My gedagtes is vol van ander dinge – Francois Milan

Willie vra:

Ek verwys na Rom 8 vers 5. Die mense wat deur hulle sondige natuur beheers word , hulle gedagtes word oorheers deur sondige dinge .Maar die wat deur die Gees beheers word – hulle gedagtes is vol van die dinge wat die Gees bly maak . Waarmee ek worstel is die feit dat my gedagtes baie maal juis nie vol van die dinge is wat die Gees sal bly maak nie. Soms as ek huis toe ry dan veg ek gevegte in my kop ( en deel sommer ‘n paar klappe ook uit ) – dit maak ‘n mens ongelukkig . Hoe hanteer ek dit – hoe kom ek by n punt uit waar my gedagtewêreld wel soos Rom 8 lyk? Die is iets wat ek asseblief mooi wil verstaan, want dit raak my lewenskwaliteit.

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Paulus het ook dieselfde moeilikheid. In Romeine 7:15-24 bely hy dat hy self nie begryp wat hy doen nie, want, wat hy wil doen, dit doen hy nie, maar wat hy haat, juis dit doen hy (v15). Dan verduidelik hy dat ons gelowiges nog steeds deel is van die ou bedeling waarin ons vir onsself lewe en dood gaan, al is ons reeds deel van die nuwe bedeling wat Jesus vir ons gebring het met sy dood vir ons sonde en sy opstanding wat die dood en sonde oorwin het. Daarom kan ons nie langer tevrede wees as ons toegee aan ons selfsugtige begeertes nie (vv17-23). Op sy vraag wie hom sal verlos van hierdie doodsbestaan (v24), antwoord hy : Aan God die dank! Hy doen dit deur Christus Jesus ons Here (v25). Met sy gees dien hy die Here, maar in sy doen en late bly hy vir homself lewe deur sy sondige natuur te gehoorsaam.

En dan wys hy hoe God hom deur Jesus Christus verlos in hoofstuk 8. Dit gebeur deurdat die Heilige Gees permanent in my kom woon. Hy het in my gewerk sodat ek begin glo het in Christus se verlossingswerk aan die kruis. Die Gees verbind my aan Christus, sodat Christus in my kom bly deur sy Gees (vv9,10), sodat ek al meer soos Jesus sal word (vgl. 1 Kor 1:18).

Omdat Christus die Seun van God is, en ek aan Hom verbind is, leer die Heilige Gees my ook om God my Vader te noem, soos Jesus (vgl. Abba Vader in Romeine 8:15 met Markus 14:36), God het my aangeneem as sy kind wat Hy liefhet en Hy sorg vir my (vgl. ook Romeine 8:31-39). Al is ek nog steeds ‘n sondaar, is die Heilige Gees, wat in my woon, sterker as my sondige natuur, en kan ek met sy krag nee sê vir my selfsugtige begeertes en gedagtes. Maar dit bly ‘n stryd totdat ek die dag doodgaan. Dan sal my sondige natuur nie meer krag hê oor my nie, en sal ek ten volle aan Jesus se opstanding verbind wees om saam met Christus ewig te lewe by God. Daarvan oortuig die Heilige Gees my, en daarvan is Hy die waarborg dat dit sal gebeur. Nou het ons nog deel aan Christus se lyding, maar dan sal ons deel hê aan sy heerlikheid (v17). Die lyding wat ons nou moet verduur, weeg nie op teen die heerlikheid wat God vir ons in die toekoms sal laat aanbreek nie (v18). Oor Christus se lyding sê Hebreërs 4:15 dat ons Hoëpriester medelye het met ons swakhede omdat Hy immers in elke opsig net soos ons aan versoeking onderwerp was, maar Hy het nie gesondig nie. En Hebr. 5:8 sê: Hoewel Hy die Seun was, het Hy deur alles wat Hy gely het, geleer wat gehoorsaamheid is (vgl. sy stryd in Getsemane, Matteus 26:39-44).

