(ook genoem Deutero-Jesaja – Tweede Jesaja)

Hoofstukke 1-39 van Jesaja handel oor Juda en Israel tydens die lewe van die profeet Jesaja. Volgens hoofstukke 40-55 is Israel en Juda in die Babiloniese ballingskap en word die val van Babel asook die bevryding, terugkeer en herstel van die hele Israel aangekondig. Israel word opgeroep om terug te keer na die Here en na Jerusalem.

Jesaja het op sy laatse ongeveer in 686 v.C. gesterf (die sterfjaar van Hiskia; vgl. Jes 1:1). Die tien stamme van Israel is reeds in 722 v.C. in ballingskap na Assirië weggevoer (vgl. 2 Kon 17:23).  In 701 v.C. is Sanherib terug na sy land volgens Jesaja 37:37. Die Assiriese ryk het in 612 v.C. tot ‘n val gekom voor die uitbreidende Babiloniese ryk. In 597 v.C. word die eerste groep van Juda in ballingskap na Babel weggevoer (vgl. 2 Kon 24:10-17). In 587 v.C. val Jerusalem en vind die laaste wegvoering van Juda na Babel plaas, minstens ’n honderd jaar na Jesaja se dood.

[Jesaja 1-39 eindig met die dood van Hiskia. Sy goddelose seun Manasse neem oor (685-641 v.C. vgl. 2 Kon 21:1-18);  Nahum tree op as profeet (650 v.C.); Amon (640-639 v.C.; 2 Kon 21:19-25) volg sy pa se afgodsdiens;  Josia (639-609 v.C. 2 Kon 22:1-23:30) het met sy hele hart die Here gedien en die afgodery bestry; in 626 v.C. begin Jeremia in Jerusalem as profeet optree (Jer 1:1-3); Sefanja vanaf 625 v.C. (Sef 1:1); Josia se seun Joahas regeer net drie maande toe Egipte se farao hom met sy broer Jojakim vervang. Jojakin se seun Jojagin volg hom na 11 jaar op, maar gee Jerusalem na drie maande  oor aan Nebukadneser van Babel, wat vir Jojagin en al die leiers in ballingskap na Babel toe wegvoer in 597 v.C.  en Sedekia as regent in Jerusalem aanstel. In die tyd waarsku Jeremia vir Sedekia en sy regering telkens teen hulle opstand teen Babel, totdat die Babiloniërs die stad Jerusalem vernietig en die res van die bevolking in ballingskap wegvoer in 587 v.C. (2 Kon 24:18-25:21). In 593 v.C. het die priester Esegiël in ballingskap in Babel begin optree as profeet (Eseg 1:1-3).]

In 539 v.C. word Babel deur die Perse onder Kores ingeneem. Tweede Jesaja gaan oor die verwagting rondom die Persiese koning Kores wat die eerste groep van Israel in 538 v.C., onder leiding van Sesbassar en Serubbabel, laat terugkeer na Jerusalem, ongeveer 150 jaar ná Jesaja se dood (2 Kron 36:22-23; Esra 1:1-4)  Die tweede groep onder Esra keer in 458 v.C. terug na Jerusalem, 80 jaar na die eerste groep (Esra 7-8).

Hoofstukke 40-48 verkondig dat die Here die Persiese koning Kores as sy dienaar gaan gebruik om sy verbondsvolk te bevry; Hoofstukke 49-55 handel oor die herstel van die volk en die stad Jerusalem, met klem daarop dat Israel die dienaar van die Here is. Hulle gaan nie meer oor hulleself regeer nie, maar as dienaar van die Here in vrede met mekaar lewe as voorbeeld vir die nasies om sodoende die nasies na die Here toe te trek.

[Hoofstukke 56-66 bevat verskillende profesieë lank ná die terugkeer uit Babel, met oproepe tot bekering van sondes, van afvalligheid en van vals godsdiens, wat onder God se oordeel val,  en met verkondiging van God se wêreldwye verlossende genade, wat alle volke omvat, om in geregtigheid en barmhartigheid te lewe. Die Here bring ‘n nuwe bedeling, ‘n nuwe hemel en ‘n nuwe aarde, wat baie teenstand van die Jode kry.]

