The voice of conscience is so delicate that it is easy to stifle it; but it is also so clear that it is impossible to mistake it. -Madame De Stael  (1766-1817)

Die gesag van die kerk

Dit verseker Ek julle: Wat julle ook al op die aarde toesluit, sal in die hemel toegesluit bly; en wat julle ook al op die aarde oopsluit, sal in die hemel oopgesluit bly (Matteus 18:18)

Hierdie gedeelte begin met Jesus se riglyne aan die dissipels oor hoe jy moet optree teen ‘n broer wat teenoor jou verkeerd opgetree het. Die laaste riglyn, as die ander nie slaag nie, is om dit vir die gemeente te sê. As hy ook na die gemeente nie luister nie, moet jy hom as ‘n heiden en tollenaar behandel. Onmiddellik daarna volg die vers hierbo.

Vandag het respek vir die gesag van die kerk feitlik verdwyn. Baie Christene glo dat hulle “private lewens” niks met die kerk te doen het nie. Uitbanning uit die gemeente word nie as ‘n groot probleem gesien nie – jy sluit maar net by ‘n ander gemeente aan en niemand vra vrae nie.

Hoe verklaar ons hierdie treurige werklikheid?

• Die fragmentasie van die kerk maak dit baie maklik om van die een denominasie na die ander te beweeg.
• Baie kerkleiers se top prioriteit is getallegroei. Hulle vra nie vrae van die mense wat in die banke sit nie – dalk leer hulle iets wat iemand se lidmaatskap in gevaar stel.
• Individualisme en die manier waarop die kultuur waarin ons leef ons private en persoonlike lewens verdeel, maak dit baie moeilik om die gesag van die kerk te eer.

Tog is ons “private sondes” die kerk se besigheid. Die kerk se oordeel, as dit aan die voorwaardes aan die Skrif voldoen, het goddelike gesag. Ons sien dit in Matteus 18:18 – 19 waar Jesus primêr aan sy dissipels, maar afgelei aan die kerk, die sleutels van die koninkryk gee. Hierdie sleutels van die koninkryk van God is eerstens aan Petrus gegee (Matteus 16:18 – 19). Matthew Henry stel dit so: “If the censures of the church duly follow the institution of Christ, his judgments will follow the censures of the church, for Christ will not allow his own ordinances to be trampled on.”

Besluite oor kerkdissipline dra slegs gewig as hulle met God se woord ooreenstem. Die sleutels behoort eerstens aan die dissipels – hulle skrywes is bepalend, want dit is deur God geïnspireer. Die vloek wat daar op die godlose priesters en profete wat hulle mag misbruik en God se woord ontken het,rus (Jeremia 23:9 – 15), waarsku die kerk om besluite wat ooreenstem met die voorskrifte in die Skrif te neem. Augustinus sê dat die kerk mense met reg en geregtigheid moet bind anders is dit van geen waarde nie.

Die veiligste is om sulke besluite korporatief te neem. Sonder oorwoë leiding val ‘n volk; die redding lê in baie raadgewers (Spreuke 11:14). Jesus sê: As twee van julle op aarde oor enige saak saamstem en daaroor bid, sal my Vader wat in die hemel is, hulle dit laat kry, want waar twee of drie in my Naam saam is, daar is Ek by hulle (Matteus 18:19 – 20).

Dit is tyd dat ons weer die gesag van die kerk erken.

The New Testament preaches a Christ who was dead and is alive, not a Christ who was alive and is dead. —James Denney

Rus meer

Soms voel dit vir ons dat ons nie aan God se verwagtinge voldoen nie. Die gevolg: ons werk harder en wy ons meer volledig aan God toe. Maar nou sê die Bybel dat die antwoord nie is om harder te werk nie, maar om beter te rus. Eers as ons leer om in Jesus te rus, sal ons die krag hê om vorentoe toe te gaan.

Maar nou leef ons in ‘n kultuur wat chronies oorwerk is. Ons weet dit is nie goed vir ons nie, maar ons voel ons moet die vinnige pas volhou. Werk is immers hoe ons kos op die tafel sit. Nog belangriker: werk is ons bron van identiteit. Daarom probeer ons gedurig om onsself te bewys – ons waarde word deur ons werk bepaal. Gelukkig kom Hebreërs 4 met ‘n belofte van rus vir dié wat glo. Net Christus kan daardie innerlike rus voorsien – sonder Christus sal ons werk al rus ons; met Christus rus ons al werk ons.

