Aanbid in Gees en waarheid – Francois Malan
Johan vra:
In Johannes 4:23 staan daar dat “daar kom ‘n tyd, en dit is nou, dat die ware aanbidders die Vader in Gees en waarheid sal aanbid”. Kan u asseblief verduidelik wat dit beteken om in Gees en waarheid te aanbid. Ek het al baie verduidelikings gehoor, maar sal graag u mening wil hoor.
Antwoord
Prof. Francois Malan antwoord:
Johannes 4:19,20 Die Samaritaanse vrou draai die gesprek met Jesus van haarself af weg, met ‘n vraag na die regte godsdiens. ‘Ons voorouers’, van beide Israel en die Samaritane, ‘het op hierdie berg aanbid’ – die put van Jakob lê aan die voet van die berg Gerisim. Deutr. 12:5,14 bepaal dat daar slegs een plek van aanbidding sal wees vir die hele volk. Volgens Deutr.11:29 moes hulle die seën op Gerisim afkondig en die straf op Ebal (vgl. 27:9-26). Volgens Deutr.27:3 moes hulle op die beg Ebal ‘n altaar bou waar vir Here geoffer moes word – in die Samaritaaanse Bybel, wat net uit die eerste vyf boeke van Moses bestaan, staan daar Gerisim en nie Ebal nie (wat moontlik reg is, en later deur die Jode in hulle Bybel, uit teenstand teen die Samaritane, verander is na Ebal, waar die vervloekings uitgespreek is). Die Samaritane aanvaar nie die profetiese en ander geskrifte van die Ou Testament nie. Daarom aanvaar hulle ook nie die opdrag van die profeet Gad aan Dawid om ‘n altaar vir die Here op die dorsvloer van Arauna van Jebus, dit is Jerusalem, te bou nie (2 Sam.24:18; vgl. 1 Kron.22:1). Dit was die plek waar Salomo in 950 v.C. die tempel vir die Here gebou het (2 Kron.3:1). Salomo se tempel is in 586 v.C. deur die Babiloniërs verwoes. Serubbaäl herbou die tempel na die 70-jarige ballingskap, en laat nie die Samaritane toe om saam te bou nie. In die 4e eeu v.C. bou die Samaritane toe hulle eie tempel op Gerisim, wat deur die Joodse hoëpriester/koning Johannes Hyrkanus in 128 v.C afgebreek is. Daarna aanbid hulle in die ruïnes van hulle tempel totdat Pilatus die Samaritane op Gerisim uitroei en slegs ‘n klein klompie Samaritane in Nabloes, die ou Sigem, oorbly. Herodes die Grote begin die tempel in Jerusalem vergroot sedert 15 v.C. en die Romeine breek dit af in 70 n.C., 5 jaar nadat die bouwerk voltooi is.
Die vrou sê: ‘En julle sê Jerusalem is die plek waar aanbid moet word’ – moet, volgens God se bevel. Wat sê die ‘profeet’, wat God se wil bekendmaak, daarvan.
4:21 Jesus, die enigste Seun van God antwoord beleefd: ‘Vrou, glo My, die uur is aan die kom dat julle die Vader (van alle volke) nie op hierdie berg of in Jerusalem sal aanbid nie.’ ‘n Nuwe bedeling het aangebreek met die koms van die Messias. Die aanbidding van die Vader is nie langer aan ‘n plek verbind nie (vgl. Openb 21:22).
4:22 Met hulle vyf-boek Bybel het die Samaritane nie die volle openbaring van God nie, al verwag hulle ook ‘n profeet soos Moses (Deutr. 18:15,18). Hulle aanbid ‘wat’ hulle nie ken nie, hulle ken nie ‘n persoonlike verhouding met God nie. By baie Jode het hulle God ook ‘n ‘wat’ geword, en nie ‘n ‘Wie’ nie. Dit is juis die Profete-boeke en Geskrifte van die Ou Testament wat die verwagting van ‘n verlossing verkondig; ‘n Verlosser vanuit die Jode, wat God uitgekies het, waaruit sy Verlosser sou kom (vgl. Jes.2:2-5 se verheffing van Sion bo alle berge, waar alle volke na die Here sal kom luister, Hom sal dien, en in vrede begin lewe; die vervulling van dié profesie is met Jesus se koms begin, Lk 2:32, en sal voltooi word wanneer alles aan Hom onderwerp is (1 Kor 15:25).
