After climbing a great hill one only finds there are many more hills to climb – Nelson Mandela

Selfbeheersing en oefening

‘n Geduldige mens het meer waarde as ‘n bedrewe vegter, ‘n mens met selfbeheersing meer as iemand wat ‘n stad inneem (Spreuke 16:32)

Novak Djokovic is al lank een van die wêreld se beste tennisspelers. In 2011 word hy met seliak siekte gediagnoseer. Hierdie siekte maak dit vir die mens onmoontlik om gluten te verdra. Hy moes sy dieet aanpas – geen pizza, pasta of brood nie. Daarna verbeter sy tennis verder. Hy sê dit is omdat sy beweging op die baan skerper is.

 Paulus gebruik hierdie analogie van fisiese wedywering om die belang van selfbeheer in die lewe van die Christen te beklemtoon. Hy praat van ‘n wedloop en ‘n boksgeveg (1 Korintiërs 9:24 ev). Sy inspirasie was die Istmiese Spele, ‘n atletiekfees, wat elke twee jaar in Korinte gehou is. Hy merk op dat diegene wat goed wil doen in die Spele ontsê hulleself allerlei dinge. Hy gaan verder: Ek oefen my liggaam en bring dit onder beheer, sodat ek nie ander tot die stryd oproep en self nie kwalifiseer nie.

 Vir die hardlopers beteken dit waarskynlik baie kilometers op die pad, spoedtoetse. ‘n gesonde dieet en genoeg slaap. Dit is hulle mededingende gees  wat hierdie  oefenprogram dryf – hulle wil die prys wen. In die geval van die Istmiese Spele was die prys ‘n lourierkrans. As hierdie krans so baie vir die deelnemers aan die Istmiese Spele beteken het, dink net wat dit vir ons as Christene beteken om ‘n ewige krans te ontvang.

Selfbeheer is altyd moeilik – dit is nie maklik om nee te sê vir tydelike plesier nie. Atlete doen dit die hele tyd. Hulle sê nee vir dinge soos kitskos en rustige dae van op die bank lê en net TV kyk. Hulle liggame moet in top kondisie wees as die wedloop kom. Net so moet Christene selfbeheersing beoefen om hulle roeping te vervul. Paulus sê dat hy sy liggaam streng oefen as verkondiger van die evangelie van God; hy wil kwalifiseer vir die stryd.

Ons vra dikwels die vraag: “Mag ek dit doen?” Is ons optrede toelaatbaar? Dan druk ons die grense van wat toelaatbaar is so ver as moontlik. As ons Paulus se siening van selfbeheer lees, is die eintlike vraag wat ons moet vra: “Is dit voordelig? Sal dit my help om my roeping te vervul?

 What counts in life is not the mere fact that we have lived. It is what difference we have made to the lives of others that will determine the significance of the life we lead – Nelson Mandela

Nabootsing van God

Imitatio dei [Latyn imitat, imitari = kopieer] is een van die pilare van Bybelse etiek – in beide Nuwe en Ou Testamente. Die Here roep mense op om heilig soos Hy te wees: Wees heilig, want Ek is heilig (Levitikus 11:44; 19:2; 20:7; 1 Petrus 1:16).

In Deuteronomium 10 roep Moses vir Israel op om die Here se deernis na te volg. Net soos die Here deernis met die weduwee, die wese en die vreemdeling het, moet sy mense hierdie beginsel toepas. Jesus pas hierdie beginsel toe as Hy sy dissipels oproep om mekaar lief te hê net soos Hy hulle liefhet:  Ek gee aan julle ‘n nuwe gebod: Julle moet mekaar liefhê. Soos Ek julle liefhet, moet julle mekaar ook liefhê (Johannes 13:34;  basies dieselfde in Johannes 15:12)

