“At the heart of personality is the need to feel a sense of being lovable without having to qualify for that acceptance.” – Paul Tournier

Psalm 13 (1)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Hierdie is ‘n lang psalm so ek gaan ‘n hele aantal blogs aan hom spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

Hoe lank nog, Here?

Psalm 13 se oorsprong is ‘n gevoel van verlatenheid alhoewel dit met vertroue eindig. Die psalmis word deur sy vyande aangeval, maar sê nie vir ons  of daar iets anders ook verkeerd is nie. Hierdie is ‘n model gebedspsalm:

• Vers 2 – 3: ‘n Uitroep oor hoe lank nog.
• Vers 4 – 5: ‘n Pleidooi.
• Vers 6 – 7: ‘n Verklaring van vertroue en lof aan God.

Hier hoor ons die noodroep van ‘n eensame mens. In Psalm 12:9 het die bidder verwys na die gemeenheid tussen mense. In vs 3 vra hy nou: Hoe lank nog sal die vyand oor my heers? So kry ons dikwels assosiasies tussen psalms wat op mekaar volg.

Opskrif

Vir die musiekleier. ‘n Psalm. Van Dawid.

13:2 – 3: Wanhopige vrae: Hoe lank nog?

²Hoe lank nog, Here? Gaan U my vir altyd vergeet? Hoe lank nog gaan U vir my u gesig verberg.

³Hoe lank nog moet ek kwellinge in my binneste dra, elke dag met kommer in my hart deurbring? Hoe lank nog gaan my vyand die oorhand oor my hê?

Hierdie klaaglied val met die deur in die huis: Hoe lank nog, Here? Gaan U my vir altyd vergeet?

Die digter begin met sy vrae oor sy huidige nood. Hy vra:

• Hoe lank gaan die Here nog afsydig teenoor hom staan – Gaan U my vir altyd vergeet?
• Hoe lank hy nog alleen moet worstel – kwellinge in my binneste dra.
• Hoe lank die vyand hom nog gaan verdruk – die oorhand oor my hê.

Deur die vraag hoe lank nog, te herhaal, wys die digter op die intensiteit van sy lyding en die dringendheid van sy gebed om verlossing. Dit voel vir hom of sy swaarkry nooit ‘n einde sal kry nie. Hy is op homself aangewese, want God kyk van hom af weg. God sien nie hoe die vyand hom sonder rede laat ly nie.  Hierdie is ‘n retoriese vraag wat impliseer: “Dit is ondraaglik en moet nou stop.” Natuurlik weet en hoor God, maar Hy reageer nie nou op daardie kennis nie.

3:4 – 5: Angstige versoeke: ‘n Pleidooi

⁴Sien dit tog raak, antwoord my, Here, my God! Verlig tog my oë, anders sink ek in ‘n doodslaap weg,

⁵anders sê my vyand: “Ek het hom oorweldig,” anders juig my teenstanders omdat ek tot ‘n val gebring word.

Na die vrae pleit hy:

• Sien dit tog raak – moenie dit langer ignoreer nie.
• Antwoord my, Here – moenie langer stilbly nie.
• Verlig tog my oë – gee my tog nuwe lewenskrag; bemoedig my.

Hoekom hierdie angstige versoeke?

• Anders sink ek in ‘n doodslaap weg.
• Sy vyande moet nie spog nie.
• Sy verdrukkers moet nie juig oor my ondergang

13:6: Blymoedige voornemens.

⁶Maar ék – op u troue liefde vertrou ek; my hart wil juig oor u verlossing.

Ek wil vir die Here sing, omdat Hy aan my goed gedoen het.

Die psalm se einde verskil radikaal van sy begin. Die eerste deel praat van wanhoop. Die slot is vol verwagting. Hoekom is daar hierdie verskil? Die digter kyk op twee maniere na sy omstandighede:

1. Hy staar hom blind teen sy eie nood in die hede. Dan sien hy niks anders as duisternis nie.
2. Hy kyk na God se weldade in die verlede. Toe hou hy vas aan God se troue liefde, want hy weet God is getrou; toe juig my hart omdat God uitkoms gegee het; toe sing hy tot eer van die Here, omdat God vir hom goed was.

Volgende keer kyk ons na die teologiese implikasies van hierdie psalm.

The great majority of persons who have any sort of religion at all bear leaves, but they produce no fruit –Charles Spurgeon.

Kinders het meer as ‘n bomskuiling nodig.

Die beeld van die kernfamilie is vir sommige ‘n vreemde gedagte.  Dit is die beeld van ‘n vader en moeder in die middel met die kinders soos satelliete om hulle in ‘n wentelbaan. Hier het ons een van die basiese eenhede in die gemeenskap. J. K. A Smith sê dit laat hom ook aan ‘n bomskuiling dink – ‘n vesting om ons teen  die bedreigings van die wêreld te beskerm.

