Die gedig het twee hoftoesprake, een aan die begin (41:1-7) en een aan die einde (41:21-29) wat konsentreer op die ander volke en hulle gode, wat vir Israel bedreig. Tussenin is ‘n reeks reddingsvisioene wat aan die ballinge verseker van die Here se aktiewe teenwoordigheid by hulle (41:8-13, 14-16, 17-20), en dat Hy fokus op Israel se interne behoeftes. Die hoftoepsprake en die verlossingsvisioene moet die oë van die ballinge oopmaak om te sien ‘Julle God is hier’ (40:9).  Die hoftoesprake vertoon God se mag en majesteit oor die skepping; die verlosingsvisioene sy herderlike aandag en sorg oor Israel. Die twee tipes uitsprake, in die hof en aan Israel, is bedoel om Israel te help om hulle lewe, tydens en ná die ballingskap se onderdrukkende eise, nuut in te rig met hulle oë op die Here en sy riglyne vir die lewe.

41:1-7 Die Here as die Eerste en die Laaste

41:1 Die Here roep die volke op vir ‘n hofsaak. Getuies word opgeroep vanaf die ‘kuslande,’ dit wil sê van die eindes van die aarde af, om kennis te neem van die grootsheid van die ware God, die Here, teenoor die ideologiese aansprake van die Babiloniërs met hulle mensgemaakte gode: ‘Stilte (in die hof) voor My, eilande/kuslande!’ – die wye wêreld moet aandag gee; ‘Laat die nasies nuwe krag kry’ – hulle moet hulle reg maak om die Here te ontmoet in die tweestryd wat die Here met hulle wil voer oor die vraag wie die ware God is. Hy, of die gode wat hulle vereer.

41:2-4 Assirië is in 612 v.C. finaal verslaan deur Babilon uit die Suide, Medië uit die Ooste en die Skiete uit die Noorde. Die oorwinnaar uit die Ooste is Cyrus II (Kores van Jes 44:28). Hy is in 558 v.C. gekroon as koning van Persië (huidige Iran) oos van Babilon (die huidige Irak). Hy het in opstand gekom teen die heersers van Medië (wat die hele gebied noord van Babilon ingepalm het, vgl. Jes 41:25) en hy het hulle hoofstad Ecbatana in 550 v.C. ingeneem. So het hy ook die heerser geword oor die uitgestrekte Mediese ryk. Kores se segetog deur die lande word hier beskryf. Nasies word aan hom oorgegee, konings word aan hom onderwerp. Deur sy swaard word hulle soos stof en deur sy boog word hulle soos dwarrelende stoppels.

Vers 3 beskryf die sukses en spoed van Kores se veldtog: hy agtervolg die konings en gaan veilig voort (letterlik: hy gaan voort in sjaloom, vrede en voorspoed) op ‘n pad wat sy voete nog nooit tevore geloop  het nie (1983: sy voete raak nie eers grond nie). Kores het dikwels gebiede ingeneem sonder ‘n veldslag as gevolg van die volk se ontevredenheid met Medië se regeerders. As bedrewe diplomaat het hy sensitief omgegaan met die godsdienstige en etniese verskille van sy onderdane.

In die gedig se denkbeeldige hofsaak vra die Here aan die nasies wat Kores se segetog aanskou het:  Wie het hom tot die segetog laat opstaan?  Wie gee telkens aan hom die oorwinning (letterlik: die geregtigheid – om die verkeerde van die verlede reg te stel)?

Die antwoord  word in vers 4 uitgespel: ‘Dit is Ek, die Here’ (Jahweh) en geen ander god nie, wat die segetog geïnisieer het en voortgedryf het van een plek na die ander.  Dit is Hy wat elke volk in die lewe geroep het en aan elkeen sy eie plek in die geskiedenis aangewys het. Hy, ‘wat die Eerste is, en by die laastes is Ek Hy’ (vgl. Eks 3:14 se Jahweh, die Ek is, die altyd persoonlik aktief teenwoordige God, vgl. Jesus as die ‘Ek is’ in Jn 4:26; 6:20; 8:24,28; 13:19; 18:5,6,8). Wanneer die laaste volke op aarde verskyn, is Hy nog God, wat met die inwoners van die aarde doen soos Hy wil, soos die verbasende verowerings van Kores ook sy werk is.