God het die hele skepping aan verydeling onderwerp, alles gaan dood saam met die mens (Genesis 3:17-19). Daarom sug die hele skepping en sien met gespanne verwagting uit dat God bekend sal maak wie sy kinders is. Wanneer God ons van die verganklikheid bevry sal die skepping daarmee saam van die verganklikheid bevry word. Maar nou sug ons nog van frustrasie omdat ons lewe in die Gees nog nie ten volle tot volle oorwinning kan kom in ons tydelike bestaan nie. Ons gesug in ons stryd teen die sonde is egter ‘n teken van die Gees se teenwoordigheid. Hy skep in ons die hoop op ‘n beter lewe. Die Gees help ons in al ons swakhede, juis in ons verbondenheid aan ons sondige natuur. In ons hulpeloosheid voor God is dit die Gees wat vir ons intree by God (8:19-27). Juis wanneer ons erken dat ons geheel en al van God afhanklik is om ons deur ons versoekings te dra, kan God sy wil met ons bereik. Hy sal alles ten goede laat meewerk vir dié wat Hom liefhet, want Hy het ons geroep om sy kinders te wees (8:28).

In die tussentyd lewe ons in die daaglikse stryd teen ons self en ons sondige natuur. Maar ons het die versekering van Romeine 8:1 ‘daar is dus nou geen veroordeling vir dié wat in Christus Jesus is nie.’ En 8:31-39 God is vír ons, en niks kan ons skei van sy liefde wat daar is in Christus Jesus ons Here nie.

Skrywer: Prof Francois Malan

Na die dood – Francois Malan

Hilda vra:

Waar gaan jy heen as jy sterf? Paradys of wag almal in die graf tot Jesus terugkeer?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Vir die misdadiger aan die kruis wat vir Jesus gevra het om aan hom te dink wanneer Hy in sy koninkryk kom, het Jesus gesê: Vandag sal jy saam met My in die paradys wees (Luk.23:42-43). In Lukas 16:19-31 vertel Jesus van die arm Lasarus wat deur die engele weggedra is na die ereplek langs Abraham, en die ryk man wat na sy begrafnis in die doderyk in pyn verkeer en kla dat hy verskriklik ly in hierdie vuur. Die gelykenis wil eintlik net sê dat daar ‘n skeiding sal wees tussen die geluksaliges en dié wat in pyniging tereg kom. Hoe dit daar sal uitsien, kan nie hieruit afgelei word nie. Die paradys en die boesem van Abraham is voorstellings van gelukkige gemeensaamheid in die hemel, soos die tuin van Eden waar die mense met God gemeenskap gehad het voor die sondeval, en ‘n herinnering aan God se genadeverbond met Abraham.

Die Joodse verwagting oor die lewe na die dood, waarby Jesus hier aansluit, het ‘n wye verskeidenheid van gedagtes daaroor gehad. Aan die begin is gedink dat die dooies in die doderyk slaap tot die algemene opstanding en oordeel. Langs dié verwagting het ‘n ander ontwikkel dat die siele van die regverdiges na hulle sterwe dadelik hemel toe gaan. Dit word deur Jesus bevestig met ‘vandag’ en ‘met My’. Die ‘ereplek langs Abraham’ (letterlik: aan die boesem van Abraham) verwys na die sitplek aan die feesmaal langs Abraham, soos in Johannes 13:23 gebruik, vgl. Matteus 8:11).

In die heel eerste brief wat ons van Paulus het, 1 Tessalonisense 4:13-17 praat hy van die mense wat in Christus geglo het en gesterf het, dat hulle sal opstaan/opgewek word met die wederkoms van Christus (vgl. 1 Kor 15:52). In 2 Kor. 5:1-10 skets Paulus tog ‘n ander prentjie. Wanneer ons aardse tentwoning afgebreek word = doodgaan, dan het ons reeds ‘n vaste gebou in die hemel en dat God ons vir hierdie oorgang voorberei het. Ons wil graag daar gaan woon, maar of ons nou hier woon of daar, ons het net een wens, en dit is om te lewe soos Hy dit wil, want ons moet almal voor die regterstoel van Christus verskyn oor hoe ons op aarde gelewe het. En in die laaste brief wat Paulus geskryf het voor sy eerste verhoor in Rome, verwag hy die ergste van die aanstaande verhoor voor die keiser op wie hy hom beroep het. Hy skryf aan die Filippense 1:21,23,24 ‘om te lewe is vir my Christus, en om te sterwe is vir my wins…Ek is in ‘n tweestryd: ek verlang daarna om heen te gaan en met Christus te wees, want dit is verreweg die beste; maar in julle belang is dit noodsaakliker dat ek bly lewe.’

