Na die gelykenis van die weduwee en die regter oor God se aanneming van Jesus se volgelinge, gaan hierdie gelykenis, wat ook net in Lukas voorkom, oor die voorwaardes vir hulle aanneming deur God. Die eerste gelykenis verwys na die noodsaaklikheid van voortgaande gebed met die oog op Jesus se wederkoms. Hierdie gelykenis wys na die regte gesindheid in ons daaglikse gebede. Dit handel oor die Jode se verkeerde opvatting dat ’n mens God se koningsheerskappy deur die vervulling van die wet kan laat kom. Dit is die rede vir die Fariseër se regverdiging van homself.

 18:9 Jesus vertel hierdie gelykenis aan mense wat oortuig is van hulle eie geregtigheid, dat hulle verhouding met God reg is, en daarom op ander mense neersien. Hulle vertroue op hulle eie goedheid verdring hulle vertroue op God se goedheid. Geregtigheid wat gebou is op  selfvertroue is liefdeloos en lei tot die veragting van ander mense wat nie hulle geregtigheid uit die wet kan aanwys nie, en daarom as onrein sondaars beskou word (vgl. Joh 7:49). Die selfgeregtigdes besluit self of hulle regverdig voor God is. God hoef niks te doen aan hulle geregtigheid nie – daarom kan hulle Jesus se boodskap van vergiffenis nie aanvaar nie. Met die selfbeoordeling kom ook die vergelyking met ander mense, en kan hulle maklik besluit dat ander se verhouding met God nie reg is nie. Vir hulle is dit onmoontlik om ander hoër as hulleself te ag (Flp 2:3).

 18:10 Twee mense gaan op dieselfde tyd na die tempel in Jerusalem om in die voorhof persoonlik te bid, moontlik nie in die gewone gebedstye in die oggend om 9vm en die aandgebed om 3nm nie, waar daar meer mense teenwoordig sou wees. Daar is egter ’n groot onderskeid tussen die twee bidders; en tollenaars word ook nie in die Fariseërs se gemeenskap opgeneem nie (Mark 2:16).

 18:11 Die Fariseër bid staande, met oë wat opkyk en hande na bo uitgestrek. Hy bid oor/tot (pros) homself – dit is juis sy probleem. Eintlik praat hy net oor homself en met homself, ’n monoloog, al spreek hy God aan. Dit is ’n dankgebed. Hy dank God dat hy die goddelike gebooie onderhou, die maatstaf waarmee hy ander beoordeel. Hy is nie soos ander mense nie: rowers wat ander se goed met geweld vat (teen die 8e gebod, Eks 20:15); ongeregtigdes (wat nie die wet onderhou nie, Eks 20:2-17), egbrekers (wat die 7e gebod verbreek, Eks 20:14), en ook nie soos hierdie tollenaar nie. Hy verbind sy dank met sy veragting van hierdie tollenaar wat mense beroof met die insameling van belastings, ’n onreine volksverraaier wat met die heidense Romeine omgaan en vir hulle werk.

 18:12 Na sy dank begin hy sy besondere deugde opnoem waarmee hy God dien: hy vas twee keer per week, wat nie deur die wet voorgeskryf is nie, maar deur die rabbi’s as ekstra vrywillige goeie werk beskou is. Hy gee ’n tiende van alles wat hy verdien, meer as wat Deutr.14:22-29 voorskryf (vgl. Luk 11:42). Met al sy ekstra goeie werke en sondes wat hy nie doen nie, hoef hy niks van God te vra nie. Hy is oortuig dat God hom met welgevalle aansien en is God dankbaar vir wat hy self is en doen. Hy het geen sondebesef of behoefte om nederig afhanklik van God te wees nie. Hy het God amper gelukgewens met hom as die uitstekende dienaar van God. Hy kyk na Bo maar dink aan homself. Na sy aanroep van God verwys hy nie weer na God nie, maar is self nooit uit die prentjie wat hy van sy lewe skilder nie. Hy is nie regtig in God geïnteresseerd nie, maar slegs in homself. Al sy werkwoorde is in die eerste persoon, ‘ek.’ Hy vertrou op sy eie regverdigheid en godsdienstige prestasies, met die gevolg dat hy ander verag wat nie sy standaard van lewe bereik nie. Vroomheid kan ’n skeidsmuur tussen die mens en God word.

