Hoe belangrik is die opstanding vir ons?

Die opstanding van Jesus vorm die sentrum van wat ons glo, omdat dit vir ons die nuwe era, die toekoms kom oopsluit het. Maar wat beteken die opstanding nog vir ons?

1. Die opstanding wys dat Jesus regtig die Seun van God is. Ja, God is regtig aan sy kant.

Die Jode het ‘n messias (die gesalfde koning wat Israel moes kom red) verwag, maar wie sou hy wees? Ons weet dat daar ‘n paar ouens in Jesus se tyd was wat almal gesê het dat hulle die messias is, maar almal het misluk. Hoe sou die mense weet wie die regte messias is?

Hulle het veral twee belangrike maatstawwe gehad om te besluit of dit die messias was of nie:

1. Die messias sou die profesieë van die Ou Testament waar maak. Daarom kry ons soveel aanhalings in die Nuwe Testament uit die Ou Testament – dit wys dat Jesus in die voetspore van die Ou Testament loop.
2. Die messias sou definitiewe tekens toon dat hy die krag van God in hom Hy sal dinge kan doen wat geen mens kan doen nie, omdat God in en deur hom werk. Dit is waarom Jesus wonders doen – dit wys Hy het daardie krag van God wat in en deur Hom werk. Die opstanding is natuurlik die groot en finale teken – net God kan mense uit die dood terugbring en as Jesus nou uit die dood opstaan kan dit net een ding bewys: God is aan sy kant want God het Hom opgewek… wie anders? As God hom opgewek het, beteken dit God is aan sy kant. Dit beteken logies dan ook dat Hy nie sal jok nie en dat sy boodskap met ander woorde waar is.

Kyk na die volgende in die lig van bogenoemde punte en sê elke keer hoe jy dink die stukkie wat jy gelees het in pas by een van die twee maatstawwe:

Joh 10:17-18………………………………………………………………………………………………………………………

Joh 19:36-37………………………………………………………………………………………………………………………

Luk 24:4-7…………………………………………………………………………………………………………………………

2. Die opstanding gee vir ons as gelowiges nuwe hoop op die toekoms.

Die opstanding, soos ons reeds gesien het, waarborg vir elke gelowige ‘n plek in die hemel by God. Dit is die waarborg dat daar vir ons ‘n toekoms na die dood wag.

• Daar is lewe na die dood.

Lees 1 Kor 15:12, 20-22, 50-58. Wat sê hierdie gedeeltes oor die lewe na die dood?…………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………

• God self is die waarborg van hierdie lewe na die dood

Lees 1 Pet 1:3-5 en Kol 1:4-5. Wat dink jy sê hierdie gedeeltes vir ons?……………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

Die hoop en ons toekoms word in die hemel bewaar. Dit is ‘n ander manier om te sê dat wat God alles vir ons beloof het oor die toekoms veilig in die kluis van die hemel weggesluit lê. Niemand kan dit wegneem nie en so seker as wat God daar is, sal ons die dinge wat Hy beloof het, kry.

• Ons waardesisteme (hoe ons dinge in hierdie wêreld sien) verander ten goede

Lees 1 Kor 15:29-34. Hoe beskryf Paulus hier sy houding teenoor die dinge wat nou in die gewone wêreld met hom gebeur?……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

As jy uitsien na die lewe hierna, sal die dinge van hierdie lewe jou nie soveel pla nie, want dit is tydelik. Die ewige lê voor. Jy is nie gemaak om vir ewig in hierdie wêreld te hou nie, maar in jou toekoms lê die ewigheid. Daarom moet jy liewer daarop fokus.

• Ons kan uitsien na die wederkoms wanneer Jesus ons kom haal.

Lees Open 1:7 en 1 Tess 4:13-18. Jesus het opgestaan, wat beteken dat Hy leef! Daarom doen hy dinge vir ons in die hemel (lees 1 Joh 2:1-2). Daarom weet ons ook dat Hy ons weer sal kom haal. Omdat Jesus opgestaan het, kan daar ‘n wederkoms wees waarna ons kan uitsien.