Om die twee gedagtes wat in die Skrif te vind is te akkommodeer, van dadelik na die Paradys gaan of eers met die opstanding, antwoord die Heidelbergse Kategismus vraag 57: Die troos van die opstanding van die vlees is dat nie alleen my siel ná hierdie lewe dadelik tot Christus, sy Hoof, opgeneem sal word nie (Lk 16:22; 23:43; Fil.1:21,23), maar ook hierdie selfde liggaam van my, deur die krag van Christus opgewek, weer met my siel verenig en aan die heerlike liggaam van Christus gelykvormig sal word (Job 19:25,26; 1 Joh 3:2; Fil 3:21).

Maar hoe dit presies gaan werk, bly vir ons ‘n verrassing. Dit weet ons vir seker, as ons as gelowiges sterwe, is ons by die Here – hoe en waar, weet ons nie. Paulus sê ons kyk nog soos in ‘n dowwe spieël en sien ‘n raaiselagtige beeld, maar eendag sal ons alles sien soos dit werklik is. Nou ken ek net gedeeltelik, maar eendag sal ek ten volle ken soos God my ten volle ken (1 Kor.13:12)

Skrywer: Prof Francois Malan

Die Ou Apostelkerk – Francois Malan

Annelie vra:

Ek het in die Ou Apostel Kerk groot geword. Na Matriek het ek oor gekatkiseer in die NG Kerk en is ook oor gedoop. Ek weet presies hoekom ek alles moes oordoen, want ons almal weet watter tipe kerk die Ou Apostelkerk is. Alles wat hulle op my geplaas het omdat ek die kerk verlaat het, het ek nie aanvaar nie want ek het geweet GOD is in Beheer en ek is nie bang nie. Ek het my kinders in die NG Kerk groot gemaak. My dogter het getrou met iemand uit die Ou Apostelkerk. Ek het geweet wat wag, en het alles verduidelik voor hul troue en my skoonseun het gesê hy sal oor katkiseer in die NG Kerk. Dit het nie gebeur nie. Ons Ds het gesê my dogter kan haar kinders alleen doop met haar man aan haar sy, maar hy mag nie antwoord nie. (Ek weet hoekom) My vraag is die volgende : Daar word nou vir my gesê ons kerk het hom eintlik weggejaag omdat hulle hom nie toelaat om sy kinders saam sy vrou te doop nie en hom nie aanvaar nie. (Nie waar nie). Hulle sê ook dat kinders nie klein gedoop mag word nie omdat hulle nog nie self kan erken dat hulle Christene is nie. Dis verkeerd om klein te doop. Ek het baie geleer in die NG kerk, maar kan nie al hierdie vrae antwoord nie. Al wat ek weet is dat Alles gaan oor GOD, HY alleen moet alle eer kry. Ek sien die klein doop as my verbond met GOD om my kind van HOM te leer. Wat meer kan ek antwoord? Ek is bekommerd omdat daar nog geen verbond met GOD gemaak is rakende my 2 Kleinkinders nie. Ons DS was meer as behulpsaam, my skoonseun het nie die afsprake wat ek vir hom gemaak het, nagekom nie. Ek voel niemand kan gedwing word nie, dit moet van jouself af kom. Hulle is al 9 jaar getroud. Help asb. Baie Dankie

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Annelie ken die Ou Apostelkerk, maar ek ken nie hulle leer en wat hulle oor die doop glo nie. Sy weet ook hoekom haar dominee nie die skoonseun wou laat antwoord nie. Ek verwys na ‘n paar tekse in die Bybel oor God se genadeverbond, die doop as teken van die verbond, en van die doop van kinders.