 18:13 Die tollenaar staan ver weg van die Fariseër af, moontlik selfs in die voorhof van die heidene, en nie in die voorhof van die Jode nie. Hy waag dit nie om na die hemel na God op te kyk nie. Sy houding is dié van iemand wat tot bekering kom, wat op sy bors bly slaan (etupten imperfektum) as teken van berou (vgl. Luk 23:48 as teken van rou en vertwyfeling oor die gestorwe Jesus) – hy durf nie sy hande in gebed na God uitsteek nie; vgl. Ps 141:2 ‘mag my opgehefde hande soos die aandoffer wees;’ Esra 9:5-6; 1 Tim 2:8 ‘met heilige hande ophoog’); nie in ’n gebedshouding nie, maar ’n uitbarsting van onwaardigheid en vertwyfeling omdat sy toestand hopeloos is. So roep hy die gebed om barmhartige vergifnis uit: ‘O God, wees my, die sondaar, genadig (met die werkwoord hilasthêti ‘wees genadig’ word ook gevra om God se vergifnis van sy sonde).’ So het Dawid in Ps 51:3 gebid na sy oortreding met Batseba. Daarmee plaas die tollenaar homself onder die genadewoord van Ps 51:19 ‘’n gebroke en verpletterde hart sal U, o God, nie minag nie.’ Anders as die Fariseër het die tollenaar niks om God aan te bied nie, maar werp hom op God se genadige vergifnis. Dit is al wat hy van God kan vra.

 18:14 ‘Ek sê vir julle’ – daarmee tree Jesus uit die geheimenis van die gelykenis, en staan voor sy hoorders aan God se kant, as God se Regter op aarde. Die Fariseër wat op homself vertrou dat sy verdienste genoeg is om geregverdig voor God te staan en van sy gebed ’n selfgesprek maak, ervaar nie God se regverdiging wat verniet beskikbaar is nie, maar bly by sy selfregverdiging. Die tollenaar ervaar egter Ps 51:19 se belofte. Die passiewe woord dedikaiōmenos verwys na God wat vir hom sy skuld vryspreek, terwyl sy vlug na God toe, hom in die regte verhouding tot God plaas, hom regverdig voor God maak. Selfverhoging is selfvertroue wat ander verag. Nederigheid word gebou op ware selfkennis dat jy ’n sondaar is voor God, wat jou aan die barmhartigheid van God uitlewer. Jesus se ewige oordeel oor die lewe van mense is: ‘want elkeen wat homself verhoog, sal verneder word, maar hy wat homself verneder, sal verhoog word.’ 

 Die twee gelykenisse in hoofstuk 18 verduidelik wat Jesus van die koninkryk van God in 17:20-37 gesê het, dat die dag van die Seun van die Mens onverwags kom en skeiding maak tussen mense. Die gelykenis van die weduwee en die onregverdige regter beklemtoon dat ons altyd moet bid en nie moedeloos moet word nie, sodat ons gereed sal wees vir die dag van sy wederkoms om te oordeel. Die gelykenis van die tollenaar en die Fariseër verduidelik die maatstaf vir die skeiding tussen mense, oor wie se saak met God reggestel is en wie s’n nie; dat dit juis dié mense is wat hulleself voor God verneder, wat aangeneem en verhoog word, en dié wat hulleself verhoog wat agtergelaat en verneder sal word. 

Na aanleiding van die vrae oor die koms van God se koningsheerskappy, sluit Lukas die gesprek oor die koms van die Seun van die Mens af met twee gelykenisse om dit te verduidelik. Soos Jesus se gebedsonderrig in Lukas 11:1-4 verduidelik word met die twee gelykenisse van die man wat in die nag brood by sy vriend gaan vra, en ’n pa wat nie vir sy kind ’n slang sal gee nie (Luk 11:5-13), volg die gelykenisse van die weduwee en die regter en die tollenaar en Fariseër op sy onderrig oor die die koms van die Seun van die Mens. Die eerste gaan oor aanneming van Jesus se volgelinge, en die tweede oor die voorwaardes vir aanneming deur God. Lukas vul graag ’n woord oor mans aan met ’n Jesuswoord oor vroue. Die twee gelykenisse kom slegs in Lukas voor. Dit is gelykenisse van kontras. God is so heeltemal anders as die onregverdige regter, en reageer lynreg teenoor die verwagting van die Fariseër. 