Daarmee wys die Here ook vir Israel watter betekenis die gebeure op die wêreldfront vir hulle het, sy aanbidders in die vreemde land Babilon. Hulle kry ‘n kykie in die komplekse wyses waarop God sy wil in die geskiedenis deurvoer, en die enigste ware slotsom waartoe die hof kan kom is om te beslis dat die Here (Jahweh) die ware God is.

41:5-7 Na die openingstoespreek van die Here in die hofsitting, waarin die nasies en hulle gode uitgedaag is om hulle saak te stel, beskryf die digter Babel en die nasies se reaksie om hulle gode te verdedig so floutjies en onoortuigend as moontlik. Dit is nie ‘n kragtige teeneis nie, maar ‘n reaksie van vrees en verwarring. Die hele wêreld van Babel tot in Griekeland bewe in onmag, swakheid en vrees vir die opmars van Kores, die Here se instrument, want hulle sien en weet van geen mag of god wat teenstand  kan bied nie.

In hulle vrees word hulle paniekerig: die volke kom gou bymekaar om mekaar te bemoedig en planne te beraam om teenstand te bied teen die aanrollende magte van Kores, maar al wat hulle klomp vreesbevangenes bewend vir mekaar kan sê is: ‘Staan sterk!’ – hou moed en wees sterk (vgl. 41:1). Dan probeer hulle sterker beelde maak om teen die Here te staan. Yster word gloeiend warm gemaak, uitgeklop en tot ‘n beeld gesmee; en as hulle klaar is, sê hulle vir mekaar: die beeld is goed. Maar dan moet hulle die beeld met spykers vasslaan dat hy nie omval nie. Dit is die ironie van afgodsdiens. Menslike krag moet ‘n afgod sterk maak en vasmaak. Lagwekkend om die nasies se ‘hou moed,’ ‘staan sterk,’ met sulke wankelrige gode te versterk! Die ‘tuisgemaakte’ gode het geen krag nie, kan nie teen Kores staan nie en kan vir seker nie die Here aanvat nie. Vasgespyker, het afgodsbeelde geen krag of mag of beweeglikheid nie en is daarom irrelevant (Ps 115:4-8).

Die doel van die gedig is om aan die ballinge te wys hoe belaglik dit is om op die Babilonies afgode te vertrou of te vrees. Omdat hulle op die Here vertrou word Israel genooi om op Kores te reken vir ‘n nuwe politieke bedeling. Al lyk dit of Babel die geskiedenis beheer, is die Here die eintlike regeerder, en Kores en sy vriendelike seëvierende optog, wat bannelinge na hulle lande laat terugkeer, is die Here se eerste bewysstuk in die hofsaak. In hoofstuk 42 word hy beskryf as die Here se dienaar.

Skrywer:  Prof Francoi Malan

40:25-26 Die vrae van 40:13 oor die Gees van die Here, en 40:18 oor God teenoor die afgode, word hier deur die Heilige self herhaal. Geen passende beeld of gelykenis kan van die majestueuse Skeppergod gemaak word nie, van Hom wat lewe gee en lewe neem! Sy heiligheid onderstreep sy verhewendheid bo sy skepsels, maar ook sy toewyding aan hulle. In 40:18 is na sy verhewenheid bo die afgode verwys. Hier in vers 25 sy verhewenheid bo die sterre, wat  deur die Babiloniërs en in Israel aanbid is (Amos 5:26). Met sy groot mag en krag het die Here ook die sterre geskep (bara’ wat in Gen 1:1 gebruik word) en Hy bepaal ook die getal en die gang van elke ster. Die Babiloniërs bestudeer die gang van die sterre as aanduidings vir hulle lewensrigting. Hulle glo dat die mens se lewe deur die stand van die sterre bëinvloed word, en nie deur die Skepper wat hulle en die sterre gemaak het nie.

