Argeologie: Kultiese strukture (1) – Daan Pienaar

Nadat ons na algemene aspekte van argeologie gekyk het, gaan ons nou kyk na spesifieke kultiese strukture. In die Bybel lees ons veral van drie kultiese strukture: die altaar, die tempel en hoë plekke. Ons begin met die altaar en let veral op die materiaal wat gebruik is en die vorm van die altare 

KULTIESE STRUKTURE (1)

Die mens het sedert hy in permanente nedersettings begin woon het, bepaalde kultiese strukture opgerig.  Hy het hom afhanklik gevoel van ʼn Opperwese.  Hy het na aan die natuur geleef en was vir die vrugbaarheid van sy kuddes en gewasse van God afhanklik.  Die mens het toe “woonplek” na aan sy eie aan die godheid voorsien, want hy wou graag sy god naby hom hê in tye van gevaar en nood.  Dikwels was die motief om die bepaalde godheid wat vereer is, te manipuleer met allerlei rituele.  Baie van hierdie heiligdomme word in die Bybel vermeld en moderne argeologie het van die plekke blootgelê.

Daar is veral drie algemene terme wat in die Bybel gebruik word om dergelike plekke mee aan te dui:

1. Die Tempel
2. Die Hoë Plek
3. Die Altaar

Altaar

Gewoonlik is ʼn altaar gebruik vir die bring van (slag)offers.  Later is die altaar nie meer gebruik om diere op te slag nie.  Diere alleen was ook nie langer daarop geoffer nie, maar ook graan, wyn en wierook.  Nog later het die altaar meer funksies vervul soos byvoorbeeld getuienis (Josua 22:26-29) of asiel.

In die Midde-Ooste is daar oral oor verskillende altare gevind, selfs vanuit die vroegste tye.  Klaarblyklik het die altaar ook ʼn belangrike funksie vervul vir nomades soos dit duidelik blyk uit die omswerwinge van die aartsvaders.

Die vorm van die altaar

Drie verskillende soorte materiaal is gebruik vir altare naamlik klip, grond en metaal.

In Eksodus 20:24 (vergelyk II Konings 5:17) word ʼn grondaltaar beveel.  So iets is nog nie gevind nie en het sekerlik ook geen lang leeftyd dat ʼn mens reste daarvan sal kan verwag nie.  Wat wel in die verband gevind is, is ʼn Kanaänitiese altaar van stene gebou, by Bet San in Israel.

 

Klipaltare verweer nie so maklik nie en ons het ʼn oorvloed van voor-Israelitiese altare tot ons beskikking.  Die vorm daarvan wissel van onverwerkte klip, los klippe, effens uitgeholde oppervlaktes tot gekapte klip en volledig mensgemaakte strukture.  Voorbeelde is gevind by Geser, Hasor, Megiddo, Naharyyja en Arad.  By Arad is ʼn die altaar volgens die spesifikasies van Eksodus 20:1 gebou, naamlik drie el vierkant en 5 el hoog.  Dis ʼn eenvoudige struktuur van grond en onverwerkte klip (Eksodus 20:22).

Die Bybel maak melding van natuurlike klip (Rigters 13:19-20; I Samuel 6:14; 14:33-35; I Konings 1:9).  Alle ander Bybelse altare was van klip gebou.

 

Kanaänitiese hoë plek (altaar) wat by Megiddo gevind is.

 

Reukofferaltaar

By Megiddo is daar twee tempels gevind waarin daar reghoekige altare was.  Een was van moddersteen gebou en die ander was met kalkgepleisterde stene gebou.  Laatbrons tempels met dergelike altare is by Lakis, Bestaan en Hasor gevind.  By Hasor is daar uit die Laatbrons ʼn groot verwerkte klipblok gevind met twee holtes daarin, moontlik was dit bedoel om die bloed van die offerdiere op te vang.  By Megiddo en by Nahariya is daar groot klipplatforms gevind wat klaarblyklik gebruik was as offerplek.  Dit het eintlik meer die funksie van ʼn hoëplek vervul eerder as ʼn altaar (vergelyk skets hierbo). [Die Laatbrons periode verwys na die periode waarin die uittog uit Egipte en die intog in Kanaän plaasgevind het.]