Terwyl 1-39 hoofsaaklik oor die Here se oordeel en die aanstaande ballingskap van Juda praat, praat hoofstukke 40-55 oor Israel se wonderlike verlossing deur die Here en hulle terugkeer. Die dubbele tema ‘oordeel en verlossing’ word deur die hele boek Jesaja telkens uitgebrei, en word herhaal in die verhaal van Jesus se kruisiging en opstanding, om die straf en smet van ons sonde te dra en ons te laat opstaan uit die sonde. Tweede Jesaja word waarskynlik teen die einde van die ballingskap deur ’n ander digter-profeet  as Jesaja geskryf as ’n vervolg op hoofstukke 1-39 in die gees van die visoen van Jesaja (Jes 1:1).

Die Here se doel met Israel as sy dienaar is dat hulle in reg, geregtigheid en barmhartigheid moet saamlewe en so die vrede van die Here ondervind (Jes 9:6) sodat die nasies hulle goeie lewe sal sien en na Jerusalem toe sal stroom om die Here te leer ken (Jes 2:2-3; 52:15; 61:11; 66:18-21). So het die Here reeds in 1750 v.C. aan Abraham belowe, dat in hom al die volke van die aarde geseën sal wees (Gen 12:3). Maar Israel wil hulleself regeer en bid dat die Here die nasies met mag sal oorwin, soos hulle destyds, al in 1020 v.C., vir Samuel gesê het, toe hulle ’n koning oor hulle begeer het om hulle in hulle oorloë te lei (1 Sam 8:5,20).

Skrywer:  Prof Francois Malan

Die eerste deel van Jesaja (hoofstukke 1-39) sluit in hierdie hoofstuk af met Hiskia se tyd (714-686 v.C.). Die nuwe wêreldmag word ook bekendgestel, Babilon, wat onder Nebukadneser (605-562 v.C.) vir Juda 105 jaar ná die tien stamme se ballingskap in 702 v.C., in ballingskap begin neem in 597 v.C. en nog tien jaar later Jerusalem in 587 v.C. verwoes. Die hoofstuk haal, met enkele wysigings, 2 Kon 20:12-19 aan (vgl. ook 2 Kron 32:25-31).

39:1 Merodak-Baladan  was ‘n slim leier van die Yakin-stam wat Babilon regeer het van 722-711 v.C. en weer van 705-703 v.C. Hy was die leier van die volke wat in die Ooste teen Assirië in opstand gekom het. Dit plaas hierdie gebeure nog voor Sanherib se wegtrek van Jerusalem af in 701 v.C. toe Hiskia en Merodak-Baladan moontlik nog saam planne gesmee het teen Assirië. Dit plaas ook Hiskia se siekte en herstel nog voor die beleg van Jerusalem as ‘n simbool van die benoudheid en die verlossing van Jerusalem, wat die stad se ondergang en sekere dood met rouklere aan betreur het, en wonderbaarlik deur die Here verlos is, soos Hiskia se dood wat uitgestel is.

Die Babiloniërs bring briewe en geskenke ná Hiskia se herstel. Die briewe/dokumente? kon oor hulle gesamentlike teenstand teen Assirië gegaan het. Die geskenke kon tekens van vriendskap of verbondenheid wees, ‘n goeie diplomatieke gebaar.

39:2 Die verhaal gebruik die woord ‘huis’ 3x in vers 2 (bajit – skathuis, wapenhuis, sy huis – kan ook na sy familie verwys), 2x in v4, 1x in vs 6; en ‘jou vaders’ v6; ‘jou seuns’ in v7. (Babel se koning bly in ‘n paleis – heekal). Hiskia sal nie in ballingskap gaan nie, maar sy kinders en familie en sy koninkryk sal.

