People are like stained glass windows: they sparkle and shine when the sun is out, but when the darkness sets in their true beauty is revealed only if there is a light within. -Elisabeth Kubler-Ross, psigiater en skrywer (8 Julie 1926-2004)

Hoe leer ek?

Benjamin Franklin (Autobiography) se fomele skoolonderrig eindig toe hy 10 jaar oud was. Tog maak hy later naam as skrywer, wetenskaplike, ontdekker en staatsman. Watter metodes het hy gebruik om te leer?

1. Leer deur te lees

Toe hy vakleerling was, gebruik hy die helfte van sy inkomste om kos mee te koop en met die ander helfte koop hy boeke. Lees is die sleutel to alle leer.

2. Leer deur te doen

Franklin het nie goed geskryf nie. Hy kopieer ‘n stuk uit die koerant en probeer dit dan weer herskep. Soms probeer hy die oorspronklike oorskryf vanaf notas; soms probeer hy die hoofpunte in ‘n beter orde plaas; soms skryf hy ‘n gedig oor die oorspronklike. Om toegewyd ‘n vaardigheid te beoefen, is ‘n kragtige manier om te verbeter.

3. Leer deur te eksperimenteer

Franklin leer van natuurlike dinge deur te eksperimenteer. Hy doen eksperimente in weerkunde, die getye in die oseaan en elektrisiteit. Hy het ‘n lewendige korrespondensie met ander wetenskaplikes gehad. Eksperimentering is altyd beter as teoretisering.

4. Leer deur rekords te hou

Hou jy rekord van dinge wat vir jou belangrik is? Oppas jou geheue sal jou later in die steek laat. Franklin het die deugde wat hy wil nastreef neergeskryf en daagliks verslag gedoen van hoe hy vorder daarmee. Die hou van rekords hou ons eerlik.

5. Leer van ander mense

Toe hy 21 jaar oud was, vorm Franklik ‘n groep waar die lede van mekaar kon leer. Hy beskryf dit so:

 “I form’d most of my ingenious acquaintance into a club of mutual improvement, which we called the JUNTO; we met on Friday evenings. The rules that I drew up required that every member, in his turn, should produce one or more queries on any point of Morals, Politics, or Natural Philosophy, to be discuss’d by the company; and once in three months produce and read an essay of his own writing, on any subject he pleased.”

Deur van ander te leer, tap jy in hulle passie en kundigheid.

Dissipline is die sleutel. Nie baie sou gebeur het sonder duidelike doelwitte en dissipline nie. Hy het elke dag tyd ingeruim om te leer.

A profession of faith doesn’t justify anybody. It’s the possession of faith that justifies.—R.C. Sproul

Ek wil graag bevestig word.

Meeste van ons is soms skuldig daaraan dat ons graag bevestig wil word. Dit is maklik om in hierdie strik te trap. Wat beteken dit in die praktyk? Dit gebeur as jy ‘n siening oor iets, of sekere mense het en dan soek jy bewyse om jou siening te ondersteun en verwerp enige bewyse wat dit verwerp.

As ek glo dat vrouens slegte bestuurders is, sien ek net die gevalle waar vrouens sleg bestuur, raak. Dit versterk net ons siening verder. Ons sien nie gevalle raak waar vouens goed bestuur nie. Alles versterk net ons vooroordeel. Dit staan as selektewe aandag bekend.

Hierdie vooroordeel vir bevestiging is ‘n bron van baie van ons hedendaagse probleme. As ons ‘n siening of stereotipe gevorm het, beklemtoon ons voorbeelde om hierdie siening te bevestig. Ons sien hierdie vooroordele op baie gebiede: politiek, ras, geslagte … en godsdiens. Ons word aangetrek na organisasies wat ons oortuigings net verder bevestig. Hierdie soeke na bevestiging kan vernietigend wees – dit trek ons siening van die waarheid skeef; ons word rigied en nie oop vir ootuiging nie. Dit verdeel families en gemeentes onnodiglik.

Hoe verminder ons hierdie behoefte aan bevestiging? Wees daarvan bewus dat almal van ons maklik in hierdie strik kan trap. Benader dinge met ‘n oop gemoed; besef dat jy dalk verkeerd mag wees. Wees oop vir ander idees of mense met ‘n ander siening. Probeer hulle werklik verstaan. Om jou vooroordele te erken, is die eerste stap.

Human kind cannot bear very much reality (T. S. Elliot)

Followers of Jesus who count the cost and are willing to take up their crosses after him must have broad shoulders. —Os Guinness

Psalm 21 (2)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Ek gaan ‘n paar blogs aan hierdie psalm spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

21:9 – 14: Die Here straf sy vyande

Die konkrete optrede van die Here vir die koning lei nou tot algemene stellings oor die krag van die Here – meer as net vir die koning. Die konkrete optrede wat die Here reeds gedoen het, dien as basis vir die verwagting dat Hy in die hede sal optree.

⁹U hand, o koning, sal al u vyande vind; u regterhand sal dié vind wat u haat.