ʼn Aantal altare uit gekapte kalksteen met horings op die vier hoeke uit die tyd van die Intog is ook by Megiddo gevind (vergelyk die brandofferaltaar hierbo).  Dit was maar relatief klein (70cm hoog) en was seker vir reukoffers gebruik.  ʼn Groot aantal kleiner klei reukofferaltare is by Megiddo, Betsan en Lakis uit die Brons- en Ystertydperk lae gevind.

Die gebruik van altare was wyd verspreid en nie beperk tot Palestina nie.  Opgrawings by Eridu, Ur, Khafajah en Assur in Mesopotamië het ook altare opgelewer.

By Sinai het God aan Moses die spesifikasies van die altare in die tabernakel bekend gemaak.  Dit was die brandofferaltaar sowel as die reukofferaltaar.

 

 

Skets van die Tabernakel

In Eksodus 20:24-26 gee God aan Moses die opdrag dat hy ʼn altaar van óf grond óf ongekapte klip te bou.

 

Israelitiese altaar wat by Berseba gevind is.  Die klip waarvan hierdie altaar gebou is, is in sekondêre gebruik in Berseba gevind.  Dit was gebruik om ʼn hoek van ʼn stoorkamer mee te herstel, moontlik tydens die Assiries inval in 701 V.C.  Hierdie altaar was gebruik vir brandoffers.  Die hoogte is 1,57m tot by die punt van die horings.

 

In die Tempel van Salomo

Hoewel hy beïnvloed is deur die Fenisiërs het hy tog probeer om die basiese uitleg van die tabernakel te probeer navolg.  Hoewel Dawid reeds ʼn brandofferaltaar gebou het (II Samuel 24:25), het Salomo sekerlik ʼn nuwe gebou (I Konings 8:22,54, 64 & 9:25).  Altare uit hierdie tydperk word goed geïllustreer deur die vondste by Arad.  In die binnehof van die tempel wat hier gevind is, was daar ʼn altaar wat van steen en rommel gebou was vir brandofferdoeleindes (vergelyk Eksodus 20:25). Dit was 5 vk. el (2,5 vk. m) soos in die tabernakel (Eksodus 17:1).  By Arad is daar ook twee reukofferaltare gevind met holtes bo-op.  Hulle is gevind aan die bopunt van die trap wat na die “heilige der heilige” gelei het.

Outeur: Prof Daan Pienaar

Hoe bedryf ‘n mens argeologie? – Daan Pienaar

Vandag let ons op die vereistes wat gestel is vir die vestiging van ‘n nedersetting en op die ontstaan van puinhope (tells). In hierdie puinhope is daar gewoonlik duidelike lae sigbaar. Laastens word gelet op die verskillende dateringsmoontlikhede van artefakte asook op verskillende skrifsoorte in die Ou Midde-Ooste.

Identifiseer ʼn projek:  Dit is die eerste stap. Dit kan byvoorbeeld beteken dat ʼn mens die besettingspatrone van die Israeliete wil bestudeer, of die huise wat in ʼn bepaalde tydperk gebou is, of ʼn bepaalde stad en sy funksie in die geskiedenis. Daar kan ook ruïnes wees wat die aandag trek en dus bestudeer kan word. Met ander woorde ʼn projek word bepaal en dan die plek waar dit ondersoek sal word en dan kan die metodes aangewend word wat ter sake is.

Indien dit ʼn opmetings- of ondersoekprojek is, sal die metodes verskil van ʼn stad wat opgegrawe word.

Indien ʼn bepaalde plek geïdentifiseer is kan dit in terme van die projek ondersoek word.

Die vereistes waaraan ʼn plek in die antieke tyd gekies is om ʼn nedersetting te begin, is gewoonlik omdat dit naby ʼn konstante waterbron was (ʼn fontein, soos Jerusalem, of ʼn rivier soos Dan), genoeg ruimte vir die bewerking van die grond of weiding vir vee, ʼn verdedigbare plek (heuwel) en naby aan ʼn kommunikasie- en handelsroete. Latere geslagte en beskawings het dieselfde vereistes gestel en hulle het dus op dieselfde plek gebou met die gevolg dat die plek later soos ʼn groeiende heuwel geword het. Sulke ruïnehewels het ʼn kenmerkende voorkoms naamlik dat dit ʼn plat kruin het en skuinstes rondom die kruin. Hierdie kunsmatige heuwels is bekend as ʼn tell. Die gemiddelde oppervlakte van so ʼn tell is tussen 3 en 7 hektaar. Die grootste tell in Israel is tell van die stad Hasor. Sy maksimum uitbreiding het ±60 hektaar terwyl die minimum ±,25 hektaar beslaan het.