 18:1  Die ‘hulle’ verwys na dieselfde groep van sy dissipels as in 17:22. Om gereed te wees vir die dag van die Here

is dit noodsaaklik dat hulle voordurend bid (pantote, altyd, te alle tye, by elke geleentheid) om nie moed te verloor nie, nie hulle motivering te verloor nie (sommige rabbi’s het bepaal dat ’n mens slegs driemaal per dag, soos Daniël, behoort te bid en nie die Here vermoei nie; ander rabbi’s het gewens ’n mens kan deur die dag bid om sodoende niks te verloor nie).  In 17:22 het Jesus al voorspel dat daar ’n tyd kom wanneer hulle sal begeer om één van die dae van die Seun van die Mens te sien, maar dit nie sal sien nie, ’n uitsien daarna dat die Here alles sal regmaak, al die verkeerde waarin hulle en ons moet lewe. Daarom is dit nodig om voortdurend te bid om nie moed te verloor nie.

 18:2 Die onregverdige regter het geen ontsag vir God nie en steur hom aan geen mens se opinie nie. Hy is goddeloos en selfsugtig, terwyl die Here regters juis aanstel om die reg en God se wet te handhaaf, en dat hulle geringes en die armes uit die mag van die goddeloses moet red (vgl. die Here se aanklag teen en opdrag aan regters in Ps 82:1-7; vgl. ook Eks 23:6; Deutr. 16:18-20; Jes 10:1-2). Die onregverdige regter is die teenbeeld van die Here, die regverdige Regter. ’n Christen behoort ook net die teenoorgestelde van hierdie regter te wees (2 Kor 8:21).

 18:3  In die Ou Testament is ‘n weduwee die beeld van ’n persoon wat ’n helper nodig het om aan haar reg te verskaf (Eks 22:22-24; Jes 1:17,23; Jer 7:6; Jak 1:27). Hierdie weduwee kom soek haar reg by die regter. Die imperfektum van die werkwoord (êrcheto) dui aan dat sy aangehou het om na hom toe te kom met haar versoek om reg. Sy het ’n saak met ’n opponent (’n antidikos kan ’n teenstander wees wat gedurig vyandig teenoor jou is, of iemand wat jou aankla).

 18:4-5 Na ’n geruime tyd het die regter ook ’n gesprek met homself (soos die verlore seun, 15:17) waarin hy aan homself erken dat hy geen ontsag vir God het om rekenskap te gee van sy regterlike funksie nie, en hom nie aan enige mens se opinie oor hom en sy uitsprake steur nie. Toe kry hy tog redes waarom hy sy werk om reg te spreek terugkry om aan die weduwee reg te laat geskied. ‘Omdat sy vir my moeite gee (kopos, moeite, moeilikheid, ’n omstandigheid wat pla), sal ek tog aan haar reg laat geskied.’  Dit gaan oor homself, oor sy omstandighede. Sy maak dit vir hom moeilik met haar aanhoudende geneul. ‘Sodat sy nie aanhou kom en op die ou end my gedaan maak met haar aanhoudende geneul nie (hupōpiazō gedaan maak, is die figuurlike gebruik van die letterlike ‘blou-oog slaan ’). Die ‘my’ aan die einde van die Griekse sin, dra klem. Dit gaan oor ‘my,’ nie oor wat God vereis of wat die mense van hom dink nie. Soos die onregverdige bestuurder word die onregverdige regter gedryf deur sy gemak en selfsugtigheid (Luk16:8; in albei gevalle gebruik Lukas die woord adikia, ‘onreg, dit wat nie reg is nie,’  vgl. Luk 13:27).