Hiskia se vreugde en die vertoon van al sy vermoëns kan ‘n aanduiding wees van sy vroeëre hoop om saam met Babel teen Assirië op te staan (ná sy boete wat Sanherib hom opgelê het, 2 Kon 18:14-15, kon hy nie veel oor gehad het om nog oor te spog nie). Daarby is daar ook ‘n stukkie grootheidswaan en spog met alles wat hy toe nog gehad het, en waarop hy kon vertrou. Dit stel egter die Babiloniers in staat om die sterkte van Juda haarfyn te bepaal, en dit is daarom ‘n dwase optrede en ‘n gebrek aan vertroue op die Here (vgl. Jeremia 9:23-24 se verklaring net voordat Juda na Babel toe weggevoer is). Soos sy pa Agas ’n flater begaan het om Assirië as bondgenoot te kies en later deur hulle oorstroom is, begaan Hiskia die flater om Babel as sy bondgenoot te kies, wat later vir Juda en Jerusalem inneem.

39:3-4 Die koms van die profeet Jesaja wys dat die doel van die optekening van die gebeurtenis nie is om die koningskap van Hiskia te beskryf nie, maar om die woord van die Here en sy beoordeling van Hiskia se optrede  weer te gee. Jesaja is hier op ‘n feite-ondersoek met drie vrae oor die besoekers se rede vir hulle koms,  hulle herkoms, en wat hulle in sy huis gesien het. Hiskia antwoord openlik en skynbaar onskuldig oor sy huis en alles wat hulle gesien het, die mense wat van ‘n vér land gekom het – en kan daarom seker geen begreiging wees nie? Hoewel die ‘huise’ na koninklike geboue verwys, verwys sy huis en sy heerskappy/koninkryk ook na sy gesin as afstammelinge van Dawid aan wie die Here beloof het dat sy huis en sy heerskappy/koninkryk vir altyd sal vasstaan (2 Sam 7:16).

39:5-7 Jesaja se tweede woord kondig die Here se oordeel oor Hiskia se optrede aan. Die straf pas by die oortreding: alles wat Hiskia aan die Babiloniërs gewys het, sal na Babel geneem word – Hiskia se ‘alles in my huis,’ en ‘niks van my skatte wat hulle nie gesien het nie’ vers 4, word ‘alles wat in jou huis is,’ ‘al die skatte,’ en ‘daar sal niks oorbly nie’). Sy seuns sal hofslawe word in die paleis van die koning van Babel – vgl. Hiskia se nakomeling Jojagin se wegvoering in 2 Kon 25:12-16; 2 Kron 36:6 sê Jojagin is in bronskettings Babel toe (vgl. Jer 22:26-27).

39:8 Hiskia berus in die woord van die Here: ‘dit is goed.’ Hy aanvaar dat Juda na Babel weggevoer sal word ná sy tyd. Maar sy byvoeging is misplaas: ‘As daar maar net in my tyd vrede (sjalom toestand van volkome geluk) en ‘vastigheid’ bestendigheid is. Twee jaar later was die Assiriese leër egter rondom Jerusalem en sy hoop op vrede en bestendigheid daarmee heen, totdat die Here ingegryp het. ‘n 115 jaar later in 586 v.C. is Jerusalem totaal verwoes deur die Babiloniërs.

Hierdie laaste hoofstuk van die eerste deel van Jesaja plaas die Babiloniese bedreiging, wat die politieke mag van Jerusalem sal beïndig, op die voorgrond. Die hoofstuk kyk terug om die waarskuwings van die profeet Jesaja as woord van die Here te bewys, en kyk vorentoe na die stryd in en tydens Juda se ballingskap. Daar is egter ‘n groot breuk in die boek tussen hoofstukke 1-39 wat die waarskuwings en bedreigings bevat en hoofstukke 40-66 wat oor die uitkoms en terugkeer na Jerusalem handel. Die geskiedenis van die 70 jaar ballingskap word nie vertel nie. Die breuk raak ook aan dat die Here Israel se  koningskap, tempel, stad en volk laat vaar,  om ‘n nuwe volk te skep met die oorblyfsel wat aan Hom, deur die loutering van die ballingskap, toegewy is.