God het ‘n verbond met Abram en sy nageslag gemaak (Genesis 12:1-3) en 25 jaar later, toe Isak 13 jaar oud was, het Hy die besnydenis ingestel as teken van die verbond. Dit moes aan alle manlike lede van sy gesin gedoen word, ook aan die seuntjies vandat hulle agt dae oud is (Genesis 17:11,12). Die nageslag van Abraham se kleinseun Jakob, wat die Here by Pniël die naam Israel gegee het (Genesis 32:28), het na ‘n hongersnood in die beloofde land Kanaän na Egipte getrek (Genesis 46:2-7), waar hulle vir 400 jaar gebly het en later slawe geword het. Toe die Here Israel uit die plek van slawerny uitgelei het terug na Kanaän toe, het Hy sy gebooie vir hulle by Sinai gegee (Eksodus 20:1-17) en sy verbond met hulle gesluit toe Moses hulle met die bloed van bulle besprinkel het (Eksodus 24:8). Terug in Kanaän het hulle vir 600 jaar telkens die verbond verbreek deur afgode te dien en soos die heidense Kanaäniete geleef het. Toe het die Here hulle in ballingskap laat wegvoer Babilon toe, maar Hy het belowe dat Hy ‘n nuwe verbond met hulle sal maak, wat nie op die onderhouding van ‘n uiterlike wet gebaseer is nie, maar waarin die Here sy woord op hulle harte sal skryf en in hulle gedagtes sal vaslê (Jeremia 31:31).

Die Woord van God, self ook God, word mens so ‘n 600 jaar na Jeremia (Johannes 1:1,14). Voordat Jesus aan die kruis gesterf het om vir al ons sonde versoening te doen, het Hy tydens sy laaste paasmaaltyd die nagmaal ingestel as teken van die nuwe verbond wat Hy met sy bloed beseël (Lukas 22:19-20). Na sy opstanding stuur Hy sy dissipels na al die nasies toe met die opdrag om hulle sy dissipels te maak, hulle te doop in Naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees, en hulle te leer om alles te onderhou wat Hy hulle geleer het (Matteus 28:19). Met die opdrag verbind Jesus elke gelowige aan God die Vader wat ons roep en as sy kinders versorg (Romeine 8:14-17), en aan die Seun aan wie se dood en opstanding God ons verbind om saam met Christus aan ons self te sterf en saam met Hom te lewe (Romeine 6:8-11), en aan die Heilige Gees wat God is en wat self in ons kom woon om die geloof in Jesus in ons te kom bewerk, om ons te lei en om ons die liefdeskrag te gee om al meer soos Jesus te word (2 Korintiërs 3:18; Galasiërs 5:22-23).

Na Jesus se hemelvaart word die Heilige Gees op Pinksterdag uitgestort om by en in ons te kom woon. Petrus preek op die Pinksterdag en omtrent 3,000 mense sluit hulle by die dissipels aan deur die werking van die Gees in hulle harte. Vir hulle sê Petrus: Bekeer julle (van afgode en sondige lewenswyses) en laat elkeen van julle gedoop word in die Naam van Jesus Christus. Dan sal God julle sondes vergewe, en julle sal die Heilige Gees as gawe ontvang. Wat God belowe het, is vir julle en vir julle kinders en vir almal wat daar ver is, vir almal wat die Here ons God na Hom toe sal roep (Handelinge 2:38-39). Daarmee word die teken van die doop vir seuns en vir dogters aangebied. Dit is nie meer net die seuns wat die teken van die verbond kry nie. Paulus sê: Deur die geloof in Christus Jesus is julle nou almal kinders van God, want julle almal wat deur die doop met Christus verenig is, moet lewe soos mense wat aan Christus behoort. Dit maak nie saak of iemand Jood of Griek, slaaf of vry, man of vrou is nie: in Christus Jesus is julle almal één. En as julle aan Christus behoort, is julle ook nakomelinge van Abraham en erfgename kragtens die belofte van God (Galasiërs 3:26-29).

In Romeine 4:9-12 praat Paulus van God se verbond met Abraham, dat Abraham aan God behoort en dat Hy sy Abraham se God sal wees, dat die verhouding begin het voordat Abraham besny was, toe God hom vrygespreek het omdat hy geglo het in God se woord en belofte. Later het hy die besnydenis as ‘n teken ontvang waardeur Abraham uitgeken kan word as God se kind, en verseker kan wees van God se verbond met hom. God het met hom ‘n verbond gesluit toe 75 jaar oud was en nog nie besny nie. Eers toe hy 99 jaar oud was het hy die besnydenis ontvang. God se doel met die verbond nog voordat hy besny was, is dat hy die vader sou wees van almal wat glo al is hulle nie besny nie, maar ook van die wat wel besny is en soos hy in God glo.

