Voor Jesus se hemelvaart – Francois Malan

Benita vra:

Wat weet ons van Jesus se 40dae voor die Hemelvaart. Hy het maar paar keer aan sy dissipels en volgelinge verskyn. Is daar aantekeninge oor die res van die tyd?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Die Bybel vertel van ‘n hele aantal verskynings van Jesus van sy opstanding af tot sy hemelvaart, maar die getal en hoe hulle agtermekaar kom, is nie seker nie (vgl. ook Hand.1:3 se opmerking oor verskeie geleenthede wat Jesus saam met sy dissipels was):

Johannes 20-21 vertel van ‘n paar verskynings:

Die Johannes Evangelie bevestig met tekens dat Jesus God is (1:1) wat mens geword het (1:14), en as mens en God aan die kruis gesterf het om die sonde van die wêreld weg te neem (1:29) – as sondelose mens om ons sonde op Hom te neem, as God omdat net God self die straf op die massa sonde van die ganse wêreld van alle tye kan dra – sodat ons deur te glo in sy Naam = in die Seun van God self, die lewe kan hê (20:31) en dit kom omdat God die wêreld so liefhet dat Hy sy Seun gegee het, sodat dié wat in Hom glo nie verlore sal gaan nie, maar die ewige lewe sal hê (3:16).

2.1 aan Maria Magdalena (Joh.20:11-18) op die opstandingsmôre sê sy hulle het haar Here (wat haar lewe regeer) weggeneem, sy noem Hom rabboeni (haar menslike leermeester), en nadat Hy gesê het hy vaar op na sy Vader en sy God toe, en sy gaan vertel vir die dissipels sy het die Here (God) gesien

2.2 Die aand verskyn Hy aan 10? dissipels (20:19-25; sonder Judas en Tomas) en met sy opstandingsliggaam gaan hy deur geslote deure wat Hom nie meer kan keer nie. Jesus groet hulle met ‘n vredestoesegging (die vrede wat Hy deur sy dood bewerk het, tussen God en mens en mense onder mekaar), en ‘n opdrag waarmee Hy hulle na die wêreld toe stuur om aan die mense die vergiffenis van hulle sonde deur sy lewe en offer aan die kruis te verkondig, en hulle daarvoor toerus met die Heilige Gees, God wat self in ons kom woon om in en deur ons te werk.

2.3 ‘n week later op die Sondagaand (20:26-29) is Tomas by, Jesus kom deur die geslote deur, maar wys sy deurboorde hande en sy as die tekens van sy dood aan die kruis. Tomas bely hom as sy Here en sy God. Nou sien Tomas Jesus is waarlik mens en waarlik God. En Jesus spreek die seën uit oor almal wat hom nie gesien het nie, en tog glo – tot vandag toe nog!

2.4 by die see van Tiberias (21:1-25) aan 6 dissipels wat gaan visvang, na ‘n vrugtelose nag in opdrag van Jesus ‘n groot vrag vis uittrek sonder dat die net skeur (om die eenheid van die kerk te beklemtoon, en Jesus se voorsiening vir ons daaglikse brood), Petrus word in sy amp herstel, nadat hy Jesus drie maal verloën het, om uit liefde Jesus se gelowiges (swak lammers en skape) te versorg, as ‘n visser van mense (Lk 5:10). Hy eet saam met hulle as mens, maar het self vis op die vuur sonder dat Hy gaan visvang het – as God wat selfs die skole vis beheer. Vir Petrus kondig hy lyding en sy dood ter wille van die evangelie aan, en die geliefde dissipel skryf die van die dinge wat Jesus gedoen het, maar daar is te veel om op te noem.

Lukas 24 vertel van ‘n paar verskynings:

2.5 die Sondagaand op pad na Emmaus verskyn Hy aan Kleopas en nog ‘n volgeling van Jesus en word bekend toe Hy die brood breek by die maaltyd (24:13-32). Op pad verduidelik Hy vir hulle uit die Ou Testament dat die Christus moes ly om in sy heerlikheid in te gaan (mens en God om ons sonde te dra), sodat ons ook die Ou Testament so sal verstaan as ‘n heenwysing na God se reddingsplan deur sy Seun, en dat ons deur vreemdelinge te versorg ook die Here beter sal leer ken soos die Emmausgangers wat Hom ingenooi het.

