Mense en Redding is ‘n reeks artikels geskryf deur Prof Jan van der Watt. Ons dank aan CUM vir die gebruik van hierdie materiaal.

Die verskillende aspekte van die breër verhaal van redding word natuurlik deur die verskillende skrywers op verskillende maniere uitgedruk en beskryf. Ons gaan by die eerste drie Evangelies (sinoptiese evangelies) begin. Ons begin daar omdat die drie nou verwant is, aangesien Matteus en Lukas beide vir Markus en nog ‘n ander bron, naamlik die sogenaamde Q-bron gebruik het om hulle boodskappe weer te gee. Daar is natuurlik nuanseverskille omdat die drie Evangelies aan verskillende groepe in verskillende situasies geskryf is, maar in breë trekke vloei die boodskap van redding van die drie Evangelies binne dieselfde stroom.

Wat met die Evangelies onthou moet word is dat dit verhale oor die lewe van Jesus is. Dit is nie uitgewerkte opstelle oor redding nie, maar die goeie boodskap van redding word in die verhaal van Jesus en sy dissipels ingevleg. Daar kan dus baie oor redding geleer word, deur na die optrede, relasies en woorde van die karakters in die verhale te kyk. As Jesus iemand genees, is Hy besig met redding – terloops die Griekse woord vir redding word dikwels gebruik om sulke genesings te beskryf. Matteus die tollenaar staan op uitnodiging van Jesus op en volg Hom – so word sy redding in die verhaal beskryf (Matt 9:9-13). Saggeus, nog ‘n tollenaar, klim uit die boom uit en ontvang Jesus in sy huis – so is hy gered (Luk 19:1-10).

In hierdie gedeelte gaan ons na die volgende vrae kyk:

• Op watter maniere beskryf die sinoptiese evangelies redding?
• Wat is die koninkryk van God?
• Hoe word ‘n mens deel van die koninkryk van God?
• Wat van nou?
• Waarom is redding nodig?
• Wat dan van sonde?

In die volgende artikel gaan ons begin kyk na die verskillende maniere waarop redding in die sinoptiese evangelies beskryf word

Mense en Redding is ‘n reeks artikels geskryf deur Prof Jan van der Watt. Ons dank aan CUM vir die gebruik van hierdie materiaal.

Voordat daar verder in meer detail in hierdie plan van verlossing ingegaan word, is enkele algemene opmerkings eers nodig.

• Waaroor praat ons presies as ons oor soteriologie (redding) praat? Ons kan natuurlik konsentreer op die oomblik van redding, wanneer ‘n persoon se lewe van ‘n negatiewe na ‘n positiewe situasie verander word. Woorde soos genesing, bekering of wedergeboorte word byvoorbeeld vir die oomblik van omkeer gebruik. Ons kan egter ook praat oor die gevolge van die oomblik van verandering, met ander woorde, die nuwe lewe wat mens kry, versoening wat mens voortaan in vrede laat leef. Dan sluit soteriologie veel meer in as bloot die oomblik wanneer mens uit die negatiewe situasie gered word. ‘n Mens se hele lewe word dan eintlik deel van soteriologie, want jy is ‘n geredde mens. Wat vir gelowiges in die toekoms wag, kan ook as deel van soteriologie gesien word – die nuwe Jerusalem, Jesus wat ons finaal uit hierdie verganklike wêreld kom red.

Ons gaan in hierdie gedeelte meer klem laat val op die oomblik van verandering, hoewel die ander fasette nie uitgesluit gaan word nie.

• Die Nuwe Testament bestaan uit ‘n verskeidenheid boeke wat aan verskillende groepe vir verskillende redes oor ‘n periode van sestig jaar geskryf is. In die verskillende boeke van die Nuwe Testament word daar dus op verskillende maniere oor die maniere waarop mense se lewens verander word, gepraat. Die een skrywer praat van wedergeboorte, die ander een van versoening of loskoping, die ander een van navolging. Die verskillende beskrywings mag nie sommer net deurmekaar gegooi word nie. Byvoorbeeld, (weder)geboorte is deel van ‘n groter beeldkompleks waar geboorte lei tot nuwe (ewige) lewe, wat veronderstel dat mens as deel van God se familie leef. Net Johannes en Petrus maak werklik van die uitdrukking gebruik. Regverdigmaking het weer met regspraak deur ‘n regter te doen. Dit gaan oor skuld wat vrygespreek moet word. Die beeld wat gebruik word om te beskryf wat gebeur is dus heeltemal anders en Paulus is veral lief om die beskrywing te gebruik. ‘n Mens moet dus versigtig wees om nie sommer wat Johannes sê met Paulus se beskrywings te vermeng nie. Daarom gaan die bespreking van die soteriologie hier die verskillende boeke of groepe boeke van die Nuwe Testament bietjie uitmekaar hou en afsonderlik bespreek. Daar gaan egter nie op al die detail gekonsentreer word nie, maar tog probeer word om die hooflyne van hoe die verskillende skrywers oor redding gedink het, te beskryf.
• Die idee moet nie ontstaan dat die skrywers van die Nuwe Testament heeltemal van mekaar verskil het en elkeen sy eie kop gevolg het nie. Hulle was immers deel van dieselfde Christelike tradisie. Hulle het gevolglik sekere breë sienings oor die redding van die mens gedeel – ‘n mens kan praat van ‘n “meesterverhaal” wat basies deel was van elke skrywer se denke.