Skrywer:  Prof Francois Malan

Hoofstuk 38 bevat die lofsang van Hiskia (9-20), wat nie in 2 Konings 20 voorkom nie, maar is hier ingevoeg in die berig oor Hiskia se siekte in 2 Konings. Daarom is 31:21-22 ná die lofsang ‘n eienaardige herhaling van Jer. 38:6-7, wat 2 Kon 20:7-8 blykbaar uit Jeremia oorgeskryf het.

38:1-8 Hiskia se siekte

38:1 Hiskia, wat in Jesaja geskilder word as ‘n model van vertroue op die Here, teenoor sy pa Agas se vrese sonder  vertroue in die Here, word in daardie dae (in dié tyd) ernstig siek (letterlik: siek tot die dood toe). In opdrag van die Here kom die profeet Jesaja aan die koning bevestig dat hy terminaal siek is. Die boodskap brei nie uit op die aard van die siekte nie, maar is ‘n opdrag aan Hiskia om sy sake te reël vir sy familie en vir sy opvolger, want ‘jy gaan sterf en nie lewe nie’.

Hierdie eerste boodskap van die Here en sy tweede boodskap (38:6) bevestig dat die Here die seggenskap het oor lewe en dood.

38:2-3 Hiskia draai sy gesig na die muur toe om met die Here te praat. Hy verwys na sy lewe voor die aangesig van die Here, sy gedrag (in waarheid/trou)  en sy  gesindheid (onverdeelde hart/volle oorgawe), sy dade (wat goed/reg is in U oë).

2 Konings 18:5-6 is nog ‘n mooier beoordeling van Hiskia. Hiskia bid nie om genesing nie, maar hy herinner die Here aan sy lewe voor die Here en laat dit in die Here se hande.  En hy het groot/hardop/bitterlik gehuil voor die Here. Hiskia se gewaarwording op daardie oomblik word weergegee in sy lofsang (38:10-14).

38:4-6  Volgens 2 Kon 20:4 was Jesaja nog in die binneplein van die stad toe die Here se antwoord op Hiskia se gebed kom. Die gebed van sy kinders kan die Here van besluit laat verander (vgl. Moses se pleit in Eks 33:5,17). Die oorspronklike besluit oor Hiskia se sterwe bly, maar die Here stel dit vir 15 jaar uit – ‘Ek voeg 15 jaar by jou dae by’ – ons tye is in sy hand (Ps 31:16). Hiskia gaan egter nie net van sy siekte bevry word nie, maar ook van die hand van die Assiriese koning (wat moontlik bygedra het tot sy siekte?) en die stad sal saam met hom gered word, soos in 37:35 beloof is. Die Here antwoord Hiskia se gebed uit sy goeie guns en ryke genade. Volgens 37:35 doen die Here dit nie omdat Hiskia so’n vroom man was nie, maar om sy eie ontwil en om sy dienaar Dawid se ontwil luister Hy na Dawid se vrome nakomeling (2 Sam 7:16).

38:7-8 Die teken is hier ‘n ekstra gawe wat die Here aan Hiskia gee omdat die Here graag vir Hiskia wil verseker van sy belofte (in v22 vra Hiskia om ‘n teken, soos in 2 Kon 20:8). Die wonderteken in die natuur, dat die skaduwee van die ondergaande son tien trappe terugskuif op Agas se sonwyser (letterlik: trappe), is ‘n bewys dat die Here die normale gang van die tyd kan omkeer, soos wat Hy Hiskia se dood met 15 jaar uitgestel het (vgl. die stilstaande son in Jos 10:12-14). Die teken van God se soewereine seggenskap oor sy skepping bevestig die betroubaarheid van sy belofte, en dat Hy aktief betrokke is by sy skepping as die Here, Die Ek is.

