Rudolph vra:

1. Hier is twee verse wat op die oog af teenstrydig is met mekaar:

• Matteus 27:32 “En toe hulle uitgaan, kry hulle ‘n man van Ciréne, met die naam van Simon; hom het hulle gedwing om sy kruis te dra.”
• Johannes 19:17 “En Hy het self sy kruis gedra en uitgegaan na die sogenaamde Hoofskedelplek, in Hebreeus Gólgota.”

Kan u asb aandui wat is die regte vertaling/weergawe? In die Grieks staan dit presies net so. Dit is dus volgens die Grieks albei reg vertaal.

2. Nog twee teenstrydige verse:

• Johannes 13:36 “Simon Petrus sê vir Hom: Here, waar gaan U heen? Jesus antwoord hom: Waar Ek heengaan, kan jy My nou nie volg nie, maar later sal jy My volg.”
• Johannes 16:5 “En nou gaan Ek na Hom wat My gestuur het; en niemand van julle vra My: Waar gaan U heen nie.”

Ek verstaan dit nie. Kan u asb vir my hierdie verduidelik? Die nuwe Direkte Vertaling in Afrikaans gebruik presies dieselfde woorde in albei verse: pou hupagō. ESV, wat ook ’n meer direkte vertaling is, het dit ook so. Volgens die grondteks is die verse dus reg vertaal.

• John 13:36 “Simon Peter said to him, ‘Lord, where are you going?’ Jesus answered him, ‘Where I am going you cannot follow me now, but you will follow afterward.”
• John 16:5 “But now I am going to him who sent me, and none of you asks me, ‘Where are you going?’”

3. Hier is nog twee verse wat op die oog af mekaar weerspreek:

• Handelinge 9:7 “En die manne wat saam met hom op pad was, het sprakeloos gestaan terwyl hulle wel die stem hoor, maar niemand sien nie.”
• Handelinge 22:9 “En dié wat saam met my was, het wel die lig gesien en bang geword, maar die stem van Hom wat met my gespreek het, nie gehoor nie.”

Kan u asb sê wat die regte vertaling is? Dit lyk of die verse albei reg vertaal is uit die grondteks.

Antwoord

Pof Hermie van Zyl antwoord:

Die vraagsteller maak baie skerpsinnige waarnemings en stel uiters relevante vrae. Om reg te laat geskied aan die vrae, sal ek die voorbeelde van die sogenaamde teenstrydighede een vir een bespreek. Maar laat ek eers twee algemene opmerkings maak:

2. Dit gaan hier nie oor vertalingsprobleme nie – dat daar dalk nie reg vertaal is uit die grondteks nie. Die teenstrydighede vloei dus nie voort uit moontlike verkeerde vertalings nie. Al die vertalings van hierdie verse is korrek vanuit die grondtaal, Grieks, gedoen. (Slegs in die 3e geval hierbo genoem, kan daar dalk ‘n alternatiewe vertaling voorgestel word, maar kyk later onder hieroor.)
3. Teenstrydighede kom talryk in die Bybel voor. Die voorbeelde wat die vraagsteller noem, is maar net die puntjie van die ysberg. Teenstrydighede moet egter nie verstaan word in terme van historiese onakkuraatheid of, nog erger, doelbewuste misleiding nie, of, dat dit as bewys gesien moet word van die onbetroubaarheid van die Bybel en dat dit daarom nie die Woord van God kan wees nie. By laasgenoemde argument is die versweë aanname gewoonlik: God kan Homself nie weerspreek nie, daarom kan daar nie teenstrydighede in die Bybel wees nie. Nee, daar kom inderdaad teenstrydighede in die Bybel voor, en ten minste twee faktore is hiervoor verantwoordelik:

(a) Die Bybel het oor ‘n periode van omtrent ‘n duisend jaar ontstaan wat die Ou Testament betref en omtrent vyftig jaar wat die Nuwe Testament betref. Die boeke het dus nie in ‘n kort tydjie ontstaan waar outeurs mekaar vinnig oor en weer kon raadpleeg om moontlike teenstrydighede of weersprekings uit te skakel nie. Dit is ook nie eens duidelik of van die Bybelskrywers altyd van mekaar se geskrifte bewus was nie.

(b) Die Bybel het op ‘n gewoon menslike manier ontstaan. ‘n Skrywer of skrywers besluit om gebeure op skrif te stel, daar word van mondelinge of skriftelike bronne gebruik gemaak, en daar word vanuit ‘n bepaalde perspektief en met ‘n bepaalde doel voor oë geskryf. Al hierdie wisselende faktore veroorsaak dat dieselfde gebeure nie altyd presies op dieselfde manier weergegee word nie. By die Evangelies, byvoorbeeld, is dit by uitstek waar. Hoewel daar wat die eerste drie Evangelies betref (Matteus, Markus, Lukas) heel waarskynlik van mekaar gebruik gemaak is, hoewel elkeen ook sy eie materiaal ingevoer het, het elke Evangelis die verhaal met ‘n eie oogmerk weergegee. Die verhaal word dus so geskryf dat daardie oogmerk gedien word. Die breë ooreenkomste is dus wel daar, maar die detail verskil dikwels. Daar is ook nog skryfstyle wat verskil. Matteus het bv dikwels die materiaal wat hy by Markus oorgeneem het, verkort om meer spasie te skep vir die onderrigmateriaal van Jesus. Hierdie tegnieke het soms “teenstrydighede” tot gevolg.