• Christus is ons geregtigheid. Ons probeer ons lewe lank om onsself te regverdig – om ons foute te verminder en ons deugde te oordryf. Ons voel onbelangrik, naak en blootgestel. Daarom is titels en prestasies so belangrik vir ons. Die evangelie vernietig hierdie vals regverdiging wat ons gebruik om onsself te bedek; die evangelie bied Christus se geregtigheid as gawe vir ons aan. Geklee in sy geregtigheid kry ons die liefde en aanvaarding wat ons nog altyd wou hê. As gevolg van sy geregtigheid is daar niks wat ons kan doen om te verseker dat God ons meer – of minder – liefhet nie.
• Christus is ons identiteit. Ons kan nooit rus as ons identiteit in ons werk kry nie. Dan moet ons voortdurend veg om ons waarde te bewys. Ons baklei om te bewys ons is iemand, want ons probeer desperaat om ons identiteit te vestig. Ons hele lewe lank probeer ons onsself bewys en dit is uitputtend. Maar die evangelie sê iets anders: as God met ons is wie gee dan om vir die res van die wêreld. Ons kan rus in Christus, want ons het ‘n nuwe, permanente identiteit as God se geliefdes.
• Christus is ons sekerheid. Dit is moeilik vir ons om te aanvaar dat ons nie alles kan beheer nie – ons kan nie vir elke moontlikheid voorsien nie. Nou is ons gespanne, want ons dra ‘n las wat God nie bedoel het ons moet dra nie. Die gevolg is geen afdae en geen vakansies nie. Omdat ons absolute sekerheid wil hê, kan ons nooit ontspan nie. As ons verstaan dat die Here die huis bou en die stad beskerm hoef ons nie vroeg op te staan nie – die Here gee dit in ons slaap (Psalm 127:1 – 3)
• Christus is ons prioriteit. ‘n GPS is ‘n interessante sisteem. Die stem weet altyd waarheen ek op pad is en sê wanneer ekmoet draai. As ek verkeerd ry, pas sy die roete aan. Maar die GPS werk net as ek ‘n duidelike bestemming het – alles wat die GPS doen, is gerig op daardie bestemming. Die lewe is net so. Dit is verbasend dat ons so selde vra waarheen ons op pad is. So dikwels het ons geen prioriteit in ons lewens nie. Nou moet ons by elke vurk in die pad alle keuses oorweeg – en ons is nooit seker dat ons die regte besluit geneem het nie. As Christus ons prioriteit is, het ons ‘n kompas vir ons besluite. Nee, beywer julle allereers vir die koninkryk van God en die wil van God, dan sal Hy julle ook al hierdie dinge gee (Matteus 6:33). Nou hoef ons ons nie oor al hierdie ander dinge soos geld, verhouding, ons werk te bekommer nie. Ons fokus net op trou aan Hom. As Christus eerste in ons lewens is, kry ons alles wat ons nodig het.

Christus bied vir ons innerlike rus aan. Hy sal ons geregtigheid, identiteit, sekerheid en prioriteit wees as ons net sy blye boodskap glo en aanvaar.

“Hope based on the experiential knowledge of God the Father is the climax and glorification of all hope.” – E.Y. Mullins, The Christian Religion in Its Doctrinal Expression

Is daar foute in die Bybel (1)

Die kerk het histories erken dat die oorspronklike manuskripte korrek geïnterpreteer, waar en sonder foute is in alles wat dit bevestig het – of dit nou leerstellings, morele optrede of sake van geskiedenis, kosmologie, geografie, ens is. Hierdie siening is vir die eerste keer ernstig in die 17de eeu uitgedaag. Dit het begin met die vraag of Moses werklik die outeur van die Pentateug was. Nou vier eeue later het min van die Skrif nog nie deurgeloop onder aanvalle dat dit nie betroubaar is nie.

Sommige beweer dat die Skrif gesagvol is as dit etiese en teologiese sake hanteer, maar nie as wetenskap en geografie hanteer word nie. Daarom word dikwels van onfeilbaarheid gepraat – dit beperk die omvang van ‘n foutlose Skrif tot sake van geloof en praktyk.