As jy nou die betekenis van die opstanding in jou eie woorde moet saamvat, hoe sal jy dit doen?….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

Alles het verander toe die graf op die derde dag oopgegaan het – die ou era was toe verby en die nuwe era het begin:

• Die ou era beteken die era waarin die dood nog baas gespeel het. Mense het nie regtig geweet of daar ‘n lewe na die dood is nie. Hulle het gedink dat die einde van elke mens sy fisiese dood was. In die kloue van die dood en doderyk was hy of sy vasgevang.
• Die nuwe era wat na Jesus se opstanding gekom het, het gewys dat God kragtig genoeg is om sy mense uit die kloue van die dood terug te bring sodat hulle vir ewig by Hom kan wees. Dit het Hy met Jesus bewys.

deel 1 – Hoe belangrik is die opstanding van Jesus volgens die Bybel?

1. Al vier Evangelies eindig met die beskrywing van Jesus wat opgestaan het (Mat 27:57-28:15; Mark 15:42-16:8; Luk 23:50-24:12; Joh 19:28-20:10). Die verhaal is basies dieselfde, maar elke Evangelie het sy eie hoek waaruit die vertelling gemaak word.

• Gaan die gedeeltes deur en kyk wat jy dink eie is aan elke vertelling:
  • Matteus……………………………………………………………………………………………………………
  • Markus……………………………………………………………………………………………………………
  • Lukas………………………………………………………………………………………………………………
  • Johannes………………………………………………………………………………………………………….

Die volgende is interessant as ‘n mens na die verhale kyk:

• Daar is geen beskrywing van hoe Jesus uit die graf uitgekom het nie. Dit is ‘n heilige oomblik wat nie beskryf word nie. In die apokriewe boeke word daar wel vertel hoe Jesus met ‘n helder lig uit die graf uitgekom het.
• Daar word verskeie klein opmerkings gemaak om te wys dat Jesus se liggaam nie verwyder is nie, maar dat Hy werklik fisies opgestaan het, soos die doeke wat in die graf gekry is, die soldate wat verskrik na die priesterhoofde toe is (Mat 28:11) en selfs die bonatuurlike verskyning van die engele.
• Die “drie dae” wat Jesus in die graf was, pla mense dikwels. (Jesus is Vrydagmiddag laat begrawe en op Sondagoggend vroeg was hy nie meer daar nie). Volgens hulle berekeninge was hy nie ‘n volle drie dae in die graf nie. Dit hang natuurlik daarvan af hoe ‘n mens dit bereken – die Joodse dag het 6 uur die aand (met sononder) begin. Jesus is Vrydag voor 6 uur begrawe (daarom het hulle so vinnig gemaak om Hom van die kruis af te kry). Die Jode sou dus sê dat hy op Vrydag (dag 1) begrawe is. Die volgende dag (Saterdag, dag 2) het op 6 uur die Saterdagaand geeïndig. Toe het dag 3 (Sondag) begin. Jesus was dus oor drie dae in die graf en nie 3 volle 24-ure nie.
• In die Johannesverhaal kry ons nogal ekstra inligting oor mense wat nie so omvangryk is in die ander Evangelies nie. Nikodemus, Jesus se nagdissipel uit die top kringe van die Joodse raad, word genoem. Die resies (en kompetisie) tussen Petrus en die geliefde dissipel word beskryf, wat waarskynlik dui op so ‘n kompetisie tussen die twee apostels na Jesus se hemelvaart. Maria wil Jesus aan sy voete vashou (Joh 20:17) maar Jesus verbied haar. Die rede is omdat Maria Jesus as mens wil behou en op die stadium nie verstaan het dat Jesus moet opvaar nie. Jesus is nou die opgestane Heer. Johannes klee sy verhaal met ander woorde baie meer teologies in. Dit wys dus vir ons hoe die mense in die ou tyd geskiedenis geskryf het. Die boodskap van die geskiedenis was net so belangrik (en dikwels selfs belangriker) as die gebeure self.

2. Paulus skryf ‘n lang hoofstuk (1 Kor 15:1-34) oor die opstanding van Jesus, waarin hy die belangrikheid daarvan onderstreep.