Die woord ‘skep’ (bara’) word slegs in Gen 1-2, in ‘n paar Psalms en in Jes 40-66 gebruik: vir die skepping van die heelal (Jes 40:26,28; 42:5; 45:7,18), van vrede en geweld (45:7), van die mensdom (adam; 45:12; 54:16), van Israel  (43:1,7,15), van omstandighede vir die nuwe eksodus (41:20; 48:7), van die nuwe wêreldorde (65:17), van verlossing en vreugde (57:19; 65:18). Ander woorde in Jesaja wat oor skepping handel is: fundeer 7x, vorm 14x, maak 27x van God as maker;  3x as stabiliseerder/onderhouer. Al die woorde dui God aan as die Een wat die heelal en die sosiale orde aktief skep, vorm, stabiliseer/onderhou van die begin af tot die huidige tyd. God is in beheer! Hy is Israel se Redder en Verlosser wat wil hê dat Jeruselm herstel moet word.

40:27 Jakob/Israel (hier vir al twaalf stamme gebruik), die erfgename van die Here se belofte aan Abraham, kla in die 200 jaar vir die tien stamme en Juda se 70 jaar ballingskap waar hulle geen volk meer is nie, dat sy ‘pad’ van smarte vir die Here verberg is – teenoor die belofte van Ps 1:6 die Here ‘ken’ (lei?) die pad van die regverdiges. Israel kla dat sy regsaak (teen sy onderdrukkers) by die Here verbygaan.  In 40:6-7,17,23 is reeds gesê dat die mens sonder God niks is nie, maar as die Here se Gees hulle insluit in sy planne en sy woord hulle aanspreek kry hulle betekenis en egte lewe. Nou kla Israel ‘my pad’ en ‘my regsaak’ speel nie die rol by God wat hulle self wil hê nie, so asof hulle die reg het om te besluit wat hulle regte is, en verwag dat die Here daarby sal inval. Hulle aandrang op húlle wil en regte het juis Israel en Juda tot ‘n val gebring, soos die boeke Rigters tot 2 Konings vertel. Die klagte is die beginpunt vir die goeie nuus wat hierop volg.

40:28 Teenoor die mens se kortstondige lewe, soos gras of soos ‘n blom (40:6-7) is die Here die God van die eeue/ewigheid (’olam) – sy doel en plan met die wêreld strek oor duisende jare en is nie beperk tot die oomblik nie. Israel en die mens se begrip van tyd soek egter onmiddelike aksie en bevrediging. Hy is die Skepper (boree’) van die eindes van die aarde – sy skeppingswerk raak die ganse aarde, nie slegs ‘n beperkte gebied nie! Israel moes dit geweet het en in die tempel gehoor het. Israel is besig om te leer dat die Here planne het met Babel én Palestina. Maar hulle ‘pad’ en ‘regsaak’ (40:27) het nog hulle eng gesigsruimte, beperk tot Palestina en Samaria.

Die Here word nie moeg of mat vir die lang ‘pad’ deur die eeue nie. Sy voortgaande werk behels sy eindelose energieke aandag aan elke mens en dier en plant en ding in sy skepping (40:27; Mt 6:26-30; 10:30).

Die vraag van 40:14 word hier as ‘n waarheid gestel: niemand kan sy insig deurgrond nie! Israel het probeer om die onmoontlike te doen. God se pad en gedagtes is bo die mens se bevatlikheid (Rom 11:33-34).

40:29 Die Skeppergod is die onbeperkte Bron van krag wat die lewe aan sy skepsels gee en onderhou, aan sy skepsels wat geen krag vir die lewe in hulleself het nie. In hierdie konteks geld dit spesifiek van die ballinge wat nou swak en kragteloos is in die magtige Babiloniese ryk.

