There is no idol like self. —Thomas Watson

Vra eers sekere vrae voor jy kritiseer

Enigeen wat tyd op die Internet spandeer, weet dat ons nie meer kritiek in ons wêreld nodig het nie. Dit is baie maklik om enigiets en enigeen te kritiseer. Ons het nie meer kritiek nodig nie, maar wel beter kritiek.

Daar is sekere mense wat altyd besig is om te oordeel; hulle is negatief oor alles. Ons hoef nie te veel aandag aan hulle te gee nie. Daar is ander wat regverdig kritiseer – met wysheid en insig. Hulle wil meer leer. Na hulle moet jy luister.

Kritiek kan dien as ‘n boublok of ‘n sloopgewig (wrecking ball). Daarom moet ons dit versigtig hanteer. Om die verskil tussen hierdie twee vorme van kritiek vas te stel, is belangrik, want kritiek kan ‘n wonderlike leermeester wees.

Hoe kan ons beter kritiek lewer. Hier is drie vrae wat ons onsself moet afvra voor ons kritiek lewer.

• Gaan dit oor beter wees of reg wees?

As ons kritiseer, moet ons onthou dat kritiek nie oor ons gaan nie. Ons moet daarop fokus om die persoon of sy werk beter te maak. Dit gaan nie daaroor dat ek reg bewys moet word nie. Om kritiek te ontvang is nooit maklik nie, maar ons moet die persoon wat die kritiek ontvang in staat stel om te luister na wat ons sê.

• Is dit kritiek of ‘n aanval?

Goeie kritiek word beperk tot die saak. Nooit moet ons ‘n etiket om mense plaas of hulle blameer nie. Sodra ons verder as die werk of gesindhede beweeg en ‘n ander se karakter of motiewe bevraagteken, gaan ons te ver. Dit help ook niks nie, want dit beteken die persoon wat gekritiseer word, luister nie verder nie. Moet nooit die persoon aanval nie.

• Gaan dit net oor wat verkeerd is?

As ons kritiseer, moet ons ook verwys na dit wat goed gedoen is. Die slegste kritiek is kritiek wat net alles wat verkeerd is beklemtoon. Kritiek moet beklemtoon hoe ons op dit wat reeds daar is, kan bou. Kritiek is ‘n geleentheid om iemand te bemoedig om vorentoe te beweeg – te verbeter. Praat ek oor meer as net dit wat verkeerd is?

As ons hierdie drie vrae vra, is op pad na beter kritiek Dit beteken dat almal van ons – dié wat kritiseer en dié wat kritiek ontvang – beter daaraan toe is.

“If Christians want us to believe in a Redeemer, let them act redeemed.”   ~Voltaire

Geestelike groei – dinge om nie te doen nie

Die moderne mens soek kitsoplossings vir alles. Daar is egter ‘n paar kortpaaie vir geestelike groei wat nie werk nie. ‘n Kortpad is ‘n alternatief wat belowe dat ons gouer by ons bestemming sal uitkom. Wat belangrik is, is by watter bestemming jou kortpad jou bring. Daar is ‘n paar van hierdie kortpaaie wat ons weer moet ondersoek.

1. Probeer om die Skrif alleen te interpreteer

Toe ons net Christene geword het, het ons gehoor dat ons ‘n doelgerigte afspraak met God moet hê. In ons stiltetyd moet ons sit en “hoor” wat die Skrif vir ons sê. Ons lees ‘n gedeelte, dink na daaroor, bid daaroor en vra God om vir ons die betekenis te openbaar. Natuurlik is hierdie tyd met God baie belangrik. Maar as ons altyd die Bybel alleen lees, is daar die groot gevaar dat ons ons eie gedagtes in die teks inlees. Om die Skrif te interpreteer, is moeilike werk. Ons moet besef dat die eerste ontvangers van die teks dalk heeltemal ander perspektiewe as ons gehad het. Daarom is addisionele leeswerk noodsaaklik. Net so belangrik is om jou gevolgtrekkings met ander mense te bespreek.

2. Ignoreer al die godsdienstige aspekte van die Christendom

“Dit is ‘n verhouding, nie ‘n godsdiens nie.” Godsdiens is dit wat ons glo en ons wêreldsiening wat georganiseer is. Die Christendom is eerstens ‘n verhouding met Jesus Christus, maar dit is ook dit wat ons glo en ‘n kultuursisteem – dit wil sê, godsdiens. As ons godsdiens afskryf, laat dit ons dink dat dit wat ons persoonlik van Jesus Christus hoor al is wat belangrik is. As ons godsdiens verwerp, mag dit ons op die verkeerde pad lei:

• Op een of ander stadium kom ons in aanraking met die mensgemaakte elemente wat ons verhouding infiltreer. Ons kan nie meer feite en fiksie onderskei nie.
• Daar kan nie langer tussen ons en die mense om ons onderskei word nie – gelowiges en ongelowiges tree eenders op.

3. Vertel mense van God se wonderlike plan vir hulle lewens

Dit is waar, maar “wonderlik” is nie wat ons dink dit is nie. Dit beteken nie geld, roem en status nie. God se “wonderlik” lyk nie altyd soos ‘n groot bankbalans en hordes bewonderaars nie. Dit beteken nie dit is minder wonderlik nie

Geestelike groei is noodsaaklik, maar dit is nie so eenvoudig nie. Oppas vir slaggate langs die pad.