Van hierdie tells is oor ʼn tydperk van tussen 1000 en 2000 jaar lank bewoon wat beteken dat by sommige van hulle soms meer as twintig lae van vernietigde stede te vinde is.

Afgesien van tells is daar ook ander ruïnes wat ondersoek kan word.

Stratigrafie: As ʼn ruïneheuwel opgegrawe word, is daar duidelike lae opmerkbaar. Gewoonlik is daar ʼn verandering in die grondtekstuur, kleur en die inhoud van die puinlae merkbaar. Die argeoloog sal dan hierdie verskillende lae bestudeer en die inhoud, kleur en tekstuur daarvan uitmekaar hou en afsonderlik beskryf. Soms word hierdie lae versteur deur diere, grondverskuiwings en latere bewoning. Die opgeleide argeoloog sal dan baie noukeurig moet werk. Vroeër is die lae een vir een afgeskil. Die probleem daarmee is dat alles vernietig word daardeur en dit is ook ʼn baie duur proses. Tans word sogenaamde toetsslote op strategiese plekke gegrawe en slegs die inhoud daarvan ondersoek. Bevindinge kan dan deur latere argeoloë gekontroleer word. ʼn Klassieke voorbeeld van so ʼn metode is by Megiddo toegepas en latere argeoloë soos Yigael Yadin het toe bittermin reste gehad waarop hy die vroeëre bevindinge kon kontroleer. Hy het wel daarin geslaag om bepaalde korreksies aan te bring.

In 1904 het Ernst Sellin by Taänak opgrawings onderneem. Ongelukkig het hy die stratigrafie verwaarloos vanweë personeel wat nie behoorlik opgelei was nie. Schumacher wat onder Sellin gewerk het, het sy eie projek by Megiddo aangepak en het wel goeie sketse van vondste gemaak maar ook weer het die stratigrafie in die slag gebly. In 1907 het Sellin en Watzinger by Jerigo begin met opgrawings wat tot 1909 onderneem is. Hulle het van die beste metodes gebruik gemaak en het hulle resultate in 1913 gepubliseer. Ongelukkig was hulle kennis van die pottebakkersware nog onvoldoende en het hulle die Middelbronsmure aan die Laatbrons/Ystertydperk toegeskryf en toe tot verkeerde konklusies geraak aangaande die muur wat tydens die Intog sou geval het.

By Samaria is daar deur Reisner en Fisher opgrawings onderneem. Hulle resultate is in 1942 gepubliseer en hulle metodes was besonder akkuraat aangesien hulle alle beskikbare wetenskaplike metodes aangewend het. Die beginsel van stratigrafie wat deur Dörpfeld en Koldewey by Babilon verder ontwikkel is en die pottebakkersdatering wat Reisner onder Petrie studeer het, is toegepas. Daarmee is die Palestynse argeologie op ‘n stewige basis geplaas.

Datering: Een van die ingewikkeldste probleme is om dit wat met uitgrawings gevind word, te dateer. Verskillende hulpmiddels word aangewend soos die studie van die vorms van pottebakkersware, argitektuur, munte en dan die radioaktiewe koolstof 14 metode.

Pottebakkersware is in so ʼn oorvloed by antieke plekke dat dit die meeste inligting oor datering bied.  Daaruit kan bv. die chronologie, etnisiteit, buitelandse betrekkinge ens. Afgelei word.

Daar word gewoonlik dmv ʼn intensiewe studie van die keramiekware gemaak om alle aspekte rakende die vervaardiging, petrografie (mikroskopiese ondersoek van deurskynende snitte van die pottebakkerswerk) wat insig in die fisiese samestelling van die klei bied, neutron aktiveringsanalise bied ʼn duidelik afbraak van die chemiese samestelling van kleisoorte, wat dit moontlik maak om die plek van oorsprong vas te stel.  Voorts is daar ook die tipologie, morfologie en vergelykende studie van die relatiewe chronologie van die pottebakkersware van elke plek, streek en tydperk.

Dieselfde soort studie word ook gemaak van voorwerpe uit allerlei soorte stowwe bv. metaal, klip, ivoor en hout sowel as plant- en dierereste as omgewingsfaktore.  Dit word dan verbind met ʼn historiese ondersoek. Hierdie soort ondersoek het as basis enige relevante opgetekende materiaal.