40:30-31 Die twee verse stel ‘n drastiese teenstelling, óf..óf: selfs die jeug, hulle wat die beste vooruitsig het om aan te hou, word moeg, struikel en val  (letterlik: hulle struikel ‘n struikeling), maar ‘n spesiale groep hardloop voort met  nuwe en groter krag as vantevore, nl. dié wat op die Here wag – met vertroue op Hom hoop. Israel se haas en ongeduld dat God nou en gou moet optree is juis hulle ondergang. ‘n Ingesteldheid wat kan wag vir die God van die eeue en sy plan, sal die krag kry om uit te styg bo die oomblik, om nie moeg of mat te word nie, maar aan te gaan en aan te gaan. Die swewende arend styg op, nie deur die krag van sy vlerke nie, maar deur die windstrome wat sy uitgestrekte vlerke laat opstyg. Dié wat op die Here wag is bereid om opgelig te word en gedra te word deur die Gees van God, op sy tyd en sy manier en rigting.

Die gedeelte (40:12-31) beskuldig die mense oor hulle gebrek aan vertroue op die Here, wat eintlik dieselfde is as afgodery. As jy eis dat God en sy woord vir jou moet sin maak, maak jy van jou eie gedagtes en begeertes jou afgod.  Hulle wil God oortuig om te luister na hulle plan deur Hom te vergelyk met die nasies en die regerings wat hulle ken of geken het (40:17-18). Hulle verwag dat God sy plan moet laat inpas by hulle planne. Hulle beoordeel die Here volgens hulle eie ondervinding van die oomblik (40:27). Beoordeel Hom liewers in die lig van ster-tyd of ster-afstande (40:26). Die tyd wat dit neem om die sterre in die ruimte te plaas, die afstande wat hulle aflê en nodig het vir hulle bestaan, gee ‘n beter idee oor God se tydsdimensie, van die God wat hulle gemaak het. Dit verdwerg alle gewone konsepte van menslike vergelyking. Die Here gee betekenis en krag aan ons lewe. Leer om te wag (vertrou en hoop) op God se tyd en sy pad met ons.

40:12-14 Die retoriese vrae is bedoel om Israel se oë oop te maak vir die grootheid van die Here. Dit prys sy grootheid en vernietig die gewaande grootheid van die mens. Die eerste reeks in 40:12 gaan oor die grootheid van die Here as die Skepper van die seë, die hemelliggame, die majestieuse berge en golwende heuwels. Hoeveel groter is hulle Skepper nie as sy skepping nie?

Die tweede reeks vrae (40:13-14) wys nie slegs na sy grootheid en almag wat oneindig groter as die mens is nie, maar na sy onvergelyklike wysheid. Dit skakel alle ander sogenaamde gode uit, wat slegs afbeeldings van gewaande gode is,  veral die gode wat deur die Babiloniërs so hoog vereer is en die mense met vrees vir hulle vervul het.  Dit gaan hier veral oor die Here se beheer oor die geskiedenis, oor sy insig, oor die pad van reg en geregtigheid, sy kennis, sy begrip (40:14). Die mens kan die wysheid van God nie deurgrond nie, maar slegs biddend bewonder. Die Gees van die Here gaan oor die Here se gedagtes, sy doel en planne, sy motiewe en die toepassing daarvan. Geen menslike wysheid kan dit begryp nie, wat nog te sê die stomme beelde wat deur die Babiloniërs aanbid word?

Vers 13 word aangehaal in Romeine 11:34 en 1 Korintiërs 2:16.

40:15-17 Vers 16 onderbreek die gedagtegang oor die nasies se nietigheid van vers 15, wat in vers 17 voortgaan.

Verse 15 en 17 Die Here se grootheid word gestel teenoor die nasies met hulle mag waarop hulle vertrou, hulle meesleurende nasionalisme en skrikwekkende wapengeweld. In vergelyking met die Here, sy werkwyse en sy mag,  is die nasies soos ‘n druppel aan ‘n emmer, ‘n stoffie op ‘n weegskaal. Die eilande in die Middellandse See, wat vir Israel die verre Weste was, is soos stof wat rondwaai. Vir die Here is die nasies geen bedreiginging nie, maar is so nietig asof hulle nie bestaan nie.