Hierdie beeld is nie heeltemal vergesog nie. Natuurlik is ons bekommerd as dit by die invloed van die wêreld op ons families kom – veral ons kinders. Die Bybel maak die duidelik dat ouers die beskermers van die harte en gedagtes van hulle kinders is. Ouers is verantwoordelik vir hulle onderrig. Dit is net natuurlik dat ons hulle sal beskerm soos wagters wat dophou of daar enige bedreigings nader kom.

Sê nou maar net dat ons nie die ware bedreigings raaksien nie. Elke strategie van ouers aanvaar iets oor die aard van mense. Ons behandel ons kinders soos intellektuele ontvangers. Ons hanteer en beskerm hulle dienooreenkomstig. Ons probeer hulle geloof bevorder deur Bybelkennis aan hulle te voorsien. Geleidelik rus ons hulle toe om ook die vals onderrig van die wêreld te onderskei.

Elke huishouding het ‘n onuitgesproeke “vibe” – die voortdurende agtergrondgeraas afkomstig van ons roetines en ritmes. Dit beïnvloed hoe ons die wêreld sien. Dit kan ‘n melodie wees wat God se begeertes vir die skepping versterk of dit is ‘n melodie wees wat vals is – dit stem nie ooreen met God se lied nie. Ons moet ons harte en huise instem om sy genade te besing. Jy kan elke dag die Bybel lees en steeds ‘n huishouding hê met die ritme van die verbruikersmite. Jy mag Bybelverse teen die mure in elke kamer hê en tog spreek die ritme in die huis van selfgesentreerdheid en nie opoffering nie.

Elkeen van ons moet die roetines in ons huishouding evalueer – veral dié wat ons sommer aanvaar. Ons dink nooit oor hierdie roetines nie. Ons besef nie hulle vormende krag nie Ons dink aan hulle as “dinge wat ons doen.’ Ons dink nooit aan wat hulle aan ons doen nie.

When we have to do a severe thing, let us choose the tenderest manner. —C.H. Spurgeon

Vryspraak en Heiligmaking

Paulus verduidelik die verskil tussen vryspraak en heiligmaking in sy briewe.

Vryspraak is nie progressief nie – dit is volledig in die lewe van die gelowige die oomblik as hy bekeer word. God het ons dan nou vrygespreek deurdat ons glo. Daarom is daar nou vrede tussen ons en God deur ons Here Jesus Christus (Romeine 5:1). Vryspraak is die fondament waarop die huis van heiligmaking gebou word. Heiligmaking is progressief soos gelowiges groei in volwassenheid en gehoorsaamheid. Geloof is die rede vir hierdie nuwe geboorte en gehoorsaamheid is die gevolg van geloof.

‘n Mens word nie deur dit wat hy doen verlos nie, maar slegs deur geloof in Jesus Christus. Geloof produseer altyd goeie vrugte. So gaan dit ook met die geloof: as dit nie tot dade oorgaan nie, is dit sonder meer dood (Jakobus 2:17). Daar is nie so iets soos ware geloof sonder dade nie. As die Heilige Gees in ons kom woon by ons bekering, begin goeie vrugte onmiddellik groei. Jesus is die wingerdtok en die Christene is die lote. Net God kan goeie vrugte in sy kinders produseer.

Goeie dade vloei voort uit ons geloof, maar ons dade dra nie by tot die gehalte van ons geloof of die inhoud van ons verlossing nie. Die gelowige se verlossing is seker die oomblik as hy hom bekeer. Die fondament is gelê. Sy naam word in die boek van die lewe, die boek van die Lam, geskrywe (Openbaring 13:8). Ons is van die sonde vrygemaak; ons is slawe van God wat sy wil doen (Romeine 6:18).

Enigeen wat in sonde voortleef is nie ‘n Christen nie. Gelowiges leef nou vir  Jesus; gelowiges dien vir Christus, want Hy is die Here. Hy het sy lewe vir ons gegee om ons te verlos. Ons is nou ‘n nuwe skepping. Is gelowiges volmaak? Natuurlik nie Wil gelowiges dinge op God se manier doen? Beslis. Die gehoorsaamheid as gevolg van geloof is omdat Christus in ons leef. Baie mense probeer om aan een of ander etiese kode gehoorsaam te wees. As die persoon nie bekeer is nie, sal sy gehoorsaamheid nie God se guns verdien nie. Die enigste gehoorsaamheid waarmee God tevrede is, is die gehoorsaamheid van sy kinders. As ‘n mens nie glo nie, is dit onmoontlik om te doen wat God wil (Hebreërs 11:6).