Die laaste ding wat mens dus moet probeer doen, is om geskrifte, soos bv die Evangelies, teen mekaar af te speel. Dit gaan glad nie oor wie reg en wie verkeerd nie. Dis ‘n verkeerde benadering. Elke Evangelie het ‘n unieke bydrae gelewer om die veelkantigheid van die goeie nuus omtrent Christus mee te deel. Daarom moet mens eerder vra watter teologiese boodskap die skrywer met sy besondere weergawe omtrent Jesus wou oordra. Dit is juis die verskille en sogenaamde teenstrydighede wat ons die unieke beklemtoning en boodskap van die betrokke Evangelie laat ontdek. As elke Evangelie die verhaal van Jesus presies op dieselfde manier vertel het, was daar in elk geval geen noodsaak vir die opname van vier Evangelies in die Bybel nie. Maar nou het die kerk van die vroegste tye af ons juis die guns gedoen om vier verskillende Evangelies “probleemloos” langs mekaar in te sluit. Hierdie feit moet ons ernstig neem om die ryke veelkleurigheid van die boodskap omtrent Christus te ontdek.

Ons let nou op die spesifieke voorbeelde wat die vraagsteller uitlig. (Ek gebruik dieselfde nommering as in die vrae van die vraagsteller hierbo).

1. Die kwessie waaroor dit hier gaan, is waarom Johannes meld dat Jesus sy kruis alleen gedra het terwyl Matteus (so ook Markus en Lukas) sê dat Simon van Sirene Jesus gehelp dra het aan die kruis.

Daar is ‘n verskeidenheid van maniere waarop die kwessie sinvol beantwoord kan word. Mens kan by die Sinoptiese Evangelies (Matteus, Markus en Lukas) begin en sê dat Markus eerste die tradisie rakende Simon van Sirene ingesluit het (Markus word allerweë as die eerste Evangelie beskou) om veral die tema van navolgingskap op ‘n amper letterlike manier oor te dra. Die feit dat Simon van Sirene se seuns, Aleksander en Rufus, deur Markus by die naam genoem word (15:21), dui daarop dat hulle bekend was in die gemeente in Rome aan wie Markus sy Evangelie gerig het. Die gemeente word dus daaraan herinner dat Simon as ‘t ware die eerste kruisdraer van Jesus geword het (heel moontlik teen sy wil), later waarskynlik ‘n gelowige geword het en dat sy seuns die kruis dra-tradisie voortgesit het. Die ander Evangelies (Matteus en Lukas) het Markus hierin gevolg en die gebeure rondom Simon van Sirene ook ingesluit, gewoon omdat dit ‘n betroubare tradisie was, sonder dat hulle noodwendig ‘n teologiese punt daarvan wou maak.

Maar waarom sou Johannes hierdie toneel weggelaat het? ‘n Mens sou natuurlik Johannes en die Sinoptici se weergawes histories kon probeer harmonieer deur te sê dat hulle nie werklik verskil nie omdat Jesus wel aanvanklik sy kruis self gedra het (Johannes) en dat Simon eers later op die toneel verskyn het (Sinoptici), en dat Johannes laasgenoemde wel as algemene kennis by sy lesers veronderstel wat bekend was met die Sinoptici se weergawes, en dan verkies om dit nie te noem nie.

Maar historiese harmoniëring is nooit ‘n goeie opsie nie, want dit rus altyd op veronderstellings wat mens nie uit die teks kan waarmaak nie. Daarom is kenners eerder geneig om die weglating by Johannes teologies te verklaar uit die manier waarop Johannes sy verhaal vertel. Dan is mens op vaster grond. So wys kenners daarop dat as Johannes se weergawe van die kruisgebeure met dié van die Sinoptici vergelyk word, daar ‘n hele paar insidente rondom die kruisgebeure is wat Johannes weglaat en byvoeg, waarmee Johannes sy besondere teologiese klem wou tuisbring. Die verklaring wat die beste sin maak van hierdie weglating van Simon is dat dit inpas by Johannes se tekening van Jesus dat Hy Self sy kruis opneem en in volle beheer is van sy lotsbestemming, soos sy Vader bepaal het. So sê Jesus dat Hy self sy lewe aflê en dat niemand dit van Hom neem nie (10:18). Jesus wys ook dat Hy weerstand kon bied as Hy wou en sy vyande sou kon oorrompel (18:6), maar dat Hy verkies om die beker te drink wat die Vader Hom gee (18:11). Hy staan ook onbevrees voor Annas (18:20-23) en Pilatus (19:9-11). So gaan Jesus nou na Golgota sonder enige menslike hulp; Hy neem letterlik Self sy kruis op.