[Die woord koning staan nie in die bronteks nie, maar word veronderstel. Omdat die regterhand gewoonlik die sterkste hand is, is dit ‘n uitdrukking van krag.] Dié wat die koning haat, is sy vyande.

¹⁰U maak van hulle ‘n vurige oond wanneer u verskyn. Die Here sal hulle in sy woede verslind en vuur sal hulle verteer.

Die Here maak die koning ‘n beliggaming van seën, maar sy vyande maak Hy’n vurige oond. Hulle is nie die vuur nie, maar die voorwerp in die vuur. Die Here doen dit  deur sy teenwoordigheid. Die Here se teenwoordigheid het ander implikasies vir die koning se vyande as vir homself. As mense uitroep vir die Here se teenwoordigheid, veroorsaak dit ‘n verterende vuur vir hulle onderdrukkers. Hoe verteer Hy hulle? Deur hulle te verslind.

¹¹Hulle vrug sal u uit die land laat verdwyn en hulle nageslag onder die mense.

[vrug – metafoor van kinders.] Verlossing vereis nie net die uitwissing van die direkte aanvallers nie, maar ook die uitwissing van die volgende geslag aanvallers.

¹²Wanneer hulle boosheid bedink teen u, bedrog beplan, sal hulle nie slaag nie,

Die Here neem nie die inisiatief om mense aan te val nie – Hy reageer op ‘n aanval.

¹³Want u sal hulle dwing om te vlug wanneer u met pyle op hulle aanlê.

Hoe doen die Here dit? Hy skiet met pyle op hulle en wyslik vlug hulle. Hulle rig pyle op die Here; die Here skiet terug.

¹⁴Verhef U, Here, in u krag! Ons wil sing, u mag wil ons besing

In Psalm 18 besing die koning die mag van die Here. Hier doen almal dit.

Deur sy groot mag vind die Here sy vyande en straf hulle tot in die derde geslag. Die Here doen dit self, want hulle is ook die vyande van sy koninkryk. Deur hulle optrede, wat teenstrydig met sy wil is, het hulle sy toorn gewek. Daarom verskyn Hy self en dryf hulle weg met sy wapens. Dit lei tot verdere lofprysing van die Here. In vs 14 wys die digter iets van sy eie reaksie op die Here se magtige dade. Hy pleit dat die Here sy mag sal laat seëvier en hy beloof om die Here se krag te besing.

Vs 9 – 13 sê vir ons wat die priester vir die koning gesê het by hierdie geleentheid. Let veral op:

1. Ons moenie ontsteld wees oor die oordrewe manier van praat nie – dit was destyds die gebruik.
2. God se wil sal geskied slegs as die koning optree. Slegs dan kan God se regverdigheid seëvier.

in vs 14 reageer die gemeente met ‘n lofsang – nie oor die koning nie, maar oor die mag en krag van die Here – die koning se Koning.

In die volgende blog gaan ons na die teologiese implikasies van hierdie psalm kyk.

“After climbing a great hill, one only finds that there are many more hills to climb.” – Nelson Mandela

Nuwejaar 1945

Dietrich Bonhoeffer was ‘n teenstander van die Nazi-invloed in die Duitse kerk. Hy speel ‘n prominente rol in die skryf van die Barmen-verklaring wat seker klousules van die Nazi ideologie verwerp het. Hy stig ‘n ondergrondse seminarium in Finkenwald wat later deur die Gestapo gesluit is. Hy sluit aan by die weerstandsbeweging, word gevange geneem en word later tereggestel. Sy Briewe uit die Tronk (April 1943) word na die oorlog ‘n blitsverkoper.

Onder die briewe was daar ‘n pragtige gedig geskryf vir sy aanstaande, Maria von Wedemeyer. Die naam van die gedig was Nuwejaar 1945. Veral die derde vers is baie bekend:

Should it be ours to drain the cup of grieving

Even to the dregs of pain,

At thy command, we will not falter. Thankfully receiving all that is given

By thy loving hand.

Drie maande later word hy in die Flossenbürg tronk gehang.

Agtien jaar later treur ‘n vrou oor die dood van haar verloofde. Bonhoeffer se gedig vertroos haar. Sy stuur Bonhoeffer se gedig na haar verloofde se ouers, die skrywer Joseph  Bailey en sy vrou. Hulle word ook deur hierdie gedig vertroos. Hy neem die gedig in sy boek Heaven, op. Twaalf jaar later gee ‘n pastor-vriend van hom hierdie boek aan ‘n vrou wat terminaal siek was aan kanker. Die volgende dag vertel sy hom van die vertroosting was sy gekry het uit die boek. Die vrou was Maria von Wedemeyer-Weller, Bonhoeffer se aanstaande dertig jaar gelede.

God se vertroosting sirkuleer onder sy kinders. 2 Korintiërs 1:2 – 7 verwys na hierdie sikliese aard van God se vertroosting – oorvloedig en wedersyds.