Vers 16 Ook Israel se offers aan die Here verdwerg teenoor die Here se rykdom aan brandhout en diere. Hy het hulle offers nie nodig nie, soos hulle offers reeds in Jes 1:10-11 afgewys is.

40:18  ‘Met wie kan julle (die nasies en Israel) God (el) dan vergelyk? Met watter beeld kan julle Hom gelykstel? Op grond van die  Here se grootheid (40:12-17) word die dwaasheid van Babel en die ander nasies se indrukwekkende beeldediens aangetoon, sodat Israel slegs op die lewende God sal vertrou (40:27-31).

40:19-20 Die kunswerk van ‘n gegote afgod, met goud oortrek en met silwerkettings geanker (1983: versier), bly mensewerk! Ook so die armes se houtbeelde; almal ‘gode’ wat nie self kan beweeg of staan as hulle nie stewig geanker word nie. En dan dink mense dat die afgod! (fêsêl) wat deur mense gemaak is, hulle kan seën en red. Eintlik word hier gespot met die afgode van dié volke wat vir Israel onderdruk het; hulle gode kan nie met die God van Israel vergelyk word nie.

40:21 Die lofsang oor God begin met retoriese vrae; Israel word met vier vrae verwyt – weet julle nie?  het julle nie gehoor nie?  is dit nie aan julle bekendgemaak nie? het julle nie begrip nie?  Hulle onthou nie wat aan hulle in die tempel geleer is oor die Skepper van die ganse skepping nie; en die nasies word verwyt dat hulle nie die Skepper van hierdie skepping waarin hulle lewe, kon herken nie (letterlik: verstaan julle nie die fondamente van die aarde nie? – fondamente teenoor die mensegemaakte ankers vir die afgode; vgl. Rom 1:20).

40:22-24 Teenoor die nietigheid van die afgode word die ware God geloof vir sy skepping en onderhoud van die  heelal. Hy sit bo die hemelgewelf om te heers, span die gewelf oop as ‘n tent vir die mens om in te lewe, maak vernames tot niks, sy wind waai oor die gras en dit verdor – sy Gees is aktief oor die lewe van mense en plante om lewe te gee en te onderhou, so anders as die stomme afgode wat nie eers self kan sit nie. Vanuit die geweldige afstand tussen God en die mens, lyk die mens (wat dink hy kan self vir hom ‘n god maak) so klein soos ‘n sprinkaan. Onder die hemelruim se koepel het die Here lewe op aarde vir die mens moontlik te maak – teenoor die goudsmid wat die lewelose afgod se beeld met goud moet versier.

Soos God se handewerk in die skepping gesien kan word (v22), kan sy grootheid ook in die bestuur van die wêreld gesien word. Aardse prinse en maghebbers wat hoë aansien geniet, word met plante wat pas opgekom het, vergelyk. Hulle verdor deur ‘n versengende wind en word weggewaai deur ‘n stormwind – so onttrek die Here hulle lewensasem  en die vername leiers word tot niks, leeg/waardeloos (tohu, Gen 1:2).  So het Hanna ook gesing (1 Sam 2:7-8) en Paulus beaam dit in 1 Kor 1:28.

Die gevestigde strukture wat die Judese ballinge in Babilon ontwikkel het, en hulle magtige onderdrukkers met hulle afgode, word alles as waardeloos en tot niet verklaar. Daar is geen lewensbron op aarde behalwe die Here wat lewe gee, onderhou en beëindig nie. Enigiets anders waarop vertrou word is ‘n dwaasheid wat gou sal verdwyn.