2.6 Maar terwyl Hy in Emmaus was, het Hy ook aan Simon Petrus verskyn – tegelyk? (24:33).

2.7 Toe die Emmausgangers hulle ondervinding aan die 11 dissipels en ander mense by hulle vertel, staan Jesus meteens tussen hulle, groet met die vredegroet, wys sy hande en voete en sê voel aan my, en eet saam met hulle om te wys Hy is regtig mens al kon Hy skielik tussen hulle staan. Hy verduidelik weer die Ou Testament se geskrifte oor sy lyding en opstanding en gee opdrag dat hulle die goeie nuus van Jerusalem af en verder moet gaan vertel met bekering en vergewing van sonde aan al die nasies, met die belofte dat hulle daarvoor sal toegerus sal word deur die belofte van die Vader dat God self in ons kom woon.

2.8 Die boek sluit af met die hemelvaart van Betanië af waar hulle Hom aanbid het en met groot blydskap terug is Jerusalem toe, en by die tempel God deurentyd geprys het.

Matteus 28 vertel van die verskyning aan Maria Magdalena en die ander Maria op die Sondagmôre van die opstanding (vers 9-10) – Matteus is lief daarvoor om telkens twee getuies te noem (vgl. twee blindes by Jerigo 20:30, terwyl Markus 10:46 en Lukas 18:35 net van een blinde vertel)

2.9 Matt.28:16-20 vertel van die verskyning in Galilea aan 11 dissipels met die opdrag om uit alle nasies dissipels van Jesus te maak, te doop, te leer om alles te onderhou wat Jesus beveel het, met die belofte dat Hy self (deur sy Gees) by hulle sal wees tot die voleinding van die wêreld.

Markus 16:9-20 was nie oorspronklik deel van die Evangelie nie, en is ‘n slot wat later bygeskryf is en van die ander Evangelies se verhale opgesom het, met die verskyning aan Maria Magdalena, aan die twee Emmausgangers, aan die elftal wat aan tafel was met die opdragte aan hulle, en met sy hemelvaart.

Handelinge (deur Lukas as die vervolg op sy Evangelie geskryf) vertel van verskynings:

2.10 toe Hy ‘n keer saam met hulle aan tafel was (wat kan impliseer dat dit meer kere plaasgevind het, vgl. 1:3 in die loop van veertig dae het Hy by verskeie geleenthede aan hulle verskyn en met hulle oor die dinge van die koninkryk van God gepraat), beloof Hy dat die Heilige Gees in hulle sal kom woon om hulle vir hulle taak toe te rus om sy getuies te wees tot aan die uithoeke van die wêreld.

Daarna vertel Lukas weer van die hemelvaart.

In 1 Kor 15 verwys Paulus na verskynings van Jesus:

Hy verwys na die verskyning aan Petrus 15:5, daarna aan die twaalf (al was dit net 11), en

2.11 aan meer as 500 gelowiges tegelyk 15:6

2.12 daarna aan Jakobus (Jesus se broer wat die leiding in die gemeente in Jerusalem oorgeneem het, toe die apostels almal moes vlug) 15:7

En toe aan al die apostels –waarskynlik een van die verskynings wat deur die Evangelies genoem is 15:7.

Skrywer: Prof Francois Malan

Geseling- Francois Malan

Benita vra:

Hoekom was ‘n geseling juis 39 houe?

Antwoord:

Prof Francois Malan antwoord:

Vyf maal het ek van die Jode die gebruiklike straf van 39 houe gekry (2 Kor.11:24) – letterlik: veertig min een.

In Deutr.25:3 word die maksimum straf op 40 houe gestel sodat jou volksgenoot nie voor jou oë verkleineer word nie. Dit moet onder toesig van die regter wees wat die aantal slae bepaal volgens die oortreding, met die maksimum op 40.

In Spreuke word gepraat van ‘n stok (OAV roede NAV slae) waarmee geslaan word (10:13; 19:29; ens.).