• Hierdie is ‘n lang gedeelte wat eintlik vir sigself spreek. Lees dit deur en maak ‘n lys van wat jy as die hoofargumente in die gedeelte sien:…………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

Let op die volgende interessante dinge:

– Paulus laat die hele Christelike boodskap staan of val met die opstanding. As Jesus nie opgestaan het nie, is ons geloof tevergeefs en is ons die bejammerenswaardigste van alle mense. Waarom dink jy sê hy dit? ………………………………………………………………………………………………………………………….

Die rede lê by die eras wat gewissel het. As Jesus nie opgestaan het nie, het ons geen bewys dat daar lewe na die dood is nie. Dan het God nie met Jesus geslaag nie – hoe weet ons dan of Hy met ons sal slaag. As Jesus egter uit die dood opgestaan het, wys dit dat God die krag het om dit te doen en dat daar lewe na die dood is. Dan het ons ook hoop (1 Kor 15:12). Dit is dan ook wat hy bedoel as hy sê ons hoop nie net in hierdie lewe op Jesus nie – daar is vir elke Christen ‘n toekoms. Dit sê die opstanding vir ons.

– Die bewys dat Jesus opgestaan het kan onder andere afgelei word uit sy verskynings aan mense. Paulus noem ‘n klomp (1 Kor 15:4-10) en moedig die destydse lesers indirek aan om te gaan vra as hulle onseker is – baie van die mense leef nog, sê hy. Paulus is dus nie bang dat die werklikheid van die opstanding van Jesus verkeerd bewys sal word nie.

– Die dood, wat mense van God af weggehou het, is deur Jesus se opstanding vernietig (1 Kor 15:26-28). Dit beteken dat as iemand sterf, die dood daardie persoon nie meer vir altyd daar kan hou nie. Jesus is nou in beheer – Hy sê wie leef vir ewig en wie nie.

– Die opstanding is altyd die afronding van die kruis. 1 Kor 2:1-5 beskryf die kruis as sentrum van Paulus se prediking, maar dit sluit altyd die opstanding in. Sonder die opstanding sou die kruis nie veel sin gemaak het nie. 

3. Ander skrywers van die Nuwe Testament baseer ook hulle boodskap geheel op die opstanding. Kom ons kyk na ‘n paar:

• Lees 1 Pet 1:3-5. So begin Petrus sy brief. Wat sou jy sê wil hy hier vir sy lesers oordra? ….

…………………………………………………………………………………………………………………………………

Deur met hierdie woorde te begin, gee Petrus eintlik die raamwerk vir die res van sy boodskap. Jesus het opgestaan en daarom het ons hoop wat by God vir ons bewaar word. Dit maak die huidige en toekomstige lewe die moeite werd. Daarom kan sy boodskap ook geglo word.

• Lees Open 1:17-18. Hier beskryf Jesus Homself. Hy is die een wat dood was maar nou lewe. En Hy het die sleutels van die dood en die doderyk. Die dood en doderyk word met ‘n tronk vergelyk. Die tronkbewaarder kan sê wie bly binne en wie gaan uit. Jesus het nou die sleutels van die tronk van die dood en doderyk. Hy kan sê wie bly in die doderyk en wie leef saam met Hom. Die nuwe era is daar en Jesus is Heer van hierdie nuwe era. 

Om terug te kom by die vraag: hoe belangrik is die opstanding volgens die Nuwe Testament? Die antwoord is kort: Sonder die opstanding is daar geen Evangelie nie, het die Christene geen hoop nie en is ons godsdiens tevergeefs. En die rede? Die opstanding bewys dat daar lewe na die dood is en dat Jesus daardie pad vir ons oopgemaak het.

Skrywer : Prof Jan van der Watt

Soos ons reeds gesien het, het net Matteus en Lukas meer uitgebreide verhale oor die geboorte van Jesus. Markus het glad nie enige verhaal nie, terwyl kort verwysings na Jesus se geboorte hier en daar in die res van die Nuwe Testament verspreid lê. Kom ons kyk gou daarna. 

