodus 24:10 “Hulle het die God van Israel gesien” en 24:11 “God het geen hand teen hulle gelig nie” verstaan word? Word dit nie algemeen in die Bybel geleer, soos byvoorbeeld in Eksodus 33:23 “Niemand mag my gesig sien nie”

Antwoord

Prof Francois antwoord:

Die tema van die boek Eksodus is: Die Teenwoordigheid van die Here (Jahweh, die Ek is) by Israel daar by Sinai. Hoofstuk 24 verteenwoordig die ideale einde van die verbondsluiting in hoofstukke 19-23, teenoor die teleurstellende einde daarvan in hoofstukke 32-33. Hoofstuk 24 vertel dat die Here sy verbond met Israel verseël.

Terwyl die verbondsluiting van hoofstuk 20 met die hele volk was, het hulle uit vrees vir die Here gevra dat Moses namens hulle moet optree (20:18-21). In hoofstuk 24 bevestig die Here die verbond wat Hy met Israel gemaak het deur ’n herhaling van die gebooie en bepalings van die Here wat in hoofstukke 20-23 gegee is. en die plegtige aanvaarding daarvan deur die leiers van die volk, by ’n altaar met 12 klippilare wat die volk verteenwoordig, as die ontmoetingsplek met die Here. Die helfte van die bloed van die offerdiere is op die altaar en die ander helfte op die verteenwoordigers van die volk gesprinkel. Die bevestiging van die verbond word afgesluit met ’n ete van die God van Israel saam met die leiers van die volk soos gebruiklik by verbondsluitings waar ’n gesamentlike maal ’n teken is van die gemeenskapllike band wat gelê is met die verbond tussen die bondsgenote. Tydens die ete het hulle Hom gesien (ra’ah met oë sien) en het nie gesterf nie, letterlik: ‘teenoor die leiers van die volk van Israel het Hy nie sy hand uitgesteek nie, en hulle het God aanskou (chazah sien, aanskou) en geëet en gedrink.’

Maar wat het hulle van God gesien? In 24:1 het God gesê: as julle nog ver is, moet julle al voor My buig. In 24:10 word beskryf wat hulle van Hom gesien het: onder sy voete was ’n plaveisel soos saffiersteen, so blou soos die hemel self. In Jesaja 6:1 sê Jesaja: ek het die Here gesien. Maar wat beskryf hy van sy gesig van die Here? Die hoë troon waarop Hy sit, en slegs die onderste van sy kleed wat die tempel gevul het. So beskryf Eks 24:10 dat die leiers slegs gesien het wat onder God se voete is, wat lyk soos die hemelgewelf.

Toe die Here aan Abraham verskyn het (Gen 18:22-33), het die Here hom in die gestalte van ’n mens besoek. Twee ander mans het saam met die Here Abraham se ete geniet (Gen 18:2). In Gen 19:1 word gesê dat die twee ander mans engele was.

Ná die teleurstellende reaksie van die volk op die Here se verbond met hulle, deur hulle aanbidding van die goue kalf  (Eks 32), laat die Here slegs sy voortreflikheid by Moses alleen verbygaan. Sy voortreflikheid is sy ewige naam Die Here/Jahweh (‘die Eks is,’ die ewig persoonlik teenwoordige werkende God van Eks 3:14-15) wat Hy uitroep, en dat Hy genade betoon aan wie Hy wil, en Hom ontferm oor wie Hy wil (Eks 33:19-20). En dat niemand sy gesig mag sien nie (Eks 33:23), wat verander met Jesus se koms.

God se bevestiging van sy verbond met Israel word vervul met Jesus, die Seun van God, se instelling van die Nuwe Verbond tydens sy Paasmaal/Nagmaal saam met sy dissipels, met die kruis as sy altaar, met die wyn as teken van sy bloed van die verbond wat vir baie uitgegiet word tot vergewing van sondes (Matteus 26:28), om as die Lam van God die sonde van die wêreld weg te neem (Joh 1:29), om ons verhouding met God te herstel, sodat elkeen wat in Jesus en sy offer glo, kinders van God kan wees (Rom 8:16-17). Oor sy teenwoordigheid by ons het Jesus die Vader gevra om die Heilige Gees te stuur om vir ewig by ons te wees (Joh 14:15-17) en as iemand Hom liefhet sal hy ter harte neem wat Jesus sê en sy Vader sal hom liefhê en Jesus en die Vader sal na hom toe kom en by hom woon (Joh 14:23).