Skrywer:  Prof Francois Malan

40:1 Juda is besig om as volk te sterf in die ballingskap in Babel (Eseg 37 sien net baie droë bene in die laagte). Juda kla: daar is niemand om haar te troos nie, niemand wat haar gehelp het nie, niemand wat haar bystaan nie (soos in Klaagl. 1:2,7,9,17,21).  Maar onverwags kondig God aan dat Hy hulle kom red en hulle, as sy kudde, na hulle land gaan terug lei. Ongenoemde profete moet die Here se liefdeswoord aan sy verbondsvolk bring: ‘Troos, Troos my volk sê julle God’ vir sy volk wat besig is om uit te sterf na 70 jaar in ballingskap en vir die tien stamme wat reeds 200 jaar in ballingskap is. Die een ding wat die Here bereik het is dat die 12 stamme in die onderdrukking en lyding van die ballingskap weer een volk Israel geword het, wat in 931 v.C. verdeel is in Istrael met 10 stamme en Juda met 2 stamme (1 Kon 12).

Soos die Here in Jes 6:1-13 aan Jesaja opdrag gegee het om sy oordeel oor Juda te verkondig, begin Jes 40-55 met die Here se opdrag aan sy boodskappers om sy nuwe besluit van redding aan te kondig – en as die Here besluit, wie sal dit kan verydel? (Jes 14:27). Met sy woord verbreek Hy Juda se wanhoop, troosteloosheid en vertwyfeling, en ook die krag van Babilon.

40:2 ‘Spreek na die hart van Jerusalem…’ Jerusalem verteenwoordig die hele volk wat oorgebly het. Om na die hart te praat beteken om vriendelik simpatiek met hulle te praat om hulle te bemoedig en te vertroos. ‘Roep (hard) uit: ‘Haar swaar slawediens is volbring’ – die maat wat God daarvoor bepaal het, het vol geloop; ‘haar skuld is betaal’ – die straf wat die Here deur die profete aangekondig het word nou beëindig; ‘sy het uit die hand van die Here dubbel ontvang vir al haar sonde’ – digterlik word aangekondig dat die Here besluit het dat dit meer as genoeg is, sodat die lyding kan beëindig word en sy genadige liefde kan seëvier.

40:3-5 Die Here se vergifnis lei tot ‘n terugkeer vir die ballinge, want die Here stel die Assiriërs en Babiloniërs se beleid om van oorwonne volke ballinge te maak, ter syde, met Kores se beleid om mense die keuse te gee om terug te gaan na hulle lande van herkoms. ‘n Stem roep uit om ‘n grootpad deur die woestyn tussen Babilon en Jerusalem te maak vir ‘n maklike tuiskoms – paaie is gemaak vir ‘n oorwinnende koning met sy afgod en sy leër se triomtog. Nou is dit die Here en sy volk wat die triomftog na Jerusalem onderneem. Dit sal deur die skares langs die pad gesien word. Al wat leef,  heidene en mense deur al die eeue (letterlik: alle vlees) sal die Here se heerlikheid sien, hoe Hy sy volk terugbring.

Soos die Here verheerlik is deur die uittog uit Egipte (Eks 14:4,18), word Hy nou verheerlik deur die uittog uit die hele Babiloniese ryk, wat die Assiriese ryk, waarheen die 10 stamme verdryf was, in hom opgeneem het. Volgens Jes 49:12 kom die Here se volk uit die hele Persiese ryk wat weer die Babiloniese ryk oorgeneem het (vgl. Jes 52:12).

Verse 3-5 word aangehaal in Mat 3:3; Mk 1:2-3; Lk 3:4-6; Jn 1:23, waar die woord toegepas word op die koms van Jesus as vervulling van Jesaja se profesie, van die blye tuiskoms vir dié wat vervreemd geword het van God. Johannes die Doper se prediking word ook gesien as gereedmaak van die pad vir die Here (Lk 1:76). Al wat leef sal Jesus se eerste koms kan sien as die verheerlikking van die Here, en met sy tweede koms sal elke knie voor Hom buig (Jes 45:23; Rom 14:11).

