DIE NUWE VERBOND EN DIE NUWE TESTAMENT

Die Griekse woord vir verbond kom 33 keer in die Nuwe Testament voor. As Jesus die laaste maaltyd saam met sy dissipels hou, gebeur die volgende: “²⁷Toe neem Hy ‘n beker, en nadat Hy die dankgebed uitgespreek het, gee Hy dit vir hulle en sê: “Drink

almal daaruit, 28want dit is my bloed, die bloed waardeur die verbond beseël word en wat vir baie vergiet word tot vergewing van sondes.” (Matteus 26:27-28.

Sien ook die ander Evangelies). Met sy kruisdood en bloed begin Jesus dus ‘n nuwe verbond (lees o.a. Jeremia 31:31vv) waardeur mense van hulle sonde gered sal word. Dit is egter veral die boek Hebreërs wat heelwat oor die nuwe verbond te sê het. Met die verbond van Sinaï is daar ‘n ooreenkoms met die volk gemaak dat hulle die Wet moet nakom. Dit het egter nie gebeur nie, wat natuurlik beteken dat hulle nie hulle deel van die verbondsooreenkoms nagekom het nie en dus gestraf moet word vir verbondsbreuk. God het egter ‘n ander plan gemaak. Hy gaan nie meer die vereistes wat met die Sinaï-verbond gestel is, afdwing nie. Hy gaan ‘n nuwe ooreenkoms maak. Hierdie keer sluit Hy vir Jesus as deel van die ooreenkoms in. Die vereistes van die verbond moet wel nagekom word, maar Jesus kom dit namens ons na. Hy is soos die kaptein van ‘n span – as die kaptein die loot wen en eerste kolf geld dit van en vir sy hele span. Kom ons kyk na hoe Hebreërs dit stel: Hebreërs 8:7vv.:

^“6Maar nou het Jesus ‘n voortrefliker priesterdiens gekry deurdat Hy Middelaar is van ‘n beter verbond wat op uitnemender beloftes (ooreenkomste van die kant van God) gegrond is. ⁷As daar aan die eerste verbond (die verbond van Sinaï wat wetsnakoming vereis) niks kortgekom het nie, sou ‘n tweede nie nodig gewees het nie. ⁸Maar God bestraf die volk oor hulle tekortkoming deur te sê: “Kyk, daar kom ‘n tyd, sê die Here, dat Ek met Israel en Juda ‘n nuwe verbond sal sluit. ⁹Die nuwe verbond sal nie wees soos dié wat Ek met hulle voorvaders gemaak het op die dag toe Ek hulle aan die hand gevat het om hulle uit Egipte uit te lei nie, want hulle het nie my verbond gehou nie, en Ek het hulle verwerp, sê die Here. ¹⁰Dít is nou die verbond wat Ek met Israel na daardie dae sal sluit, sê die Here: Ek sal hulle my wette in die verstand gee, op hulle harte sal Ek dit skrywe; Ek sal hulle God wees, en hulle sal my volk wees. ¹¹Dan hoef niemand meer sy medeburger te leer en vir sy broer te sê: ‘Jy moet die Here ken’ nie. Hulle almal, klein en groot, sal My ken. ¹²Oor hulle ongeregtighede sal Ek genadig wees en aan hulle sondes nooit meer dink nie.” ¹³Deur van ‘n nuwe verbond te praat, het God die eerste oud verklaar (die vereistes van die Sinaï-verbond geld nie meer nie), en wat oud word en uitgedien raak, sal gou verdwyn”.   

In Hebreërs 9:15 word nou verduidelik wat die nuwe verbond behels: “¹⁵Daarom is Hy (Jesus) ook die Middelaar van ‘n nuwe verbond. Sy dood het plaasgevind om mense te verlos van die oortredinge wat onder die eerste verbond begaan is, sodat dié wat geroep is, die beloofde ewige erfenis kan ontvang.”

Lees ook Galasiërs 4:24-5:1 waar Paulus verduidelik dat die ou verbond met die nuwe verbond vervang word.

Skrywer: Prof Jan van der Watt

DIE VERBOND VAN ABRAHAM EN DIE NUWE TESTAMENT

a) Wat is ‘n verbond? ‘n Verbond, soos ons dit in die Bybel sien, is ‘n ander woord vir ‘n ooreenkoms, maar dan ‘n bindende ooreenkoms met sekere voorwaardes tussen twee partye – elkeen moet iets doen of het ‘n verantwoordelikheid wat vasgelê word.

