Those who have left the deepest impression on this sin-cursed earth have been men and women of prayer. —D.L. Moody

Sonde: Wat is die aard van sonde?

Ek gaan ‘n aantal blogs gebruik om oor sonde te skryf. Ek gaan, waar toepaslik, van die Nuwe Testament en Psalms: ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika gebruik maak.

In die Skrif word ‘n groot aantal beelde vir sonde gebruik. Kom ons kyk na die belangrikste van hierdie beelde.

1. Wetteloosheid

Dit beteken ons gehoorsaam nie God se opdragte nie. Elkeen wat sonde doen, beoefen ook wetteloosheid, want sonde is wetteloosheid (1 Johannes 3:4). Ons het hier met ‘n doelbewuste verbreking van God se wet te doen.

2. Oortreding

Dit is tog die wet wat toorn meebring; maar waar daar geen wet is nie, is daar ook geen oortreding nie (Romeine 4:15). En Adam is nie verlei nie, maar die vrou is verlei en het ‘n oortreder geword (1 Timoteus 2:14). Dit beteken dat ‘n grens of ‘n gevestigde perk oorskry word. Hierdie mense tart God openlik uit.

3. Opstand en ongehoorsaamheid

Julle was dood deur die oortredinge en sondes waarin julle vantevore geleef het volgens die bose lewenswyse van hierdie wêreld – volgens die heerser wat mag uitoefen in die lug – die gees wat nou aan die werk is onder die kinders van die ongehoorsaamheid (Efesiërs 2:1 – 2) Ongehoorsaamheid beteken ‘n doelbewuste wegstap van God – ‘n begeerte om los van God te lewe. In hierdie gevalle word God se ontwerp vir die mensdom doelbewus verwerp.

4. Ontaarding

Sodat julle blaamloos en onskuldig kan wees, kinders van God, onbesproke te midde van ‘n krom en ontaarde geslag. Julle skyn onder hulle soos sterre in die Hemel (Filippense 2:15). Ongelowige en ontaarde geslag! Hoe lank moet Ek nog by julle bly en julle verdra? (Lukas 9:41). Hier word verwys na iets wat reguit is wat skeefgetrek word; na iets wat oorspronklik goed was, maar nou sleg gemaak is.

5. Mis die teiken

Was my heeltemal skoon van my skuld en reinig my van my sonde (Psalm 51:4). As iemand weet om die goeie te doen en dit nie doen nie, geld dit vir hom as sonde (Jakobus 4:17).

Sonde is ‘n doelbewuste besluit. Ons mis die teiken – God se volmaakte standaard. Sy standaard sluit in sy volmaakte liefde en wet.

Opstand teen God se gebooie kry ons vroeg reeds in die verhaal van die Bybel (Genesis 3:1 – 7). Paulus maak uitgebreid gebruik van Adam se val in sy konstruksie van die leer van die sonde. Die Nuwe Testament aanvaar drie basiese eienskappe van sonde:

• Die wêreld is inherent sondig.
• Sonde is die mens se opstandige gesindheid teenoor God se wil.
• Verlossing bestaan uit vergifnis van sonde, versoening met God en vrymaak van die mag van sonde deur die werk van Jesus Christus.

Sonde is ‘n poging om God te onttroon; om vry van sy gesag te wees; om nie aan Hom aanspreeklik te wees nie.

Om mense vandag te oortuig dat hulle sondaars is en dat hulle deur hulle sonde van God geskei word, is moeilik en raak al hoe moeiliker.

Volgende keer gaan ons na die gevolge van sonde kyk.

We should ask God to increase our hope when it is small, awaken it when it is dormant, confirm it when it is wavering, strengthen it when it is weak, and raise it up when it is overthrown – Johannes Calvyn
Vermy foute in die toepassing van die Skrif

Hierdie is ‘n verdure artikel in Mel Lawrenz se reeks oor hoe om die Bybel te lees.

Toepassing is die laaste stap in die sogenaamde induktiewe metode van Bybelstudie (= van die besondere tot die algemene). Die stappe is:

• Neem waar – ondersoek die woorde, struktuur en besonderhede.
• Interpreteer – vind uit wat die skrywer bedoel het.

Net soos verkeerde waarneming en interpretasie gevaarlik is, net so is die verkeerde toepassing ongeldig en selfs gevaarlik.

Hier is van die algemene foute om te vermy as ons die Skrif toepas.