Daar is ook ‘n ander moontlikheid om Simon se weglating te interpreteer binne Johannes se Evangelie, en dit is om dit in verband te bring met die Isak-verhaal – Isak wat die hout gedra het vir sy eie offer (Gen 22:6). Veral in Joodse kringe was dit ‘n gewilde tema, en Johannes kon hierdie tema oorgeneem het om die besondere aard van Jesus se kruisiging as offerande te beklemtoon. Dit pas ook in by Johannes se tydsraamwerk rondom die kruisiging. Hy is die enigste Evangelie wat Jesus se kruisiging laat plaasvind op dieselfde uur dat die paaslam in die tempel geoffer is vir die sonde van die volk. (Die detail hiervan verg ‘n lang bespreking wat nie hier gedoen kan word nie.) So gesien dra Jesus dus Self die “brandhout” (kruis) vir sy eie offer aan die kruis. Natuurlik, anders as Isak, word Jesus werklik geoffer.

Daar kan dus goeie sin gemaak word van die weglating van Simon in terme van wat ons weet oor die algemene teologiese tendense in die Johannesevangelie.

2. Hier het ons ‘n geval waar die teenstrydigheid nie tussen verskillende Evangelies voorkom nie, maar binne dieselfde Evangelie, te wete die Johannesevangelie. Die kwessie waaroor dit gaan, is dat volgens Joh 13:36 Petrus vra: “Here, waar gaan U heen?” terwyl volgens Joh 16:5 Jesus die dissipels “verwyt” dat nie een van die dissipels Hom vra waar Hy heengaan nie. Dit lyk of die twee verse mekaar weerspreek: Hoe kan Jesus sê dat niemand Hom vra nie (16:5), terwyl in 13:36 ten minste Petrus Hom dié vraag gevra het.

Dit is nie so ‘n maklike vraag om te beantwoord nie, en uitleggers het al op verskillende maniere die oënskynlike teenstrydigheid probeer oplos. Daar is hoofsaaklik twee maniere om die probleem te benader:

• Vroeër het uitleggers probeer om die probleem op te los deur voor te stel dat Johannes sy bronne hier nie baie goed hanteer het nie. Dit is bekend dat die Evangelies ‘n lang ontwikkelingsgeskiedenis deurgemaak het tot die finale gestalte waarin ons dit tans voor ons het. Spesifiek wat die Johannesevangelie betref word aanvaar dat dit verskillende resensies of revisies ondergaan het. En meer spesifiek wat die afskeidsrede van Jesus betref (Joh 13:1-17:26) word aanvaar dat Johannes hierdie materiaal uit oorspronklik losstaande blokke uitsprake van Jesus saamgestel het en dit nie noodwendig kronologies gerangskik het nie. Daarom het sommige uitleggers voorgestel dat Joh 16 vóór Joh 13:31-38 geplaas moet word, wat dan die logiese probleem van die vrae sou oplos: Jesus se opmerking oor die dissipels wat Hom nie vra waarheen Hy gaan nie (16:5), kom dan eerste, en dan “reageer” Petrus (13:36) en later Tomas (14:5) met hulle vrae oor waarheen Hy gaan. Hierdie soort voorstelle skep egter weer nuwe logiese probleme (waarop ons nie nou kan ingaan nie), en verder kan mens ook vra: sou die skrywer(s) wat verantwoordelik was vir die finale samestelling van die Johannesevangelie nie ook bewus gewees het van die “logiese teenstrydighede”, soos bv tussen 13:36 en 16:5 nie? Daar moes dus ‘n goeie rede gewees het waarom die samestelling wel gedoen is soos dit tans voor ons lê. Wat ons by die volgende benadering uitbring.
• Meer resente benaderings tot die oplossing van die teenstrydigheid tussen 13:36 en 16:5 is om te let op die “logiese” ontwikkeling van temas binne die ontvouing van die verhaal in die afskeidsrede van Jesus in 13:1-17:26. So is daar al gewys op die parallelle tussen 13:31-14:31, enersyds, en 16:4-33, andersyds. Beide ontwikkel byvoorbeeld die tema van Jesus se vertrek of weggaan: hulle begin albei met Jesus se vertrek wat aanstaande is en brei dan daarop uit, elke gedeelte op sy eie manier, maar wat tog parallel met mekaar verloop. Terselfdertyd hou dit ook die gang van die verhaal in gedagte. Wanneer Petrus in 13:36 vir Jesus vra waarheen Hy gaan, dan verwys dit terug na Jesus se opmerkings in 13:33 dat Hy nog net ‘n klein rukkie by hulle is, en dat hulle Hom nie nou kan volg nie. Hierdie gedagte van Jesus se weggaan kom ook reeds vroeër in die Evangelie voor: 7:33,36; 8:21-22. Die tema van Jesus se weggaan is dus breër ingebed in die boodskap van Johannes, maar hier in die afskeidsrede word dit net in groter besonderhede uitgewerk. Jesus sê nou spesifiek dat Hy na sy Vader gaan om vir hulle plek gereed te maak (14:2) en dat Hy die Weg is daarheen (14:4,6). Bykomend word die tema van die dissipels se ontsteltenis oor Jesus se weggaan ook nou prominent (14:1). Hulle moet egter nie ontsteld wees nie, sê Jesus, want Hy kom weer na hulle toe in die Persoon van die Heilige Gees wat hulle sal troos en bystaan (14:16-20). Die gedagte van ontsteltenis oor Jesus se weggaan en die vertroosting van die Heilige Gees word in die “parallelle” hoofstuk 16 nog breër uitgebou. Jesus sê dat die Heilige Gees hulle in die volle waarheid sal lei (16:13) en dat Hy (Jesus) dan deur die Gees weer by hulle sal wees en dat hulle droefheid dan in vreugde sal verander (16:22-23).