 18:6-7 Lynreg teenoor die onregverdige regter en onregverdige bestuurder staan God as die regverdige Regter oor sy hele skepping. ‘Sal God dan nie reg laat geskied (ekdikêsis, dit waarvoor die weduwee gepleit het, 8:5) aan sy uitverkorenes wat dag en nag na Hom roep nie?’ Die Griekse sin suggereer ’n sterk positiewe antwoord op die retoriese vraag van Jesus. Sy uitverkorenes is dié mense wat deel is van sy koninkryk en onder sy koningskap lewe, deur sy uitnodiging na sy feesmaal aan te neem (Luk 14:15,21-23). Die mense wat soos die weduwee dag en nag na God roep, beleef die slegte omstandighede van Luk 17:22 sodat hulle verlang na die koms van die Seun van die Mens.

 ‘Sal Hy hulle lank laat wag?’ (makrothumei kan ook vertaal word as ‘en sal Hy lankmoedig oor hulle wees?’ waar ‘hulle’ na sy geduld met die ongelowiges of teenstanders kan verwys; vgl. 2 Petr 3:9). Dit kan ook soos hierbo vertaal word: ‘en sal Hy stadig wees om hulle te help? waar ‘hulle’ na die uitverkorenes verwys, dat Hy stadig is om aan hulle reg te verskaf deur die koms van die Seun van die Mens op die oordeelsdag. Luk 17:24 verwys na die oordeelsdag. In die huidige bedeling verwys die lank laat wag na die voorreg van sy uitverkorenes om saam met Hom te ly en saam met Hom verheerlik te word (Rom 8:17); ons word uitverkies om saam met Christus te ly!

 18:8 Jesus verseker die dissipels dat God spoedig (en tachei met spoed) aan sy uitverkorenes reg sal laat geskied. Hoewel dit nie altyd dadelik sal blyk nie, is God ’n Regter vir weduwees (Ps 68:8) wat hulle nie in die steek sal laat nie. Dit gaan oor die koms van ons Vader se koningskap in die wêreld, waarvoor ons moet bid (Luk 11:2). Dat die Seun van die Mens kom, is gewis. Die vraag wat Jesus egter het, bly ’n ope vraag: Sal die Seun van die Mens, wanneer Hy kom, geloof op aarde vind? Sal sy mense onder die toenemende druk van die samelewing nog vertroue in Hom hê en Hom bely (Rom 10:10)? In Markus 13:13 sê Hy: Wie volhard tot die einde toe, sal verlos word, vgl. 2 Tim 4:8. Jesus wil sy volgelinge bewus maak dat Hy hulle in geen noodsituasie sal los nie, dat Hy self die pad van lyding moet loop (Luk 17:22), en dat hulle altyd moet bid en nie moed verloor nie (Luk 18:1), soos die weduwee (Luk 18:3). Wanneer dit God se tyd is, wat niemand voor die tyd weet nie, dan is daar nie meer sprake van uitstel nie, dan oordeel God onmiddellik en sal Hy reg laat geskied aan sy uitverkorenes (Luk 18:7; 17:26-37).

 Die grondgedagte van die gelykenis is die ‘uitgestelde wederkoms’ (Lukas, ’n tweede geslag Christen, het met die vraag te doen waarmee 2 Petrus 3:8-13 ook sit). Maar wat is die stand van gebed 2000 jaar na Jesus se opstanding?

17:20 Die Fariseërs het Jesus op ’n keer gevra wanneer die koninkryk van God kom, want hulle het die genesing van ’n melaatse beskou as ’n opwekking uit die dood deur die Messias-koning wat hulle so dringend verwag. Jesus gee hulle egter ’n verbluffende antwoord: ‘Die koninkryk van God kom nie op so ’n wyse dat dit fyn dopgehou kan word nie (paratērēseōs, fyn dopgehou kan word nie/nie met duidelik waarneembare tekens nie).’ Die koninkryk kom nie met tekens wat uit die hemel afgelees kan word nie.  

 17:21 Net so min as wat die koms van die Here se koninkryk aan ’n tyd of ’n teken gebind is, so min is dit lokaal vas te pen. Daar is nie ’n gebied op aarde waar dit vervul word nie. Daar is twee redes hiervoor: die eerste rede word in vers 21 gegee en die tweede in vers 24. (1) ‘want die koninkryk van God is in julle midde (entos humōn).’ Jesus is die koning van God se koninkryk en Hy is nou in hulle midde as die verlossende en oordelende Koning (Luk 11:20). Vir dié wat in Hom glo is Hy hulle Verlosser, en Hy is die Regter vir dié wat Hom en sy verlossing verwerp (vgl. Joh 3:36).