38:9-20 Hiskia se dankgebed en loflied oor die Here

39:9 Die inleiding maak dit duidelik dat die koning hierdie psalm ná die verlossing en sy genesing geskryf het, en dat dit later hier ingevoeg is, ná die teken wat die Here aan Hom gegee het in 38:7-8. Die gedig kom nie in 2 Konings voor nie. Die eerste deel, 38:10-14 gee eers ‘n oorsig oor die ellende waarin hy verkeer het, en begin met ‘Ek het gedink…’ Die tweede deel, 38:15-17 begin met ‘Wat kan ek sê?…’ en besing die Here se verlossing. 38:18-20 is ‘n slot met sy dankbaarheid.

38:10 Die digter sê wat hy gedink en gesê het toe hy voor die poorte van Sjeool, die doderyk, gestaan het – die geslote poorte laat hom dink aan ‘n tronk waaruit hy nie weer kan ontsnap nie; ek is in die bloei van my dae vir die doderyk bestem vir die res van my jare – slegs die Here besluit oor die dag van ons dood. Die koning het duidelik alle hoop op lewe laat vaar en aanvaar dat sy tyd gekom het.

38:11 Hiskia het geen verwagting om in die gemeenskap van die Here te wees in die doderyk, soos wat hy in die tempel die Here se teenwoordigheid beleef het nie, en sal ook nie meer gemeenskap met mense hê nie. Die dood skakel die twee verhoudings uit wat aan die lewe sin en betekenis gee: die verhouding met God en met mense.

38:12-14 Met vyf vergelykings word Hiskia se gemoedstemming oor sy aanstaande dood kleurryk beskryf:

Sy lewe is: So broos en maklik afbreekbaar soos ‘n skaapwagter se tent

Soos geweefde materiaal wat van die weefstoel afgesny is – en nie verder geweef sal word nie

Die Here wat sy bene gevorm het (Ps 139:15)  breek sy bene soos ‘n leeu sy dooie prooi se bene breek

Soos ‘n voël het hy gekerm; soos ‘n duif wat kla (soos die Groenvlerkduifie se “Good Lord deliver us’)

Die digter waag dit om te pleit: Here betaal asb. die borg om my uit my verdrukking te verlos. Dit is ‘n hof term. Hy vra die Here om namens hom te betaal wat dit sal kos om hom te bevry van die bande van die dood.

38:15 Wat sal ek sê? Hy het dit aan my belowe en Hy het dit ook gedoen – sy borg is betaal om hom te bevry van die dood. Hoe sal hy nou lewe? In rou stadig loop oor al die smart wat hy al verduur het? Die idee word dadelik van die tafel gevee.2

38:16 Die vers is ‘n nagmerrie vir vertalers en uitleggers omdat die Hebreeuse teks vermink is, veral in die eerste twee strofes. Here, mense leef met die dinge (my Here het my verberg), en in al hierdie dinge is die lewe van my gees (my hart, laat daar vir jou lewe wees/ek sal daarmee kan saamleef/die HERE het rus vir my gees gegee)O

Oor die laaste twee strofes is daar meer duidelikheid: U sal my genees en my laat leef. In een vertaling spoor die digter se hart en gees hom aan  om te reageer op die lewe wat hy ontvang het.  Ander sien dit as ‘n gebed om te lewe en gesondheid.

38:17  ‘Kyk! vir sjalom (vrede, welwese) was bitterheid bitter vir my’ – die benoudheid van die Assiriese beleg en van sy siekte was vir hom bitter, die lyding het egter bygedra tot sy goeie lewe wat gekom het, want ‘U het my lewe uit die put van vernietiging uit liefgehad/weggehou, want U het al my sondes agter U rug gegooi’ (vgl. Jes 43:25; Ps 103:12 –  God se genade het Hiskia se verlossing bewerk, soos hy Jerusalem van vernietiging deur die Assiriërs gered het (hier is ‘n aanduiding van die Ou Testament se algemene gebrek aan ‘n positiewe verwagting oor die lewe na die dood).

