In the Western world, the suffering that seems to be the most painful is that of feeling rejected, ignored, despised and left alone – Henri Nouwen

Psalm 35(5)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Ek gaan ‘n paar blogs aan hierdie psalm spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

Teologiese Implikasies

Die psalm fokus veral op die gebed teen die psalmis se aanvallers. Dit begin deur die Here te vra om te veg vir diegene wat nie self kan veg nie. Daarna word vir ’n rampspoedige omkeer vir die aanvallers gevra. Die psalmis kyk vooruit om die Here daarvoor te dank. Dit stel ook die psalmis se gedrag in die verlede teenoor dié van die aanvallers tans. Die psalmis maak ‘n oproep vir redding en sien uit om van hierdie redding te getuig. Hy vra die Here om wakker te word en so op te tree dat sy aanvallers beskaamd sal staan.` Daarna sal hy die Here loof.

Baie van die psalm se motiewe kry ons ook in Jeremia. Dit wys hoe die psalms Jeremia se geestelikheid en teologie gevorm het. Jesus gebruik eksplisiet hierdie psalm om te wys dat Hy met die posisie van die psalmis identifiseer: Hulle het My sonder rede gehaat (Johannes 15:25).

Moderne mense is ongemaklik met hierdie psalm. Hulle glo dat die psalmis se gesindheid verskil van Jesus se ideale. Hulle skerm dan deur te sê dat ons moet onthou dat die psalmis in die tyd voor Christus geleef het. Maar Jesus is nie verleë oor hierdie psalm nie. Hy wil dit nie vervang of verplaas nie. Hierdie psalm word gereeld in genesingsrituele in Kenia gebruik.

Ons moenie die aanmoediging wat die psalm gee aan mense om hulle begeertes om aanvallers te beskaam reduseer nie. Hierdie psalm is ’n uitdrukking van vrees en woede wat God aanmoedig om die oorsake van hierdie vrees en woede te verwyder. Ons is meer geneë om die Here te vra om die vrees en woede uit ons harte weg te neem. Ons moenie hierdie vrees en woede probeer ontwyk nie, maar ons moet dit hanteer. Dit beteken nie dat die mense wat aangeval word tot optrede gedryf moet word nie, maar wel tot gebed.

Psal 35 verplig ons om na twee stelle feite te kyk:

• Gewelddadige aanvalle en ernstige gevaar
• Die Here is ‘n magtige God wat verlos. Hy sal optree teen die aanvallers.

Daar is geen teken van wanhoop in hierdie psalm nie. Die oomblik om God te loof lê in die toekoms. Lof is ‘n aanduiding dat die Here opgetree het. Op die huidige het die Here nog nie opgetree nie Die huidige is ‘n tyd vir protes – die tyd vir lof sal kom.

Ons moenie hierdie vorm van gebed verwerp nie. Daar is baie mense in die wêreld wat in ‘n baie ongunstige posisie verkeer. Ons word nie aangeval nie en daarom moedig hierdie psalm ons aan om onsself in die posisie van diegene wat aangeval word, te plaas. Die psalm impliseer dat as ons nie kwaad word vir vervolging en onderdrukking nie en nie vir God wil aanmoedig om met die aanvallers af te reken nie, is daar fout met ons.

Psalm 35 beklemtoon twee sake:

1. Ek kan na God gaan met al my nood. Hy verduur nie onreg nie; Hy hoor en help as sy kinders na Hom roep.
2. Ek moet gedurig my lewe krities ondersoek. Watter invloed het ek op die lewe van ander? Ervaar my geloofsgenote nie dat ek ‘n vyand is wat hulle ondergang soek nie? Is ek deel van die kring geloofsgenote wat die geledere sluit om ‘n gelowige wat swaarkry en so help om hom regop te hou? Of praat ek maar saam met ander wat hom onskuldig belaster.

Dwarsdeur hierdie psalm hoor ek ‘n lied van hoop, want die digter glo in God al het Hy hom nog nie gered nie.

Still, my own pain in this life has taught me that the first step to healing is not a step away from the pain, but a step toward it – Henri Nouwen

Psalm 35(4)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Ek gaan ‘n paar blogs aan hierdie psalm spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

35:19 – 28: ‘n Doelbewuste vals aantyging

Hier kry ons ‘n variasie op die eerste deel. Nou keer die digter terug na ‘n ernstige gebed. Soos in die eerste hoofdeel, vra hy dat die vyande se kwaadstokery op hulle eie kop sal neerkom.

