Paulus oor gelowiges se bydraes – Waarom gee?

Wanneer Paulus die fondsinsameling vir die arm gelowiges in Judea motiveer (2 Kor. 8-9), noem hy etlike goeie redes vir die gelowiges om bydraes (vir hierdie saak) te gee.  Die eerste rede is ooglopend: dit sal hulle nood verlig.  Dit gaan oor medemenslikheid.  Maar daar is vir Paulus ook veel belangriker redes waarom die Korintiërs tot die saak behoort by te dra.  Veral laasgenoemde redes is in baie gevalle ook toepaslike motiverings vir gelowiges om vandag nog koninkrykswerk-bydraes te gee.

Wanneer Paulus die fondsinsameling vir die arm gelowiges in Judea motiveer (2 Kor. 8-9), noem hy ‘n hele paar goeie redes vir die gelowiges om bydraes (vir hierdie saak) te gee. 

Eerstens sal dit die gelowiges in Judea se nood verlig.  Dit is die oorspronklike doel waarmee die fondsinsameling tot stand gekom het (Hand. 11:27-30; Gal. 2:10), en is opsigself reeds ‘n goeie rede.  Daar is egter vir Paulus ook belangriker redes as blote medemenslikheid, naamlik die teologiese redes waarom die Korintiërs (finansiële) gawes vir hierdie saak behoort te gee.

Waarskynlik die vernaamste van hierdie teologiese redes, is dat dit genade (charis) sou vergestalt.  Genade is wanneer God se guns onverdiend ontvang word, maar ook wanneer guns (onverdiend) aan andere uitgedeel word.  Dit wat die gelowiges besit, is vanweë God se guns.  Die geleentheid om te gee, sowel as die wil en daadkrag om dit te doen, is vanweë God se genade.  Vir die gelowiges in Judea is die gawes wat hulle op die manier ontvang, te danke aan God se genade, ensovoorts.  Die goue draad regdeur Paulus se motiverings aan die Korintiërs om bydraes vir die saak te gee, is dat dit genade prakties sigbaar sal maak.

Net soos wat alles wat ‘n gelowige kan gee, eintlik van God ontvang is, net so is God ook die einddoel van alles wat gegee word.  Paulus redeneer: om bydraes vir die saak te gee, is diensbetoning aan God (leitourgia), ‘n vorm van danksegging aan God (eulogia), en dit lei tot die verheerliking van God.

Hierbenewens vergestalt die bydraes wat vir die Judese gelowiges gegee is, ook ‘n liefdesdiens aan hulle (diakonia) en is dit ‘n uitdrukking van die gemeenskaplikheid (koinonia) tussen gelowiges.

Die Korintiërs se gesindheid ten opsigte van die gee van bydraes word dan ook ‘n toetssteen van hulle liefde (8:8): hul liefde vir hul medegelowiges, vir Paulus (wie se eer op die spel was as die fondsinsameling sou misluk), en vir God.  Die manier waarop hulle hul bydraes vir die saak sou gee, of nie gee nie, sou dus ‘n bewys wees van die mate waarin Christus se liefde deel geword het van hulle lewens, al dan nie. 

Deur te gee sal hulle die voorbeeld van Christus navolg.  Hy het Homself gegee, selfopofferend, ten bate van die gelowiges.  Netso behoort die gelowiges ook hul bydraes te gee ten bate van hul medegelowiges, al vra dit selfopoffering van hulle.  Dié wat Christus as “Here” bely, sal leef na aanleiding van sy voorbeeld (8:9).

Dan is daar die ewewig-motivering (8:13-15).  Dit kom daarop neer dat die oorvloed van sommige, God se tydige voorsiening is vir die gebrek van andere.  Daarom behoort die Korintiërs, wat deur die guns van God tans (finansiële) oorvloed geniet, vanuit hul oorvloed by te dra tot die verligting van die Judese gelowiges se armoede.  Op hulle beurt kan hulle weer van hulle oorvloed met die Korintiërs deel, op die manier (miskien geestelik?) of tydstip waar die Korintiërs gebrek sou ly. 

Laastens maak Paulus, met die metafoor van saaiery (in 2 Kor. 9:6-15), die punt dat die gewer ook ‘n opbrengs kan verwag vanuit dit wat hy gegee het.  God voorsien die middele om te gee (saad), en Hy bring uiteindelik ‘n opbrengs (oes) daaruit voort.  Vir Hom is die gesindheid waarmee daar gegee word, die belangrikste (9:7).  Die een wat met ‘n gesindheid van terughoudendheid saai op die landerye, kan tog nie ‘n goeie oes verwag nie?  Maar die een wat met ‘n oop hand saai, kan ‘n goeie opbrengs verwag (9:6).  Dus: hy wat uitdeel met die gesindheid om ander mildelik daarmee te seën, kan verwag om ook deur God geseën te word.  Paulus dui dan vier maniere aan waarop God die Korintiërs sal seën, as hulle met hierdie gesindheid gee:

(1) Voorsiening in hul eie materiële behoeftes.  Deur Paulus se verwysing na “brood om te eet” (9:10) en dat die gelowiges genoeg sal hê om weg te gee (9:11), is daar egter duidelik nie hier sprake van ‘n welvaartsteologie, dat God die gewer hierom sal verryk nie.