Later is ‘n kats of sweep met drie voorslae gebruik. Vir party het dit beteken dat elke hou vir 3 getel het, vir ander het dit net een hou getel en is die slae verdriedubbel.

Die 39 was bedoel om seker te maak dat jy nie meer as 40 kry deurdat verkeerd getel is nie, maar later het die skrifgeleerdes bepaal dat een derde van die houe op die bors geslaan word en twee derdes op die rug, sodat die aantal houe wat die regter bepaal altyd in drie kon verdeel word.

Skrywer: Prof Francois Malan

Jesaja 66 – Gustav Claassen

Jan Smith vra:

In Jesaja 66:23 & 24 sê die Here dat alle vlees sal elke maand op die nuwemaan of op die sabbat kom om My te aanbid. Dan sal hulle die lyke sien van die mense wat teen My gesondig het – want hulle wurms sal nie sterwe nie en hulle vuur sal nie uitgeblus word nie. Iemand skryf hieroor soos volg: ” During the time of the future reign of the Messiah in Jerusalem, there will be an opening somewhere on the earth where living men can look into hell and see the departed souls of men whose “worm shall not die”. Hierdie opening volgens die bron sal êrens in die Dooie See ontstaan. Wat sê vers 24 eintlik vir ons met verwysing na die lyke wat die mense te sien sal kry, asb? 

Antwoord

Dr. Gustav Claassen aantwoord:

In hierdie slotgedeelte van Jesaja gaan dit oor ‘n nuwe bedeling wat aanbreek. God begin voor met sy wêreld. Vir die volk wat in die doodloopstraat van ballingskap beland het, laat Hy terugkeer na hulle land toe. In Jerusalem kom almal saam om die Here te aanbid. Die nuwe Israel sal volkome aan God toegewy wees, die Here sal opreg gedien word. Elke nuwemaansfees en elke sabbat sal al wat leef die Here aanbid. In teenstelling met die vreugde en blydskap van die wat die Here dien is daar nog die wat ongehoorsaam en ver van Hom af leef. Die verwysing na die lyke buite die stad wys op die verskrikking van God se oordeel oor die ongehoorsames. Dit is dus ‘n waarskuwing aan die goddeloses. Buite die stad wag daar rampspoed en oordeel vir die ongehoorsames. Vir hulle wag iets verskrikliks – die dood en die vuur van God se toorn.

Skrywer: Dr Gustav Claassen

Genesis 6:1-4 – Die mens se soeke na die ewige lewe – Gustav Claassen

Koos vra:

Ek wil graag meer weet aangande die hemelwesens: hoe lyk hulle? Kon die dogters in Genesis 6 nie sien dat daar n verskil tussen hulle en die mans was nie? Het ons enige ander inligting?

Antwoord

Dr Gustav Claassen antwoord:

Genesis 6:1-4, is seker een van die moeilikste gedeeltes in die Bybel. Daar word van hemelwesens gepraat wat na die aarde gekom het, en met vrouens op die aarde getrou het. Die kinders wat uit hierdie verhoudings gebore is, was so groot soos reuse (nephilim). Dus, inderdaad ‘n vreemde gedeelte en baie is al geskryf oor hierdie gedeelte.

As agtergrond waarteen ons die teks moet verstaan ‘n paar opmerkings: Die boek Genesis, alhoewel dit eerste in die Bybel staan en vertel van die begin van die hemel en aarde, is nie die oudste boek in die Bybel nie. Genesis, word gedateer tussen 600 en 500 v C, in die tyd van die ballingskap. Gedurende hierdie tydperk maak die Jode die eerste keer kontak met die kultuur, filosofieë, godsdienste en ander oortuigings van die Perse, Assiriërs en Grieke.

In die kontak met die Perse, Assiriërs, Grieke en talle ander volkere het Israel ook kennis gemaak met hulle gode, verhale oor hierdie gode, en ook verhale oor die skepping van die aarde. So is daar byvoorbeeld die baie bekende Assiriese skeppingsverhaal, die Enuma Elish, wat in baie opsigte ooreenkom met die skeppingsverhaal van die Bybel. In die ander buite Bybelse skeppingsverhale is daar ook vertellings van gode wat by aardse vroue kinders verwek het, kinders wat bekend gestaan het as godmense, mensgode, of reuse.