Aan die Kolossense skryf Paulus: In Christus is die volle wese van God beliggaam, en in verbondenheid met Hom deel julle in sy volheid. Hy is die hoof oor al die bose magte. Deur julle verbondenheid met Hom is julle ook besny, nie met die besnydenis wat deur mense verrig word nie, maar met die besnydenis deur Christus, en dit bestaan in die wegneem van die sondige natuur van die mens. Dit het by die doop gebeur deurdat julle toe saam met Hom begrawe is. Deur julle verbondenheid met Hom is julle ook saam met Hom opgewek, omdat julle geglo het in die krag van God wat Hom uit die dood opgewek het (Kol. 2:9-15).

Vir die Filippense skryf Paulus: Ons het die ware besnydenis, óns wat God deur die Gees dien, óns wat ons op Christus Jesus beroem en nie op die uiterlike dinge vertrou nie (Flp. 3:3).

Die doop maak nie ‘n mens lid van God se verbond nie. ‘n Mens word lid van God se verbond deur God se genadige besluit wat bewerk word die Heilige Gees wat in ons werk om ons te oortuig, onder andere deur God se woord wat ons van ander gelowiges hoor en self in die Bybel lees (Romeine 10:13-15). Die Gees maak ons verhouding met God reg deur ons aan Jesus en sy offer vir ons sonde te verbind. Hy maak ons kinders van God (Rom.8:11,14-17). Die doop is die seël waarmee God ons bestempel as lede van die verbond.

Ons doop die kinders van gelowige ouers, omdat God sy verbond met hulle en hulle kinders gemaak het. In die Bybel is daar voorbeelde van verskillende huisgesinne wat gedoop is, waarin baie moontlik ook kinders was: Handelinge 16:15 Lidia en haar huisgesin; 16:33 die tronkbewaarder en al sy mense; 18:8 Krispus en sy hele huisgesin; 1 Kor.1:16 die huisgesin van Stefanas. In 1 Kor 7:14 sê Paulus die kinders van ‘n gelowige man of gelowige vrou behoort aan die Here.

Die eenheid van die kinders saam met die gemeente sien ons bv. in Hand. 21:5 waar die vrouens en kinders ook deelneem aan die afskeid van Paulus; kinders word aangespreek in Paulus se briewe aan die Efesiërs (6:1) en Kolossense (3:20); in Johannes se briewe (1 Joh.2:12). Jesus sê: wie ‘n kindjie in my Naam ontvang, ontvang my (Mat. 18:3); en: Laat die kindertjies na My toe kom en moet hulle nie verhinder nie, want die koninkryk van God is juis vir mense soos hulle (Mark. 10:14).

Skrywer: Prof Francois Malan

Grondhervorming – Kobus Kok

Francois vra: 

Watter riglyne gee die Bybel vir Christene in verband met grondhervorming in Suid Afrika? As die Bybel nie riglyne gee nie, wat is die riglyne wat die Christelike etiek gee?

Antwoord 

Dr Kobus Kok antwoord:

Bybelse Perspektief op Grondhervorming – Dr. Kobus Kok

Grondhervorming is ʼn sensitiewe saak in Suid-Afrika. Indien mens vanuit die perspektief van die boere dink, dan kan mens hulle eie vrese, moedeloosheid en hartseer verstaan. Ek het verlede week terug gegaan na die plaas waar ek as kind grootgeword het. Ek onthou die plaas nog deur die oë van ‘n jong kind wat vry in die koppies kon rondhardloop en in grotte kon kruip. Die plaas is in die bosveld en ek onthou die ryk plantegroei, die wild en die biodiversiteit. Die plaas is uiteindelik deur grondhervorming aan die stam gegee wat dit oorspronklik besit het voor hulle noodgedwonge verskuif is. Binne ‘n tydperk van net meer as ‘n dekade het die plaas so agteruitgegaan dat ek op ‘n stadium in my hart gehuil het en wou skree “Wat het van hierdie pragtige plek geword?” Alles lyk anders. Die bome is uitgeroei vir brandhout en saam met die bome baie ander bio-diversiteit aangesien die ekologie sistemies van aard is. Beeste loop oral rond en eet die gras tot op die grond. Op sommige plekke is daar letterlik woestyn waar daar eens digte bos was. Geboue is afgebreek, vensters gebreek, dakteëls skeef, swembaddens leeg getap en drade platgetrap. My hart breek nog steeds omdat ek die fotos het om te wys hoe dit eens op ‘n tyd gelyk het – ‘n hersenskim van wat dit eens was. Grondhervorming is en bly ‘n sensitiewe saak.