38:18 Teenoor dié wat nog lewe (v19), stel vers 18 die onmoontlikheid om die Here te loof/bely en te prys in die doderyk (dié wat daar is) en die dood (dié wat dood is). Die dooies is afgesny van God en die aanbidding van God (so anders as die verwagting van die Nuwe Testament met ‘n groot menigte voor die troon en die Lam, Openb 7:9-17). Die getrouheid/trou/waarheid van die Here word in verse 18 en 19 onderstreep. Niemand in die put (van die dood) kan meer hoop op die getrouheid van die Here nie.

38:19 ‘die lewende, net die lewende sal U dank, soos ek vandag; die vader sal U getrouheid/trou/waarheid aan die kinders bekendmaak.’ Hiskia sien sy verlossing en genesing as die gevolg van God se getrouheid (emet) wat veel groter is as Hiskia se getrouheid (emet) waarop hy gepleit het in 38:3, want die Here het hom uit die dood gered, en al sy sondes vergewe (38:17). Die trou van die Here is meer fundamenteel as die rede vir redding, meer wesenlik vir die lewe, en meer deurslaggewend dat die dood nie die laaste sê het nie. Dit word aan die kinders vertel. Die redding van die koning is gegrond in die karakter van God as die getroue. Die klem van dié deel van die gedig is op die Here en sy getrouheid.

38:20 Die opsomming van die gedig is: God red/ons sing. ‘Jahweh (die aktief teenwoordige Ek is) is daar tot my redding! En ons sal al die dae van ons lewe met begeleiding van snaarinstrumente in die huis van die Here sing.’ Wat kan Israel anders doen ná so’n wonderwerk as om uitgelate te sing en te jubel oor die onverstaanbare wat gebeur het om Jersusalem te red. Geen verklaring word gegee vir die gebeure nie – slegs ‘n blye oorgawe van hulle lewe aan die HERE van die lewe (Ps 23:6) vir hulle verlossing.

38:21-22 word uit 2 Konings 20:7-8 aangehaal, sonder die melding van die vyekoek, terwyl die genesing en teken reeds in 38:7-8 gestel is.

Skrywer:  Prof Francois Malan

37:30 Die teken wat die Here vir Hiskia gee herinner daaraan dat die Here ook vir Agas ‘n teken gegee het (7:14-17). Hierdie teken lyk asof daar die jaar van die verwoesting geen landbou sal wees nie; die jaar daarna sal daar ook nog slegs opslag wees, en die derde jaar sal die landbou weer in volle swang kom (vgl 7:16). Wanneer die wingerde weer druiwe dra en die bevolking weer begin vooruitgaan, sal hulle terugdink aan die beleg van Jerusalem, en weet dat Jesaja waarlik die woord van God gespreek het, en dat die Here sy belofte uitvoer.

37:31-32 Soos die plante sal die mense ook weer wortel skiet en vrugte dra. Twee maal word die woorde ‘oorblyfsel’ en ‘oorleef/vry uitgaan’ gebruik, terme wat dikwels in Jesaja gebruik word vir mense uit Sion: 4:3 die belofte van heiligheid vir die oorblyfsel; 6:13 die gewyde geslag as ‘n stomp wat oorbly; 10:21-22 die oorblyfsel wat sal terugkom om die Here te dien; 11:16 ‘n groot pad terug vir die oorblyfsel; 65:13-16 aan dié wat die Here dien, gee Hy ‘n nuwe toekoms; 66:2 Ek slaan ag op dié een…wat ontsag het vir my woord.

Die ywer/jaloesie van die Here van die leërskare – wat onverdeelde trou aan Hom vereis – sal dit doen (vgl. 9:6). Dit gaan oor die Here se toewyding aan, en passie vir die Seun uit Dawid se geslag in 9:6, hier vir Juda en vir Jerusalem – dit waarborg dat daar ‘n oorblyfsel sal wees. Die kragbron vir verlossing is die Here (die Ek is, die aktief teenwoordige God), nie die wapenarsenaal van Juda en sy helpers of die diplomasie van Jerusalem nie.