Dit is binne hierdie tematiese verhaalgang dat die teenstrydigheid tussen 13:36 en 16:5 verstaan moet word. Dit kom daarop neer dat die dissipels se vorige (nuuskierige) vrae oor waarheen Jesus gaan (13:36; 14:5) nog in ‘n mate deur onkunde gekenmerk is. Maar intussen het hulle meer ingelig geraak, en daarmee saam het hulle ontsteltenis oor sy weggaan ook toegeneem, veral oor wat dan met hulle gaan gebeur in die lig van die teenstand teen Jesus, wat ook op hulle kan afskuur (vgl 15:18-25). As Jesus dus nou weer praat oor sy weggaan in 16:5, het hulle vrae oor sy weggaan verstom; hulle weet nou waarheen Hy gaan, maar veral ook watter implikasies dit vir hulle inhou. Dis asof hulle nie verder vrae wil vra oor sy weggaan nie; dis te pynlik om daaroor te dink en te vra. Nogtans antwoord Jesus op die vrae wat hulle nie meer wil vra nie, en gaan Hy dieper in op hulle vrese en ontsteltenis, maar ook op die vreugde wat sy koms in die Heilige Gees sal bring.

Dis verder interessant om te let op die tydsaspek van die werkwoord in 16:5. Jesus sê nie: “… en tog het niemand van julle vir My gevra: ‘Waar gaan U heen?’ nie”, want dit sou inderdaad die logiese teenstrydigheid tussen 16:5 en 13:36 verhoog het, maar Hy sê: “… en tog vra niemand van julle vir My … nie.” Die teenwoordige tyd van die “vra” verminder die logiese teenstrydigheid. Dit fokus naamlik meer op die huidige rede vir hulle stilswye, waarom hulle Hom nou nie vra waarheen Hy gaan nie, naamlik hulle ontsteltenis en droefheid. Hierdie grammatikale verskynsel dui nie net op die sensitiewe manier waarop die skrywer die verhaal saamgestel het nie (dis amper asof hy bewus was van die moontlike teenstrydigheid in die lig van die vorige vrae van die dissipels), maar terselfdertyd fokus dit die leser se aandag op die rede waarom die dissipels nie nou vir Jesus vra waarheen Hy gaan nie: hulle is te bang om te vra; hulle wil nie herinner word aan sy weggaan en die ontsteltenis wat dit by hulle veroorsaak nie. En dis presies die saak waarop Jesus ingaan in sy verdere gesprek met hulle in Joh 16.

3. Die teenstrydigheid waaroor dit hier gaan, is dat in Hand 9:7 staan dat Paulus se reisgenote na Damaskus die stem gehoor het wat met Paulus praat, terwyl Hand 22:9 (waar die gebeure herhaal word) sê dat hulle nie die stem gehoor het nie. Hoe moet ons hierdie diskrepansie verklaar?

Daar is nie ‘n eenvoudige, voor die hand liggende verklaring vir hierdie teenstrydigheid nie. Die beste wat ons kan doen, is om die verskillende oplossings wat al in die verlede deur uitleggers aan die hand gedoen is, te noem, met moontlike aanduidings van in watter rigting die antwoord gesoek moet word.

Paulus se bekering op die Damaskuspad word drie keer in Handelinge vertel (9:3-9; 22:6-11; 26:12-18). Dit op sigself is ‘n aanduiding van die prominensie wat die skrywer aan dié gebeure verleen. Op sy minste wil die skrywer beklemtoon dat Paulus se roeping nie van mense kom nie, maar van Jesus Self. Paulus self lê in sy Galasiërbrief baie klem hierop (Gal 1:11-12).