4:23 Nie op Gerisim of in Jerusalem nie; die nuwe tyd het aangebreek met Jesus se menswording, soos reeds met die tempelreiniging aangekondig is (Johannes 2:19-22 sy liggaam word die tempel waardeur ons tot God kom) .
Jesus beweeg verder as die vrou se persoonlike en huislike tragiek, haar skuld en haar skuiling agter die godsdiens. Ware aanbidders volg die wil van die Vader. Hulle aanbid Hom deur Gees en Waarheid: deur die Heilige Gees, wat in hulle kom woon om hulle te lei; en deur die Waarheid – in Johannes 14:6 sê Jesus ‘Ek is die weg en die waarheid en die lewe. Niemand kom na die Vader behalwe deur My nie.’
4:24 God is Gees – nie aan ‘n plek verbonde nie, maar oral teenwoordig deur die Heilige Gees. Die Gees leer ons hoe om God te aanbid; die Gees is verbonde aan die Waarheid, wat vir ons die weg na God open deur sy liefdesoffer aan die kruis
Johannes 14:26 Die Helper/Voorspraak/Trooster, nl. die Heilige Gees wat die Vader in my Naam sal stuur, Hy sal julle in alls onderrig en julle aan alles herinner wat Ek vir julle gesê het.
Johannes 15:26 Wanneer die Helper/Voorspraak/Trooster kom wat Ek van die Vader af aan julle stuur, die Gees van die waarheid, wat van die Vader kom, sal Hy oor My getuig.
In Romeine 8:26-27 sê Paulus: So kom die Gees ons ook in ons swakheid tot hulp, want ons weet nie mooi waarvoor ons behoort te bid nie; maar die Gees tree self vir ons in met versugtiginge wat nie verwoord kan word nie. Hy wat die harte deurgrond weet wat die bedoeling van die Gees is, dat Hy volgens die wil van God vir die heilige intree.
1 Johannes 2:1-2 sê: wanneer iemand gesondig het, het ons Jesus Christus, die Regverdige, as Helper/Voorspraak by die Vader. Hy is die soenoffer vir ons sondes en ook vir die sondes van die hele wêreld.
Deur die God die Heilige Gees wat in ons kom woon om ons tot geloof te lei en ons deur ons hele lewe wil lei deur die woord van God; en deur Jesus, die weg en die waarheid en die lewe, wat vir ons by die Vader intree, is die weg vir ons geopen om met die Vader te praat in gebed.
Jesus sê in Johannes 15:7: As julle in My bly, en my woorde in julle bly, vra dan wat julle wil, en dit sal met julle gebeur. Vers 7 beklemtoon bly in die woorde van Christus, die openbaring van God, wat Hy, as die Woord van God, gebring het. Om daarin te bly beteken dat ons sy woord te aanvaar as die mag wat ons lewe rig en aandryf (vgl. Kor 5:14 die liefde van Christus dwing ons…). So ‘n gelowige kan seker wees dat sy gebede beantwoord sal word, want sy gebede sal gerig wees deur die begeerte om te dien in die koninkryk van God, waar God regeer met sy woorde in ons – v4 sê: Jesus is self in ons. So word die skatkamers van ons Hemelse Vader oopgestel vir elkeen wat ‘Hom deur die Gees en in waarheid aanbid’
Johannes 14:13-14: En wat julle in my Naam vra, sal Ek doen, sodat die Vader deur die Seun verheerlik sal word.
Uit die Skrif lyk dit dat om God in Gees en waarheid te aanbid, beteken dat gelowiges moet bid volgens die leiding van die Heilige Gees wat in hulle woon om hulle in die hele waarheid in te lei; en dit is: volgens die wil van God, soos Jesus, wat die waarheid is, dit geopenbaar het deur sy hele lewe en sy woorde.
Skrywer: Prof Francois Malan