37:33-35 Die versekerings van 37:6-7,29 word weer bevestig. Sanherib wil Jerusalem uitwis – sy eie annale bevestig dat Jerusalem die prysbuit is wat hy nog wil vat, en Hiskia reken dit is klaar met Jerusalem. Maar die Here (die Ek is) sê Ek sal dié stad beskut en hom red. Daarmee word Sanherib se besluit en Hiskia se vrees besweer. Sanherib sal sonder ‘n oorwinning teruggaan huis toe. Die profetiese beskouing van die geskiedenis berus nie op die prestasies van  mense se ywer nie, maar berus op die ‘ywer’ van die Here (37:32), sy troue toewyding aan sy skepping en sy kinders. Die Here sê Hy sal Jerusalem red ‘om my ontwil’ (37:35). Sion, as die stad van die Here, is verbind aan sy dienaar Dawid (vgl. Ps 78:68-72) met sy belofte in 2 Sam 7:16; Ps 89:4. Daardie beloftewoord van die Here staan hier teen Sanherib se leërs en strategie om sy ryk uit te brei, en hy moet onverrigte sake terugdraai huis toe op ‘n woord van die Here (vgl. sy magtige teenwoordigheid in Jes 4:5; letterlik: want oor al die heerlikheid ‘n beskutting).

37:36-38 In Hebreeus word die woord maleak gebruik vir ‘n boodskapper (vgl Maleagi – my boodskapper). Profete is die Here se boodskappers op aarde. Die woord word ook vir die Here se hemelse boodskappers, die engele,  gebruik (die Griekse vertaling vir maleak is angelos  vir enige boodskapper). Soos die Here die eersgeborenes laat sterf het van die Egiptenaars wat Israel onderdruk het (Eks 12:29; 1 Kor 10:10 sê dit was: deur die engel van die Here; Hebr 11:28 die engel van die dood) en soos Hy deur sy engel die goddelose Sodom, Gomorra, Adma en Seboim verwoes het (Gen 19:21; Deutr 29:23) so word 185,000 Assiriese soldate wat rondom Jerusalem lê om die stad in te neem, in een nag uitgewis deur die engel, die hemelse boodskapper van die Here.

Die arrogante Sanherib vertrek in 701 v.C., weg uit die land, terug na sy stad Nineve, vanwaar hy, volgens sy annale nog ses veldtogte elders gevoer het. Soos Hiskia gaan hy ook tempel toe, maar nie na tempel van die Here wat sy volk se toevlug en beskerming is nie (Ps 46:2), maar na die tempel van sy persoonlike god Nisrok, wat hom nie kan beskerm teen sy eie kinders wat hom doodmaak nie. Sy seun Esarhaddon volg hom in 681 v.C. op, en sy twee moordenaarseuns vlug uit Nineve noord tot in die Araratgebergte van die huidige Armenië.

Spreuke 29:21 sê: Hoogmoed bring ‘n mens tot ‘n val, nederigheid bring eer; en 1 Joh 5:4 sê: elkeen wat uit God gebore is, oorwin die wêreld; en dit is die oorwinning wat die wêreld oorwin, ons geloof. So val die arrogante Sanherib en gaan druipstert terug na sy magtelose afgod, en Hiskia wat in geloof op die Here vertrou, Hy wat oor die wêreld regeer, kyk met verwondering hoe die Here Jerusalem uit die ellendigste posisie denkbaar red uit die mag van die man wat vir Jerusalem sê: moenie dat Hiskia julle op die Here laat vertrou nie (37:15).

Aan sy dissipels wat vra: wie kan dan gered word? sê Jesus: Vir mense is dit onmoontlik, maar vir God is alles moontlik (Mat 19:25-26).

Skrywer:  Prof Francois Malan