35:19: ¹⁹Laat my vyande, die bedrieërs, nie oor my bly wees nie, laat hulle wat my sonder rede haat, nie ‘n oog knip nie.

[Om ‘n oog te knip beteken om iets onderduims te doen.] Hier lees ons weer dat die aanvallers  bly was oor die psalmis se struikeling. Die psalmis dring daarop aan dat dit nie moet voortgaan nie. Sonder rede vul bedrieërs en nie ‘n oogknip nie, aan. Dit is iets wat die aanvallers reeds aan die psalmis doen.

35:20 – 21: ²⁰Dit is immers nie vrede waaroor hulle praat nie. Teen die vredeliewendes smee hulle bedrieglike planne.

²¹Ja, hulle rek hulle monde wyd oor my; hulle sê: ”Aha! Aha! Ons het dit self gesien!

Die beskrywing van die aanvallers word voortgesit. Aan die een kant praat hulle nie op so ‘n manier dat dit nie welstand van diegene wat hulle aanval, aanmoedig nie – ook nie dié van die gemeenskap as geheel nie. Die manier waarop hulle praat, bevorder nie vrede nie – Teen die vredeliewendes smee hulle bedrieglike planne. Hulle rek hulle monde wyd – hulle vertel groot leuens. Wat is hierdie leuens? Hulle beweer dat hulle sekere dinge met hulle eie oë gesien het.

35:22: ²²U het dit tog gesien, Here, moet tog nie stilbly nie, my Heer, moenie ver van my af bly nie!

In 35:22 – 24 kry ons ‘n uitgebreide pleidooi. Ons kry hier ses smeekbedes. Let op die twee pare: my God en my Heer. Die Here het ook gesien. Maar die Here reageer nie op die psalmis se gebed nie of Hy het dit nie gehoor nie. Daarom die oproep dat die Here nie vêr van hom moet bly nie. As die Here naby kom, beteken dit optrede. Op die oomblik het nog niks gebeur nie. Die psalmis vra dat dit reggestel moet word – die regte kombinasie van sien, hoor, praat, naby kom en optrede moet herstel word.

35:23: ²³Word wakker, staan op vir my regte, vir my verdediging, my God en my Heer.

Hierdie is darem dapper/moedig/onverskrokke. Word wakker, staan op. Hierdie twee smeekbede langs mekaar temper enige moontlike disrespek. Dit versterk ook die pleidooi deur die spesiale verhouding tussen die psalmis en my God/ my Here te beklemtoon. Waar daar so ‘n verhouding is, is brawe pleidooie geoorloof. Hoekom moet die Here dit alles doen? Vir my verdediging.

35:24: ²⁴Handhaaf my reg volgens u reg, Here, laat hulle nie oor my bly wees nie.

Die uitoefening van gesag mag trou of ‘n gebrek aan trou manifesteer. Dit word in beslissende optrede uitgedruk.

35:25: ²⁵Laat hulle nie hulleself wysmaak: “Aha, net wat ons wou hê!” nie. Laat hulle nie sê: “Ons het hom verslind!” nie.

Die stellings van die aanvallers is soortgelyk.

35:26: Laat dié wat hulle oor my teenspoed verbly, almal beskaamd en verleë staan; laat skaamte en vernedering hulle soos klere bedek, dié wat hulle teen my groot hou.

Hier sien ons die aanvallers is mense wat hulle in die psalmis se swaarkry verbly. Hulle hou hulle ook groot teenoor die psalmis. Maar die psalmis stel ‘n ander bestemming voor – heeltemal anders as wat die aanvallers in gedagte het. Hier word die werklikheid van skaamte op ‘n paar maniere uitgedruk. Dit beskryf die skaamte as klere wat aan die aanvallers vasklou. Hier sien ons hoe die aanvallers hulleself verheerlik teenoor die nederigheid van die psalmis. Ons sien ook uit na die omkeer waarna die psalmis uitsien.

35:27: ²⁷Mag dié wat wil hê dat reg aan my geskied, juig en bly wees en mag hulle aanhoudend sê: “Groot is die Here, wat vrede vir sy dienskneg begeer!”