1. Om ‘n geestelike betekenis aan ‘n narratiewe teks te gee wat nie in die teks ingebed is nie

Narratiewe tekste – die stories en die historiese boeke van die Ou Testament, die vier evangelies en Handelinge – vertel ons van ware stories uit die lewe.  Natuurlik kan ons lewenslesse uit die stories leer, maar baie selde is daar net ‘n enkele les in die storie. Die manier hoe God die Israeliete deur die woestyn gelei het, is nie die manier waarop hy ons na ‘n werkgeleentheid lei nie. Die verheerliking van Jesus op die berg was ‘n unieke geskiedkundige gebeurtenis. Die betekenis hiervan is die identiteit van Jesus. Narratiewe tekste kry hulle betekenis in die konteks van die hele storie van God se mense. Die besonderhede mag slegs toegapas word as dit duidelik aangedui word of as daar ‘n  oorkoepelende beginsel is soos Josua wat vir sy mense sê dat hulle moet kies wie hulle wil dien (Josua 24:15).

2. Beskou geskiedkundige stories as voorskriftelik eerder as beskrywend

Stories vertel ons wat gebeur het. Dit sê nie noodwendig vir ons wat moes gebeur het of wat in ons lewens behoort te gebeur nie. In Handelinge leer ons hoe die vroeë Christene geleef het. Dit beteken geensins dat dit is soos ons moet leef nie. Handelinge 2:46 sê dat die gelowiges elke dag getrou by die tempel bymekaar gekom het. Dit beteken nie dat ons ook elke dag op ‘n spesifieke plek bymekaar moet kom nie.

3. Gebruik ‘n toepassing wat nie verband hou met die ware betekenis van die teks nie

Jesus se stelling dat Hy die brood van die lewe is, het niks met fisiese voeding te doen nie. In Hebreërs 12:1 lees ons: laat ons die wedloop wat vir ons voorlê met volharding hardloop. Dit het niks met wedywering met ons medewerkers te doen nie. Dit gaan oor volharding.

4. Lees jou eie teologie in die teks

Genade is verbasend. Ons kry dit dwarsdeur die Skrif. Maar genade word deur waarheid gebalanseer. Dit is moeilik vir ons om ons eie teologiese voorkeure en aannames raak te sien. Doen ons dit nie, sal ons dikwels die Skrif op ‘n ongebalanseerde manier toepas. Dan sal ons nie die vreugde ervaar om die waarhede wat ons nog nie vantevore raakgesien het, te ontdek nie.

Die toepassing van die Skrif is die beloning van ‘n studie wat goed gedoen is. Ons moet net seker maak ons pas die waarheid korrek toe.

Blog129

“Everything that is worthwhile in life is scary. Choosing a school, choosing a career, getting married, having kids – all those things are scary. If it is not fearful, it is not worthwhile.” – Paul Tournier

Psalm 13 (2)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Hierdie is ‘n lang psalm so ek gaan ‘n hele aantal blogs aan hom spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

Teologiese implikasies:

Die psalmis uiter ‘n hartverskeurende uitroep van geestelike dorheid wat nie verklaar word nie. Ek wil nie sterwe nie, mag dui op siekte, maar nie noodwendig nie. Die psalmis is bewus daarvan dat hy God se guns verloor het. Hy is ook bewus van ‘n eindelose debat na binne, van voortdurende kommer en van vyande wat hulle verheug in sy toestand. Hy is bang hy gaan in hierdie geestelike donkerte dood. Baie opregte gelowiges het al sulke seisoene van wanhoop ervaar. Soos die psalmis het hulle dan uitgevind dat om terug te dink aan God se goedheid in die verlede en om te vertrou op sy liefde die antwoord is in hierdie donker tye.

Daar is ‘n gevoel dat vertroue ‘n stil, rustige rus in God beteken. Dit sluit alle pogings van ons kant om dinge reg te stel uit. Psalm 13 sê vir ons dat vertroue beteken ‘n onophoudelike reeks vrae aan God. Hierdie vrae vra waarom God ons in ons nood vergeet. Ons moet God dringend vra om aandag aan ons te gee en om ons oë te verlig met ‘n belofte van optrede. Hierdie optrede van God is nie beperk tot die verlede of die eindtyd nie – dit geld ook vir nou.

“Hoe lank” is die ewige menslike uitroep. Ons dink aan die pensioenaris alleen in haar huis. Niemand kom haar besoek nie. Ons dink aan die boer wat moedeloos na die hemel staar na jare se droogte. Ons dink aan die kinders in Afganistan. Geen wonder dat hierdie mense verskillend kan reageer op die Blye Boodskap nie:

1. “Julle sê Jesus het 2000 jaar gelde gekom om die wêreld te red. Hoekom het Hy nog niks vir ons gedoen nie?”
2. “Julle sê Jesus het 2000 jaar gelede gekom in antwoord op die “hoe lank nog-uitroep”. Hoekom het julle Christene ons nog nooit daarvan vertel nie?”