‘n Bybel sonder foute is ‘n filosofiese veronderstelling en nie ‘n empiries bewysbare feit nie. Dit is tog onmoontlik om elke geskiedkundige feit in die Bybel te bewys. Ons het nie genoeg data om dit te doen nie. Ons kan dan redeneer dat omdat God volmaak is sy selfopenbaring ook volmaak moet wees. Die basis vir ‘n foutlose Bybel is dan die wese van God. 

Die vroeë kerk

Die vroeë kerk aanvaar die betroubaarheid van die Skrif ten volle – soos die Jode voor hulle. Dat daar foute in Bybel mag wees, was ondenkbaar. Daar is niks vals in wat die Here sê nie. Sy woorde is soos silwer wat oor en oor in ‘n oond gesuiwer is (Psalm 12:7); Jesus erken aan sy Vader: U woord is die waarheid (Johannes 17:17). Vroeë Christene bevestig hierdie leer. Irenaeus sê dat die Skrif inderdaad volmaak is.

Wat beteken dit as ons sê dat die Skrif betroubaar is?

1. 1.Die Skrif stem ooreen met die werklikheid – die Bybel vertel verhale van mense wat werklik geleef het; gebeure wat werklik plaasgevind het; werke van God soos dit gebeur het, ens. Stellings in die Skrif is nooit teenstrydig met die waarheid nie. Die Skrif vertel altyd die waarheid al is die verhale nie mooi nie.
2. 2.Die Skrif weerspreek nie die Skrif nie – geen disharmonie in die SkrifIrenaeus sê dat die dele wat duidelik is die dele wat nie so duidelik is nie, verduidelik.

Hoekom het die vroeë kerk geglo dat die Skrif waar is? God praat die waarheid en kan nie jok nie, daarom is die Bybel, wat die woord van God is, waar. Maar wat van die duidelike probleemareas in die Skrif? Hier moet ons onderskei tussen verskillende gedeeltes wat verskillende perspektiewe van dieselfde gebeurtenis of onderrig belig en teenstrydighede. Matteus en Lukas beide beskryf Jesus Christus se geslagsregister, maar hulle verskil, want hulle het verskillende doelwitte gehad toe hulle hulle evangelies geskryf het. Augustinus beweer dat een fout in die Skrif rampspoedige gevolge sou hê, want dan kan alle dele van die Skrif bevraagteken word. Dan sal menslike oordeel moet besluit wat is waar en wat is onwaar – ‘n uiters subjektiewe mening.

Vir die vroeë kerk was die Skrif sonder foute. Wat gebeur tydens die Middeleeue en die Hervorming en daarna? Daarna kyk ons volgende keer.

I can say from experience that 95% of knowing the will of God consists in being prepared to do it before you know what it is. —Donald Barnhouse

 Wanneer is ‘n byeenkoms die “kerk”?

As ek en my vriende bymekaarkom om koffie te drink, is dit kerk? As ek en vyf ander bymekaarkom en die Bybel lees, is dit kerk? As ek na ‘n preek luister en ‘n paar liedere sing, is dit kerk? Wanneer word ‘n byeenkoms ‘n kerk?

 Die Hervormers het geglo dat as die Woord gepreek word, die sakramente bedien word en as die kerk se dissipline die mense wat so bymekaar is, vorm, dan is dit kerk. Hier is baie min oor gemeentelike lewe. Die fokus is eintlik op wat die leraars doen en die gesag wat hulle uitoefen.

 Ron Heine (Classical Christian Doctrine) vind vyf aspekte in die vroeë kerk:

• Geloof as vertroue in God maar ook as die inhoud van wat Christene glo. Hier verwys hy ook na die belydenisse in die Nuwe Testament. Die belangrikste hiervan is1 Korintiërs 15:3 – 5.
• Die Heilige Gees – lewend, inwonend en ‘n werklikheid.
• ‘n Besondere en aanvaarbare manier van lewe.
• Die bediening van pastore, leermeesters, ens.
• Die sakramente – die doop en die nagmaal.

 Daarna verwys hy ook  na die vier eienskappe wat ons in die Belydenis van Nicea kry: eenheid, heilig, algemeen en apostolies.

 Ek stem saam, maar ons moet nooit die waarde van daardie kleiner, informele byeenkomste onderskat nie.