Die teenstrydigheid tussen Hand 9:7 en 22:9 is ook nie die enigste verskil tussen die drie bekeringsberigte nie. Daar is talle verskille wat mens kan uitwys, waarvan ek net die volgende nog noem: In Hand 9 is die verteller-outeur van die boek Handelinge aan die woord (die gebeure word in die derde persoon weergegee), terwyl in Hand 22 en 26 ‘n karakter in Handelinge, Paulus self, aan die woord is (dit word naamlik in die eerste persoon vertel); Hand 26 is ‘n taamlik opsommende berig vergeleke met die ander twee: hier word meer uitgebrei op die inhoud van wat die stem (Jesus) aan Paulus meegedeel het, veral ten opsigte van sy sendingtaak; Hand 9 en 22 praat net van Paulus wat op die grond neergeval het, terwyl Hand 26 sê almal het op die grond geval. En so kan mens voortgaan om die verskille uit te wys. Dis maar net om te sê dat die verskille nie noodwendig as teenstrydighede teenoor mekaar staan nie, maar voortvloei uit die verskillende kontekste waarin dieselfde gebeure oorvertel word, en vanuit hierdie kontekste verstaan en verklaar moet word. Elke konteks belig ander aspekte van die gebeure. So neem Hand 22 die karakter aan van ‘n verdediging, waar Paulus homself voor sy mede-Jode in die tempel in Jerusalem verdedig, terwyl Hand 26 weer die toneel is waar Paulus sy sending onder die Jode voor koning Agrippa verdedig. Die uitleg moet dus eerder fokus op hoe dieselfde gebeure telkens aangepas word om die doel van daardie konteks te dien. Dít sal beter uitlegkundige resultate lewer as om bloot oplossings vir teenstrydighede te probeer vind.

Hoe ook al, dit bly steeds ‘n interessante diskrepansie dat die een berig sê dat die omstanders die stem gehoor het (Hand 9), terwyl die ander een sê dat hulle niks gehoor het nie (Hand 22). Die volgende oplossings is al aan die hand gedoen:

• Sommige verklaarders probeer die teenstrydigheid oplos deur voor te stel dat die stem wat Paulus se reisgenote in Hand 9:7 gehoor het Paulus s’n was. So gesien klop dit dan met wat in Hand 22:9 staan dat die omstanders nie die stem gehoor het van Hom wat met Paulus gepraat het Dit is egter ‘n baie onwaarskynlike oplossing, omdat dit nie verklaar waarom die omstanders dan so sprakeloos was nie. As dit net Paulus se stem was wat hulle gehoor het, en hulle niemand anders gesien het nie, dan het daar tog niks ongewoon gebeur nie. Waaroor was hulle dan so sprakeloos? Die sprakeloosheid van die omstanders kan net verklaar word as hulle ‘n ander stem as Paulus s’n gehoor het, maar nie die persoon gesien het wat met Paulus praat nie. Oplossing (a) skep dus weer nuwe probleme.
• ‘n Ander oplossing wat aan die hand gedoen word, en wat inderdaad ernstige oorweging kan geniet, spruit voort uit die literêre genre van hoe in destydse literatuur oor Goddelike verskynings aan mense berig is. Literêre ondersoeke het aangetoon dat daar drie tegnieke is wat skrywers in sulke verskyningsberigte gebruik het om aan te toon dat omstanders nie betrokke was by ‘n Goddelike verskyning nie: (1) mense sien nie ‘n lig of hoor nie ‘n stem nie; (2) mense sien nie ‘n lig nie; (3) mense hoor nie ‘n stem nie. Hiervolgens sou mens dan kon sê dat die skrywer in Hand 9:7 tegniek 2 gebruik, en in Hand 22:9 tegniek 3. Hoewel dit dan lyk asof daar ‘n teenstrydigheid is tussen Hand 9:7 en 22:9, is dit in terme van hoe Godsverskynings aan mense destyds vertel is, nie so nie. Mens moet jou dus nie blindstaar teen die oënskynlike teenstrydigheid tussen Hand 9:7 en 22:9 nie, maar eerder oog kry vir die punt wat die skrywer probeer maak. Hy gebruik naamlik verskillende literêre tegnieke om dieselfde ding te sê – dat die Godsverskyning nie vir die medereisigers bedoel was nie, maar slegs vir Paulus. Dit is egter ‘n vraag of daar so ‘n sterk onderskeid tussen Paulus en sy medereisigers getref moet word, aangesien baie uitleggers daarop wys dat die Handelinge-skrywer die omstanders juis as getuies van die Godsverskyning aan Paulus laat optree; hulle teenwoordigheid en waarnemings verhoog die geloofwaardigheid van die gebeure. Mens sou dus kon sê: Hoewel die omstanders tegnies uitgesluit was by die inhoud van die Godsverskyning aan Paulus – soos oplossing (b) aan die hand doen – was hulle nietemin getuies van die feit van die gebeure. Hulle kan instaan daarvoor dat Paulus ‘n besondere ontmoeting met Iemand gehad het. Ten minste kan hulle daarvan getuig dat hy agterna nie kon sien nie, wat ‘n aanduiding is van Paulus se buitengewone ervaring.
• Nog ‘n oplossing wat veel voor te sê het, is die volgende: Hoewel beide berigte praat van hoor/nie hoor nie, wys sommige verklaarders daarop dat die Griekse werkwoord akouō wat hier gebruik word, in twee betekenisse aangewend kan word: hoor en verstaan. Dit is duidelik dat die 1983-Afrikaanse Vertaling hierdie roete gevolg het. Laasgenoemde vertaal in 9:7 dat die mense die stem gehoor het, maar in 22:9 word dieselfde werkwoord nie met gehoor vertaal nie, maar met verstaan: hulle het nie die stem verstaan van Hom wat met Paulus gepraat het nie. So word die teenstrydigheid eintlik “wegvertaal”, want Hand 22:9 veronderstel dan dat die mense wel die stem gehoor het (soos 9:7 sê), maar nie verstaan het wat dit beteken nie. By ‘n meer letterlike vertaling, soos die nuwe Afrikaanse Direkte Vertaling (ADV) (2014), word beide keer egter met gehoor vertaal, wat dan die teenstrydigheid kontinueer. Wat hierdie oplossing (dat akouō in Hand 9 en 22 verskillend vertaal moet word, onderskeidelik met hoor en verstaan) aantreklik maak, is dat akouō elders in die NT inderdaad in die betekenis van verstaan aangewend word, byvoorbeeld Markus 4:33 en 1 Kor 14:2. Selfs die ADV vertaal akouō in laasgenoemde gevalle met verstaan.

