Levitikus: Moet ons die boek nog lees? (1)

Preaching the gospel is to us a matter of life and death; we throw our whole soul into it. We live and are happy if you believe in Jesus and are saved. But we are almost ready to die if you refuse the gospel of Christ.”- C.H. Spurgeon, 

Levitikus: Moet ons die boek nog lees?  (1)

In 2007  skryf A. J. Jacobs ‘n topverkoper: The Year of Living Biblically: One Man’s Humble Quest to Follow the Bible as Literally as Possible. Gedurende die jaar probeer hy die meer as 700 opdragte wat hy in die Bybel kry, nakom. Om die Bybel letterlik te verstaan, beteken nie noodwendig dat jy dit ernstig opneem nie. Rachel Held Evans volg vir ‘n jaar lank al die Bybelse opdragte wat vrouens raak. Daarna publiseer sy ‘n boek: A Year of Biblical Womanhood.  Sy kom tot die gevolgtrekking dat niemand die Bybel letterlik kan verstaan nie – dit is onmoontlik en dwaas om dit te probeer doen.

 

Volgens Christopher J. H. Wright onderstreep hierdie twee boeke sekere van die misverstande oor die Bybel. Kom ons kyk na ‘n paar van hierdie misverstande:

  • Hoe het die Skrif na ons gekom? Die Skrif moet in die konteks van die kultuur van die antieke Midde-Ooste geplaas word – al die besonderhede wat ons van geskiedenis en geografie lees. God was ernstig toe Hy met ons deur die verskillende persone wat in daardie kultuur geleef het, gepraat het. Om die Skrif te hanteer asof dit direk vir vandag geskryf is, beteken dat God self gedink het die wêreld sou nooit verander nie en dat ons maar net kon voortgaan om die reëls te gehoorsaam.  Dit is tog onsinnig.
  • Hoe wette in die samelewing funksioneer – toe en nou.  Soms word wette in algemene beginsels uitgedruk; soms is hulle gevalle of voorbeelde waaruit mense beginsels neerlê wat in verskillende omstandighede toegepas kan word. Soms weerspieël wette die kultuur se manier van dink oor die lewe. Die Ou Testamentiese wette is soos al hierdie. Dit wys vir ons hoe God wou gehad het dat ons sekere situasies moes hanteer. Dit beliggaam waardes en doelwitte met die veronderstelling dat mense sou verstaan hoe om uit ‘n besondere geval ‘n algemene beginsel af te lei en dit op nuwe omstandighede toe te pas. Om dus alle wette van die Ou Testament letterlik toe te pas, beteken dat ons hulle oorspronklike bedoeling misverstaan.
  • Hoe opdragte funksioneer in verhoudings en kommunikasie. As iemand in die straat skreeu: “Staan stil. Steek jou hande in die lug,” is daar twee dinge wat ek moet weet.  Wie skreeu daar?  Is dit ‘n polisieman  – iemand wie se opdrag ek moet gehoorsaam? En: “Praat hy met my?” Onwaarskynlik. Hy praat waarskynlik met ‘n dief wat besig is om weg te hardloop. Die opdrag het gesag, maar dit is nie op daardie oomblik aan my gerig nie. Dit verdien my respek, maar ek hoef nie daaraan te voldoen nie.

As Paulus vir Timoteus sê dat hy al sy kragte moet inspan om die ewige lewe as prys te behaal, is dit ‘n opdrag wat ek moet probeer gehoorsaam – dit dra vir my ‘n beginsel oor. Maar as hy vir Timoteus sê om sy perkamentrolle te bring, weet ons dit is ‘n opdrag net vir Timoteus. Die idee dat alle opdragte in die Bybel letterlik – asof hulle op my van toepassing is – opgeneem moet word, is ‘n onsinnige manier om die Bybel te hanteer.

Die vraag is nou: Maar hoekom is die Ou Testamentiese wette daar?




Moet ons nog die Ou Testament lees en bestudeer?

The more powerful and original a mind, the more it will incline towards the religion of solitude. – Aldous Huxley, skrywer (1894-1963)

Moet ons nog die Ou Testament lees en bestudeer?

Hierdie is ‘n vraag wat my pla. Doen ons Bybelstudie gebruik ons gewoonlik die Nuwe Testament … of die Psalms. Luister ons na preke berus dit gewoonlik op ‘n gedeelte uit die Nuwe Testament. Ons kan met reg vra of ons nog die Ou Testament moet lees en bestudeer. Ek gaan ‘n hele paar blogs hieraan spandeer. Ek gaan begin met die vraag: Moet ons nog die Ou Testament lees en bestudeer? Daarna gaan ek ‘n paar blogs spandeer aan Levitikus met al sy wette en voorskrifte.

