So long as you have food in your mouth, you have solved all questions for the time being. -Franz Kafka, skrywer (1883-1924)

Kry ‘n kultuur-relevante vertrekpunt

Paul Copan en Kenneth D. Lidwak ( The Gospel in the Marketplace of Ideas) gebruik Paulus se besoek aan Atene (Handelinge 17) om gelowiges te help om in so ‘n multikulturele wêreld die evangelie te verkondig. Hulle vergelyk Atene in Paulus se tyd met ons eie wêreld en vind heelwat ooreenkomste.  Ons gaan ‘n paar blogs hieraan spandeer.

Paulus begin sy toespraak deur vir die gehoor te wys dat hy die klassieke Grieks-Romeinse retoriek kan gebruik. Ek sien dat julle in alle opsigte baie godsdienstig is (17:22). Met hierdie kompliment is sy gehoor meer bereid om na hom te luister. Hy begin nie deur te sê hulle gaan almal hel toe as gevolg van al hierdie afgode nie. Hy begin deur ‘n brug na sy gehoor te bou.

Hy gebruik ook geen direkte aanhalings uit die Skrif nie – sy gehoor sou in ieder geval nie hierdie aanhalings herken het nie – dit sou net ‘n mors van tyd wees.

Paulus gebruik sy waarnemings wat hy in Atene gemaak het as vertrekpunt vir sy aanbieding van wie en wat God werklik is. Hy sê nie al hulle gode, tempels, altare is dwaas nie.

Paulus neem klein treetjies soos hy hulle na Jesus toe lei. Hy begin by iets waarmee die gehoor bekend is en gaan dan geleidelik verder tot by Jesus Christus en die evangelie. Die onvermoë van sy gehoor om die ware God te herken is ‘n belangrike tema in hierdie toespraak.

Paulus begin by die gehoor se geloof en lei hulle na die lewende God, Skepper van alles. Hy wys wat God nie nodig het nie. In 17:24 verwys Paulus na twee kernidees:

• God het die wêreld met alles wat daarin is, gemaak. Hierdie is ‘n algemene tema in die Ou Testament. Paulus sê die Ateners is onkundig oor wie God werklik is. Hy is groter as die skepping, maar nie deel daarvan nie.
• God woon nie in tempels wat deur mense gemaak is nie. Die hemel, selfs die hoogste hemel, kan U nie bevat nie, hoe dan nog hierdie tempel wat ek gebou het (1 Konings 8:27). God staan dan teenoor al die gode met hulle tempels en priesters in Atene.

17:25 is nou die volgende stap in Paulus se argument. As die twee idees in 17:24 waar is, is dit duidelik dat God nie mense nodig het om Hom te versorg nie; Hy het nie hulle offers nodig nie. God is ‘n Gewer en nie ‘n Ontvanger nie.

Hierdie God is oppermagtig oor alles en almal: Uit een mens het Hy al die nasies gemaak (17:26). Die Ateners het geglo dat hulle uit die kosbare grond van Atene ontstaan het. Nou daag Paulus hierdie hoë siening wat die Ateners van hulleself gehad het, uit. Alle mense se oorsprong is by God. Aan die einde gaan Hy hulle oordeel. Hierdie God bepaal hoe lank en waar mense sal woon. God is beheer en daarom kan Hy grense vir mense stel. God het hulle gemaak om Hom te soek (17:27). Paulus sê dat mense moet rondtas om God te vind, al is Hy nie ver van enigeen van ons af nie.

In 17:28 haal Paulus dan die Griekse digters aan. Paulus ignoreer nie die sekulêre kultuur nie; hy ignoreer nie die klassieke tekste en filosofie nie. Paulus beperk nie sy lees en leer tot Joodse en Bybelse onderwerpe nie.

If our purpose in attending church is to meet with God, then we dare not approach with carelessness. —John Sartelle

Paulus se oorredende benadering

Paul Copan en Kenneth D. Lidwak ( The Gospel in the Marketplace of Ideas) gebruik Paulus se besoek aan Atene (Handelinge 17) om gelowiges te help om in so ‘n multikulturele wêreld die evangelie te verkondig. Hulle vergelyk Atene in Paulus se tyd met ons eie wêreld en vind heelwat ooreenkomste.  Ons gaan ‘n paar blogs hieraan spandeer.

Paulus staan op die Areopagus asof hy ‘n boodskapper van vreemde gode is (17:18).  Hy moet die God wat hy verkondig verdedig. Die gesindheid van die filosowe was nie positief nie – Paulus tree hier voor ‘n vyandige gehoor op.

