“When I took up the cross I recognized it’s meaning. The cross is something that you bear, and ultimately, that you die on.” Martin Luther King, Jr

Wees versigtig

Elke jaar bring nuwe geleenthede, maar ook nuwe versoekings. Kyk na Noag na die sondvloed. Die water het skaars teruggetrek of Noag word dronk (Genesis 9:20 – 27). Toe het hy kaal in sy tent gelê. Gam sien dit en gaan vertel dit vir sy twee broers. Beide Noag en Gam het gesondig – Gam se nageslag word vervloek.

Kom ons kyk na een aspek van hierdie verhaal: die gevolge van sonde.

1. Niemand is immuun teen sonde nie

Noag was ‘n regverdige man. Onder sy tydgenote was hy onberispelik en hy het naby God geleef (Genesis 6:9); Noag het alles gedoen presies soos God hom beveel het (Gensis 6:22). Ten spyte hiervan word hy dronk. Ons versoekings mag van dié van Noag verskil, maar die waarheid bly dieselfde: regverdigheid vandag is geen waarborg van ‘n oorwinning môre nie.

2. ‘n Kragtige beweging van God hou ons nie weg van die sonde nie

God kommunikeer persoonlik met Noag en waarsku hom van die vloed wat gaan kom. Hy gee vir hom aanwysings oor die bou van die ark; Hy beskerm vir Noag en sy familie tydens die vloed. Noag se eerste optrede nadat hy die ark verlaat het, was om ‘n altaar te bou. Hierdie geskiedenis van God wat in Noag se lewe werk, verhoed nie dat Noag keuses maak wat skaamte oor hom bring nie.

3. Selfs ‘n enkele sonde kan ‘n rekord van jare se trou uitwis

Noag was so getrou dat hy selfs in die Hebreër-boek plek kry in die gallery van geloofshelde (Hebreërs 11:7). Maar dieselfde Bybel skram nie weg van Noag se sonde in Genesis 9 nie. Die gevaar dat ek vandag ‘n besluit kan neem wat die res van my lewe negatief sal beïnvloed, is altyd daar.

4. Sonde beïnvloed selde net vir ons

In Noag se geval open die sonde van Noag die deur vir sy seun se sonde. Sonde lei dikwels tot bitterheid en vergelding deur ander. Oppas, ons sondes mag littekens op ander laat.

“The early Christians rejoiced when they were deemed worthy to suffer for what they believed. In those days the Church was not merely a thermometer that recorded the ideas and principles of popular opinion; it was a thermostat that transformed the mores of society.” Martin Luther King, Jr

Shalom: Innerlike vrede

In die Ou Testament verwys shalom meestal na die vervulling wat die mens ondervind as hulle God se teenwoordigheid beleef. Koning Dawid het in sy lewe baie moeilikhede ondervind. Een van die pynlikste was sekerlik toe sy seun, Absalom, teen hom saamgesweer het.

Absalom skaf vir hom ‘n kar en perde aan en vyftig man het gewoonlik voor hom gehardloop (2 Samuel 15). Hy het soggens vroeg opgestaan en langs die pad by die stadspoort gaan staan. Elkeen wat daar verby gekom het vir ‘n beslissing van die koning sê hy: “Kyk, jy het ‘n sterk, regverdige saak, maar by die koning sal niemand na jou luister nie … As ek maar net as regter in hierdie land aangestel word, sou ek ‘n regverdige uitspraak lewer.” Vier jaar later vra hy by Dawid toestemming om na Hebron te gaan om my gelofte wat ek teenoor die Here afgelê het, te gaan betaal.

Hy stuur ook boodskappers na al die Israelitiese stamme met die volgende boodskap: As julle die ramshoring hoor, moet julle sê: Absalom het koning geword in Hebron. So vermeerder Absalom se volgelinge en die sameswering word sterker. ‘n Boodskapper kom by Dawid aan: Die hele Israel is aan Absalom se kant. Dawid beveel sy hele huishouding om te vlug uit Jerusalem. Hulle vlug te voet.

Die opskrif van Psalm 3 verwys spesifiek na hierdie episode – Dawid wat vir sy seun Absalom vlug. Innerlike vrede is tog onmoontlik onder hierdie omstandighede. Tog vind Dawid innerlike vrede, want hy vestig sy gedagtes op God se teenwoordigheid in sy lewe.