Byvoorbeeld, God sou sê dat Hy vir sy volk sal sorg (sy bydrae), maar dan moet hulle volgens sy wet lewe (hulle bydrae). Daar kan dus ook meer as een verbond gesluit word, afhangende van die situasie, sonder dat die een verbond die ander verbond ongeldig maak.  

b) Die verbond met Abraham: Daar is heelwat “verbonde” waarvan ons in die Ou Testament lees, byvoorbeeld met Noag (Genesis 9), met Abraham (Genesis 15), met die volk by Sinaï (Eksodus 24) en so meer. Dit is God wat met sy mense ooreenkomste op verskillende tye in die geskiedenis maak. Waar pas Abraham in die geskiedenis in? God maak eers die eerste mense en hoop om so met die mensdom ‘n pad saam te loop. Adam en Eva sondig egter gou en word uit die tuin uitgesit. Die sonde bou egter so op dat God besluit om “weer voor te begin”. Hy sonder vir Noag af om pare (manlik en vroulik) van alles bymekaar te maak sodat daar weer voortgeplant kan word. Die res van die sondige skepping word met ‘n vloed weggevee. Skaars het Noag sy voete op droë grond gesit, of hy en sy kinders sondig weer. Dit alles loop op die bou van die toring van Babel uit waar die mense soos God wou wees. Dan verwar God die mense en hulle bars in alle rigtings. God maak nou ‘n nuwe plan – Hy sonder vir Hom een man en een familie uit om syne te wees. Nie met al die mense van die mensdom nie, maar spesifiek met hierdie familie wil Hy nou ‘n pad stap. God roep vir Abraham (12:1-4) en as die stamvader, maak Hy met hom ‘n ooreenkoms. Hy sal vir hulle ‘n God wees en hulle moet vir Hom ‘n volk wees (Lees van Genesis 12 af die verhaal van Abraham, maar veral in Genesis 17 kry ons die werklike verbondstaal). Deur hierdie verbond het God homself dus verbind aan mense wat uit Abraham stam, mits hulle natuurlik hulle deel van die verbond nakom. 

c) Abraham in die Nuwe Testament: In die Nuwe Testament verander wat presies onder “Abraham” verstaan word. Daar is natuurlik baie plekke waar dit duidelik word, maar kom ons konsentreer op twee:

•          Lees Johannes 8:31-41 waar Jesus met sy opponente argumenteer. Hulle beweer hulle is die nageslag van Abraham (8:33 – en natuurlik van sy verbond). Jesus gee dit ook toe (8:37), maar maak dan ‘n belangrike opmerking: Hulle is nie meer kinders van Abraham nie en hy is nie meer hulle vader nie, met ander woorde, hulle is nie meer die familie van Abraham nie en deel daarom ook nie meer aan die voorregte van Abraham en sy verbond nie. Waarom nie? Omdat hulle optrede en die feit dat hulle nie in Jesus, die Seun van God, wil glo nie, wys hulle staan nie meer in die lyn van die mense met wie God die verbond gesluit het nie. Menslik gesproke is hulle nog nageslag, maar geestelik gesproke is hulle nie meer nageslag nie. Die nageslag van Abraham is almal wat in Jesus glo. Hulle is nou die werklike (geestelike) kinders van Abraham. (Kyk ook hoe Jesus sy en Abraham se verhouding beskryf in 8:54-58).
•          In Romeine 4 is die vraag of ‘n mens deur geloof gered kan word en of die Wet nie nodig is nie. Paulus argumenteer dat Abraham deur geloof vrygespreek is lank voor daar ‘n Wet (Sinaï) was. Geloof is die sleutel (lees Romeine 4:1-12) tot redding en vryspraak en nie die Wet of besnydenis nie. Daarom is almal wat GLO “nakomelinge” van Abraham. Die nageslag van Abraham is dus hier almal wat glo en nie noodwendig die wat fisies as sodanig gebore is nie (lees tog ook Romeine 9-11 oor die Jode). Daar is dus ‘n verbreding van wie die nakomelinge van Abraham is. Almal wat in God deur Jesus glo (sien Romeine 3:21vv.) is nakomelinge van Abraham en die nuwe volk van God. Uit hierdie deel is dit ook duidelik dat besnydenis nie nodig is nie, maar wel geloof.

•          Lees ook nou Galasiërs 3:4vv: “⁴Was al julle swaarkry dan verniet? Dit kon tog nie verniet gewees het nie! ⁵Hy wat julle met die Heilige Gees toerus en kragtig onder julle werk, doen Hy dit omdat julle die wet onderhou of omdat julle die evangelie glo? ⁶So was dit ook met Abraham: “Hy het in God geglo, en God het hom vrygespreek.” ⁷Julle sien dus dat dié wat glo, kinders van Abraham is. ⁸Die Skrif het vooruit geweet dat God ook mense wat nie Jode is nie, sou vryspreek as hulle glo. Daarom het die Skrif al voorheen die goeie nuus vir Abraham gebring: “In jou sal al die nasies geseën word.” ⁹Dit is dus dié wat glo, wat saam met die gelowige Abraham geseën word… ¹⁴Daardeur kan ook hulle wat nie Jode is nie, deur Christus Jesus deel kry aan die seën wat God aan Abraham toegesê het. So het ons dan deur die geloof die Gees ontvang wat God beloof het”.

Skrywer: Prof Jan van der Watt