Oplossing (b) en (c) dien hulle aan as sterk moontlikhede, maar dis moeilik om tussen hulle te kies. Ten minste kan ons hieruit aflei dat mens eerder oog moet kry vir die eintlike punt van die drie herhalende vertellings van Paulus se bekering en jou nie moet blindstaar teen die sogenaamde teenstrydighede nie.

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Ansie vra:

Het hoenders soos ons dit vandag ken voorgekom in die bybelse tyd? ‘n Wetenskaplike het ‘n terloopse opmerking op ‘n radioprogram gemaak dat daar nie hoenders was nie. – mbt haan wat gekraai het toe Petrus Jesus verloën

Antwoord

Prof Francois Malan nantwoord:

Jy ken jou Bybel beter as die sogenaamde wetenskaplike. Hoenders was goed bekend in die Bybelse tyd. Jou teks oor die haan wat vir Petrus kraai staan in Matteus 26:34,75; Markus 14:30,68,72; Lukas 22:34,60,61 en Johannes 13:38; 18:27.

Die hanekraai was so algemeen bekend, dat die Romeine hulle nagwake vir die wagte in vier ongeveer drie-uur periodes ingedeel het, en die derde nagwaak van 12-3vm genoem het ‘hanekraai’ vgl. Markus 13:35 se vier nagwake: aand (6-9nm), middernag (9nm-12), hanekraai (12-3vm) en môre vroeg (3-6vm).

In Matteus 23:37 en Lukas 13:34 kla Jesus oor Jerusalem wie se inwoners Hy bymekaar wou maak soos ’n hen haar kuikens onder haar vlerke bymekaarmaak, maar julle wou nie.

Skrywer:  Prof Francois Malan

Valerie vra:

Waar staan dit in die bybel ons jaag die vyand in die see in

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Ek is bevrees daar is nie so ’n teks in die Bybel nie. Jesus het eerder gesê: Julle moet julle vyande liefhê, en julle moet bid vir dié wat julle vervolg, sodat julle kinders kan wees van julle Vader in die hemel. Hy laat immers sy son opkom oor slegtes en goeies, en Hy laat reën oor die wat reg doen en oor dié wat verkeerd doen. …Wees julle dan volmaak soos julle hemelse Vader volmaak is (Matteus 5:43-48).

Die naaste aan die see-verhaal is die volgende wat die teenoorgestelde sê van om jou vyand in die see te jaag:

Markus 5:1-20 vertel van Jesus wat in die heidense gebied die duiwels uit ’n besetene verdryf het, en hulle toegelaat het om in die ongeveer 2000 varke wat daar gewei het, te vaar, wat toe op loop gesit, in die see beland en versuip het. Die eienaars van die varke het Jesus toe gevra om hulle land te verlaat, maar die geneesde man het in die hele streek vertel wat Jesus vir hom gedoen het. Markus 7:31-8:10 vertel dat toe Jesus weer in daardie streek gekom het, het hulle ’n doofstom man na Jesus gebring wat Hy genees het, en toe vir ’n groot skare van 4000 mense wat na Hom kom luister het daar gevoed het.

Jesus het ook gesê: Elkeen wat een van hierdie kleintjies wat in My glo, van My afvallig laat word, vir hom is dit baie beter as ’n groot meulsteen aan sy nek vasgemaak en hy in die see gegooi word (Markus 9:42).