Sir Flinders Petrie, wat eintlik ʼn Egiptoloog was, is deur die Palestine Exploration Fund gevra om in Palestina met werk te kom help. In Maart 1890 het hy daar aangekom en het toe na die veronderstelde plek, Eglon, gegaan om daar met opgrawings te begin. Toe hy die plek ondersoek het, kon hy net Romeinse pottebakkersware daar sien en hy het toe verskuif na Lakis. Hier het hy ook ontmoedig geraak en het toe verskuif na ‘n heuwel om en by 8 km daarvandaan. By die plek, deur die Arabiere Tell el-Hesi genoem, was daar ʼn magdom van ou potteskerwe. Hier is die Palestynse vertakking van die Bybelse Argeologie gebore.

Petrie is terug na Egipte nadat hy ses weke daar gewerk het en is opgevolg deur ʼn Amerikaner met die naam van F.J. Bliss. Hy is deur Petrie opgelei voordat hy daar begin werk het. Hy het vir drie jaar daar gewerk en geen stuk gekry wat in ʼn museum uitgestal kan word nie. Wat hy wel gekry het, was ʼn kleitablet van 5×6 cm met ‘n Egiptiese inskripsie daarop. Die tablet kon gedateer word in die tyd van Aken-aton in die veertiende eeu v.C. en dit het ook die naam van ʼn bekende prins van Lakis, Zimreda, vermeld. Alles wat onderkant hierdie laag gelê het was ouer as die 14de eeu en alles bo-op uiteraard later. Die belangrikheid van hierdie vroeë opgrawings is dat Petrie en Bliss gedemonstreer het hoe belangrik die studie van pottebakkersware was. Dit is wel brokstukke van gebruiksvoorwerpe maar dit self is onvernietigbaar en dit verteenwoordig veranderende modes en vorms wat uiteindelik gelei het tot die intensiewe studie daarvan vir dateringsdoeleindes.

Palaeografie is die wetenskap wat die ontwikkeling van ‘n bepaalde skrifsoort nagaan. Al hoe meer skrifsoorte word in die Ou Midde-Ooste ontdek soos Ugaritiese spykerskrif, Akkadiese spykerskrif, Egiptiese hiërogliewe, Oud-Hebreeus en die latere kwadraatskrif.

 Dateringsmetodes kan nie net op een aspek van die materiële kultuur gebou word nie, maar op verskillende aspekte wat in samehang met mekaar gebruik word.

Registrasie en publikasie van ontdekkings en studieresultate

Dit is belangrik dat die resultate van opgrawings noukeurig bestudeer en opgeteken word. Dit moet ook toeganklik vir ander navorsers gemaak word sodat resultate van verskillende ekspedisies met mekaar vergelyk kan word.

Ongelukkig is heelwat van die publikasies slegs toeganklik vir die ingewydes toeganklik. Gelukkig is daar vakkundiges wat hulle resultate interpreteer en so toeganklik maak vir die belangstellende nie-vakkundige. 

 

Outeur: Prof Daan Pienaar

 

Die Taak van Bybelse Argeologie – Daan Pienaar

Ons let op die taak van Bybelse argeologie. Bybelse argeologie wil nie die Bybel as waar of onwaar bewys nie, maar wil verseker dat ons die Bybel beter verstaan. Dit gee vir ons die agtergrond van die geskiedenis en kultuurlewe waarbinne die Bybelse verhaal afspeel.

Om tot ‘n antwoord te kom oor die taak van die Bybelse Argeologie is dit goed om aan te dui wat dit nie is nie:

Onder sommige vakkundiges is daar diegene wat die Bybel as waar wil bewys en op selektiewe wyse resultate van die argeologie gebruik om ʼn bepaalde standpunt te probeer bevestig.

Wat is die taak dan?