1. i) Johannes oor Jesus se geboorte

Johannes sê net: “Die Woord het mens geword en onder ons kom woon.” (1:14). Dit is sy kersverhaal. Hoekom? Johannes weet van Maria, Jesus se moeder (2:3; 19:25), van Josef sy pa (6:42), van sy broers (7:3) en so aan. Maar hy stel nie belang is sy geboorte nie, want eintlik is die waarheid anders: Jesus was van die begin af daar en sy werklike Vader is God self. Johannes fokus dus op Jesus se “goddelike geboortelyn” en gee nie veel om vir die aardse storie van die geboorte nie. Dit beteken nie dat Johannes die aardse geboorte ontken nie, maar hy lê net nie klem daarop nie.

Openbaring het ook ‘n kort opmerking oor Jesus se geboorte: “Sy het ’n kind in die wêreld gebring, ’n seun, bestem om al die nasies met ’n ystersepter te regeer” (Open 12:5). In Openbaring 12 gaan dit oor die geskiedenis van die wêreld in die lig van die duiwel se teenwoordigheid. Hy wil Jesus verslind (die duiwel word as draak voorgestel), maar dit keer nie dat Jesus in die wêreld gebore word en uiteindelik die regter en koning van hierdie wêreld word nie. Die duiwel staan ook by die krip van Jesus, maar hy staan as die magtelose daar.  

1. ii) Paulus oor die geboorte van Jesus

 Behalwe vir die kruis en opstanding van Jesus stel Paulus baie min in die aardse lewe van Jesus belang. Hy het minder as tien verwysings na die aardse lewe van Jesus, buiten sy verwysings na die kruis en opstanding, wat natuurlik volop is. Van sy verwysings na Jesus se geboorte is die volgende – die verse is hier afgedruk, maar as jy tyd het, lees gou die kontekste van die verse ook:

• Gal 4:4-5 – “Maar toe die tyd wat God daarvoor bepaal het, aangebreek het, het Hy sy Seun gestuur. Hy is uit ’n vrou gebore en van sy geboorte af was Hy aan die wet onderworpe ⁵om ons, wat aan die wet onderworpe was, los te koop sodat ons as kinders van God aangeneem kon word”.
• Rom 1:3 – “As mens is Hy uit die geslag van Dawid gebore.”
• Rom 9:5 – “uit hulle is die Christus as mens gebore”.

Wat sou jy sê was Paulus se idee van kersfees as jy na hierdie verse kyk?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

Ons kan ten minste die volgende uit Paulus se kersverhale aflei:

• Dit was belangrik om raak te sien dat Jesus uit die Jode gebore is (m.a.w. die volk van God aan wie God al sy beloftes gemaak het) en dat hy in ‘n koninklike lyn staan, naamlik die lyn van Dawid. (Vgl die begin van Matteus se geslagsregister). Jesus staan nie los van die Israeliete, die volk van God nie, maar staan vierkantig binne-in.
• Soos enige Israeliet was hy aan die wet onderworpe (kyk ook hoe Lukas beklemtoon dat Jesus sy tempelverantwoordelikhede nagekom het).
• God staan agter alles – Hy bepaal die tyd en Hy stuur sy Seun. (Dit weerklank die boodskap van beide Matteus en Lukas).

Hierdie afleidings het niks te doen met ‘n pap babatjie in ‘n bedjie nie, maar is swaar teologiese uitsprake oor die kind wat gebore is. Jesus se latere lewe is reeds in die kersverhaal sigbaar.

iii) Jesus se kinderdae

 Die Nuwe Testament is byna tjoepstil oor Jesus se kinderdae. Al inligting wat ons daaroor het, is uit Luk 2:39-52 (lees dit gerus). Jesus is Nasaret toe en het daar gegroei en sterk geword, begenadig deur God (sien ook Mat 2:23). Dan word die verhaal vertel van die besoek aan die tempel toe Jesus 12 jaar oud was. Daar proklameer hy dat sy Vader God is en dat Hy meer aan God gehoorsaam moet wees as aan sy aardse ouers. Ook as kind was God dus by Jesus.

Die rede vir die swye oor Jesus se kinderdae is omdat die werklike openbare bediening van Jesus eers na sy dood begin. Sy kindertyd is dus nie belangrik vir die boodskap oor Hom nie.