Skrywer:  Prof Francois Malan

Celeste vra

My ma is die 21 ste Augustus 2017 oorlede op 69 jarige ouderdom. Sy was gesond en lus vir lewe. skielik word sy siek en binne ‘n maand sterf sy. Hoe verwerk jy dit?? Sy was my steunpilaar met my gestremde kinders by my gebly en my met alles gehelp. Ek het onwrikbaar geglo sy sal lewe. Lewe oor haar toestand uitgespreek soos God sê ek moes doen en geglo sy gaan gesond word. Die onmoontlike het gebeur, sy het voor my gesterf, al haar organe het ingegee. Al die kinders het gegroet, ek kon nie, ek wou nie aanvaar sy gaan sterf nie. Mense sê God het haar kom haal. Ander sê haar geloof was te swak om te glo sy gaan lewe. Sy was al vir weke nie by haar positiewe nie, hoe kan sy nie geglo het sy sal lewe nie. Sy was heeltyd in ‘n diep slaap, daarna is sy op die asemhalingsmasjiene gesit. Verlang sy na ons in die hemel dink sy aan ons? Wie is verantwoordelik vir haar dood? Is dit nou satan of is dit Jesus wat haar huis toe geroep het, ek verstaan nie. Hoekom kry party genesing en ander nie, ten spyte van duisende wat gebid het vir haar. Wat het verkeerd gegaan? Ek het nie vrede nie ek kan nie die ding aanvaar nie. Ek mis haar vreeslik en moet elke dag in al haar goedjies vas kyk en hoe beweeg jy aan? Dan het ek geglo as ek die bloed van Jesus oor ons pleit elke dag en ps 91 en my gebede doen en glo en vertrou sal ons beskerm wees teen satan. Ek kon nog nie weer my bybel oop maak om te lees nie. Ek sukkel om te bid. Ek sukkel om te vertrou. Ek begin bid dat die Here my gesin sal beskerm en my man wat op die pad is en eers oor ‘n naweek huis toe kom dan stop ek skaars ‘n paar sinne weg, dan dink ek, waarom bid ek, dit het dan nie vir mamma gehelp nie. My vertroue is geskend en ek weet nie hoe om reg te kom nie. Ek wil, maar ek sukkel. Dit voel of my gebed niks beteken nie. Die mees kosbaarste mens in my lewe is uit my lewe weg geruk. Sy het my van Jesus geleer, sy het my bygestaan wanneer ek nie meer kans gesien het vir die lewe nie. Sy was kosbaar en onvervangbaar. Kerk mense sê, God neem ons nie weg nie, Hy ontvang ons in die hemel. Ek kan nie glo sy kom nie terug nie, sy is weg en ek kan nie aanbeweeg nie. My 2 gestremde dogters voel my hartseer aan en dit het veroorsaak dat een van hulle al 4 epileptiese aanvalle gekry het. Die ander een het 2 gehad. Ek het my ma bitter lief gehad en alles gedoen wat ek kon om haar lewe maklik te maak. Op haar sterfbed het almal gegroet. Ek kon nie. Dokters was nie seker hoeveel ure sy oor gehad het voor haar hart gaan staan nie want al haar organe het al ingegee. Toe ek kans kry om alleen met haar te praat, toe sê ek vir haar, dankie vir alles wat sy vir my en my man en ons twee serebraal verstandelik gestremde kinders oor die jare gedoen het. Ons is baie lief vir haar. Daar het twee keer trane uit haar oog uitgekom. Die familie het buite ICU gaan sit want daar is nie plek om te sit nie. Ek het by my ma gestaan want ek wou haar nie alleen los nie. Teen half 4 die middag het ek besef ek moet ander reelings maak om iemand te kry om na my kinders te kyk tot ek by die huis kom. Ek wou nie huis toe gaan voor alles verby is nie. Toe ek klaar gereel het, het ek opgestaan, en vir my ma gesê, dis ok, sy kan maar gaan, ek en die kinders sal ok wees. Ek sal cope sonder haar. Sy is besig om te ly en ek ly om haar so te sien. Ek gaan haar vreeslik mis en ek het haar baie lief. Toe begin die monitor rooi flikker. Die dokters en verpleegsters het nader gestaan, die familie het ingekom en my ma het toe gesterf. Ek sukkel om oor dit te kom. Ek wou nie groet nie, wil haar nog hier hê, mis haar vreeslik.

Antwoord

Prof francois Malan antoord:

My innige simpatie met jou ma se heengaan, en met jou gemis aan jou steunpilaar.

Ons mense het nie egter nie die seggenskap oor lewe en dood nie. Dit is in die hand van die Here. En ons kan nie met ons uitsprake die Here bind om te doen wat ons wil hê nie. God is nie ons stuurman wat alles wat ons vra vir ons doen nie. Hy stuur ons, en verwag dat ons alles doen wat Hy sê, want Hy is ons God wat die seggenskap het oor ons ganse lewe. Selfs Jesus het dit nie gedoen nie. In Getsemane het Hy gebid: ‘My Vader, as dit moontlik is, laat hierdie beker by My verbygaan. Nogtans nie soos Ek wil nie maar, soos U wil.’ Vir die tweede keer bid Hy: ‘My Vader, as dit nie moontlik is dat hierdie beker verbygaan sonder dat Ek dit drink nie, laat U wil geskied.’ En met dieselfde woorde van aanvaarding dat Hy moet sterf, herhaal hy sy derde gebed as bevestiging dat Hy die wil van sy Vader aanvaar (Mat 26:39-44).