•          Dit wil die Bybel nie bevestig of verdedig nie maar wil dit toelig en bydra tot ʼn beter verstaan daarvan.
•          Dit voorsien ook ʼn fisiese konteks in tyd en plek wat identies is met die omgewing van die mense wat aan ons die Bybel nagelaat het
•          Dit wil uit die studie van die antieke kultuurreste uitvind hoe die skepper daarvan gedink het en hoe hy sy idees tot uitdrukking gebring het in die organisering en funksionering van sy samelewing.
•          ʼn Volgende vraag wat aan die orde gestel behoort te word, hang saam met die aard van argeologie. Omdat dit ‘n wetenskap is wat tipiese kultuurreste ondersoek, het dit ‘n noue verband met die geskiedenis. Die kultuurreste wat ter sake is, is ‘n uitdrukking van die wyse waarop die mens die natuur omvorm het tot kultuur. Klei word byvoorbeeld gevorm tot ‘n pot wat in ‘n bepaalde kulturele milieu ‘n spesifieke vorm aanneem. Argeologie behoort daarom ‘n spesifiek historiese belangstelling te vertoon, ondanks die aanwending van natuurwetenskaplike metodes en tegnieke.
•          ‘n Volgende vraag wat gevra behoort te word is: wat wil ons bereik met die beoefening van argeologie? Die antwoord setel sekerlik daarin dat ons die motief vir die beoefening daarvan moet identifiseer. Aangesien ons in Bybelkunde ons op die Bybel rig, sal die aard daarvan die inhoud bepaal aangesien dit ten doel het om meer daaromtrent uit te vind.
•          C.F. Keil, wat reeds in 1887 hieroor geskryf het, se taakomskrywing van Bybelse Argeologie is steeds relevant: Argeologie het ‘n noue verband met die geskiedenis: geskiedenis beskryf die groei en vordering van ontwikkeling terwyl die argeologie die feitelike toestand wat die ontwikkeling bereik het, beskryf. Die bepaalde vorms en manifestasies waarin die lewe in sy verskillende stadiums van ontwikkeling uitdrukking vind, is ter sake. Hierin vul argeologie en geskiedenis mekaar aan.
•          Sir Frederick Kenyon is op sy beurt van mening dat die resultate van die argeologie bitter min direkte verbande met die teks van die Ou Testament het. Dit bied wel ‘n verrykte raamwerk daarvoor en het daardeur grootliks bygedra tot die beter verstaan daarvan.
•          H.F. Hahn het op sy beurt die taak van die Bybelse Argeologie soos volg omskryf: “… the real function of archaeology in relation to biblical studies is not confirmation, but illumination. The goal is to understand the Bible, not to defend it. Archaeology best fulfills its function when it enlarges our knowledge of the background of history and cultural life against which the biblical story was played.”
•          Argeologie moet voorts behulpsaam wees met die eksegetiese taak van die vakkundige deur meer inligting te bied oor o.a. die volgende:

o   Die verskillende stede en streke van die verskillende volke wat hier gewoon het (lande en plekke in die Bybel vermeld).

o   Die geografiese bou en klimaatsomstandighede van die gebiede deur die volkere bewoon.

o   Kultiese gebruike en handelinge wat vanuit die materiële kultuurreste merkbaar is.

o   Die wyse waarop die mense wat in die Bybel ter sake is, geleef het.

 

5.    Bronne vir die Bybelse Argeologie

•          Die Bybel self
•          Buite-Bybelse geskrewe bronne
•          Resultate van opgrawings

 

Volgende keer kyk ons na sekere praktiese aspekte van die beoefening van argeologie. 

 

Outeur: Prof Daan Pienaar

 

Argeologiese tydperke – Daan Pienaar

Ons begin met ‘n kort oorsig oor die verskillende argeologiese tydperke. Daarna kyk ons na wat argeologie is. Verskeie definisies word genoem. Elkeen beklemtoon ‘n besondere aspek van argeologie. Daarna word spesifiek na Bybelse argeologie gekyk. Dit is die wetenskap wat hom besig hou met die ontdekking en sistematiese studie van die materiële kultuurreste wat betrekking het op die Bybelse tye en lande. 

Argeologiese tydperke

Dit is belangrik om die volgende in gedagte te hou:

1.   Die metode om die verskillende tydperke ‘n NAAM te gee, is nie konsekwent nie.  U sal opmerk dat die eerste groep tydperke normaalweg na die belangrikste voorwerpe genoem is, bv. die Steen-, die Koper-, Brons- en Ystertydperke.  Daarna word dit vernoem na groot beskawings soos die Babiloniese, Persiese, Hellenistiese en Romeinse tydperke. 

2.   U sal nog ander benamings ook verneem soos die Herodiaanse tydperk.  Dit val saam met die Romeinse Tydperk, maar is beperk tot Palestina.

3.   Die Vroeëre tydperke word nie hanteer nie aangesien slegs dié wat direk op die Bybel betrekking het, hanteer sal word.