Oor die sien van God het Jesus vir Filippus gesê: Wie My gesien het, het die Vader gesien (Joh 14:9). En vir ons wat 2000 jaar later leef, het Jesus gesê: Geseënd is hulle wat nie gesien het nie en tog geglo het dat Jesus ons Here en ons God is (Joh 20:28-29). Die tekens wat Jesus gedoen het is in die Bybel opgeteken, ‘sodat julle kan glo dat Jesus die Christus is, die Seun van God, en dat julle deur te glo die lewe in sy Naam kan hê’ (Joh 20:31).

Skrywer:  Prof Francois Malan

Jan vra:

Boodskapteks: Openbaring 12:7-11 vertel van ‘n oorlog wat in die hemel gekom het tussen Migael en sy engele en die draak en sy engele met lg wat uit die hemel op die aarde neergewerp is – die groot draak, die ou slang wat duiwel en Satan genoem word.

Vers 10 sê: “Nou het die heil en die krag en die koningskap die eiendom van onse God geword, en die mag van sy Christus; want die aanklaer van ons broeders is neergewerp, hy wat hulle aanklaag voor onse God, dag en nag.” (1933/53 Afrikaanse Vertaling.)

Uit hierdie verse lyk dit vir my dat Satan terwyl hy nog in die hemel was sekere van “ons broeders” by God aangekla het, dag en nag. Toe hy uitgewerp is uit die hemel het hierdie funksie van hom verval. Maar as mens vers 11 lees, skuif die tyd vorentoe omdat hulle (die broeders) die Satan oorwin het deur die bloed van die Lam en die woord van hulle getuienis.

Iemand verklaar dat die Satan nog in die hemel kan verskyn om ons voor God aan te kla.

Hoe moet mens hierdie verse verstaan asseblief?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Die vraag, soos ek dit verstaan, gaan daaroor of die Satan nog steeds gelowiges in die hemel voor God kan aankla, veral in die lig van Op 12:8,10 waar staan dat die Satan uit die hemel gewerp is.

Dat die Satan tradisioneel as die aanklaer van gelowiges bekend gestaan het, moet teen die agtergrond van Job 1:6-9; 2:1-6 verstaan word (kyk ook Sag 3:1-2). In Job word Satan beskryf as een wat toegang het tot die hemel, waar die hemelwesens in God se teenwoordigheid verkeer. So het Satan vir Job by God beswadder, as iemand wat God net dien omdat dit met hom goed gaan. Wat hierop volg, is bekend: God “oorhandig” Job aan Satan sodat dié met Job kan maak wat hy wil (behalwe om hom dood te maak), om te kyk of Job God nog sal dien as dit met hom sleg gaan. Die Satan as die aanklaer van gelowiges onderlê ook ‘n teks soos Rom 8:33: “Wie kan die uitverkorenes van God aankla? God self spreek hulle vry.” En God spreek die “aangeklaagdes” (gelowiges) vry op grond van die soendood van Christus aan die kruis. Daar is dus geen grond vir die aanklagtes meer nie. Dieselfde gedagte kom ook in Op 12:10 voor, waar staan dat Satan die aanklaer van die gelowiges is. Maar na ‘n oorlog in die hemel tussen die engele (onder aanvoering van die aartsengel, Migael) en die draak (= Satan) het lg die onderspit gedelf en is toe uit die hemel gegooi (Op 12:7-9). Hierdie “oorlog” is eintlik net ‘n beeldryke voorstelling van die oorwinning wat Christus oor Satan behaal het, op grond van sy offerdood aan die kruis (Op 12:11).

Weens Satan se uitwerping uit die hemel kan ‘n mens aflei dat hy nou nie meer toegang het tot die hemel nie en gevolglik nie meer die gelowiges by God kan aankla nie. So ‘n afleiding is korrek, maar dan moet ons nie die eintlike bedoeling en gevolg van hierdie uitwerpingstoneel uit die oog verloor nie. Hierdie toneel wil nie soseer sê dat Satan nou geen verdere mag het en dat hy geen verdere verwoestingswerk kan aanrig nie, maar wil eerder beskryf wat agter die skerms in die hemel gebeur het en wat die uitwerking daarvan op die menslike geskiedenis is. Satan se uitwerp uit die hemel skuif naamlik die toneel reg vir die verdere konflik tussen die Satan en die kerk op aarde. Aangesien hy geen mag meer in die hemel het nie, rig hy nou sy woede op die kerk op aarde. Dit sal lei tot die finale veldslag waar die duiwel se mag ook op aarde gebreek word, hy dan in die poel van vuur gewerp word en die nuwe hemel en aarde tot stand kom (beskryf in Op 19-22).