(2) Hulle geleenthede en middele om ‘n bydrae te kan lewer, sal deur God vermeerder word (9:10). Let hier nie net op die belofte van ‘n vermeerdering van hul middele nie, maar ook op die doel waarvoor dit vermeerder word: sodat hulle nog meer kan weggee (9:11)!  Die moontlikheid om die eerste maal vrygewig te gee, met die doel om die seën wat daaruit voortkom dan selfsugtig op te gaar, is dus uitgesluit. 

(3) Deur te gee kry hulle deel aan die genadige werking van God (9:10-12).  Wat ‘n seën, om God se mede-genadewerker te kan wees!

(4) God sal vanweë hulle gedank en verheerlik word deur die Judese gelowiges (9:11-13).

Skrywer: Ds Dirk Venter

Paulus oor gelowiges se bydraes – Hoe om te gee [2]

Wanneer Paulus die Korintiërs in 2 Kor. 8-9 motiveer om bydraes te gee ter verligting van die nood van die arm gelowiges in Judea, gee hy vir die gelowiges duidelike riglyne oor die gesindheid waarmee hulle hierdie bydraes behoort te gee.  Die gesindheid waarmee gegee word is immers vir God belangriker as die grootte van die gawe (8:12)!  Drie van hierdie regte gesindhede word hier bespreek, nadat nog vier reeds in ‘n vorige artikel genoem is.

Wanneer Paulus die Korintiërs in 2 Kor. 8-9 motiveer om bydraes te gee ter verligting van die nood van die arm gelowiges in Judea, gee hy vir die gelowiges duidelike riglyne oor die gesindheid waarmee hulle hierdie bydraes behoort te gee.  Die gesindheid waarmee gegee word is immers vir God belangriker as die grootte van die gawe (8:12)!  Drie van hierdie regte gesindhede word hier bespreek, nadat nog vier reeds in ‘n vorige artikel genoem is.

Met liefde vir God en die medemens: Paulus beskou die manier waarop die Korintiërs gawes gaan gee, al dan nie, as ‘n toetssteen van hulle liefde (8:8), vir sowel God as vir hulle medemens.  Hoewel Paulus hierdie argument gebruik om die Korintiërs tot aksie aan te spoor, gaan dit hier oor meer as net aanmoediging.  ‘n Fundamentele teologiese uitgangspunt is ter sprake.  Liefde vir God word immers vergestalt, nie alleen in diens aan God nie (en Paulus beskryf die fondsinsameling wel as sodanig: leitourgia), maar ook in liefde vir die medemens wat bewys word (9:13) in praktiese dienslewering (diakonia) ten bate van die medemens.  In Paulus se hele teologiese beredenering word die manier waarop die Korintiërs hulle gawes gaan gee (al dan nie) dus werklik ‘n toets van hul liefde.  Sou hulle met die regte gesindheid gawes (volgens hul vermoëns) gee, bewys dit dat hulle God en hulle medegelowiges wel liefhet en wil dien.  Sou hulle vanweë verkeerde gesindhede nie wil gee nie, bewys dit presies die teenoorgestelde.

Met toewyding aan God (bo toewyding aan die saak):  Paulus merk op dat die Masedoniërs sy verwagtinge oortref het deur eers hulleself aan God te gee, en daarna ook aan homself; en dat dit inderdaad is hoe God wil hê dit moet wees (8:5).  Hiermee bedoel Paulus dat dit reg is dat hulle eerstens toegewyd aan God is, en dat hulle gehoorsaamheid en toewyding aan hom as hulle apostel, spesifiek ten opsigte van die saak van die fondsinsameling, daaruit voortvloei.  Sy hele teologiese uiteensetting van die saak van die gee van bydraes, sodat God eintlik as die oorsprong, verloop en doel daarvan beskryf word (vgl. 2 Kor. 9:6-15), maak dit ook duidelik dat die hele saak allereers oor God gaan.  Eers dan gaan dit ook oor die ander redes waarom hulle bydraes moet gee, soos byvoorbeeld dat die gelowiges in Judea se nood daardeur verrig sal word.  Paulus wil die gelowiges se oë en harte allereers op God rig, om te besef dat Hy ook ten opsigte van ‘n saak soos die geldelike bydraes van gelowiges, die oorsprong en doel daarvan is, en dat Hy ‘n groot invloed het op die manier waarop dit behoort te geskied.  Sy genade onderspan alles.  Gevolglik moet gelowiges se toewyding die regte prioriteitsorde vertoon: eerstens ‘n toewyding aan God Self, die oorsprong, doel en Here oor die verloop van die saak; en daarna ‘n toewyding aan die saak (waarvoor die bydraes gegee word).  As bydraes dus op so ‘n wyse gegee word dat dit eintlik vir God gedoen word (uit toewyding aan Hom), dan sal die motiewe en gesindhede van die gewer dienooreenkomstig gerig wees op die diens aan en verheerliking van God, bo alle ander moontlike uitkomste.