 

Graeme Goldsworthy (The Goldsworthy Trilogy) sê die gebiedendste rede vir Christene om die Ou Testament te lees en te bestudeer, is die Nuwe Testament. Die Nuwe Testament getuig dat Jesus van Nasaret die Een is deur wie en in wie al God se beloftes vervul word. Hierdie beloftes kan ons slegs verstaan uit die Ou Testament: die vervulling van die beloftes kan slegs in die konteks waarin hulle gegee is, verstaan word.

Die Nuwe Testament veronderstel dat sy lesers ‘n kennis van die Ou Testament het. Alles wat vir die Nuwe Testamentiese skrywers van belang is, is deel van die een verlossingsgeskiedenis waarvan die Ou Testament getuig. Die Nuwe Testamentiese skrywers kan nie die persoon en werk van Jesus Christus, of die die lewe van die Christelike geloofsgemeenskap, losmaak van die geskiedenis wat reeds in die Ou Testament begin het nie.

Dit is ook van groot betekenis dat die Nuwe Testamentiese skrywers gereeld aanhaal of verwys na die Ou Testament. Daar is ten minste 1 600 direkte aanhalings uit die Ou Testament in die Nuwe en etlike  duisende Nuwe Testamentiese gedeeltes  wat sinspeel op of Ou Testamentiese verse weerspieël. Natuurlik is daar nie noodwendige kontinuïteit in denke nie – in sommige is daar selfs ‘n teenstelling tussen Ou en Nuwe Testamente. Wat ons egter nie kan ontken nie, is dat die boodskap van die Nuwe Testament sy oorsprong in die Ou Testament het.

Hoe meer ons die Ou Testament bestudeer hoe duideliker word die oortuiging van Jesus, die apostels en die Nuwe Testamentiese skrywers: Die Ou Testament is die Skrif en die Skrif wys na Jesus Christus.

Ja, dit klink alles goed en wel, maar wat van ‘n boek soos Levitikus? Sewe hoofstukke oor offers; drie hoofstukke oor die priesterdiens; vyf hoofstukke oor rein en onrein … Dit is tog ontoepaslik vir ons; dit is tog onsinnig om dit te lees – of is dit nie? Daarna gaan ons nou kyk.




Die Geestelike Dissiplines: Hoe verander God lewens (5)

. —C.H. Spurgeon

Die Geestelike Dissiplines: Hoe verander God lewens (5)

Dallas Willard, Professor aan die University of Southern Califonia’s School of Philosophy en leraar in die Southern Baptist Church, het ‘n belangrike boek geskryf: The Spirit of the Disciplines. [Hy is onlangs oorlede.] Ek gaan baie op hierdie boek staatmaak in hierdie reeks oor geestelike dissiplines.

Kan ons nuwe lewe in die ou dissiplines blaas? Vas, nadenke, gebed, ‘n eenvoudige leefwyse en onderwerping aan ‘n geestelike oorsiener word toenemend gewilder. Hierdie onderwerpe word wyd bestudeer. Daar word toenemend na hulle gekyk as ‘n betroubare bron van groei na volwassenheid in Christus.

Die grootste belemmernis vir geestelike groei is nie onwilligheid nie, maar ‘n gebrek aan onderrig en verstaan en praktiese rigtinggewing. Iewers het ons iets verloor wat ons weer moet kry. Meeste kerke het ‘n ingeboude antagonisme teen die sogenaamde “asketiese” praktyke – vas, afsondering en stilte. Hoekom?  Hulle sien dit as ‘n manier om vergifnis te verwerf of om ‘n gunstige reaksie van God te ontlok.

Hoekom die nuwe belangstelling?  Mense sien dat geestelike groei en lewenskragtigheid die gevolg is van wat ons met ons lewens doen – die gewoontes wat ons vorm en van die karakter wat daarop volg. Ons tasbare behoefte en honger vir die geestelike dissiplines maak egter nie duidelik waarom ons hulle nodig het en hoe hulle by God se verlossingsoptrede inpas nie. Dit verduidelik ook nie hoe hulle inpas by die groot waarheid – ons word deur genade deur geloof gered – nie. Verwarring op hierdie punt lei tot misbruike in die gebruik van die dissiplines – soos in die verlede gebeur het. Daarom vermy baie Protestante die dissiplines.