Om hierdie toedrag van sake verder te verduidelik, kan ons let op hoe die verhaal in Op 12 ontvou. Dit bestaan uit drie groot tonele: 1. 12:1-6 vertel hoe die draak probeer om Jesus te vernietig. Hy kry dit egter nie reg nie omdat Jesus sy missie voltooi en in die hemel opgeneem word. 2. 12:7-12 vertel vervolgens hoe die duiwel se mag in die hemel gebreek word. Waar hy altyd in ‘n sekere sin nog “vrye toegang” tot die hemel gehad het, word hy nou uitgewerp. Hy het geen plek meer daar nie. Hy verloor sy “reg” om die gelowiges aan te kla. 3. 12:13-17 vertel dan hoe die duiwel, nadat hy die stryd teen God en Christus verloor het, nou sy woede ten volle rig op die kerk op aarde as die volgelinge van Jesus, uiteindelik ook sonder sukses.

In die tweede toneel (12:7-12) vervul vers 10-12 ‘n besondere rol. Dis eintlik ‘n soort tussenpose, ‘n lied om die oorwinning oor Satan te vier. Enersyds word die uitbanning van Satan uit die hemel gevier, maar andersyds word daar by wyse van vooruitskouing reeds ‘n loflied aangehef oor die oorwinning wat nog gaan kom, so asof dit reeds plaasgevind het. Want die Satan gaan nou sy woede op die kerk laat neerkom. Maar daar word reeds ‘n loflied gesing oor die gelowiges wat deur die bloed van die Lam en deur hulle getuienis oor die evangelieboodskap van verlossing, die oorwinning behaal het (v11). Vers 13 tel dan weer die draad by vers 9 op om te sê hoe die duiwel, nadat hy uit die hemel gegooi is, nou probeer om die kerk op aarde te vervolg.

Enersyds moet ons dus sê dat die duiwel inderdaad uit die hemel gegooi is; hy kan nie meer voortgaan om die gelowiges aan te kla voor God nie. In stede van aanklagte het Christus nou met sy versoeningsdood sy plek in die hemel ingeneem en tree Hy vir die gelowiges in by God (Heb 7:25; 9:24). Soos Rom 8:33 sê: “God self spreek hulle vry”. Maar dit beteken nie dat die duiwel nie op aarde met sy verwoestingswerk teen die kerk kan voortgaan nie. Inteendeel, hierdie woede van die duiwel sal voortgaan tot en met die wederkoms van Christus. Maar die uiteindelike oorwinning is verseker met die oorwinning van Christus aan die kruis en deur sy opstanding. Dít is juis wat besing word in die loflied van Op 12:10-12.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

Jan vra:

Onderwerp: Joh 20:17: “Raak My nie aan nie”

By Jesus se verskyning aan Maria na sy opstanding het Hy vir Maria gesê: “Raak My nie aan nie, want Ek het nog nie opgevaar na my Vader nie; maar gaan na My broeders en sê vir hulle: Ek vaar op na My Vader en julle Vader, en my God en julle God.” Verder, in 20:19-20 staan daar: “En toe dit aand was op daardie eerste dag van die week het Jesus aan hulle verskyn en … (toe) wys Hy hulle sy hande en sy sy.” (1933/53 Afr Vert.) En verder sê Hy ook vir Tomas (20:27) om aan die gate in sy hande en sy te raak en homself te oortuig dat dit regtig Jesus is.

Vraag: Kan mens die afleiding maak dat Jesus gedurende hierdie tussenpose, dit wil sê vroegoggend tot die aand, ‘n hemelvaart onderneem het om Hom aan die Vader te gaan vertoon? Anders hoekom die besondere woorde aan Maria?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Om die toneel tussen die opgestane Here Jesus en Maria Magdalena in Joh 20:14-18 te verstaan, is dit nodig om eers vier sake ter agtergrond te verduidelik. Dit het te doen met die manier waarop Johannes die gebeure ná die opstanding van Jesus vertel.

Eerstens moet ons die woorde “Raak My nie aan nie” eerder vertaal soos die 1983-Afrikaanse Vertaling dit doen, naamlik: “Moet My nie vashou nie”. Daar is ‘n verskil tussen die twee vertalings. Hoewel albei grammatikaal korrekte weergawes van die Grieks is, is die 1983-Vertaling binne die konteks en bedoeling van Johannes beter. Dit druk naamlik die gedagte uit dat daar ná die opstanding van Jesus ‘n ander verhouding tussen Jesus en sy dissipels tot stand gekom het. Hy is nou op ‘n ander manier teenwoordig by hulle as vóór sy opstanding. (Later meer hieroor.)