Johannes daag sy lesers uit om mekaar lief te hê,  omdat Christus ons daartoe beveel het: En dit is sy gebod: Ons moet in sy Seun, Jesus Christus, glo en ons moet mekaar liefhê ooreenkomstig die gebod wat Hy ons gegee het  (1 Johannes 3:23). Dit is egter nie die enigste rede om mekaar lief te hê nie – ook omdat God Hom aan ons toegewy het: Geliefdes, as dit is hoe God sy liefde aan ons bewys het, behoort ons mekaar ook lief te hê (1 Johannes 4:11). Die liefde wat gelowiges bewys, is die bewys dat God in hulle woon: Geliefdes, ons moet mekaar liefhê, want liefde kom van God, en elkeen wat liefhet, is ‘n kind van God en ken God (1 Johannes 4:7); Niemand het God nog ooit gesien nie, maar as ons mekaar liefhet, bly God in ons en het sy liefde in ons volkome sy doel bereik (1 Johannes 4:12).

Hoe kan ek God se deernis vir mense naboots? Liefde … liefde vir my vyande, liefde vir dié wat op die rant van die samelewing leef … maar veral liefde vir God.

 A nation should not be judged by how it treats its highes citizens, but its lowest – Nelon Mandela

Wat vra die Here van ons?

In ons huidige oorloë oor onder andere aanbiddingstyle, vra die kerk dikwels vrae soos: “Waarvoor vra die kerklos of nominale lidmate?” In ‘n poging om ons geboue vol te maak – en oënskynlik suksesvol voor te kom – beplan gemeentes hulle aanbidding om aan die smaak en eise van die grootste getal potensiële lidmate te voldoen.

Dié vraag wat gelowiges altyd moet vra, is: “Wat vra die Here van ons?” Ons vergeet dat as ons nie tydens die week op God se pad loop nie, niks wat ons Sondae in die erediens doen Hom sal beïndruk nie. Ons moet God se pad loop, ons onderhorige status voor Hom aanvaar en sy gebooie onderhou. Dit is die vrugte van ons liefde vir Hom. Woorde van toewyding klink hol sonder ‘n lewe van toewyding.  Ware geloof word nie gedemonstreer deur woorde van waarheid te sê nie, maar om ‘n lewe van waarheid te leef. Gelowiges wat sê dat hulle aan God behoort, maar optree asof hulle aan ‘n ander god behoort, is nie ware gelowiges nie.

Paulus word skoon driftig as hy aan die Galasiërs skryf: Julle byt en verskeur mekaar; pas op dat julle mekaar nie later heeltemal verslind nie … Laat julle lewe steeds deur die Gees van God beheers word, dan sal julle nooit swig voor begeertes van julle sondige natuur nie. Daarna gee hy ‘n lys van die praktyke van die sondige natuur en ‘n lys van die vrug van die Gees …Ons lewe deur die Gees; laat die Gees nou ook ons gedrag bepaal. Ware geloof word gedemonstreer deur ‘n veranderde lewe – ons weier om volgens die eise van ons sondige natuur leef (Galasiërs 5:13 – 26).

Studies bewys dat die gesindhede van gelowiges en ongelowiges teenoor etiese sake soos materialisme, die armes, seksuele onsedelikheid, rasisme, ens skaars van mekaar onderskei kan word. Die etiek van baie wat hulle Christene noem, lyk soos die etiek van die wêreld.

Moses herinner ons dat ware geloof deur deernis vir die sosiale en ekonomiese randfigure in ons samelewing  gedemonstreer word. Ons vergeet dat sonder die genade van God ons almal vreemdelinge en slawe van die sonde is – burgers van die koninkryk van die duisternis. In sy genade het God ons gered en burgers van sy koninkryk gemaak.  Laat julle lig so voor die mense skyn, dat hulle julle goeie werke kan sien en julle Vader wat in die hemel is, verheerlik (Matteus 5:16).

As mense ons raakloop, weet hulle dat hulle nou ‘n geloofsgemeenskap van mense met genade betree het.