Omdat die Bybel so stil is oor die kinderdae van Jesus, vind ons nogal materiaal daaroor in buite-Bybelse bronne (die apokriewe boeke). Een van hulle, die Kindheidsevangelie van Tomas[1] vertel nogal baie verhale oor Jesus. Dit is egter deur ‘n persoon(e) geskryf wat meer geestelik gedink het en niks van die liggaam/materie gedink het nie; dit was vir hulle sleg (Gnostici). Daarom doen Jesus snaakse dinge in die verhale, soos om mense dood te maak, ens. Dit is omdat die liggaam nie so belangrik is nie. 

[1] Hierdie verhale is in die publikasie Die Apokriewe van die Ou en Nuwe Testament (CUM) beskikbaar.

Skrywer: Prof Jan van der Watt

1. ii) Die verloop van Lukas se kersverhaal

 Lukas se geboorteverhaal lyk heeltemal anders – die donkerte maak plek vir vreugde en lied.

Lees Luk 1:5-2:52 en skryf alles neer wat jou in die verhaal tref.

……………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………….

Die verloop van Lukas se verhaal lyk so:

Lukas se geboorteverhaal het ook interessante kenmerke van sy eie:

1. a) Daar word baie gesing oor Jesus

• Tel hoeveel liedere jy in Luk 1:5-2:52 kan kry……………………………………………………………….

 

Lofliedere in die kersverhaal van Lukas
Plek in Lukas	Wie se lied is dit?
1:42-45	Loflied van Elizabeth
1:46-55	Loflied van Maria
1:68-79	Loflied van Sagaria
2:14	Loflied van die engele
2:29-32	Loflied van Simeon

Hieruit kan ons onder andere die volgende aflei:

• As Lukas oor Jesus se geboorte skryf, gaan hy aan die sing. Feitlik al die groot figure in die verhaal sing elkeen sy of haar eie lied. Die liedere is ook egalig deur die hele verhaal versprei. Nes ‘n mens klaar “gesing” het, moet jy alweer begin sing. Jesus se geboorte is iets om oor te sing. Liedere is destyds vir spesiale geleenthede geskryf om iemand te eer. Dit maak die liedere vir Jesus dan ook spesiaal en dui op die belangrikheid van die kind wat gebore is. 
• Vreugde en lof speel ‘n baie belangrike rol in die verhaal – die liedere wys dit, maar dit word ook aanmekaar genoem. Merk miskien al die plekke waar vreugde/blydskap/lof in die deel voorkom, bv. 1:14,44,64 en baie ander. Jesus se verhaal is inderdaad een van vreugde en vrede.

1. b) Liedere het destyds hard gepraat

Liedere was destyds die manier waarop inligting versprei is. Mense kon nie lees nie en daarom is hulle liedere geleer. Die liedere het die belangrikste inligting wat hulle moes weet bevat en soos hulle dus sing, leer hulle sommer. Dit beteken dus dat ‘n mens mooi moet kyk na die antieke liedere, want hulle vertel ‘n mens sommer alles wat jy regtig moet weet.

• Som nou vir jouself die belangrikste inhoud van elkeen van die liedere (soos in die blokkie hierbo genoem) op en kyk wat wil Lukas vir ons oor Jesus sê:

…………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………

Het jy van die volgende motiewe gekry (dit is nie alles nie, maar gee vir ons ‘n ideë waaroor die vroegste Christene gesing het as hulle aan Jesus gedink het:

• Vreugde/vrede/geluk kom 1:44-45,47-48,68,79; 2:14
• God hou sy beloftes 1:54-55,70,72
• God bring verlossing, ook van sondes 1:47,68-69,71-77; 2:30
• Magshebbers/rykes/hoogmoediges gaan swaarkry 1:51-53
• Behoeftiges/geringes gaan baat 1:52-53

Weer sien ons hoe die latere lewe in die geboorteverhaal weerklink: God wat sy beloftes hou en dit bring vreugde vir almal; verlossing van sonde; Jesus wat die sosiale grense kom omkeer het deur die belangrikes wat net op hulleself vertrou op hulle plek te kom sit en die geringes wat geen mag het nie, te kom help. Dit is tog waaroor die boodskap van Jesus gaan… Mense het reeds by sy geboorte daaroor gesing.

Skrywer:  Prof van der Watt