Tweedens, mens moenie die twee tonele waar Maria vir Jesus wil vashou en die een waar Jesus vir Tomas uitnooi om aan sy (Jesus se) littekens te raak, met mekaar in verband bring rondom die aanraak-kwessie nie. Nie net word die woord vir “aanraak/vashou” glad nie in die Tomasgebeure gebruik nie, maar dit mag ook nie so gesien word dat daar iets inherent verkeerd was daaraan om Jesus aan te raak nie, so asof dit disrespekvol van Maria sou wees om as sondige mens Jesus se verheerlikte liggaam aan te raak – dat sy so sy verheerlikte liggaam sou besoedel. Die blote feit dat Tomas uitgenooi word om Jesus wel aan te raak, wys dat dit nie oor die aanraking as sodanig gaan nie. Daar is iets anders op die spel.

Derdens, vir die Johannesevangelie is kruisiging, opstanding en hemelvaart alles deel van die tyd van verheerliking van Jesus. So word daar dikwels na Jesus se kruisiging as sy “verhoging” verwys (bv Joh 8:28; 12:32,34). Verder, hoewel Jesus in Joh 20:17 na sy hemelvaart verwys, beskryf Johannes dit nêrens in soveel woorde nie (anders bv by Lukas – Luk 24:51; Hand 1:9-11). Die rede hiervoor is dat opstanding en hemelvaart by Johannes eintlik een en dieselfde gebeure is. Let op hoedat Maria aan die dissipels sê dat sy die Here gesien het (20:18). Dieselfde woorde kom ook voor wanneer die dissipels vir Jesus sien (20:20,25) en wanneer Tomas Jesus bely as My Here en my God (20:28). Here is in hierdie konteks aanduiding van die verheerlikte staat van Jesus as die opgestane Here wat ten hemele gevaar het. Waar Lukas die opstanding en hemelvaart van Jesus as twee afsonderlike gebeure beskryf (40 dae uit mekaar), sien Johannes dit as een en dieselfde gebeure. Volgens Johannes is Jesus dus na opstanding onmiddellik by die Vader as die verheerlikte Here Jesus. Daar is nie eers, soos by Lukas, ‘n “wagperiode” van 40 dae voordat Jesus ten hemele vaar nie. Dus, volgens die Johannesevangelie, wanneer Jesus ná sy opstanding aan Maria en die dissipels verskyn, is dit as die verheerlikte Jesus, as die Een wat reeds na sy Vader gegaan het, d w s, na die hemel gevaar het. Johannes is natuurlik wel bewus daarvan dat die gelowiges aan wie hy skryf, bekend is met ‘n “aparte” hemelvaart naas die opstandingsgebeure. In die mondelinge tradisies wat in die vroeë kerk in omloop was, was dit algemene kennis. En dié wat reeds kennis gemaak het met die Lukasevangelie en Handelinge, sou dit ook daar gelees het. Johannes maak dus gebruik van die hemelvaarttradisie in sy evangelie, maar anders as Lukas teken hy opstanding en hemelvaart nie as streng aparte gebeure nie, maar, saam met die kruisiging, as deel van die één gebeure van verhoging en verheerliking van Jesus.

Vierdens, as verheerlikte Here gee Jesus ook nou sy Gees aan die dissipels (Joh 20:22). Dit is Johannes se weergawe van die uitstorting van die Heilige Gees, wat Lukas in Hand 2 beskryf. Jesus het reeds vroeër belowe dat wanneer hy na die Vader gaan, die Vader vir hulle die Heilige Gees sal stuur (Joh 15:15-16,25-26; 16:5-15). Die ontvangs van die Gees bring nou ‘n nuwe verhouding tussen Jesus en sy dissipels tot stand. Waar hulle vroeër fisies sy volgelinge was, kom daar nou ‘n dieper en voller verhouding tot stand waar die Vader, die Seun én die Heilige Gees sy intrek by die dissipels neem. Let op hoe Vader, Seun en Gees in Joh 14:26 in dieselfde asem genoem word. Hierdie voller verhouding tussen Jesus en sy volgelinge word ook duidelik in die woorde van Joh 20:17 waar Jesus vir Maria sê dat sy Vader ook hulle Vader is, en sy God ook hulle God. Met hierdie woorde probeer Jesus nie afstand skep tussen Hom en die dissipels nie (asof God op ‘n ander manier sy God is as die dissipels s’n), maar wil Hy eerder sê dat die verbond tussen God en sy volk nou op ‘n voller, ryker en inniger manier tot stand gekom het. Hierdie woorde herinner ook aan Rut wat vir Naomi sê: “U volk is my volk, en u God is my God” (Rut 1:16). Dit druk die innige verbondenheid tussen Rut en haar skoonma uit. Net so sê Jesus dat daar nou geen verskil meer is tussen sy God en Vader en die dissipels se God en Vader nie. Die verbond tussen God en sy volk het nuut en volkome geword. Daarom dat Jesus ook van die dissipels as sy “broers” praat wanneer hy vir Maria sê: “… gaan na my broers toe en sê vir hulle: ‘Ek vaar op na my Vader toe …’ “.