Jy sê: ‘Ek het onwrikbaar geglo sy sal lewe. Lewe oor haar toestand uitgespreek soos God sê ek moes doen en geglo sy gaan gesond word.’

Ek weet nie waar jy aan die gedagte kom nie, om ‘lewe oor haar toestand uit te spreek.’ Dit staan nêrens in die Bybel nie. Die Here nooi ons uit om met ons versoeke na Hom toe te kom, maar Hy weet beter as ons, en kan ook vir ons nee sê. Soos die Vader vir Jesus nee gesê het oor sy versoek om die beker van sy kruisdood by Hom te laat verbygaan. Paulus sê hy het die Here drie maal gesmeek oor die daaglikse beproewing wat hy moes deurmaak, die doring in sy vlees, soos hy dit noem, dat dit van hom moet wyk. Maar die Here het vir hom gesê: My genade is vir jou genoeg, want my krag word in swakheid volbring (2 Kor 12:7-9).

Jy sê: ‘Mense sê God het haar kom haal. Ander sê haar geloof was te swak om te glo sy gaan lewe.’

Dit hang nie van haar geloof af of sy gaan lewe nie. Dit hang van God af, Hy besluit, nie op grond van ons geloof of swak geloof nie. Hy weet die beste vir elke mens. Die dood het gekom weens die sonde van die mens as God se oordeel oor ons sonde (vgl. Romeine 5:12: ‘Deur een mens het die sonde in die wêreld gekom (Genesis 2:17), en deur die sonde die dood, en so het die dood tot al die mense deurgedring, omdat almal gesondig het.’ Maar met Jesus se dood het Hy al ons sonde op Hom kom neem en die straf op sonde gedra. Vir die mens wat van harte in Hom glo, dat Hy as die Seun van God al my sonde aan die kruis gedra het, is daar nie meer ’n veroordeling nie. Ons saak is by God reggemaak deur ons Here, Jesus Christus (Rom 5:1). Nou het ons dood ’n deurgang na die ewige lewe geword. en jou ma verlos van al haar swakheid en ellende. So het sy haar bestemming, God se doel met haar lewe by die Here bereik, vir ewig by die Here.

Jy sê: ‘Dan het ek geglo as ek die bloed van Jesus oor ons pleit elke dag en ps 91 en my gebede doen en glo en vertrou sal ons beskerm wees teen satan.’

Satan beheer nie ons lewe nie, Hy is deur Jesus se dood en opstanding oorwin, en as ons op die Here vertrou, soos Ps 91 sê, kan Hy ons nie skade aandoen nie.

Jy sê:

‘Ek kon nog nie weer my bybel oop maak om te lees nie. Ek sukkel om te bid. Ek sukkel om te vertrou. Ek begin bid dat die Here my gesin sal beskerm en my man wat op die pad is en eers oor ‘n naweek huis toe kom dan stop ek skaars ‘n paar sinne weg, dan dink ek, waarom bid ek, dit het dan nie vir mamma gehelp nie. My vertroue is geskend en ek weet nie hoe om reg te kom nie. Ek wil, maar ek sukkel. Dit voel of my gebed niks beteken nie. Die mees kosbaarste mens in my lewe is uit my lewe weg geruk. Sy het my van Jesus geleer, sy het my bygestaan wanneer ek nie meer kans gesien het vir die lewe nie. Sy was kosbaar en onvervangbaar.’

Ek sien dat jy jou ma liewer gehad het as vir Jesus. Hy het gesê: ‘As iemand na My kom en My nie méér liefhet as sy pa en ma en vrou en kinders en broers en susters, ja, selfs sy eie lewe nie, kan hy my dissipel nie wees nie. Wie nie sy eie kruis (elke dag) dra en My volg nie, kan my dissipel nie wees nie’ (Lukas 14:26-27). Oppas dat Hy nie eendag vir jou sal sê  ‘Ek ken jou nie’ (Lukas 13:27; Matteus 7:21-23 ). Daarom het Jesus so aangehou roep dat mense hulle tot Hom moet bekeer (Lukas 12:3,5), dat jy anders oor Hom moet begin dink, dat Hy die belangrikste Persoon in jou lewe word, dat Hy jou God word vir wie jy lief het, want Hy het jou so lief, dat Hy sy lewe vir jou gegee het om jou van jou sonde en van jouself te verlos, en Hom vir alles begin vertrou. Niks kan jou van sy liefde skei nie, behalwe as jy jou rug op Hom draai en sy liefde verwerp (Romeine 8:31-39). Moet jy nie begin om die Here te dank en te loof vir die ma wat jy gehad het en jou van Jesus geleer het nie? Hy wil jou bystaan en nooi jou uit om na Hom toe te kom met jou hartseer en jou gemis aan jou ma, en Hy sal vir jou rus gee (Mat 11:28-30).

Skrywer Prof Francois Malan