In die verlede is dissiplines soos vas, diens en gee verwar met goeie werke – die belang van eie verdienste. Dit lei tot die begrip van “goedkoop genade.” Wat ons nodig het, is ‘n teologie van die dissiplines vir die geestelike lewe – ‘n fondament en prakties werkbare teologie. Ons moet verstaan hoekom die dissiplines ‘n integrale deel uitmaak van ‘n betekenisvolle lewe in Christus. Ons moet die noodsaaklike deel wat hulle in die doeltreffende verkondiging van die evangelie en die waarheid van die lewe in die koninkryk van God speel, verstaan.

Ons is bang vir “teologie” – dikwels met reg, maar dit is deel van ons lewens. Teologie moet in diens van die gewone lewens van gewone mense staan. Dan sal dit ‘n baie positiewe impak hê. Elke Christen moet dinge oor God glo wat die werklikhede en ondervindings van sy lewe getrou weerspieël. Elkeen moet weet hoe om doeltreffend voor Hom in hierdie wêreld te leef.

Uitgangspunt: Volle deelname aan die lewe in God se koninkryk en gemeenskap met Christus kom na ons gewoonlik net deur die toepaslike beoefening van die geestelike dissiplines.

Is alles waarvan ons praat geestelik of speel ons liggame ook ‘n rol? Hierna kyk ons volgende keer.




Die Geestelike Dissiplines: Hoe verander God lewens (4)

. —William Law

Die Geestelike Dissiplines: Hoe verander God lewens (4)

Dallas Willard, Professor aan die University of Southern Califonia’s School of Philosophy en leraar in die Southern Baptist Church, het ‘n belangrike boek geskryf: The Spirit of the Disciplines. [Hy is onlangs oorlede.] Ek gaan baie op hierdie boek staatmaak in hierdie reeks oor geestelike dissiplines.

Thus men will lie on their backs, talking about the fall of man, and never make an effort to get up (Henry David Thoreau)

 

Christene leef in voortdurende spanning tussen wat hulle weet hulle behoort te wees, wat hulle dink hulle kan wees, en wat hulle is. Ons weet ons moet soos Christus leef, maar ons sien dit as iets onmoontlik en daarom probeer ons nie so leef nie. Ek moet besluit: gaan ek Jesus Christus volledig volg of gaan ek Hom glad nie volg nie – geen ander keuse nie, geen kompromieë nie.

Ek is die lig vir die wêreld. Wie My volg,sal nooit in die duisternis lewe nie, maar sal die lig hê wat lewe gee (Johannes 8:12). Die dissipels het geleer deur Jesus dop te hou en Hom te volg – hulle was betrokke by wat Hy gedoen het. Dit mag moeilik gewees het, maar dit was ten minste duidelik en eenvoudig. Ons hoor steeds sy roepstem: Volg My. Hy sê ons is die sout en lig vir die wêreld. Dit is moeilik om dit te glo sonder God se fisiese teenwoordigheid om ons te lei en gerus te stel.

Teologie is die manier waarop ons oor God dink en hoe ons Hom verstaan. Praktiese teologie bestudeer die manier waarop ons optrede met God s’n in wisselwerking is om sy doel met ons lewens te bereik. Elke mens se praktiese teologie beïnvloed die gang van sy lewe. Praktiese teologie antwoord die vraag oor hoe jy geestelik groei. Dit ontwikkel die metodes vir ons wisselwerking met God sodat ons dit prakties kan implementeer om die goddelike bedoeling vir ons bestaan te vervul. Vir die kerk beteken dit:

  1. Die doeltreffende verkondiging van die evangelie aan alle mense – maak dissipels van elke nasie en groep; en
  2. Die ontwikkeling van elke dissipel se karakter in die karakter van Christus self – leer hulle om alles te onderhou wat Ek julle beveel het (Matteus 28:20).

God gee leiers en leermeesters aan sy kerk. Hoekom? Sy doel daarmee was om die gelowiges toe te rus vir diens en vir opbou van die liggaam van Christus (Efesiërs 4:12). Die kerk was nie altyd suksesvol in sy taak nie. Doen ons genoeg om dissipels se karakter te ontwikkel? Beslis nie. Dallas Willard noem dit the great Omission from the Great Commission of Matthew 28:19 – 20. Die kerk weet nie meer wat dit beteken om steeds toe te neem in die genade en kennis van ons Here en Verlosser, Jesus Christus nie (2 Petrus 3:18). Ons weet nie meer in watter soort lewe sulke groei realisties en voorspelbaar sal wees nie. Ons het geen erkende, redelike, teologies en sielkundig gesonde benadering tot geestelike groei nie. The soul and the body makes a man; the spirit and discipline make a Christian (John Wesley).

Een van die moontlikhede is om weer na die ou geestelike dissiplines te kyk. Daarna kyk ons volgende keer.