Daar is wel mense wat wil hê dat die psalmis reggestel moet word. Hulle was waarskynlik net so hulpeloos soos die psalmis. Hierdie verwys na die vreugde wat uitgedruk sal word as die psalmis reggestel word. Hier kry ons weer die oortuiging dat ‘n eenmalige optrede van die Here ’n voortdurende verskil aan baie mense se lewens sal maak. Die vreugde van die mense toe die Here in trou optree, weerspieël die Here se eie vreugde oor sy dienaar se welstand. In vers 26 het die aanvallers hulleself grootgemaak – hier is die Here groot. Die Here is groot, want Hy doen die regte ding vir iemand in nood – Hy tree op vir sy dienaar se welstand.

35:28: ²⁸My tong sal dan bly praat oor die reg wat U handhaaf, die hele dag lank oor die lof wat U toekom.

Die psalmis sal nie kan ophou praat oor die Here se optrede vir sy regstelling nie. Hy doen dit die hele dag lank. Dit sal die gemeenskap aanmoedig om saam met hom bly te wees.

Die gedig sluit af met ‘n hoogtepunt. Teenoor die gebede om die vernietiging van die goddelose vyande, staan die gebed om die redding van die regverdiges. Ten spyte van die skare vyande om hom, is daar nog ‘n kring gelowiges wat hom ondersteun. Die digter bid dat hulle sal juig en bly wees. Boweal vra hy dat sy uiteindelike redding ook sal lei tot die geloofsversterking van die regverdiges. Uiteindelik sal hulle bely: “Groot is die Here, wat vrede vir sy dienskneg begeer!”

As die Here hom help, sal die digter ook nie stilbly oor sy verlossing nie. Hy sal dag vir dag die Here loof.

All addictions make us slaves, but each time we confess openly our dependencies and express our trust that God can truly set us free, the source of our suffering becomes the source of our hope – Henri Nouwen

Psalm 35(3)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Ek gaan ‘n paar blogs aan hierdie psalm spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

35:11 – 18: ’n Persoonlike aanval na ‘n persoonlike ramp

Hierdie gedeelte werk op na nog ‘n pleidooi (35:17) en ‘n duidelike verklaring van hoe die psalmis van die Here sal getuig (35:18). Intussen fokus hy op ‘n klaaglied oor hoe sy aanvallers optree. 35:11 – 16 is ‘n uitbreiding op 35:7.

Die toneel verander. Ons het hier ‘n skynverhoor. Selfs vandag nog kom onskuldiges voor die hof op uitgedinkte aanklagte wat hy weet hy nie die geleentheid sal hê om te weerlê nie. Die digter se aanklaers was mense met verwronge denke.

35:11:¹¹Gewelddadige getuies staan op, oor iets waarvan ek niks weet nie, ondervra hulle my.

Hier word die metodes wat die aanvallers gebruik duideliker. Hulle getuig teen die psalmis. As gewelddadige getuies doen hulle dit op ‘n skandalige, wettelose manier – dit sal in bloedvergieting eindig. Staan op verwys na getuies wat opstaan om te getuig. Wat gebeur as hulle getuig? Hulle kruisondervra die psalmis oor dinge waarvan hy niks weet nie.

35:12: ¹²Hulle vergeld my kwaad vir goed, ek is stoksielalleen.

Hier word die psalmis se eie optrede teenoor dié van die aanvallers gestel. Hier word verwys na die psalmis se optrede in die verlede teenoor dié van sy aanvallers. Hiermee word die aanvallers se verkeerde optrede beklemtoon. Nie alleen het die aanvallers se aanvalle geen gronde nie, maar hulle aanvalle is teenstrydig met die psalmis se optrede. Hierdie teenstrydigheid lei tot hartseer.

35:13: ¹³Maar ek, toe hulle siek was, het ek rouklere aangetrek, en ek het myself gefolter deur te vas. Toe my gebed nie verhoor is nie

Die psalmis trek rouklere aan as die aanvallers siek is. Om rouklere aan te trek was ‘n manier om God se aandag op hulle behoefte te wys. Dit word verder gevoer deur te vas – nog ‘n teken van hartseer. Om net hartseer te voel is nie genoeg nie. Daarmee saam het hy gebid vir hulle genesing. Hy het homself gefolter deur gedurig vir sy aanvallers te bid.

35:14: ¹⁴Was ek rusteloos asof dit ‘n vriend, my broer was. Soos iemand wat oor ‘n ma treur, het ek geboë in rouklere geloop.

Om geboë in rouklere te loop mag verwys na donker klere of deur jouself met as en stof te besmeer. Die psalmis het werklik omgegee vir sy aanvallers – hy treur soos iemand wat oor ‘n ma treur.