God prospers me not to raise my standard of living, but to raise my standard of giving. —Randy Alcorn

Die kerklos mense

David Kinnaman van die Barna Group het onlangs die resultate gepubliseer van ‘n studie wat hulle oor kerkbywoning gedoen het. Daarvoor het hulle drie dekades van navorsing gebruik. Hulle bevindings sluit in:

• Die kerklos mense het met 30% tussen 1990 en vandag toegeneem. (Kerklos = mense wat nie die kerk oor die afgelope ses maande bygewoon het nie.) Dit staan vandag op 43%.
• Die aantal mense wat nog nooit aktiewe kerkbywoners was nie, het toegeneem. Ongeveer ‘n kwart van alle mense het geen persoonlike geskiedenis van kerkdeelname nie. Vol dagboeke, sport vir kinders, eindelose opsies vir vermaak vul mense se naweke.
• Wat as gereelde kerkbywoning beskou word, word herdefinieer. Vandag is gereelde kerkbywoners diegene wat sleg een of twee naweke per maand die kerk bywoon. Predikers sukkel dus om reekse wat oor ‘n paar Sondae strek, aan te bied.

Daar is egter ook ‘n paar positiewe neigings. Die persepsie dat die plaaslike gemeente  ‘n waardevolle deel van die plaaslike gemeenskap is, bly vas staan. Selfs meeste kerklos mense sien die plaaslike gemeente as iets positief in hulle gemeenskap. Hulle glo dat die gemeentes ‘n bydrae maak ten opsigte van die versorging van armes, gesinne, bejaardes, ens.

‘n Ander positiewe neiging is dat gelowige jongmense ‘n hernude passie vir evangelisasie het. Daar is minder gelowige jongmense, maar diegene wat toegewyd is, deel hulle geloof met ander.

Die oorhoofste neiging is negatief. Die kerklos mense reageer minder op uitreikaksies en hulle is meer weerstandig teen uitnodigings deur vriende om eredienste by te woon. Die sendingveld is hier om ons.

“We will, as I fear, openly worship the devil as a god; so completely do the spiritual authorities and the learned lack all understanding.”  — Martin Luther

Meer doeltreffende gebede

Hiskia was ‘n goeie en getroue koning van Juda. Hy was gedurig die teiken van nasies wat oorlog gemaak het. Die koning van die magtige Assirië maak planne om Hiskia se bewind omver te gooi. Hiskia het altyd dieselfde gevegsplen gebruik: Gaan na die Here in gebed en volg sy opdragte.

Wat doen jy as jy in ‘n hoek gedruk word as leier en jy kom voor iets te staan wat te groot is vir jou om te hanteer? Hiskia kry ‘n brief vol dreigemente van die Assiriërs en hy begin bid (2 Konings 19:14 – 19). Ons kan baie uit Hiskia se gebed leer. Hier is ‘n paar gedagtes.

• Hiskia is alleen met God. Daar is korporatiewe gebede in die kerk, maar seker van die doeltreffendste gebedstye is waar jy alleen met God verkeer.
• Hiskia gaan onmiddellik na die huis van die Here en bid. Sy gebed was nie ‘n nagedagte nie. Hy bid voordat hy sy planne maak. Ons wil so graag reageer dat ons nie tyd het om eers na God toe te gaan nie. Gewoonlik gaan ons eers na God as ons rug teen die muur is en ons geen ander keuse het nie. Soos Hiskia moet ons heel eerste na God toe gaan.
• Hiskia se gebed was oop en eerlik. Hy was deursigtig voor God. Lees net: hy neem die brief van die Assiriërs en sprei dit voor die Here oop. Amper asof hy sê: “Here, hier is my probleem. Ek kan niks daaraan doen nie. Wat nou?” Dit is baie goed om jou gebedsversoeke uit te skryf – dit verseker dat jy hulle nie vergeet nie.
• Hiskia se gebed was nederig – hy het eerbied vir God gehad. Hiskia ken sy plek as koning, maar hy ken ook God se plek in die koninkryk. Hiskia was koning van ‘n nasie – ‘n belangrike werk, maar Hy weet dat voor God hy nederig moet wees.
• Hiskia se gebed was braaf. Hoor tog, Here, luister, kyk tog, Here, let tog op! Hiskia het ‘n verhouding met God gehad – hulle het dikwels gepraat. Daarom wonder hy nie of God daar sal wees as hy praat nie. Hy het geweet dat hy vir God kon vra om namens hom op te tree. Hoe meer jy in jou verhouding met God groei, hoe meer kom jou hart in lyn met God se hart.
• Hiskia se gebed was afhanklik. Dit is waar, Here, die konings van Assirië het nasies met lande en al verwoes en hulle gode verbrand, maar dit was nie gode nie, dit was die werk van mensehande. Hiskia besef die Assiriërs was veel sterker as Juda. Dit pla Hiskia nie, want hy gaan op God vertrou. Elke keer in elke situasie.
• Hiskia se gebed was seker, want dit was gebou op sy persoonlike geloof en vertroue in God. Red ons tog uit die mag van die Assiriese koning. Dan sal al die koninkryke van die aarde besef dat U, Here, alleen God is. Hiskia se geloof in God het beteken dat hy met sekerheid kon bid.

Geloof berus altyd op God se beloftes. Hiskia weet dat God belowe het dat Hy sy nasie sou red. Hy was vol vertroue dat God sal doen dit wat Hy beloof het. Daarom kon hy in geloof optree.

Almal van ons beland in situasies wat ons nie alleen kan hanteer nie – ons soek God se antwoord. Volg Hiskia se voorbeeld. Laat dan sy wil geskied soos jy wag op ‘n antwoord.