4.   U moet in gedagte hou dat die datums slegs tentatief is.  Vakkundiges stem nie altyd ooreen oor die presiese indeling daarvan nie.  As u nou die eerste indeling hieronder in gedagte hou, beteken dit nie dat die Aartsvaders in 2 200 V.C opgetree het nie maar in die tydperk tussen 2200 en 1550 V.C geplaas kan word.

 

TYDPERKE WAT IN DIE PALESTYNS/BYBELSE ARGEOLOGIE

Palaeolities	25 000 v.C.
Mesolities	10 000 v.C.
Neolities	7500 v.C.
Chalkolities	4000 v.C.
Vroegbrons	3 150 v.C.
Middelbrons	2 200 v.C. Aartsvaders
Laatbrons	1 550 v.C. Uittog en Intog
Yster lA	1 200 v.C. Rigters
Yster lB	1 150 v.C. Rigters & Eerste koning/s
Yster llA	1 000 v.C. Verenigde ryk)
Yster llB	900 v.C. (Israel en Juda)
Yster llC	700 v.C.  (Juda; Israel in Ballingskap)
Babilonies	586 v.C.  (Juda in Ballingskap)
Persies	539 v.C.  (Ballingskap en terugkeer)
Hellenisties l	330 v.C.  (Onder die Grieke)
Hellenisties ll (Hasmonees/Makkabees)	152 v.C.  (Onder die Grieke)
Romeins	37 v.C-325 n.C. (Romeine)

 

Wat is argeologie?

Vakkundiges het verskillende definisies gegee vir hierdie begrip. Elke definisie het ‘n betekenisvolle aspek daarvan na vore gebring:

•          Dit is die studie van die mens se verlede deur middel van sy nagelate materiële reste.
•          Dit is die studie van duursame puin.
•          Dit is die studie en historiese interpretasie van al die materiële oorblyfsels wat verdwene beskawings in die grond agtergelaat het.
•          Dit is die studie van dinge wat die mens gemaak en gedoen het sodat hulle hele lewenswyse verstaan kan word.
•          Dit is die sistematiese herwinning en interpretasie van die oorgeblewe getuienis van menslike aktiwiteit.
•          Kathleen Kenyon het dit egter soos volg beskryf: Dit is die metode om oor die verlede van die menslike geslag uit te vind in al sy materiële aspekte en die studie van die produkte van die verlede. Dit beteken dat alle menslike aktiwiteite, byvoorbeeld hoe hulle geleef het, die wyse waarop hulle aanbid het, hoe hulle gebou het, hulle kuns, hulle handel, hulle reise, alle voorwerpe wat hulle gemaak en gebruik het, hulle woonplekke en verdedigingswerke, hulle gereedskap en wapens, die oorblyfsels van hulle kos, hulle beendere en grafte is ter sprake, want hieruit word afgelei hoe die antieke mens geleef het.

Sedert die middel sestiger jare het al hoe meer stemme opgegaan om die term Bybelse Argeologie te vervang met ‘n ander term. Dit is veral W.G. Dever wat hom daarvoor beywer het dat Bybelse Argeologie as akademiese dissipline sy bestaansreg ontneem moet word. Hy sien dit nie eens as ‘n vertakking van Argeologie nie maar as ‘n interdissiplinêre studie of dialoog tussen spesialiste in Nabye-Oosterse Argeologie en Bybelse historici. Hy verkies die term Siro-Palestynse Argeologie en wil dit tot ‘n selfstandige vertakking van Argeologie uitbou.

In sy kritiek het F.M. Cross dit duidelik gestel dat eksponente van hierdie beweging die term Bybelse Argeologie wil skrap omdat dit hulle ten onregte herinner aan Teologie, Fundamentalisme, Amateurisme en dergelike sogenaamde euwels.

Die term Bybelse Argeologie kan goedskiks behou word. As rede hiervoor kan die standpunt van W.F. Albright hier genoem word:

“Bybels” is die kwalifiserende begrip vir ‘n sistematiese analise of sintese van enige fase van Bybelse geleerdheid wat verhelder kan word deur argeologiese ontdekking.

Bybelse Argeologie kan dan soos volg omskryf word:

Dit is die wetenskap wat hom besig hou met die ontdekking en sistematiese studie van die materiële kultuurreste wat betrekking het op die Bybelse tye en lande.

Volgende keer gaan ons kyk na die taak van Bybelse argeologie. 

 

Outeur: Prof Daan Pienaar