Bekommernis beroof ons van ons vrede. Dit verhoed dat ons snags rustig kan slaap. As ons op die Here vertrou, kan ons saam met die psalmis sê: As ek gaan lê, slaap ek goed; ek word ook weer wakker, want die Here sorg vir my. Die Here is altyd naby aan ons. Ons kan soos die psalmis uitroep: Hulp kom net van die Here af (Psalm 3:9).

“The hottest place in Hell is reserved for those who remain neutral in times of great moral conflict.” Martin Luther King, Jr

Vals geloof

Vals geloof het gewoonlik elemente van ware geloof in hulle, maar skiet ver tekort en op die langtermyn laat dit ons in die steek.

Vals geloof staan teenoor ware geloof. Die oorsprong van vals geloof is ‘n verkeerde gesindheid, dit plaas die klem op verkeerde plekke en mik in die verkeerde rigting. Vals geloof kan verskillende vorme aanneem. Kom ons kyk na vier voorbeelde:

1. Ek-gefokusde geloof – die lewe is ‘n verhaal oor my

Die Christelike geloof is nie ‘n manier om te kry wat ek wil hê nie. As ek my Bybel lees slegs om my daaglikse stukkie raad of bemoediging te kry, of as my gebedslewe fokus op wat ek van God wil hê, is my geloof waarskynlik vals. Egte geloof is God-gesentreerd en nie selfgesentreerd nie.

2. God en land geloof – Die ware storie is oor wat vir ons land goed is

Maak nie saak waar jy woon nie, jy wil hê dat jou land goed moet funksioneer. Maar as ek my identiteit kry uit my Suid-Afrikanerskap is my geloof swak en vals. As ek bereid is om vir my land te veg en te sterf, maar nie bereid is om swaar te kry en te lewe – selfs te sterwe – vir Christus nie, moet ek versigtig wees. As ek bid dat my land ‘n wenner ten koste van ander nasies moet wees, is my hart nie op God gerig nie, want sy hart klop vir die hele wêreld.

3. Wat rondom my gebeur bepaal waar ek my geloofsenergie plaas

God gee om vir die ongeregtigheid en pyn van hierdie wêreld, maar om die mees onlangse krisis sentraal in ons geloof te plaas, is verkeerd. Vir sommige gelowiges is God die manier om lyding te beëindig. Ons volg nie God om lyding te verlig of ons probleme op te los of ‘n krisis te hanteer nie. ‘n Vals geloof kyk na God deur die lens van ‘n krisis; ‘n ware geloof begin en eindig by God en sien alles deur die lens van God.

4. Om alles uit te sorteer, is waaroor geloof gaan

‘n Geloof wat geen plek vir misterie laat nie, is ‘n dooie geloof. Dit is arrogant om te dink dat om teologies alles te weet, is ware geloof. As jy geloof soos ‘n legkaart benader – ek moet net al die stukke in hulle plek kry – is dit ‘n vals geloof. Ware geloof rus in God se arms. Geloof is nie net misterie nie, maar misterie is ‘n bestanddeel van geloof.

In plaas van hierdie vals gesindhede het ons ware geloof nodig.

“I have decided to stick with love. Hate is too great a burden to bear.” Martin Luther King, Jr

Hoe kan ek ooit verander?

As ek een ding van myself kan verander, wat sal dit wees? Meeste van ons stel belang in verandering; God wil hê dat ons moet verander; ‘n lewe wat weier om te verander, is ‘n vermorste lewe. Verandering is ‘n noodsaaklike deel van ‘n lewe wat groei. Ons het verandering nodig om vars te bly en vooruit te gaan.

Maar dikwels vind ons dat al die idees wat ons in boeke en by seminare kry tydelik verandering teweeg bring, maar geen permanente gevolge het nie. Hoekom? Ons werk aan die buitekant – eksterne gedrag – en nie intern – ons motiewe – nie. Enige blywende verandering moet intern begin – en dit is God se werk.

In die storie van Jakob in Genesis 32 sien ons die proses wat God gebruik om ons te help om die soort mens te word wat Hy graag wil hê ons moet wees. Genesis 32 was ‘n draaipunt in Jakob se lewe. Dit is ‘n dramatiese voorbeeld van hoe God ons kan verander.