Die Here self het dit gesê (letterlik: die mond van die Here het dit gesê): sy woord waarborg en bewerk al die gebeurtenisse (Jes 55:11).

40:6-8 ‘n Ander stem roep hard sodat almal dit kan hoor. ‘En ek antwoord…’ blykbaar die profeet wat die woord van die Here moet gaan verkondig. Soos Jesaja in 6:5 geprotesteer het weens sy onreinheid en onwaardigheid, maak hierdie profeet ook beswaar omdat die volk soos gras is wat verdroog, verbygaande, onvertroubaar. Die boodskap van troos sal gemors wees op hulle en dit is nie die moeite werd om die Here se nuwe besluit aan hulle te verkondig nie.

Die profeet se teenstand word in vers 8 weerlê soos Jesaja s’n in Jes 6:6-7. ’n Ander stem as in vers 6 (volgens die Hebreeuse sinsbou) antwoord skynbaar op die beswaar. Hy erken dat die mens, soos gras en blomme, gou verwelk, maar die woord van God bly vir ewig. Die troos-aanbod is nie gebaseer op die kwalifikasies van die mens nie, maar alleen op die besluit van God, soos in 40:1-2 opgeteken is. Verse 6-8 word aangehaal in 1 Petr 1:24 en toegepas op die evangelie.

40:9 Die stem van  40:8 praat verder. Hy het ‘n langer boodskap, wat begin met ‘n reeks bevele wat volg op 40:3 se twee bevele van ‘ berei ‘n pad!, maak ‘n reguit pad!’ Hier lui dit: klim op ‘n hoë berg! roep die goeie tyding hard uit! roep hard! moenie bang wees nie! sê vir die stede van Juda! Kyk, jou God is hier! Sion/Jerusalem word opgeroep as aankondiger van ‘n goeie boodskap  aan die stede van Juda – dit is die eerste keer dat die woord ‘evangelie’ (goeie nuus) in die OT voorkom in die Griekse vertaling van die Hebreeuse besorah, nuus. Jerusalem sien reeds die prosessie van terugkerende ballinge en kondig die goeie nuus aan: Julle God is hier (letterlik: Kyk! julle God). ‘Julle’ onderstreep die Here se verbondenheid aan sy volk (Gen 17:7-8).

40:11 Wat die teenwoordigheid van God behels word in vv10-11 uitgespel: ‘Kyk! die Here HERE (Die Ek is, die persoonlik teenwoordige God van Gen 3:14) kom met krag en sy arm heers vir Hom en sy beloning is met Hom, en sy loon voor sy aangesig is soos ‘n herder wat sy deel van die kudde, wat in die gemeenskaplike kraal oornag het, as sy eiendom (eder) uitlei om hulle te laat wei. ‘Met sy arm maak hy die lammers bymekaar en dra hulle aan sy bors, en ooie wat nog lammers voed, sal Hy saggies lei.’ Die Here word geteken as ‘n magtige herder wat sy skape bevry en die swakkes dra (v11; vgl. Jn 10:11-16). Die twee skilderings van die HERE as die sterke en as die herder beklemtoon sy majesteit en genade, sterk genoeg om te verlos, sagmoedig en sterk genoeg om te sorg vir alle behoeftiges, soos die Here in Deutr 1:30-31 gesê het toe Israel in die beloofde land kon ingaan. Nou sê Hy dit weer voordat die oorblyfsel van Israel terugkeer na die beloofde land. Sy genadeloon vir die oorblyfsel wat getrou aan Hom gebly het, is by Hom en gaan voor Hom uit soos ‘n herder agter sy skape wat die swakkes optel en dra, en vooruit loop om vir die lammerooie die pad met ‘n stadige pas aan te dui. Dit is nie ‘n triomfantelike skare wat terugkeer nie, maar ‘n triomfantlike Here wat die oorblyfsel wat op Hom vertrou stadig en geduldig teruglei om sy eiendomsvolk te wees.

Skrywer:  Prof Francois Malan