 17:22 Vir sy dissipels, sy volgelinge, sê Jesus dat daar vir hulle ’n tyd van verdrukking voorlê waarin hulle sal verlang na die tyd toe Jesus self by hulle was en sal verlang dat Hy weer sal kom. ‘Julle sal begeer om een van die dae te sien’ -daarmee word die swaar verdrukking en die dringendheid van hulle verlange uitgedruk. Die Seun van die Mens verwys na Daniël 7:14 se voorspelling van die seun van die mens (menslike wese) aan wie God die ewige heerskappy, eer en koningskap gee sodat al die volke, nasies en taalgroepe Hom sal dien.

 17:23 Verleiers sal in die tyd van verdrukking en smart die gelowiges mislei met allerhande voorspellings oor die tyd of plek van Jesus se verskyning, of hulle sal na ’n ander sogenaamde messias as die goddelike Messias verwys wat sou gekom het. Jesus waarsku teen alarmmakers wat die gelowiges mislei met hulle oorredende woorde: ‘Kyk hier’ of kyk daar.’ Jesus sê: ’Moenie gaan nie en moenie agter hulle aanloop nie.’

 17:24 ‘Want (tweede rede) die Seun van die Mens sal op sy dag verskyn soos ’n onverwagte weerligstraal wat die hemel van eenkant tot die anderkant verlig. Hy sal so skielik en universeel vir almal sigbaar wees dat daar geen tyd sal wees vir profesieë of beskrywings daarvan nie.

 17:25 Maar die ewige seun van die mens van Daniël 7:13-14 is ook die lydende Kneg van die Here van Jesaja 53, wat eers baie moet ly en deur hierdie geslag verwerp word, soos in Luk 9:22 deur Jesus voorspel is en in Luk 9:31 deur Moses en Elia bevestig is. Hy moet die pad van lyding loop omdat dit deur God so bepaal is en in die Skrifte oor Hom geskryf is  (Luk 24:26-27).

 17:26-27 Die dae van Noag word vergelyk met die dae van die Seun van die Mens, wat met sy aanstaande lyding vervul word. Die geslag wat hulle sonder God in hulle daaglikse beroep versink, lewe vir die bevrediging van hulle elementêre behoeftes soos honger, dors, en trou. Vir so ’n geslag het die sondvloed as ’n fatale verrassing gekom. Die wagtende en voorbereide Noag word gered, en die onvoorbereides wat nie ag geslaan het op Noag, die boodskapper van geregtigheid nie (2 Petr 2:5), kom om (Gen 7:20-23). So het dit ook gegaan met die genooide gaste na die fees, wat verskonings aanbied oor grond, osse, huwelik (Luk 14:18-20).

 17:28-29 Soos in Noag se dae, was dit ook in die dae van Lot. Mense het ook met hulle daaglikse lewe voortgegaan, met eet, drink, koop, verkoop, plant, bou, sonder om te let op die lewe van die regverdige Lot (2 Petr 2:6-8); totdat Lot uit Sodom vertrek het, en God vuur en swawel laat reën het om almal te vernietig (Gen 23:24-25). Die katastrofe met die sondvloed en die vuur word langs mekaar gestel as onvoorsiene en onverwagse gebeure.

 17:30 Die vergelyking tussen Noag en Lot met die dag waarop die Seun van die Mens geopenbaar gaan word, beklemtoon die verrassende oordeel wat onverwags kom, en die skeiding tussen mense, met slegs enkeles wat gered word. Die Fariseërs het gevra wanneer die koninkryk van God sal kom, en Jesus het gewaarsku dat daar nie duidelik sigbare tekens vooraf sal wees nie (17:20). Oor die skeiding tussen gelowiges en ongelowiges word verder uitgebrei in die volgende verse. Op die onverwagte dag van die groot wêreldoordeel sal die Seun van die Mens aan alle mense geopenbaar word in die heerlikheid van die voltooide koninkryk van God.