So het die Ugaritiese god, El, by aardse vroue kinders verwek. Die Griekse god Zeus het Herakles verwek by Alkmene, die vrou van Amfitrio. Herakles, was reusagtig groot en baie sterk, ‘n soort godmens. Hulle was die manne van naam, reuse, godmense wat vir ewig lewe, wat nie sal doodgaan nie. Hulle is of gode, of halfgode, en gode leef vir ewig. Die belangrike ding om hier raak te sien is die verwysing na die “manne van naam” wat ewig sou leef. In hierdie wêreld het die Jode probeer om hulle geloof in hulle God te verwoord.

Die verteller van Genesis vertel sy mense die verhaal van die skepping van die hemel en die aarde. In die skeppingsverhaal wil die verteller dit baie duidelik stel: God alleen het geskep en is daarom alleen God, en God alleen lewe vir ewig. Verder vertel die skeppingsverhaal ‘n verhaal van die mens se opstand teen God. Adam en Eva, het in volmaakte omstandighede gelewe. Maar dan eet die mens van die boom van kennis. Hierdie oortreding van die mens het die mens die ewige lewe gekos.

God sê dan (Gen 2): as hulle tog nie ook die hand uitsteek na die boom van die lewe nie. Om te verseker dat dit nie gebeur nie beveel God hulle om die tuin te verlaat. Genesis vertel dan dat sedert dié dag is die mens op soek na die ewige lewe. Die mens wil soos God word wat nie alleen alles kan ken nie, maar ook vir altyd kan lewe. En doen die mens alles in sy vermoë om die ewige lewe te verkry. Om die toppunt van hierdie menslike soeke te illustreer, gebruik die verteller bekende verhale van godmense, en hoe die reuse tot stand gekom het. Hoe dat ‘n god uit die hemel na die aarde gekom het, en die een of ander vrou op die aarde verlei. En hoe daar uit die verbintenis ‘n halfgod-halfmens gebore word: ‘n mens, maar tog ‘n god. Dus: ‘n mens wat vir altyd kan lewe, die ewige lewe het!

Die verteller van Genesis sinspeel met sy verhaal oor die gode- en mensevermenging op die soeke van die mens na die ewige lewe. Die mens, sal as God hom die boom van die lewe ontsê, self ‘n plan maak. In Genesis 11 sou die mens weer op ‘n ander manier probeer om ‘n plan te maak, ons lees: “die mens wil ‘n toring bou om tot by God te kom, om in die hemel te kom, om God te word”.

God sien die opstand van die mens teen Hom raak, hierdie plan van die mens om soos God te wil word, om ewig te wil lewe. Die opstand van die mens teen God kos hom die ewige lewe. Maar God maak hierdie plan ongedaan. Sterflik sal die mens bly. Die mens sal nooit kan God word nie, sy lewensasem wat hy van God ontvang het sal van hom weggeneem word. Hy sal voortaan net 120 jaar lank bly leef. Die klem val hier nie op die 120 jaar nie, maar op die begrensdheid van die menslike lewe.

Om hierdie soeke van die mens, om die ewige lewe terug te kry, bloot te lê, gebruik die verteller bekende verhale soos mense wat met gode trou en so vir ewig kan lewe. God, sê die verteller, sien die mens se plan raak, en bring dit tot ‘n einde. Met God wat ‘n einde maak aan hierdie strewe van die mens, sê die verteller verder: God is sterker en magtiger as al die ander gode van wie hierdie verhale vertel is, want Hy sien deur hulle, hy bring hulle ook tot ‘n einde.

Hierdie verhaal sê dat ons nie onsself kan red nie. Dat God aan ons lewens grense stel. Alleen God kan aan ons die ewige lewe gee. En Hy gee dit aan ons deur Jesus Christus wat na ons toe kom en in ons plek die pad na die kruis toe stap.

Skrywer: Dr Gustav Claasen