Aan die ander kant is daar ook diegene, soos die stam wat die plaas ontvang het na die grondhervorming wat doodgelukkig is en wat dit alles sien as die Voorsienigheid van Bo. Vir hulle het restourasie, hoop, geregtigheid en vrede plekgemaak vir die pyn en verlies van gedwonge verskuiwings. Vir hulle het God uiteindelik die klaagliedere van die stam verhoor.

Wie is reg? Wat sê die Bybel.

Wel, die Bybel sê bitter min daaroor. Hier en daar is daar miskien ‘n Ou Testamentiese teks waarmee mens so bietjie kan werk. Maar vir die res is daar baie min. Die Nuwe Testament het myns insiens implisiet baie wat ons kan help om deur hierdie tyd te navigeer.

Vroeër in die week het ek ‘n lesing bygewoon waar prof Kathy Ehrensperger van Wallis oor Paulus se teologie kom praat het. Sy het daarop gewys dat die Romeinse Ryk ‘n paternalistiese sisteem was wat in dominasie en diskriminasie gespesialiseer het. Dit was ‘n wêreld van baas en klaas. Rome was die baas. Dit was duidelik in hulle munte waarop die gesig van die Keiser verskyn het en hy God en redder genoem was, die een wat vrede en sekuriteit gee. Maar Rome het ook net gegee aan die wat vir hulle iets kon gee. Rome was dus in wese ‘n wrede sisteem waar 95% van alle mense onder die broodlyn geleef het wat 200 denarii per jaar was. Eksploitasie was aan die orde van die dag.

Jesus het egter gekom om ‘n nuwe Koninkryk te bring. Hierdie koninkryk is die koninkryk van die Hemele (vgl. Matt 20) wat radikaal verskil van die Koninkryk van die aarde. In God se koninkryk is die eerstes laastes. In God se Ryk is Rome laaste op die lys van bevoorregtes. Rome is die verloorders, die bejammerenswaardigste in God se oë.

Rome se mans het eer in die oë van mense gehad indien hulle liggame van voor af die merke van oorlog kon wys. Oorlogslittekens het gewys dat jy ‘n man was wat jou man kon staan. Indien jy littekens van agter gehad het op jou rug het dit gewys dat jy swak is, en dat jy nie regop in die lewe kan staan nie. Slawe is op hulle rug geslaan en die merke van vernedering sou hulle altyd herinner aan die feit dat hulle slawe-status het. Ironies roem Paulus nie op sy Romeinse burgerskap nie maar op sy swakheid. Die vernederende merke op sy lyf het juis gewys dat hy in God se oë waarde het. Hy het immers die merke omdat hy verneder is ter wille van God en sy evangelie boodskap – die roeping waartoe God hom op die stofpad van Damaskus geroep het. Paulus beklemtoon dat hy juis sterk is as hy verneder word en as hy swak is – want dan kom God se krag die sterkste te voorskyn. God se Koninkryk werk anders as Rome. Waar Rome heers en domineer en op ‘n heilige oorlogspad was om die ganse wêreld aan Rome te onderwerp, het Paulus se God kom wys dat ware grootheid nie in dominasie is nie, maar juis daar is waar die swakkes bemagtig word, die gemarginaliseerdes tot eregaste verhoog word. Waar Rome graag grense wou trek tussen wie in en wie uit was, wie beskaafd en wie barbaars was, het Paulus se God kom wys dat Sy Koninkryk anders lyk. In God se Koninkryk is mense een (Gal 3:28; 1 Kor 12:13; Kol 3:11) en is rekonsiliasie tussen mense, die herstel van gebrokenheid en die skep van ‘n nuwe familie, die ruimteskepping van geregtigheid en die opheffing van eksploitasie die weg van die radikale nuwe beweging. Jesus het gesê dat sy mense anders moet wees as die stereotipiese mens van die Romeinse Ryk. Waar iemand jou onreg aangedoen het en jou eer kom skade aandoen het moes jy in die Romeinse denke terugveg en hulle verneder om jou eer weer terug te wen. Jesus sê nee, iemand wat aan God se Koninkryk behoort kan dit nie doen nie – God laat nie toe dat mense ander mense domineer nie. Hierdie God laat net bemagtigende liefde toe. Hierdie liefde is agter radikaal. Dit is nie die Griekse fileo -vriendskapsliefde of die selfgesentreerde Griekse eros- liefde wat fokus op wat die individu uit die transaksie kan kry nie. Nee, hierdie liefde is agape liefde, self opofferende liefde in navolging van Hom wat sy eie lewe neergelê het (Fil 2:5-10).