 17:31-32 Die persoon  wat op die oordeelsdag nog so aan sy besittings verknog is, kan sy verlossing verspeel. Moenie van die dak af die huis in hardloop om iets te gaan haal nie, of van die land af terugdraai huistoe nie (Luk 9:62). In plaas daarvan dat jy jou vir die komende koninkryk vry hou van jou besittings, is jy dan met sy koms verbonde aan wat vergaan. Lot se vrou het op hulle vlug uit Sodom haar redding op die laaste oomblik verspeel (Gen 19:26). Die gelowiges word  gewaarsku teen wêreldsgesindheid en verknogtheid aan jou aardse besittings, en word aangemoedig om te lewe met ’n verlangende uitsien na en gereedheid vir die koms van jou Heer. In Markus 9:14-16, Matteus 24:15-18 en Lukas 21:20-22 word, na aanleiding van Daniël 9:27; 11:31; 12:11, dieselfde waarskuwing gegee ten opsigte van die inname van Jerusalem (wat in 70-72 n.C. geskied het).

 17:33  Wie probeer om homself/sy eie lewe te red (peripoieomai om te red of te beveilig), sal dit verloor, maar wie dit verloor, sal dit aan die lewe hou/bewaar om te bly lewe (zōiogoneō). In die oomlik wanneer jy jou aardse lewe moet prysgee om jou ewige bestemming in te gaan, moet jy nie daarvoor terugdeins nie. Dieselfde woord is in Luk 9:24 gebruik vir die gelowige se alledaagse lewe in diens van sy medemens: ‘wie sy lewe ter wille van My verloor, sal dit red. Die persoon wat volheid van lewe soek in aardse goed, gaan nie vreugde vind nie. Wie egter onselfsugtig homself offer vir Christus se eer in sy diens van mense, sal die ware lewe in sy volheid geniet al lyk dit vir die wêreld of hy sy lewe weggooi.

 17:34-35 Die dag van die Seun van die Mens is die oomblik van die groot skeiding tussen mense, tussen wie aan Hom behoort en wie nie. Dit gaan om die mense se persoonlike band met Jesus. In die nouste huis- en arbeidsgemeenskap, van man en vrou in daardie nag saam in die bed, en twee vroue voor sonop by een meul om die brood van die dag te kan bak, kom die skeiding tussen die ongelowige en die een wat vir Jesus volg (Matt 24:40 voeg by, die skeiding tussen twee mans wat saam op die land werk. Dit is in die 6e eeuse manuskrip uit Matteus hier ingevoeg as vers 36). Die Jesusvolgeling sal deur Jesus saamgeneem word (paralêmfthêsetai) en die ongelowige agtergelaat word (afethêsetai  agterlaat, verwerp word), agtergelaat vir die oordeel.

  17:37 Die geskokte hoorders vra vir Jesus waar verwerpte mense agtergelaat gaan word. Jesus antwoord met ’n harde spreekwoord: ‘Waar die liggaam/karkas lê (sōma word gebruik vir die lewende of dooie liggaam van mens en dier; Matt 24:28 het ptōma wat verwys na ’n dooie liggaam van ’n mens, ’n lyk, of na ’n dier se karkas), daar sal die aasvoëls ook vergader.’ Die gedagte is dat orals waar mense ookal op die dag van die Seun van die Mens is, kan sommiges saamgeneem en sommige agtergelaat word. Die oordeel van God strek oor die ganse wêreld, ‘nie hier of daar nie’ (vgl. 17:23). Waar ook al die ‘geestelik dooies’ gevind word, sal daar onvermydelik geoordeel word, so vinnig as wat die aasvoëls om ’n karkas saamtrek.

Vir die derde keer sê Lukas dat Jesus op pad is na Jerusalem, (9:51; 13:22; 17:11). Hy gaan daarheen om te sterf vir die sonde van die wêreld (vgl. die gesprek oor sy uittog wat Hy in Jerusalem tot vervulling sou bring, in 9:31). Maar Hy moet nog sy volgelinge toerus vir hulle lewe as kinders van God. In hierdie gedeelte is die grootste deel gegewens wat slegs in Lukas opgeteken is. 