In hierdie toespraak is daar geen direkte aanhaling uit die Skrif nie. Tog kom sy boodskap uit die Skrif al gebruik hy aanhalings van Griekse digters en filosowe – wat baie mense in die gehoor aanvaarbaar sou vind. Tog as ons na verse 24 – 31 kyk, is elke vers gebou op die Skrif. Paulus gebruik die woorde van die Griekse filosowe om Bybelse waarhede oor te dra.

Kom ons kyk nader na Paulus se benadering.

• Paulus wys dat hy bewus is van die Ateners se vroomheid: Ek sien dat julle in alle opsigte baie godsdienstig is. Terwyl ek deur julle stad geloop en kyk het na die plekke waar julle aanbid (17:22 – 23).
• Paulus gebruik die waarnemings wat hy in die stad gedoen het as vertrekpunt om sy gehoor se misplaasde godsdiens te hanteer:hy vertel hy het ‘n altaar aan die onbekende God gesien (17:23).
• Omdat God die wêreld en alles daarop gemaak het, kan Hy nie in ‘n gebou, veral nie een wat deur mensehande gemaak is, vasgevang word nie (17:24).
• God het niks van mense nodig nie – Dit is Hy wat aan almal lewe en asem en alles gee (17:25). Ons kan niks vir Hom gee nie, want Hy het reeds alles.
•  God het al die nasies uit een mens gemaak en daarom behoort almal aan God. Hy stel die seisoene vas; Hy stel grense vir mense – hoe lank en waar hulle gaan woon. Hy werk aktief onder die mense (17:26).
• God het ‘n doel met die mens: God het hulle gemaak om Hom te soek (17:27). Hierdie is nie net ‘n intellektuele soektog nie – dit is ‘n soeke in reaksie op God se selfopenbaring. Hy is nie ver van mense wat Hom soek nie.
• Dit is toepaslik om God te soek, want deur Hom lewe ons, beweeg ons en bestaan ons (17:28).
• Omdat die mens deur God gemaak is en deur Hom lewe, is dit tog onsinnig om beelde van Hom te maak wat nie lewe of beweeg of asemhaal nie: Dit is bloot skeppinge van menslike vaardigheid en verbeelding (17:29). Dit kan tog nie verteenwoordigend van Hom wees nie.
• In die verlede het God tye van onkunde oorgesien. Nou roep Hy alle mense op om hulle te bekeer tot die een ware God. Hoekom? Op ‘n dag gaan Hy regverdig oor die wêreld oordeel (17:30a)
• God gaan oordeel deur ‘n Man wat Hy uitgekies het. God bevestig sy rol as Regter deurdat Hy Hom uit die dood laat opstaan het (17:30b).

As ons mense wil oortuig moet ons ‘n kultuur-relevante vertrekpunt kry.

If our purpose in attending church is to meet with God, then we dare not approach with carelessness. —John Sartelle

Paulus se oorredende benadering

Paul Copan en Kenneth D. Lidwak ( The Gospel in the Marketplace of Ideas) gebruik Paulus se besoek aan Atene (Handelinge 17) om gelowiges te help om in so ‘n multikulturele wêreld die evangelie te verkondig. Hulle vergelyk Atene in Paulus se tyd met ons eie wêreld en vind heelwat ooreenkomste.  Ons gaan ‘n paar blogs hieraan spandeer.

Paulus staan op die Areopagus asof hy ‘n boodskapper van vreemde gode is (17:18).  Hy moet die God wat hy verkondig verdedig. Die gesindheid van die filosowe was nie positief nie – Paulus tree hier voor ‘n vyandige gehoor op.

In hierdie toespraak is daar geen direkte aanhaling uit die Skrif nie. Tog kom sy boodskap uit die Skrif al gebruik hy aanhalings van Griekse digters en filosowe – wat baie mense in die gehoor aanvaarbaar sou vind. Tog as ons na verse 24 – 31 kyk, is elke vers gebou op die Skrif. Paulus gebruik die woorde van die Griekse filosowe om Bybelse waarhede oor te dra.

Kom ons kyk nader na Paulus se benadering.

