Die Groot Geloofswoordeboek: Moralisme

Mense moet presies al die wette hou sonder dat daar klem gelê word op hulle verhouding met die Here. Dit is gewoonlik ‘n baie streng houding met min uitsig op genade en vergifnis. Dit kom ook voor as boeteprediking. God word ge­woonlik eensydig voor­gestel as die heilige God wat die sonde haat en straf.

Uit reaksie teen hierdie eensydigheid is daar weer die ander eensydigheid van net liefdesprediking sonder die eis van be­ke­ring. Dan word die genade goedkoop en die evangelie vreug­deloos, ‘n stuk­kie kultuur. Philip Yancey het ‘n boek geskryf, What’s so Ama­zing about Grace? (*Prediking, *Oordeel, *Redding)

Skrywer: Prof Adrio König




Die Groot Geloofswoordeboek: Moederbelofte

Die Groot Geloofswoordeboek: Moederbelofte

Genesis 3:15 word die “Moederbelofte” genoem; dit beteken die eerste van alle beloftes. Baie mense meen dit is alreeds ‘n belofte van die *Messias of *Verlosser wat eendag sou kom, en noem dit dan die “Proto-evangelie” of eerste evangelie. Genesis 3:15 is deel van die vloek wat die Here in die tuin van Eden oor die slang uitspreek. Daar sal vyandskap wees tussen die nageslag van die vrou en die van die slang. “Haar nageslag sal jou kop vermorsel en jy sal hom in die hakskeen byt.”

Katolieke teoloë dink by die vrou graag aan Maria, die moeder van Jesus, sodat Jesus dan die nageslag is wat die slang se kop sal vermorsel. Ook Protestante dink aan Jesus as die nageslag en sien dan hier die eerste getuienis van oorwinning oor die Satan en van ons verlossing, en noem dit graag die eerste belofte van die Messias.

Die Messias sou egter ‘n nasaat van Dawid wees, en daarom is dit skaars moontlik om beloftes oor Hom te verwag voor die tyd van Dawid. (*Messias, *Messiaanse profesieë)

Dit is goed om net ‘n keer mooi te kyk wat regtig hier be­loof word. Hier is nie sprake van oorwinning nie, maar van voort­gaan­de stryd, presies wat in die eerste sin beloof word: vyand­skap. Die feit dat die slangbyt laaste genoem word, beteken dat dit ‘n voort­gaande stryd is en nog nie ‘n oorwinning nie.

En tog is dit ‘n wonderlike belofte. ‘n Mens skrik as jy dink hoe maklik Eva haar laat mislei het, en hoe maklik Adam haar ge­volg het. Sou dit beteken dat die duiwel totaal die oorhand gaan kry en die mense in ‘n sondemoeras insleep?

Die belofte is: Nee! Daar sal wel weerstand van die mense wees. Hulle sal die slange doodmaak, al sal die slange hulle telkens weer byt. Miskien is dit ‘n simbool daarvan dat die wêreld nie heeltemal in duie sal stort nie, dat mense nie volkome gelukkig in die sonde is nie, dat daar tog weerstand is en nog spore van reg en geregtigheid in byna elke samelewing is.

As sodanig is dit inderdaad ‘n wonderlike belofte. Maar dit is nog nie ‘n belofte van oorwinning oor die slang nie. Die en­kelvoud (jy, hom) is kollektief en het betrekking op die totale na­geslag.

 

Skrywer: Prof Adrio König




Die Groot Geloofswoordeboek: Modernisme

Die Groot Geloofswoordeboek: Modernisme

Die Modernisme staan tussen die vroeëre Antieke Tye en die he­dendaagse *Postmodernisme. Daar is baie maniere om hierdie tyd­perke teenoor mekaar te stel. Teenoor die onderdanigheid aan ge­sag wat kenmerkend van die Antieke mens sou gewees het, staan die moderne mens wat volwasse geword het, wat self dink en besluit, wat dinge uitredeneer en bewys. Maar teenoor die se­ker­hede wat deur hierdie Modernisme tot stand gekom het, sou die Postmodernisme nou weer staan met sy relativering van alle waar­heid. Waarheid sou nou wees dit wat vir my waar is, sonder dat daar enige absolute waarheid is wat vir alle mense geld.

In die Antieke Tye het mense in bonatuurlike dinge geglo, soos wonderwerke en die opstanding. In die Moderne tye het die men­se net dit wat bewys kan word, as geldig aanvaar. Die na­tuur­we­tenskappe met hulle duidelikheid en eksaktheid was die ideaal. Die Postmodernisme relativeer glo nou weer alles. Daar is nie absolute sekerheid nie, nie die bonatuurlike waarheid van die Antieke Tye nie, en ook nie die natuurlike waarheid/geldig­heid van die Mo­dernisme nie.

‘n Mens moet dit nie so verstaan dat die een tydperk die ander opvolg nie. En ook nie dat die verskillende tye, of liewer le­­wens­houdings, netjies omskryf en teenoor mekaar gestel kan word nie. Daar is groot verskille binne elke lewenshouding, en baie kante van waar sulke lewenshoudings bekyk kan word. Dit is ‘n totale oorvereenvoudiging dat mense nou nie meer in bo­natuurlike dinge glo nie. Dit is wel waar dat daar ‘n klompie Westerlinge is wat beweer hulle glo dit nie meer nie. Maar daar is al lankal sulke men­se.

‘n Bepaalde lewenshouding is eerder ‘n mengsel as ‘n suiwer tipe. Net soos die telefoon nie die posdiens vervang het nie, en die e-pos nie die faks nie, maar daar net eenvoudig meer en meer geriewe kom wat elkeen sy eie nut het, bestaan verskillende le­wenshoudings langs mekaar en selfs deurmekaar, selfs in een per­soon se oortuigings.

 

Skrywer: Prof Adrio König




Die Groot Geloofswoordeboek: Middelaar

Die Groot Geloofswoordeboek: Middelaar

Die woord “middelaar” word gebruik vir iemand wat in die middel staan om twee partye weer bymekaar te bring. Dit word vir Chris­tus ge­bruik om sy rol aan te dui om die mense met God te ver­soen. (*Versoening) Die verwydering het deur ons sonde gekom, en Chris­tus is deur die Vader gestuur om ons sonde te versoen, of ons weer met Hom te versoen. Aan die kruis het Hy die offer gebring wat ons sonde versoen het en ons terugbring in gemeenskap met God as ons Hom in die geloof as ons Middelaar aanvaar. Kritiek op hierdie gedagte word elders bespreek. (*Kruis, *Versoening)

 

Skrywer: Prof Adrio König