Jakob was maar ‘n skelm persoon. Selfs sy naam beteken bedrieër. Maar ‘n lewensveranderende ondervinding verander sy lewe radikaal – hy word ‘n nuwe persoon. Selfs sy naam verander – hy word nou Israel. Na hierdie ondervinding was hy nooit weer dieselfde mens nie.

In hierdie storie sien ons die proses wat God gebruik om mense te verander. Dit sê dat ons nie hoef te bly soos ons is nie; dat God ons kan help om te verander. Ons moet net toelaat dat Hy dit doen. Hoe laat ons God toe om ons te verander?

Ons lees dat Jakob een aand alleen was toe ‘n man tot dagbreek met hom gestoei het. Toe die man agterkom dat hy nie vir Jakob kan wen nie, het die man, terwyl hy met hom stoei, vir Jakob teen die heup geslaan sodat dit uit die potjie gespring het. Nou wat het ‘n stoeigeveg duisende jare gelede te doen met verandering in my vandag? Hierdie gebeurtenis beskryf die vier stappe wat vir transformasie nodig is.

1. Krisis

Dit was ‘n lang geveg. Die man kom agter dat hy nie vir Jakob kan wen nie – dit was ‘n situasie buite sy beheer. As God ons wil verander, begin Hy deur ons aandag te trek – deur ons in ‘n situasie volkome buite ons beheer te plaas. Ons kan nie wen nie; ons word net moër en moër. God gebruik ondervindings en probleme en krisisse om ons aandag te trek. Ons verander nooit voor ons nie ontevrede met ons huidige situasie word nie. As ons ongemaklik en ontevrede genoeg is, laat ons toe dat God iets in ons lewens doen. Ons verander nooit voor die pyn wat ons tans ondervind meer is as ons vrees vir verandering nie.

2. Toewyding

Toe die man vir Jakob vra om hom te los, antwoord Jakob: Ek sal jou net los as jy my seën. Jakob was toegewy – hy volhard. Nadat God ons aandag gekry het deur ‘n probleem, los Hy dit nie onmiddellik op nie. Hy wag eers om te sien of ons werklik ernstig is. Baie mense gooi te gou tou op – hulle word ontmoedig. Ons moet soos Jakob sê: “God, ek gaan U nie los voordat U my seën nie.”  Ons moet altyd onthou dat ons nie sommer oornag in ons huidige situasie beland het nie. Ons gesindhede, optrede, gewoontes en swakhede het oor jare ontwikkel. Soms verwyder God hulle laag vir laag. Volhard.

3. Belydenis

Die man vra vir Jakob wat sy naam is. Hoekom vra hy dit? Hy wil hê dat Jokob sy karakter moet stel – Jakob beteken bedrieër. Toe hy homself as Jakob indentifiseer, erken hy sy karakterswakhede. Dit is ‘n belangrike deel in God se proses om ons te verander. Ons verander nooit voor ons eerlik ons foute, sondes, swakhede erken nie. God werk eers aan ons probleem as ons erken dat ons ‘n probleem het. Dan kan Hy aan die werk spring. Maar wat doen ons? Ons maak allerhande verskonings vir ons probleme. Ons is veral geneig om ander te blameer, want dit is baie moeilik om te erken dat die fout by ons self lê. Hoekom moet ons ons foute erken? Om God daaroor in te lig? Nee, Hy weet reeds daarvan. Nee, ons erken dat Hy reg was en dat ons ‘n probleem het. Dit hou ons nederig as ons ons foute erken. Doen ons dit gee God aan ons die krag en nodige hulpbronne om ons te help om die mens te word wat hy wil hê dat ons moet wees.

4. Samewerking

God begin om Jakob te verander toe hy erken wie en wat hy is en toe hy begin saamwerk aan God se plan.Jakob noem die plek waar hy gestoei het Pniël, want ek het God van aangesig tot aangesig gesien. Almal van ons moet op een of ander stadium God van aangesig tot aangesig sien en as dit gebeur, verander God ons.

God verlang die beste vir ons en Hy sal alles in sy vermoë doen om dit te bewerkstellig- Hy wil nie hê dat ons ons lewens moet mors nie. God wil en kan ons lewens verander – maar op sy manier.