Die skrywers van die Nuwe Testament gaan uit van ‘n negatiewe beeld oor die mens opsigself. Die mens verkeer in ‘n negatiewe situasie omdat daar geen verhouding met God bestaan nie. Hulle vervreemding van God is duidelik uit die manier waarop hulle teenoor God, hulleself en ander optree (sien Rom 1-3:20). Hulle is vasgevang in hulle sondige situasie. Mense kan hulleself nie uit hierdie negatiewe situasie red nie, wat natuurlik om redding ‘van buite’ vra.

Dit is waar die genadige en liefdevolle God in aksie kom. Deur Jesus skep God die geleentheid vir mense om in ‘n verhouding met Hom te tree. Dit vind deur geloof in Jesus plaas. Deur sy dade en boodskap bemiddel Jesus die redding aan mense wat glo. Die nuwe verhouding wat tot stand kom tussen God en die gelowige kom neer op ‘n proses van hersosialisering waar die gelowige binne die raamwerk van God se koninkryk of familie nuwe lewensmoontlikhede kry en nuut kan leef. So verkry die gelowige ook die hoop op ‘n ewige toekoms saam met God en Jesus, soos Openbaring sê, in die nuwe Jerusalem. Intussen word van die gelowige verwag om volgens die wil van God in lojaliteit en gehoorsaamheid te leef.

 In die volgende artikel gaan ons begin kyk na hoe die sinoptiese evangelies redding beskryf.

Mense en Redding is ‘n reeks artikels geskryf deur Prof Jan van der Watt. Ons dank aan CUM vir die gebruik van hierdie materiaal.

Na ‘n algemene inleiding gaan ons kyk hoe verskillende skrywers redding benader. Ons gaan kyk na:

• Die Sinoptiese evangelies
• Die Johannese geskrifte
• Paulus se briewe
• Hebreërs en die ander briewe in die Nuwe Testament.

Die reeks word afgesluit met ‘n aantal artikels oor sonde.

Die Bybel gaan van die begin af oor God en sy verhouding met mense. Soos ons uit die Ou Testament weet, is dit ‘n kleurvolle geskiedenis waar die verhouding telkens in die slag bly vanweë die ongehoorsaamheid en afvalligheid van die mense. Tog leer ons ‘n genadige God ken wat telkens sy hand weer na sy volk toe uitsteek. Hosea 11:7-9 dring tot die kern van die saak deur:

⁷Omdat my volk My verlaat het, sal party van hulle opgehang word en die ander sal die slawejuk moet dra, ’n juk wat nie afgegooi sal word nie! ⁸Maar hoe kan Ek jou prysgee, Efraim? Hoe kan Ek jou laat vaar, Israel?… Ek kan dit nie oor my hart kry nie. My liefde brand te sterk. ⁹Ek sal my gloeiende toorn bedwing, Ek sal nie so ver gaan en Efraim uitwis nie, want Ek is God, nie ’n mens nie. Ek is die Heilige wat by jou is, Ek sal nie met woede ingryp nie.

 God laat nie sy mense los nie. Hy is telkens weer die een wat ‘n nuwe plan maak. Dit lees ons ook in die laaste verse van die Ou Testament wat met ‘n belofte van redding eindig (Maleagi 4:5-6).

⁵Ek gaan vir julle die profeet Elia stuur voordat die dag van die Here kom, die groot, die verskriklike dag.⁶Elia sal vaders en kinders met mekaar versoen sodat Ek nie hoef te kom en die land heeltemal vernietig nie.

Juis daaroor gaan die Nuwe Testament, oor God se goeie nuus vir die wêreld, sy nuwe plan om sy mense van die sonde en hulle eie swakheid te red en hulle verhouding met Hom te herstel. In die plan staan Jesus natuurlik sentraal. Hierdie verhaal van God se redding word tegnies ‘soteriologie’ genoem (afgelei van die Griekse woorde sōtēr = redder en logos = woord/leer).

In die volgende artikel gaan ons na enkele algemene opmerkings kyk voordat ons die besonderhede van hierdie verlossingsplan in meer besonderhede bespreek.