Skrywer: Ds Dirk Venter

Paulus oor gelowiges se bydraes – Hoe om te gee [1]

Wanneer Paulus die Korintiërs in 2 Kor. 8-9 motiveer om bydraes te gee ter verligting van die nood van die arm gelowiges in Judea, gee hy vir die gelowiges duidelike riglyne oor die gesindheid waarmee hulle hierdie bydraes behoort te gee.  Die gesindheid waarmee gegee word is immers vir God belangriker as die grootte van die gawe (8:12)!  Vier van hierdie regte gesindhede word hier bespreek, en nog drie word in ‘n tweede artikel genoem. 

Met watter gesindheid moes die Korintiërs bydraes gee vir die fonds vir die arm gelowiges in Judea?  (Wat kan ons as moderne gelowiges daaruit leer rakende ons eie gesindhede jeens bydraes?)

Met blydskap:  Die Masedoniërs het ten spyte van hul armoede oorvloedige blydskap gehad (8:2), tot so ‘n mate dat dit oorgeloop het in ‘n ryke uitdrukking van vrygewigheid teenoor die armes in Judea.  Die rykdom van hul bydrae is egter nie gesetel in die grootte van die bedrag wat hulle bygedra het nie, maar in die innerlike rykdom van die een wat ‘n gesindheid van vrygewigheid openbaar.  Die Masedoniërs het nie gegee omdat hulle daartoe verplig gevoel het of omdat dit van hulle afgepers was nie (vgl. 9:7, 5), maar omdat dit werklik vir hulle ‘n vreugde was om te gee, al was hulle self arm.  God het sulke blymoedige gewers lief (9:7).  Daar is by Hom ‘n besondere toegeneentheid tot die een wat gee sonder spyt en sonder dat hy verplig word, maar eerder omdat dit hom vreugde verskaf om dit te doen. 

Vrywillig:  Paulus sou verkies dat daar uit eie beweging en vrywillig bygedra moet word tot ‘n saak.  Dit was die gesindheid wat die Masedoniërs geopenbaar het (8:4).  Hy het nie eers nodig gehad om hulle te vra om aan die fondsinsameling deel te neem nie. Hulle het self by hom daarop aangedring.  Paulus noem dit spesifiek om die Korintiërs te beskaam oor hulle eie traagheid (om hulle sodoende tot aksie te motiveer).  Die ideaal bly egter dat daar vrywillig bygedra moet word, en nie onder dwang nie. 

Die vrywilligheid van die gewer (gesindheid van “goeie wil”, 8:12) is vir Paulus so belangrik dat dit, tesame met ‘n gawe volgens vermoë, genoem word as een van die voorwaardes word waarop God die gawe aanneem – ‘n aanduiding daarvan dat die gesindheid van die gewer belangriker is as die (grootte van) die gawe wat hy gee.

Om hierdie rede weerhou Paulus hom ook daarvan om vanuit sy gesag as apostel die gemeente te beveel om die fondsinsameling af te handel, en hoe hulle dit moet doen (8:8), maar bied hy sy aansporings eerder aan in die vorm van raad wat hulle belange op die hart dra (8:10).  ‘n Bevel dwing immers gehoorsaamheid af, ten spyte van die gesindheid van die gehoorsame, wat heel moontlik een van teensin of gedwongenheid (9:7) kan wees.  Paulus verkies dat die Korintiërs se gesindheid reg moet wees en dat hulle sal bydra, nie omdat hulle so beveel is nie, maar omdat hulle wil.