Wat sê hierdie psalm vir ons? As ons in nood verkeer, moet ons nie die fout maak om ons daarteen blind te staar nie. Ons moet dit bekyk teen die wyer agtergrond van God se liefdesdade teenoor ons. Dit sal nie ons nood laat verdwyn nie, maar dit sal ons met nuwe oë daarna laat kyk. Dit sal ons laat besef: Hoe groot ons nood ook al mag wees, dit kan nooit so groot wees dat dit ons van God se genade kan afsny nie. As ons dit onthou, sal niks meer net donker lyk nie. Ons sal rede kry om moed te skep en lofliedere te sing – soos die digter van Psalm 13. Gebed is die een manier waarop ons uiting aan ons emosies kan gee en ons probleme met die Here kan bespreek. Hy gee vir ons die regte perspektief en bring weer vrede in ons hart. Die boodskap van Psalm 13 boesem vertroue by ons in: God is getrou; Hy het sy mense lief. Daarom kan ons op sy hulp vertrou.

We must make the invisible Kingdom visible in our midst – Johannes Calvyn

Die kerk en kompromieë

In Openbaring 2 lees ons van ‘n gemeente wat besig was met kompromieë – Pergamum. Die stad was op ‘n rotsagtige heuwel gebou. Op daardie stadium was dit die kultuursentrum van Asië. Daar was ‘n wonderlike biblioteek met 200 000 perkamentrolle.

Daar was ook ‘n altaar vir Zeus – die grootste en bekendste altaar van almal. Dit was een van die sewe wonders van die antieke wêreld. Daar was ook ander gode wat in Pergamum aanbid is. Dit sluit in Dionisius en Aesklepios. Aesklepios was die god van genesing. Sy simbool was ‘n slang. Mense kom van oral na sy heiligdom om genees te word. In die tempel was daar giftige slange wat oral rondgeseil het. Die mense het geglo dat as hulle deur ‘n slang geraak word, hulle genees sal word. Dink oor die toneel: mense wat op die vloer van die tempel lê met slange wat oor hulle seil.

Daar was ook ‘n groot tempel vir Augustus, die keiser. Die keisers het nie net aanbidding ontvang nie, maar het daarop aangedring. Geestelik was Pergamum maar ‘n donker plek. Hoe beoordeel Jesus die gemeente in Pergamum? Ek ken die plek waar julle bly, daar waar die troon van die Satan is. Tog bly julle aan my Naam getrou en julle het nie julle geloof in My afgesweer nie, selfs nie in die tyd toe Antipas, my getroue getuie, doodgemaak is daar by julle waar die Satan bly nie. Maar daar was ‘n paar dinge teen die gemeente. Julle het mense daar wat die leer van Bileam aanhang. Hy het Balak geleer om die volk Israel van My afvallig te maak, sodat hulle afgodsoffervleis geëet en onsedelikheid bedryf het. So is daar onder julle ook mense wat die leer van die Nikolaïete aanhang en dieselfde sondes doen.

Daar was baie goeie gelowiges in Pergamum. Hulle het God gedien en Jesus prys hulle daarvoor. Maar daar was ‘n paar probleme; die gemeente loop die gevaar om kompromieë oor sy geloof aan te gaan. Jesus verwys na die Ou Testamentiese storie van Bileam. Balak het vir Bileam gekry om die Israeliete te vervloek. Terwyl hy op pad was om Israel te gaan vervloek, verlaat sy donkie die pad, want hy het ‘n engel met ‘n sward gesien wat in die pad staan. Uiteindelik het Bileam nie vir Israel vervloek nie, maar hy gee vir Balak ‘n ander plan om Israel te ondermyn: die Moabitiese meisies moes die jong mans mislei en hulle sodoende kry om afgode te aanbid. Die plan werk.

Die sonde van Pergamum was dat hulle die bose verdra het. Sodra jy begin kompromieë aangaan, begin jou geestelike lewe verswak. Die filosofie van die Nikolaïete was dat jy moet ontspan. God sal dit verstaan en jou vergewe, want Hy ken jou hart. Dit is hoe ‘n kompromis werk: klein dingetjies wat groot dinge word. As dit gebeur gaan jy net verder afwaarts.

Sommige mense kyk na die Bybel en sê: “Ek hou nie van hierdie reëls of hierdie standaarde nie. Ek sal lewe soos ek wil.” Hulle dink nooit daaraan dat dit God is wat vir ons daardie reëls gegee het nie; daardie standaarde en waarhede om ons teen die bose te beskerm. Soms glo ons dat omdat ons ‘n sonde bely het, ons nie die gevolge daarvan hoef te hanteer nie. God sal ons vergewe, maar ons sal steeds die gevolge moet dra.

Onthou die les van die gemeente in Pergamum: moet nooit aan kompromieë toegee nie.