Die Dissipel vir wie Jesus baie lief was. Vraag
Die Dissipel vir wie Jesus baie lief was – Francois Malan
Japie vra:
Volgens Johannes 13:23 en 19:26 word gepraat van die dissipel wie Jesus baie lief gehad het. Wie was dit? Baie dankie.
Antwoord
Prof. Francois Malan antwoord:
Die skrywer praat in die laaste deel van die Evangelie van ‘die dissipel vir wie Jesus liefgehad het: in 13:23-26 lê hy op die bors van Jesus, in 19:25-27 gee Jesus sy moeder oor in die sorg van die dissipel, in 20:1-10 hardloop hy en Petrus graf toe, in 21:1-14 is dit hy wat die opgestane Jesus aan die strand herken, in 21:20-24 sê die skrywers van die Evangelie dat hulle sy getuienis oor Jesus gehoor het en dat hy van die dinge opgeteken het wat hulle in die Evangelie geskryf het.
Hy is moontlik ook ‘die ander dissipel’ vir wie die hoëpriester geken het, en wat vir Petrus toegang tot die binnehof verkry het (18:15-16). Dit is onwaarskynlik dat die ongeleerde Johannes uit Galilea (vgl. Hand 4:13) bekend was by die hoëpriester in Jerusalem.
Daar is ook ‘n moontlikheid dat dit die geliefde dissipel was wat saam met Andreas vir Jesus opgesoek het nadat Johannes die Doper vir Jesus as die Lam van God aangewys het (Jn 1:35-40), omdat die skrywer hom nie identifiseer nie.
Die naam van Johannes (die seun van Sebedeus en dissipel van Jesus, volgens die ander Evangelies) word nie in hierdie Evangelie genoem nie, behalwe die verwysing in 21:2 na die seuns van Sebedeus wat ná Jesus se opstanding saam met Petrus en ander gaan visvang het, waar die lieflingsdissipel in 21:7 ook genoem word.
In die Evangelie word nie gesê dat Johannes dit geskryf het nie. Die slot van die Evangelie veronderstel dat volgelinge van die ‘geliefde dissipel’ sy herinneringe en die betekenis daarvan opgeteken het in die Evangelie. Of die ‘geliefde dissipel’ die dissipel Johannes was, word betwyfel, maar is ‘n moontlikheid, wat in die vroeë kerk aanvaar is..
Ons is vandag nie meer seker wie hierdie Evangelie geskryf het, waar dit geskryf is of wanneer nie. Die opskrifte van die vier Evangelies wat hulle aan bepaalde persone verbind, is later bygevoeg.
Die vroegste getuienis oor die skrywers kom van Ireneus, biskop van Lyon in Frankryk wat in Smirna in die huidige Turkye groot geword het en sendingwerk in Gallië (Frankryk) gaan doen het. Hy het as kind by Polikarpus gehoor dat Johannes die Evangelie in Efese geskryf het. Polikarpus van Smirna sou gesê het dat hy vir Johannes en ander persone wat die Here gesien het, geken het. Polikarpus het op 86 jaar in 155 n.C. in Rome op die brandstapel gesterf vir sy geloof (dus gebore in 69 n.C.). Ireneus het gesê Johannes het in Efese gebly tot die tyd van keiser Hadrianus (98-117 n.C.). Clemens van Alexandrië (150-215) het beweer dat Johannes ná die dood van keiser Domitianus (96 n.C.), wat hom na Patmos verban het, terug is Efese toe. Die anti-Marsion proloog tot Lukas (200 n.C.) beweer dat Johannes Openbaring op Patmos geskryf het en die Evangelie daarna. Papias van Hiërapolis sou in 135 n.C. geskryf het dat daar in Efese twee grafte van twee Johannesse is, en hy het die ouderling Johannes nog geken, maar die apostel Johannes was toe blykbaar al dood (volgens Eusebius Hist. 3.39.6 geskryf in 311 n.C.). .
Skrywer: Prof Francois Malan