Na aanleiding van vermoë:  Soos hierbo genoem, is een van die voorwaardes op grond waarvan God ‘n gawe aanneemlik vind (al dan nie), of die gawe gegee is na aanleiding van die vermoë van die gewer, tesame met die gesindheid waarin dit gegee is (8:11-12).  Indien iemand gee volgens wat hy het (en met goeie wil), neem God die gawe aan.  Die implikasie hiervan is dus, aan die een kant, dat God nie van iemand verwag om meer te gee as wat hy kan bekostig nie, of om homself te laat gebrek ly sodat hy ander kan help nie (8:13).  Hy verwag dus nie van gelowiges om bo vermoë by te dra nie (hoewel Hy dit nie verbied nie), slegs dat daar volgens vermoë bygedra sal word.  Aan die ander kant impliseer dit ook dat daar ‘n verband behoort te wees tussen die (ruimheid van) die bydrae en die vermoë van die gewer, sodat daar met reg ‘n skaduwee gewerp word oor gawes benede die vermoë van die gewer.  Dit sou immers die vergestalting van ‘n verkeerde gesindheid, naamlik suinigheid, hebsug, ongeloof of iets dergeliks wees.  Daarom sou dit onvanpas en onaanvaarbaar vir God wees as ‘n vermoënde persoon ‘n niksseggende bydrae maak vanuit sy oorvloed.  Die Masedoniërs word juis vir die teenoorgestelde aangeprys.  Hulle het ruim bygedra ten spyte van hul eie armoede (8:1-5).  In dieselfde asem sou dit dus ook onvanpas wees vir ‘n onvermoënde persoon om ‘n bydrae te maak wat, selfs vir sy beperkte vermoë, vir hom niksseggend sou wees.  Paulus se beginsel is dus dat daar ‘n verband behoort te wees tussen die gawe en die vermoë van die gewer, hoewel hy nêrens ‘n poging aanwend om hierdie verband te kwantifiseer (soos byvoorbeeld in terme van ‘n “tiende”) nie.

Skrywer: Ds Dirk Venter

Paulus oor gelowiges se bydraes – Bestuurders daarvan moet omsigtig optree

Dikwels wanneer gelowiges bydraes vir bepaalde sake gee, is daar ‘n bemiddelaar of bestuurder van die fondse nodig om dit uiteindelik te besorg aan die doel waarvoor dit gegee is.  So het die Korintiërs ook bydraes gegee vir die verligting van die arm gelowiges in Judea se nood, en Paulus het opgetree as ‘n tussentydse bemiddelaar en bestuurder van hierdie fonds.  Uit 2 Korintiërs 8-9 is dit duidelik dat Paulus onder sulke omstandighede ‘n beginsel van groot omsigtigheid voorgestaan het.

Dikwels wanneer gelowiges bydraes vir bepaalde sake gee, is daar ‘n bemiddelaar of bestuurder van die fondse nodig om dit uiteindelik te besorg aan die doel waarvoor dit gegee is.  So het die Korintiërs ook bydraes gegee vir die verligting van die arm gelowiges in Judea se nood, en Paulus het opgetree as ‘n tussentydse bemiddelaar en bestuurder van hierdie fonds.  Uit 2 Korintiërs 8-9 is dit duidelik dat Paulus onder sulke omstandighede ‘n beginsel van groot omsigtigheid voorgestaan het.

Dit was vir Paulus van die grootste belang om die hele fondsinsamelingspoging met omsigtigheid en bo verdenking te bestuur.  Hy wil die saak so hanteer dat die moontlikheid van oneerlikheid of bedrog nooit eers ter sprake kan kom nie.  Gevolglik stuur hy ‘n afvaardiging na Korinte (8:16-24) om die gemeente te gaan bystaan met die insameling van  die fondse.  Die afvaardiging bestaan uit Titus en nog twee gelowiges, een wat meer bekend was synde ‘n afgevaardigde van die gemeentes self te wees (8:18-19), en een wat minder bekend was maar tog deur Paulus betroubaar geag is (8:22).  Deur hierdie afvaardiging, insluitende die gemeentes se eie verteenwoordiger van hulle keuse, saam met homself verantwoordelik te maak vir die hantering van die ingesamelde fondse, bewys Paulus sy versigtigheid en sy openheid rondom die saak, sodat hy beslis nie verdink kan word van verkeerde motiewe ten opsigte van die gemeentes se geld nie (8:20). 

Paulus se gewete is skoon voor die Here, hy weet hy tree reg op voor Hom.  Wat dit aanbetref is die afvaardiging dus eintlik onnodig.  Maar Paulus besef dat hy ook korrek moet optree in die oë van die mense (8:21), daarom tref hy die nodige maatreëls om te verseker dat die fonds in alle opsigte “korrek” hanteer word.

Binne die konteks waar Paulus die afvaardiging as omsigtigheidsmaatreël aankondig, maak hy ruim gebruik van teologiese beskrywings vir die insameling.  Dit bewys sy bewustheid van die teologiese aard van die insameling.  Die fonds was in Paulus se oë as’t ware “geheilig”: God s’n in alle opsigte.

Skrywer: Ds Dirk Venter