 Genesing van 10 melaatse mans (Luk 17:11-19)

 Lukas plaas Jesus se genesing van die 10 melaatse mans hier, na sy antwoord op die dissipels se versoek om meer geloof (17:5-10).  Slawe moet hulle werk doen sonder om dank te verwag, maar moet dankbaar wees vir wat aan hulle gedoen word, soos die melaatse Samaritaan in 17:16. Dit was net die melaatse Samaritaan wat die geloofstoets van die klein mosterdsaadjie (17:6) in die groot krag van God verstaan het. So ook die barmhartige Samaritaan van 10:33, en die melaatse Siriër van 4:27 (vgl.ook die opwekking van die seun van die weduwee van Sarfat in Luk 4:26;

1 Kon 17:2; en die seun van die weduwee van Nain in Luk 7:15).  

 17:11  Die plekaanduiding dat Jesus op pad is na Jerusalem deur die grensgebied tussen Samaria en Galilea, is ’n probleem. In 9:56 het Jesus al die Samaritaanse dorpie verlaat; in 10:38 is Hy in Betanië net buite Jerusalem, waar Martha en Maria bly; in 18:34 is Hy in Jerigo; en hier is Hy weer in die noorde op die grens van Samaria en Galilea. Lukas probeer nie die geskiedenis van Jesus kronologies weergee nie, maar beskryf die verskillende optredes en woorde van Jesus soos sake met mekaar verband hou en mekaar verklaar; nie in kronologiese volgorde nie, maar in logiese volgorde (vgl. Luk 1:3). Samaria word hier eerste genoem omdat dit eintlik gaan oor die melaatse Samaritaan. Dit is ook Lukas se derde berig oor die Samaritane (vgl. 9:5; 10:30). Maar die hele toer lei alles na Jerusalem waar Hy vir ons moet gaan sterf as die doel van sy lewe.

 17:12 Terwyl Jesus ’n sekere dorpie binnegaan, kom tien melaatse mans hom tegemoet. In Jerusalem en die ander tien ommuurde stede van Israel was melaatses nie toegelaat nie, maar in die ander dorpies wat nie ommuur is nie kon die onreines aan die buitewyke, afgesonder van ander mense bly, sonder aanraking wat ander kan verontreinig (vgl. Lev 13:45-46; Luk 5:12). In hulle gesamentlike ellende val die onmin tussen Jode en Samaritane weg en bly hulle saam in afsondering. Melaatsheid is beskou as die Here se straf op sonde (vgl. Deutr 28:15,27), veral op die sonde van kwaadpratery en hoogmoed, soos Miriam vir sewe dae melaats geword het weens haar opstand teen die Here. Dit was  omdat Hy net haar kleinboet Moses uitgekies het om deur hom met die volk te praat (Num 12:1-15; Deutr 24:8-9). So het koning Ussia van Juda lewenslank melaats geword toe hy aanmatigend teenoor die Here sy God opgetree het (2 Kron 26:16-21).

 17:13 In plaas daarvan dat die tien melaatses hulle waarskuwing van ‘Onrein Onrein’ uitroep, soos die wet vereis (Lev 13:45), vra hulle luid (letterlik: hulle verhef hulle stemme): ‘Jesus, Meester, wees ons barmhartig (eleêson).’ Die Here het Hom 1300 jaar tevore reeds aan Moses geopenbaar as die barmhartige God (Eks 34:6). Die ryk man, wat ’n beeld van die Fariseërs se gierige onbarmhartigheid is, het egter tevergeefs in die doderyk om Abraham se barmhartigheid gepleit (Luk 16:24).

 17:14 Jesus sien hulle raak, soos Hy vir Saggeus in die vyeboom gesien het (Luk 19:5) en vir Petrus gekyk het toe Petrus hom verloën het (Luk 22:61). Petrus en Johannes kyk stip na die verlamde man voor die tempel (Hand 3:4). Lukas beskryf die betekenisvolle kyke wat die lyding van die naaste raaksien en daarop handel. Jesus beveel die melaatses om hulleself aan hulle onderskeie priesters te gaan wys vir ondersoek, soos deur die wet vereis word. Dit behels die bring van offers, ’n rein verklaring deur die priester, en heropname in die gemeente en die samelewing (Lev 14:1-32).  Die Jode moes na Jerusalem se tempel toe, waar Samaritane nie toegelaat word nie, en hy sou waarskynlik na sy Samaritaanse priester gaan. Anders as in Lukas 5:13 raak Jesus nie die tien manne aan nie, en spreek nie ’n ‘word rein’ woord uit nie, maar beproef hulle geloof om na die priesters toe te gaan terwyl hulle nog melaats is. Op pad daarheen is hulle eers gereinig. So is die melaatse Naäman se geloof ook beproef toe Elisa hom gestuur het om hom sewe maal in die Jordaan te gaan was (2 Kon 5:10-14).