Geloof in Christus beteken dat ons Christus gehoorsaam. As die fondament eers gelê is, begin God aan die huis werk. My lewe as Christen is die werk van God. Jy kan nie krediet neem vir die huis of sy fondament nie. Gehoorsaamheid aan God betrek ons gedagtes, woorde en dade. Ons gehoorsaam God deur ons liggame en ons gesprekker te gebruik om Hom te verheerlik. Onthou: Waar die hart van vol is, loop die mond van oor (Lukas 6:45).

Voordat iemand God kan gehoorsaam, moet hy eers die vryspraak deur God ontvang (Romeine 3:21). Hierdie vryspraak van God is volmaak as gevolg van Christus se volmaakte offer aan die kruis. Dit word aan die gelowige gekrediteer by sy bekering. So is ons dan deur sy genade vrygespreek en het ons erfgename geword van die ewige lewe wat ons verwag (Titus 3:7).

As ‘n mens sy sonde bely en vertrou op Christus as sy Verlosser, is hy vergewe, vrygekoop en verlos. Dan begin Hy lewe soos God dit beplan het. As Jy weergebore word, word jy deel van God se familie. Dan gehoorsaam jy Hom deur die krag wat Hy in jou geplaas het. Die gehoorsaamheid deur geloof is die neweproduk van jou persoonlike verhouding met Jesus Christus.

The heart of the gospel is all about giving up power, pouring out resources and serving … the Center of Christianity is always migrating away from power and wealth – Tim Keller.

Psalm 9 (2)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Hierdie is ‘n lang psalm so ek gaan ‘n hele aantal blogs aan hom spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

9:2 – 5: Die psalmis se blydskap.

Die psalm begin soos ‘n getuienis of danksegging, maar dit verander gou. Die psalmis benodig God se optrede. Wat interessant is, is dat die psalmis by sy loflied (vers 2 – 3) ‘n verwysing na wanneer dit sal begin byvoeg (vers 4 – 5).

9:2 – 3: Alef.  Ek wil die Here loof met my hele hart; ek wil al U wonderdade vertel.

Ek wil bly wees en my in U verheug, ek wil u Naam besing, Allerhoogste.

Hier kry ons ‘n verklaring van die psalmis se bedoeling om van God se magtige reddingsdade te vertel. Dade/wonders verwys nie noodwendig na reddingsdade vir die individu nie. Dit verwys gewoonlik na God se dade by die skepping en in Israel se geskiedenis. Later blyk dit dat hierdie wel verwys na God se reddingsdade. Die onderneming – ek wil al U wonderdade vertel  –  vul die getuienis – Ek wil die Here loof met my hele hart – aan. Hele hart en al U wonders pas bymekaar.

Vers 3 voer dit verder. Ons sien dat lofprysing na buite uitgedruk moet word. Loof is vertel – dit moet in die openbaar geskied – ek verheerlik God voor die gemeente. Woorde en musiek maak dat dit lof is.

9:4 – 5: Bet. Wanneer my vyande terugdeins, struikel hulle en kom hulle om vanweë u teenwoordigheid, want U het my reg in my regsaak gehandhaaf. U het op die troon gesit as regverdige regter.

In vers 4 kry ons ‘n verwysing na God se dade. Vers 4 en 5 verwys waarskynlik nie na wat God reeds gedoen het nie of na wat Hy gewoonlik doen nie, maar na wat die psalmis verwag. Die psalmis kan nie getuig nie, want hy het behoefte aan God se optrede. Sodra God opgetree het, sal die psalmis in ‘n posisie wees om te getuig. Hy kyk vooruit daarna om God te loof; hy is vol vertroue dat die vyande sal vlug, struikel en omkom, want hulle sal voor God te staan kom. God het in die verlede sy gesag op so ‘n wyse uitgeoefen dat Hy getrou aan Israel was. Die getroue God sal aan die psalmis se kant wees. Net in God se regsaal kry die swakkes ‘n regverdige verhoor teenoor die sterkes. As daar geen gebed is nie, is daar geen regsbesluit nie en tree God nie op nie.

Dit is die laaste keer in die psalm waar die lof in die eerste persoon is. Die res van die psalm sal God se optrede in die geskiedenis van die volk in herinnering roep.

Die openingsloflied is ‘n reaksie op volgehoue oorwinnings waarin die goddelike oordeel oor nasies duidelik gesien kan word. Israel se God sit op die troon oor die hele wêreld en Hy is regverdig – Hy wreek die storting van onskuldige bloed. Dit roep weereens vir lofprysing.