In die lig van bostaande vier verduidelikings verstaan mens die toneel wat hom tussen Jesus en Maria afspeel beter. Maria herken Jesus toe Hy haar by die naam noem. Joh 10:2 skemer hier deur, waar staan dat Jesus as die goeie Herder sy skape by die naam roep en hulle lei. Die innige verhouding tussen Jesus en een van sy skape, Maria, word so duidelik. En Maria is so oorstelp by die gedagte dat Jesus leef dat sy Hom vasgryp, so asof sy die verlede wil laat herleef. Sy dink alles sal nou weer wees soos dit was. Maar dan wys Jesus haar daarop dat alles nou verander het; sy opstanding is nie maar net ‘n terugkeer na hoe dit was nie. Hy staan nou in ‘n ander verhouding tot hulle; Hy is nou die opgestane, verheerlikte Here, die een wat deur die dood gegaan het, dit oorwin het en nou by sy Vader is. Hy is nie net meer Maria se leermeester (“Rabboeni”), soos sy Hom geken het tydens sy aardse lewe nie, maar Hy is nou haar Here, soos sy dan ook later na Jesus verwys (Joh 20:18). Sy besef nou dat sy Jesus nie kan vashou vir haarself en die dissipelkring nie; Hy is nou die Here wat ook ander skape het wat Hy moet lei (Joh 10:16). Deur sy Gees is Hy saam met die Vader nou die Een wat in sy Goddelike volheid onder hulle woon. Maria mag Jesus dus eers “vashou” wanneer sy tot die volle besef gekom het van hierdie nuwe verhouding waarin Jesus nou tot die dissipels staan.

Mens moet dus nie Johannes se weergawe van die toneel tussen Jesus en Maria kronologies (volgens tydsverloop) verstaan nie, maar teologies. Die teologiese punt wat Johannes met sy vertelling maak, is dat Jesus se opstanding nie maar net ‘n terugkeer na sy vorige bestaan is nie (soos Lasarus in Joh 11), maar ‘n radikaal ander verhouding tot die dissipels tot stand bring. Hulle moet nou aan Hom “vashou” deur geloof, waarheid en die teenwoordigheid van die Gees. Om hierdie punt tuis te bring, gebruik Johannes die hemelvaarttradisie. Laasgenoemde was bekend in die vroeë kerk, en Johannes wend dit aan as ‘n middel om die opstanding van Jesus te interpreteer as van ‘n radikaal ander orde as wat byvoorbeeld met Lasarus gebeur het. Dit is daarom onnodig om dit so voor te stel dat Jesus tussen die Maria-toneel en die Tomasgebeure ten hemele gevaar het. Johannes se vertelstrategie werk nie op hierdie manier nie. Dit is beter om in die lig van die totale verhaal dit so te verstaan dat kruisiging, opstanding en hemelvaart vir Johannes eintlik een en dieselfde gebeure is – die verhoging en verheerliking van Jesus. En hierdie gedagte, wat per definisie nie aan tyd en ruimte gebonde is nie, moes Johannes in ‘n verhaalstruktuur giet wat noodwendig met tydsverloop en opeenvolgende gebeure werk. Daarom, die woorde “Ek het nog nie na my Vader toe opgevaar nie” en “Ek vaar op na my Vader toe” (Joh 20:17) is nie tydsaanduidings nie maar teologiese uitsprake wat wil sê: Jesus se verskynings aan die dissipels ná sy opstanding is tydelike “hulpmiddels” wat in die gemoed van Maria en die dissipels moet plek maak vir sy permanente teenwoordigheid deur die Heilige Gees by hulle. Só moet hulle Hom in die toekoms beskou, Hom aanbid, in Hom glo en Hom volg; só moet hulle aan Hom “vashou”.

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl