’n Bonatuurlike kerkdiens – Hermie van Zyl

Anna vra:

As ‘n kerk ‘n “supernatural” of bonatuurlike diens aanbied, wat beteken dit? Is dit volgens die Bybel?

 

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Verskillende kerke het verskillende tradisies waarbinne hulle opereer. Daar is byvoorbeeld die kerke van die Gereformeerde tradisie waar dit heel stemmig en sober daaraan toegaan omdat die klem hoofsaaklik op die Woordverkondiging val. Sulke dienste kan deur sommige mense as baie “intellektueel” beleef word, omdat dit meer gaan oor die kerkleer en oor kopkennis as oor die belewing van die Christelike geloof.

Ander kerke is weer meer sakramenteel ingestel, soos die Rooms Katolieke Kerk, waar bepaalde rituele die erediens bepaal. Dis amper asof die Christelike geloof in ‘n drama opgevoer word en die gemeente, hoewel passief, tog deel het aan hierdie drama, veral deur middel van vaste formules, gebede, simboliese handelinge en die sakramente. Die gemeente word as ‘t ware deur die voorganger (priester) begelei en kry so deel aan die “Christelike drama”.

Ander kerke, soos die sogenaamde charismatiese kerke, is weer meer op belewing ingestel. Hoewel Woordverkondiging ‘n rol speel, is die klem op die vrye werking van die Gees in lidmate se lewens. Daarom word mense aangemoedig om vrye uiting te gee aan hoe die Gees hulle in die erediens lei. Uiteraard is daar binne charismatiese kerke ook verskille, en dis veral gemeentes waar baie klem gelê word op die Gees se bonatuurlike werking waar hierdie “bonatuurlike” dienste aangebied word. Wat tipies gebeur, is dat mense tydens die diens in tale sal spreek, met hande in die lug die Here sal prys, “neergevel” word deur die Gees, en waar wonderbaarlike genesing ook mag voorkom. Ek vermoed dat die vraagsteller veral na laasgenoemde gebeure verwys in haar vraag na “bonatuurlike” dienste, want alle klem word geplaas op die bonatuurlike gawes van die Heilige Gees wat binne die diens tot uiting kom.

Mens kan nie sê dat die een tradisie beter of meer reg is as die ander nie, want al hierdie tradisies het hulle wortels in die Bybel. Neem byvoorbeeld waar Paulus raad gee aan die Korintiërs in 1 Kor 12,14 oor die beoefening van die geestesgawes. Daar was duidelik ‘n mate van “onordelikheid” in hierdie gemeente se eredienste. Mense het blykbaar geprofeteer en in tale gespreek. Paulus sê nie hulle moet ophou daarmee nie, maar sê wel dat alles ook ordelik daaraan moet toegaan (1 Kor 14:39-40). Daar is plek vir beide die beoefening van die bonatuurlike geestesgawes én die verstaanbare prediking, solank alles tot opbou van die gemeente geskied (1 Kor 14:26).

Dit is ook so dat mense in hulle godsdiensbelewing verskil. Sommige hou meer van stemmige en “verstaanbare” dienste, ander hou weer meer van dramatiese gebeure waar hulle die werking van die Gees kan erváár. Dit is een van die redes waarom daar verskillende kerklike tradisies rondom die erediens ontwikkel het. Maar mens kan nie sê dat die een tradisie beter, of meer Bybels, of meer reg in die oë van God is as die ander nie. Mens moet daar gaan kerk bywoon waar jy tuis voel en waar jy ervaar dat jy in jou verhouding met die Here die beste gevoed word. Solank ons net nie sê dat dit in die kerke waar daar opsigtelik meer opsienbare dinge voorkom, meer geestelik daaraan toegaan as in kerke waar die erediens stemmiger verloop nie. En solank alle tradisies vashou aan die kernwaarhede van die evangelie van Jesus Christus, kan ons mekaar ruimte gee vir verskillende belewinge van ons verhouding met Christus.

Laastens moet mens ook opmerk dat daar ongelukkig baie bedrog in die Naam van Christus plaasvind. En wanneer mens vermoed dat sekere gebeure nie eg is nie, geforseerd voorkom of opgeblaas word vir blote sensasie en vir mense se bevrediging, dan begin die gevaarligte aangaan. Mens moet dus ook voortdurend die “geeste ondersoek” en onderskei of dit eg is.

Saamgevat: die verskillende maniere waarop kerke hulle eredienste inrig, lê ingebed in die tradisies waaruit daardie kerke kom. Elkeen kan aanspraak maak op egtheid en op Bybelse begronding. Maar elkeen moet ook voortdurend selfondersoek instel of dit wat by hulle gebeur werklik tot eer van die Here is, en of dit bloot menseverheerliking is. Dit is waarskynlik beter dat daar in elke erediens ‘n gesonde mengsel is van lering uit die Woord én belewing van die verhouding met God, deur gebed, sang, simboliese handelinge en selfs “bonatuurlike” gebeure, as dit binne daardie kerk se tradisie val. Solank mens net besef dat “bonatuurlik” nie net in bepaalde opspraakwekkende gebeure manifesteer nie, maar ook voorkom wanneer die Gees stilweg sy oortuigingswerk in ‘n mens se hart doen.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl




Hoe verander ’n mens wat in ’n verhouding met God staan? – Francois Malan

Willie vra:

2 Petrus 1-
1. VERS 3-God het my alles gegee wat ek nodig het om te lewe en om Hom te dien – of Sy Godelike krag het ons alles laat kry om naby aan Hom te lewe
2. VERS 5 – Julle moet alles in julle vermoë doen om te wys dat die beloftes vir julle waar geword het .( Beloftes waarna in vers 4 verwys word .)
3. Vers 5 b – Dan sal julle geloof meebring dat julle leefstyl goed is
4. Dan , 1) Goeie leefstyl ek 2) Leer God beter ken- 3) myself dissiplineer – 4) kan uithou en aanhou-5) lewe naby aan God
5. VERS 9 – mense wie se lewens nie wys dat God se beloftes in hulel waar geword het nie is blind, kortsigtig.
6. Vers 10- Werk nog harder daaraan om met my leefstyl te bewys dat God my geroep/gekies het

Vraag 1- ek wil gaag verstaan wat God my gegee het om naby aan Hom te lewe.
Die verlange om naby aan Hom te wees is daar . Die begeerte om gehoorsaam te wees is daar.Ek doen moeite met my stiltetyd . Ek sukkel kwaai met die volgende ;
Ø Ek is baie oplvlieënd
Ø Ek het n kort humeur
Ø Ek kom as ongeskik oor
Ø Ek sukkel verskriklik as iets verkeerd gaan – bv, as ek n fout by die werk maak – ek moet bysê die genade is maar min en foute veroorsaak ‘n groot lawaai. Soms as iets breek by die huis – ek is ook geneig om myself vir dae aaneen oor die kop te slaan en somtyds is dit of my hele wêreld in duie stort
Ø Die voorbeelde wat ek hierbo noem is deel van hoe ek is , nog al my lewe lank – maar alles , ook my verhouding met God is ‘n integrale deel van my totaliteit- ek kan dus nie die twee in twee afsonderlike kompartemente deel nie
Vraag 2 – Hoekom kry ek dit nie reg om bogenoemde punte , wat my lewe so vergal , onder beheer te kry nie?Hoekom verander ek as mens dan nie? Dit is aspekte wat van my ‘n ongelukkige mens maak . Dan voel dit vir my Fil 4:4 is ook nie heeltemal deel van my lewe nie en dan raak die vrede waarna Fil 4:7 verwys ook vir my n vreemde begrip. Om weer terug te gaan na Petrus se 2e brief , vers 3-10- volgens die kommentaar in die Bybellenium word n mens juis minder oplvlieend. Hoe word vers 5 en vers 10 waar in my lewe?
Sal U my asseblief help om die beter te verstaan want ek smag daarna om n beter , meer intieme verhouding met God te hê , waar ek baie meer gehoorsaam is aan Sy wil . Tans voel dit vir my ek stel Hom net teleur .( vir 60 jaar al )

 

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Die kreet het eintlik ‘n pastorale berader nodig wat geraadpleeg moet word. By die webwerf antwoord ons oor Bybelkennis. Dit probeer ek hieronder oor wat die Bybel oor geduld sê, maar ek sou Willie aanraai om meer gespesialiseerde hulp te kry.

Die verhouding met God is ‘n geloofsverhouding, om Hom te vertrou, dat Hy steeds met my besig is om my te vorm vir sy diens, en op sy tyd. Dit gaan nie oor my gevoelens van intimiteit met Hom nie. Geloof is sekerheid van die dinge wat gehoop word; ‘n bewys van die dinge wat nie gesien of gevoel word nie (Hebr 11:1).

Die Bybel is vol oproepe om te wag op die Here (die 1983-vertaling vertaal gewoonlik die ‘wag’ met ‘vertrou’) vgl. bv. die hele Ps 27, veral vers 14; Ps 37 en veral vers 34; Ps 130 veral verse 5-7).

Geduld is een aspek van die vrug van die werking van die Heilige Gees in ons lewe (vgl. die nege aspekte van die vrug van die Gees in Gal. 5:22-23). Die Griekse woord vir geduld, makrothumia, beskryf ‘n toestand van emosionele kalmte te midde van provokasie/uittarting of ongeluk, om onder omstandighede kalm te bly sonder om te kla of geïrriteerd te word.

Ons word gewoonlik kwaad as ons, of iemand na aan ons, te na gekom word volgens ons oordeel. In Romeine 12:19-20 sê Paulus: Moenie self wraak neem nie, geliefdes, maar laat dit oor aan die oordeel van die Here. Daar staan immers geskrywe: ‘Dit is my reg om te straf; Ék sal vergeld,’ sê die Here.

Die oorgee aan die Here in sulke omstandighede, is so belangrik. Dat ek nie self my, en ander, se sake wil reël en regstel nie, maar dit aan die Here oorlaat en my daarin berus dat Hy sal sorg, en dat Hy daarmee ‘n plan het, ook vir my lewe. Dit geld vir elke oomblik van die dag. In Jesaja 30:15 sê die Heilige van Israel: Julle krag lê in stil wees en vertroue hê.

Die woord ‘heilig’ het ook die element van toewyding. Die Heilige van Israel beteken dat die Here aan Israel as sy volk toegewy is, ten spyte van hulle swakhede en sonde. So sê Romeine 8:31: God is vír ons, wie kan dan teen ons wees? Romeine 8 sê verder dat ons deur Hom wat ons liefhet, meer as oorwinnaars is in lyding of benoudheid of vervolging, honger of naaktheid, gevaar of swaard. Want niks kan ons skei van die liefde van God wat daar is in Christus Jesus ons Here nie (8:35-39).

As God ons dan só lief het, in ons kom woon het met sy Heilige Gees van die liefde (8:9-11) waarom sal ons dan kwaad word oor dinge en mense?

Kolossense 3:8 sê: Maar nou moet julle ook van al hierdie dinge ontslae raak: toorn, driftigheid, kwaadwilligheid, lastering en onwelvoeglike taal wat uit julle mond kom.

Kol 3:12-15 sê: omdat julle God se uitverkore heiliges en geliefdes is, beklee julleself met innige meelewing, goedheid, nederigheid, sagmoedigheid en geduld. Verdra mekaar en, as enigeen ‘n klagte teen enigiemand het, vergewe mekaar. Soos die Here julle vergewe het, so moet julle ook vergewe. Bo en behalwe al hierdie dinge moet julle julle beklee met die liefde, wat die band is wat alles volmaak saambind. Verder, laat die vrede van Christus in julle harte regeer…’

Soos ‘n ou stuk klere wat jy uittrek en weggooi, so moet ons bewustelik ons elke dag daarop toe te lê om op te hou om kwaad te word, selfs op pad nie kwaad word vir die ander motoris wat ‘n verkeerde ding doen nie, of vir iemand by die werk of by die huis wat my te na kom nie.

Dit kan ons slegs regkry as ons elke oomblik van die dag ons daarop toelê om vriendelik en goed, nederig, sagmoedig en geduldig te wees teenoor almal.

Oor die nederigheid sê Filippense 2:3-4: Moenie iets uit selfsug of ydelheid doen nie, maar in nederigheid moet die een die ander hoër ag as homself. Julle moet nie elkeen na sy eie belange omsien nie, maar ook na dié van ander. En dan gaan Filippense voort om te sê dat ons dieselfde gesindheid onder mekaar moet openbaar as wat in Chirstus Jesus was, wat Homself en sy goddelike gestalte prysgegee het en aan ons mense gelyk geword het en Homself verneder het tot die dood aan die kruis toe – ter wille van ons!

Laat die vrede van Christus (wat Hy vir ons bewerk het deur ons verhouding met God reg te maak toe Hy al ons sonde en sondeskuld op Hom geneem het) in julle harte regeer – die hart as simbool vir die sentrum van ons beslissings. Die vrede met God beteken ook dat ons in vrede met mekaar lewe as kinders van God se groot gesin van gelowiges. En die vrede begin by my wat die ander persoon vergewe en verdra (Kol 3:13.15).

Kom tot stilstand, wees stil, laat die vrede van Christus deur jou vloei na ander, en vertrou op God.

 

Skrywer:  Prof Francois Malan




Wat gebeur in die debat oor dieselfde geslagverhoudings? – Jan van der Watt

Ek wil graag vanuit twee hoeke antwoord, want die saak het natuurlik baie kante: As daar enkele bladsye is wat ek graag uit die Bybel sou wou haal is dit juis hierdie bladsye (natuurlik as ek kon, maar ek kan nie. Juis daarom moet dit ernstig geneem word). Dit het al soveel verdriet en ongeluk en vir mense veroorsaak dat dit my laat terugdeins. Van die aangenaamste mense wat ek al ontmoet het, is gay en om aan hulle die idee te gee dat daar iets met hulle ‘verkeerd’ is, is vir my menslik gesproke baie moeilik. Daarom as dit by die reëlings van die staat kom, is my persoonlike opinie dat die verhouding tussen sulke mense behoorlik deur die staat gereel moet word (die staat is nie die kerk nie en die omgekeerde is ook nie waar nie – die staat moet al sy burgers dien en sorg vir behoorlike orde). As mense saam wil bly, ‘n permanente verhouding wil aangaan, waarom kan die staat dit nie vir hulle behoorlik reël nie? Inteendeel, ek dink die staat behoort dit te doen in ‘n land waar menseregte voorgestaan word. Mens kan dit selfs wat my betref huwelik noem, want huwelik is nie net ‘n Christelike term nie en behoort ook nie net aan Christene nie. Dit is die realiteit waarin ons in ons land woon – menseregte en nie godsdienstige oortuigings nie, bepaal die gedrag van die staat. Daar moet egter nie voorgegee word dat dit die hele verhaal is nie.

Daar is ook ‘n ander sy van die debat, wat maak dat die Christelike kerke wat 80-90% van die Christene wêreldwyd vandag uitmaak nie homoseksualiteit as ‘normaal’ erken nie. Die vertrekpunt gaan daarom dat die Christendom sy norme en waardes aan die Woord van God koppel. Ons dink nie ons eie idees uit oor wat reg of verkeerd is nie, maar soek die wil van God daaroor. En dit is nou waar die probleem lê: hoe moet ons die Bybel lees? Daarom lees jy ook die hele tyd in die koerante dat die dominees baklei oor wat die Bybel sê. Inderwaarheid is die groot vraag nie of mense van dieselfde geslag nie aanvaar moet word nie, maar oor wat die standpunt vir die verstaan van die Bybel vir ons vandag gaan hê. In ’n sekere sin gaan die debat meer om die vraag watter rol die Bybel in die lewe van die gelowige moet speel en hoe.

Ek gaan dit baie kortliks en oorsigtelik hier uiteensit om so te probeer om die implikasies van die debat so bietjie duideliker te maak. As mens die tekste in die Bybel wat oor die saak van dieselfdegeslagverhoudings lees, is almal negatief oor seksuele verhoudings tussen mense van dieselfde geslag. Daaroor is daar min verskil, want dit staan duidelik so daar. Waar die verskil inkom is hoe ons dit vir ons vandag moet verstaan en dan is die argument dat ons appels met appels moet vergelyk. Die pro-gay argument sê dat die homoseksualiteit van die Bybel nie dieselfde is as vandag nie en daarom kan ons die tekste van die Bybel nie gebruik nie, want dan vergelyk ons appels met pere. Die anti-gay argument sê dat mens dit wel kan gebruik, al is dit nie presies dieselfde nie – daar moet mooi oorweeg word wat die beginsel is wat die gedeelte wil oordra.

Die probleem waarom die dominees so ernstig is oor die saak is omdat as mens die eerste (pro-gay) standpunt kies, beteken dit dat die gevaar wesentlik is dat die Bybel as ‘n boek gesien word wat nie meer vir ons vandag regtig iets het om te sê nie, want alles verskil tog tussen destyds en vandag – ons leef anders, trou anders, ens. Dit beteken dus dat die invloed van die Bybel gerelativeer word tot dinge wat presies dieselfde is tussen destyds en vandag – en op etiese gebied is daar bittermin. Byvoorbeeld, neem die probleem van alkohol wat misbruik word: daar kan eenvoudig geargumenteer word dat die mense destyds feitlik altyd in groepe in die openbaar (by die bacchusfeeste) of by groepsgeleenthede soos etes gedrink het. Ons ken nie meer sulke feeste nie. Dit beteken dat die Bybel niks oor die saak vir vandag sê nie, want die situasies verskil te veel. Dieselfde met porneia (die Griekse woord vir onsedelikheid) – dit het dikwels in tempels plaasgevind of ook gedurende die kuiertyd (symposia) na ‘n banket of ete. Ons het nie meer sulke tempels en het ook nie meer dieselfde soort symposia as destyds nie, met ander woorde, die Bybel verskil te veel en kan ons dus ook nie meer vandag met die saak van onsedelikheid help nie; en so kan mens van een saak na die ander aangaan. Die Bybelse konteks verskil eenvoudig van vandag se konteks wat beteken dat as mens presiese gelykheid tussen die sitausie van die Bybel en vandag as kriterium gebruik, die Bybel eties nie meer van toepassing kan wees nie.

Daar is ook ’n ander benadering. In die verlede was die algemene standpunt oor die manier waarop die Bybel toegepas word, gebaseer op ‘analogie’, met ander woorde, dinge hoef nie presies dieselfde te wees nie – daar gaan verskille wees, maar daar gaan ook ooreenkomste wees. Die twee fasette moet goed onderskei word. Die verskille word in ag geneem, maar daar word veral gevra na die basiese ooreenkoms of beginsel wat die gedeelte wil oordra, met ander woorde, wat is die boodskap wat die gedeelte wil oordra – veral daarin word belanggestel. Bv. as Jesus vir sy 12 dissipels sê hulle moet sy boodskap verkondig, kan daar met die gevolg gesê word: ons vandag is nie die 12 dissipels nie, so ons hoef nie te verkondig nie (pro-gay argument). Of ons kan sê: ons is nie die twaalf nie, maar die boodskap geld tog vir ons ook, want ons volg Jesus net soos hulle en op grond van hierdie ooreenkoms geld die beginsel om te verkondig ook vir ons. T.o.v. die gays sou dit beteken dat hoewel daar verskille tussen destyds en vandag is, die afkeur in die Bybeltekse dat mense van dieselfde geslag  nie seks moet beoefen nie, vir vandag ook van toepassing behoort te wees.

Op hierdie punt begin opinies sterk uiteenloop en wat ook al in die gesprekke gaan gebeur, die gevolge gaan ingrypend wees.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt




Sagaria 12 – Herrie van Rooy

Jan vra:

In Sagara 12 verse 12 tot 14 staan daar:
En die land sal rouklaag by geslagte, elke geslag afsonderlik:

. Die geslag van Dawid afsonderlik, en hulle vroue afsonderlik
. Die geslag van Natan afsonderlik =do=
. Die geslag van Levi afsonderlik =do=
. Die geslag van Simei afsonderlik =do=
. Al die ander geslagte afsonderlik =do=

Wat bedoel hierdie snaakse skrifte, asseblief?

 

Antwoord

Prof Herrie van Rooy antwoord:

Hierdie lys van die mense wat sal rou is deel van Sagaria 12:10-14. Hierdie paragraaf verwys na gebeure wat nog in die toekoms sal plaasvind. Die teks verwys na iemand wat doodgesteek is. Omdat dit nog vir die profeet in die toekoms lê, is dit nie duidelik wie die persoon is wat doodgesteek gaan word nie. Wat duidelik is, is dat die mense oor hierdie persoon gaan rou. Die rou word vergelyk met die rou oor Haddad-Rimmon, klaarblyklik ‘n Kanaänitiese afgod. Blykbaar is daar oor hom jaarliks ‘n rouseremonie uitgevoer by die vlakte van Megiddo. Ons weet nie meer hiervan nie.

Daar sal egter grootliks gerou word oor die een wat doodgesteek is (vers 10). Daar word nou vier groepe genoem wat aan die rou sal deelneem. Twee van hierdie families is uit die konings en twee uit die prietsers. Dawid verwys natuurlik na koning Dawid. Natan was een van Dawid se seuns (1 Kronieke 14:4). Jesus is self uit die nageslag van Natan gebore. Dit wil lyk of die koninklike lyn teen die tyd van Sagaria oorgegaan het op Natan se nageslag, en nie meer Salomo se nageslag nie. Kyk by Lukas 3:23-31). Levi was die seun van Jakob uit wie die priesters gekom het. Simei was Levi se kleinseun (Exodus 6:16-1; Numeri 3:17-18). Dit gaan dus daaroor dat die hele koninklike en priesterlike geslag sal rou oor die een wat doodgesteek gaan word. Daarbenewens sal al die ander mense ook rou (vers 14). Die oorspronklike teks verwys elke keer na die betrokke familie en dan die vrouens in daardie familie. Hierdie formulering wil basies stel dat die mans en die vrouens sal rou, waarskynlik in aparte groepe.Dit lyk die waarskynlikste, alhoewel daar ook mense is wat dink dit gaan oor die koninklike (Dawid), profetiese (Natan, profeet in Dawid se tyd), priesterlike groepe (Levi) en raadgewers (Simei).

Skrywer:  Prof Herrie van Rooy