• Paulus wys dat hy bewus is van die Ateners se vroomheid: Ek sien dat julle in alle opsigte baie godsdienstig is. Terwyl ek deur julle stad geloop en kyk het na die plekke waar julle aanbid (17:22 – 23).
• Paulus gebruik die waarnemings wat hy in die stad gedoen het as vertrekpunt om sy gehoor se misplaasde godsdiens te hanteer:hy vertel hy het ‘n altaar aan die onbekende God gesien (17:23).
• Omdat God die wêreld en alles daarop gemaak het, kan Hy nie in ‘n gebou, veral nie een wat deur mensehande gemaak is, vasgevang word nie (17:24).
• God het niks van mense nodig nie – Dit is Hy wat aan almal lewe en asem en alles gee (17:25). Ons kan niks vir Hom gee nie, want Hy het reeds alles.
•  God het al die nasies uit een mens gemaak en daarom behoort almal aan God. Hy stel die seisoene vas; Hy stel grense vir mense – hoe lank en waar hulle gaan woon. Hy werk aktief onder die mense (17:26).
• God het ‘n doel met die mens: God het hulle gemaak om Hom te soek (17:27). Hierdie is nie net ‘n intellektuele soektog nie – dit is ‘n soeke in reaksie op God se selfopenbaring. Hy is nie ver van mense wat Hom soek nie.
• Dit is toepaslik om God te soek, want deur Hom lewe ons, beweeg ons en bestaan ons (17:28).
• Omdat die mens deur God gemaak is en deur Hom lewe, is dit tog onsinnig om beelde van Hom te maak wat nie lewe of beweeg of asemhaal nie: Dit is bloot skeppinge van menslike vaardigheid en verbeelding (17:29). Dit kan tog nie verteenwoordigend van Hom wees nie.
• In die verlede het God tye van onkunde oorgesien. Nou roep Hy alle mense op om hulle te bekeer tot die een ware God. Hoekom? Op ‘n dag gaan Hy regverdig oor die wêreld oordeel (17:30a)
• God gaan oordeel deur ‘n Man wat Hy uitgekies het. God bevestig sy rol as Regter deurdat Hy Hom uit die dood laat opstaan het (17:30b).

As ons mense wil oortuig moet ons ‘n kultuur-relevante vertrekpunt kry.

“If I had never joined a church till I had found one that was perfect, I should never have joined one at all; and the moment I did join it, if I had found one, I should have spoiled it, for it would not have been a perfect church after I had become a member of it. Still, imperfect as it is, it is the dearest place on earth to us.” – C. H. Spurgeon

Die Kuns van Oorreding

Paul Copan en Kenneth D. Lidwak ( The Gospel in the Marketplace of Ideas) gebruik Paulus se besoek aan Atene (Handelinge 17) om gelowiges te help om in so ‘n multikulturele wêreld die evangelie te verkondig. Hulle vergelyk Atene in Paulus se tyd met ons eie wêreld en vind heelwat ooreenkomste.  Ons gaan ‘n paar blogs hieraan spandeer.

Ons moet aanvaar dat die Bybels-ongeletterde ongelowige nie dieselfde Christelike agtergrond as gelowiges het nie. Tog gebruik ons dikwels die een-grootte-pas-almal boodskap vir alle mense. Ons neem glad nie die omstandighede van ons hoorders in ag nie. Elke mens moet maar te gewillig wees om te luister, nie te gou praat nie en nie te gou kwaad word nie (Jakobus 1:19). Wees konteks-sensitief; gebruik die regte woorde om ander te ooruig.

Paulus was baie bewus van die konteks. So het hy beter verstaan oor hoe om die probleem te oorbrug. Kyk net na die vloei van sy argument; kyk net na die interaksie van sy perspektief en die wêreldsiening van die Grieke.

Vooraf moet ons eers kyk na die Grieks-Romeinse retoriek. [Retoriek = welsprekendheid, redenaarskuns. Grieks – retor = redenaar.] Mense het destyds dikwels na redenaars gaan luister – daar was nie baie ander vermaak nie. Hierdie redenaars het van plek tot plek gereis en hou dan toesprake. Daar was sekere reëls wat hierdie redenaars moes volg. Hier is ‘n paar van hulle:

• Begin met ‘n kompliment veral as die gehoor vyandig is of nie jou siening deel nie. Jy moet die gehoor simpatiek maak sodat hulle na jou siening sal luister.
• Hierna word die onderwerp ingelei.  Die siening wat jy graag wil hê die gehoor moet aanvaar of die optrede wat jy van hulle verlang, word gestel.
• Nou volg die ondersteunende argument(e). Nou versterk die spreker sy saak deur bewyse te gee waarom sy argumente geldig is. Baie belangrik as jy gesagsfigure kan aanhaal om jou argumente verder te ondersteun. Tradisie was belangrik en waardevol. As jy Aristoteles kon aanhaal, was jou kop deur.

Deur hierdie eenvoudige maar belangrike reëls te volg, kon Paulus ‘n beter ontvangs van sy boodskap verwag. Baie belangrik: Paulus water nie sy boodskap af om by die reëls in te pas nie. Maar deur die reëls te volg, bewys hy dat hy meer as net ‘n praatjiesmaker is.

Volgende keer kyk ons na Paulus se oorredende benadering.