35:15:  ¹⁵Maar toe ek struikel, was hulle verheug en het saamgedrom; aanvallers het teen my saamgedrom sonder dat ek dit besef, hulle het my sonder ophou uitmekaargeskeur.

Hier sien ons duidelik die teenstelling tussen die aanvallers se reaksie en die behoefte van die psalmis. Hulle lag en drom saam. Hoekom? Hulle was teen die psalmis en hulle was kwaaddoeners wat soos wilde diere die psalmis uitmekaargeskeur het. Hierdie was waarskynlik ‘n aanval met woorde en nie ‘n fisiese aanval nie.

35:16: ¹⁶Hulle toets my, hulle spot my met minagting, hulle kners hulle tande vir my.

[Kners van tande is ‘n teken van woede en kwaad.] Hulle was goddelose mense – hulle spot ‘n persoon wat op die grond is. Hulle is duidelik vyandiggesind teenoor die psalmis.

35:17: ¹⁷My Heer. Hoe lank gaan U toekyk? Red my lewe uit hulle vernietiging, my enigste lewe van die jong leeus.

Hierdie gedeelte word met ‘n pleidooi in die twee laaste verse afgesluit. Dit begin met ‘n smeekgebed: My Heer. Daarna: Hoe lank … is iets wat ons dikwels in klaagliedere kry. Hoe lank gaan U toekyk – gewoonlik word die Here se sien/kyk positief ervaar, want dit lei onvermydelik tot optrede. Nie hier nie. Hoe lank sal dit wees voor die Here ophou kyk en begin optree?

35:18:  ¹⁸Dan sal ek U prys in ‘n groot vergadering, tussen ‘n menigte mense sal ek U loof.

Hierdie verwagting van prys en loof kyk vooruit na lof is die feestelike atmosfeer van die tempel. Net die Here kan hom help. Daarom wy hy hom opnuut aan God. Hy belowe dat as die Here hom verlos, hy Hom in ‘n groot vergadering sal dank en voor die hele gemeente sal prys. Hoekom? Want ander gelowiges moet deel in die wonderlike ervaring dat God tog ingryp en na ‘n mens se noodkrete luister.

It is sad to see that, in out highly competitive and greedy world, we have lost touch with the joy of giving. We often live as if our happiness depended on having – Henri Nouwen

Gee ons vandag ons daaglikse brood

Die Bybel sê dat brood vier dinge verteenwoordig. Maar die Bybel sê ook: Hy het dit gedoen om jou te leer dat ‘n mens nie net van brood leef nie, maar dat hy leef van elke woord wat uit die mond van God kom (Deuteronomium 8:3). Brood beteken egter meer as net die brood wat ons eet. Rick Warren identifiseer vier dinge wat ons daagliks nodig het wat deur brood verteenwoordig word.

1. Brood verteenwoordig die noodsaaklikhede van die lewe

Gee ons vandag ons daaglikse brood beteken nie dat ek nou maar op die bank kan sit en wag en God sal geld gee om brood te koop nie. Ons moet werk. Die Israeliete moes in die woestyn uitgaan om die manna wat God gegee het, op te tel. Harde werk bring beloning; om net te praat, bring gebrek – daar is geen brood op die tafel nie (Spreuke 14:23).

2. Brood verteenwoordig God se woord

Brood is die simbool van die Bybel, ons geestelike voedsel. Toe die Israeliete in die woestyn op pad na die beloofde lang was, gee God aan hulle manna. Maar mense het meer as brood nodig. Soos ons in Deuteronomium 8:3 gesien het, het ‘n mens meer as net brood nodig. Ware lewe is as ek leef van elke woord wat uit God se mond kom. Ons het ook geestelike voeding nodig.

3. Brood verteenwoordig God se familie en gemeenskap

 Die brood wat ons breek, is dit nie die gemeenskap met die liggaam van Christus nie? (1 Korintiërs 10:16). Ons het God se mense in ons lewens nodig. Al het ons nie bloedfamilie nie, wil God hê dat ons deel van sy familie moet wees – die kerk. Dit is die plek vir die geloofsgemeenskap.

4. Brood verteenwoordig verlossing

Met die instelling van die nagmaal (Matteus 26:26 – 29) gebruik Jesus brood as simbool van sy opoffering. As ons die wyn drink en die brood eet, herinner dit ons aan hoe lief God ons het en aan die offer wat Hy vir ons gebring het.

Wat ook al ons nodig het – fisiese, emosionele, geestelike en verhoudings – sal God voorsien as ons op Hom vertrou.