 17:15 Toe een van die tien sien dat hy genees is, het hy terstond omgedraai en  met ’n luide stem God begin loof. Hy het sy genesing dadelik as die werk van God deur Jesus gesien, en dié geloof in lofprysing uitbasuin. Sy wondergenesing bewys vir hom dat hy deur God begenadig is. Waar hy sy siekte as God se straf beskou het, sien hy sy genesing as God se genade aan hom. 

 17:16 Met sy lof aan God verbind hy sy dank aan Jesus deur nederig met sy gesig op die grond voor Jesus as sy koning se voete neer te val terwyl hy Hom dank. Met klem word gesê: En Hy was ’n Samaritaan! Langs die barmhartige Samaritaan vir wie Jesus prys (Luk 10:30-37) staan die gelowige en dankbare Samaritaan vir wie Jesus voorhou as voorbeeld vir die Jode en daarmee vir alle volke, en dit ten spyte van die Samaritaanse dorpie wat Hom nie wou verwelkom nie (9:53).

 17:17-18 Jesus vra drie retoriese vrae: ‘Is daar dan nie tien gereinig nie?’ – Hy weet daar was tien. ‘Waar is die ander nege?’  – ook dit weet Hy, dat hulle net aan hulleself dink, en dat hulle hulle haas om deur die priester rein verklaar te word. Hulle het slegs in sy genesingskrag geglo en nie in Hom of in God nie. ‘Was daar niemand onder hulle te vinde wat omgedraai het om God te loof behalwe hierdie vreemdeling nie?’ (allogenês vreemdeling, wat aan ’n ander sosio-politiese groep behoort sonder verwantskap, die woord word slegs hier in die NT gebruik, 46x in die Septuaginta).

 us huil oor sy volksgenote wat hulle ondankbaarheid teenoor God so duidelik wys. Die Jode het hulle heil as ’n reg beskou en dat hulle ’n aanspraak op die Messias het. Maar hulle eksklusiewe aanspraak het Jesus reeds in Luk 4:25-27 die nek ingeslaan met die twee voorbeelde van twee nie-Jode, die weduwee van Sarfat in Elia se tyd en die melaatse Siriër Naäman in Elisa se tyd, wat deur God uitgekies is om hulle te versorg. Hierdie Samaritaan beskou sy genesing as genade en word daardeur ’n mens wat vir God loof en aan sy Helper sy dank bewys. So word hierdie gebeure ’n blik op die Jode se verwerping wat vir Jesus in Jerusalem wag. Die vreemdeling het, deur terug te kom om Jesus te bedank, God verheerlik. Die nege het Jesus maar net gebruik. Vir Lukas en sy lesers, wat Christene uit die heidendom was, moes die berig iets besonders beteken het; dat God inderdaad nie-Jode wat na Jesus toe kom, red.

 17:19 Vir die geneesde dankbare Samaritaan laat Jesus opstaan en weggaan met ’n wonderlike toesegging: ‘Jou geloof het jou gered’ (sōzō  van siekte genees en/of red – om iemand goddelike verlossing te laat beleef; die perfektum vorm van die woord beteken dat hy dit ontvang het en as verloste gaan lewe). Die Messias is daar, maar sy volk ignoreer Hom asof Hy maar net sy plig gedoen het. Jesus verseker egter die Samaritaan wat na Hom toe gekom het, dat hy gered is. So stel Jesus vas dat sy gemeente alleen op grond van geloof in Hom ontstaan, en as gemeente van geloof nie aan die beperkende grens van die Jodendom gebind is nie (vgl. Matt 8:10-12). Die genadewoord aan die gelowige Samaritaan is tegelyk ’n oproep tot bekering aan Israel.