Die weg van Jesus is radikaal. Dit intensiveer en radikaliseer die wet (Matt 5:17-19). Dit is baie moeilik om na te volg en vra dat mag dikwels weggee word as wat mag opgeneem word. Dit vra eerder dat ander bemagtig word en nie ontmagtig word nie.

Hierdie radikale Jesus etiek, wat fokus op die herstel van ongeregtigheid en die bemagtiging van mense daag ons almal uit. Sommige mense sê dat die Europeër in Afrika net soos die Romeinse Ryk nie die Christelike waardes van Jesus gebring het nie, maar die koloniale waardes van Rome op Afrika kom afdruk het. Hulle is van mening dat die Europeër Afrika kom domineer en eksploiteer het. Ons weet dat miljoene Olifante, buffels en ander diere vir sport uitgemaai was. Sommige mense voel heeltemal anders. Hulle voel dat die Europeër in Afrika ook baie goeie dinge gebring het, dat mense bemagtig is en dat die mense van hierdie land en die infrastruktuur ontwikkel is. Of die Europeër nou verwoesting, dominasie en eksploitasie soos Rome kom saai het, of bemagtigende Jesus waardes in Afrika kom vestig het, een ding bly dieselfde: Die evangelie. Die evangelie daag ons uit om liefdevol te leef en om nie mag te versamel nie, maar mag uit te deel. Indien mens hierdie bril opsit, verander dit baie hoe mens na die wêreld kyk, nie net na mense nie maar ook na die natuur.

As ek hartseer terugkyk na die plaas wat diep in my hart as kind gekruip het, sien ek met een stel oë. As ek die bril van die Afrika stam wat die plaas na hervorming terug ontvang het opsit, sien ek ander dinge raak met daardie stel oë. As ek die agteruitgang van die natuur op die plaas bekyk en deur die bril van die ekologiese teologie kyk, sien ek die eksploitasie en wanbestuur van die natuur raak. Ek is bly dat die mense wat oorspronklik op die plaas gebly het die grond kon terugkry, maar ek is hartseer dat hulle dit nie bestuur nie. My Christelik profetiese stem dwing my om namens die natuur, namens dit wat was en dit wat kan wees te skree vir geregtigheid en vir restourasie van die natuur. Paulus het dikwels ook magsvorme gebruik om die misbruik van mag te korrigeer en die balans te herstel. Paulus was nie altyd ʼn “sagte” leier nie. Wanneer dit nodig was, het Jesus ook met mag gereageer (vgl. John 2 by die tempel) om negatiewe magstrukture af te breek of te ontbloot. Myns insiens is dit die plig van Christene in hierdie land om ter wille van die natuur en die welstand van ons land ook op te staan teen wanbestuur en ekologiese magsmisbruik. Die vraag is egter hoe mens hierdie vorm van mag-as-bemagtiging uitoefen. Hierdie mag kan opbouend en bemagtigend uitgeoefen word, soos deur die skep van televisieprogramme en debatsprogramme waar hierdie kwessies aangespreek word. Neem net die program CarteBlance wat die misbruikers van mag so goed kan uitdaag met die etiek van aanspreeklikheid. Nog ‘n voorbeeld, deur middel van opleiding kan ‘n volgende generasie bemagtig word om beter bestuurders te wees. Daar is dus baie maniere hoe mag-as-bemagtiging ter wille van geregtigheid uitgeoefen kan word. Wysheid is die sleutel. Jesus het nie dominerende mag met dominerende mag aangespreek nie, maar mag met bemagtigende liefdesdiens aangespreek. Laat ons dus fokus op die Christelike wyse waarop bemagtiging uitgeoefen kan word. Dit is nie die maklikste nie, maar dit is die Weg van Jesus…

U kan gerus meer in diepte lees oor die onderwerp:

Prof Piet Naude, ‘n Besinning oor God vandag, Cum Boeke

Skrywer: Dr Kobus Kok