Die eindtyd – Jan van der Watt

Jan vra:

Kan ons die verskillende boeke van die Bybel (bv. Daniël, Openbaring, Matteus) in een verhaal harmoniseer as dit oor die eindtyd gaan?

Antwoord

Prof Jan van der Watt antwoord:

Daar is verskillende standpunte oor die saak, waarvan ek twee belangrike benaderings gaan noem:

Dikwels word daar fyn berekeninge oor die skepping, die toekoms of die wederkoms op grond van verskillende tekste in die Bybel gemaak (gewoonlik deur die inligting uit verskillende boeke uit die Ou en Nuwe Testament met mekaar te vermeng). (i) ’n Veronderstelling is dat as mens die tydsbeskrywings in al die Bybelboeke met mekaar in verband bring ’n mens ’n mooi tydlyn gaan kry van hoe die geskiedenis van die wêreld ontvou en gewoonlik word die inligting gebruik om ons situasie vandag te verklaar. (ii) Profesieë word gesien as iets wat eenmalig iewers in die toekoms in vervulling gaan en soms is dit klaar vervul.

Hierdie benadering het resent veral van die negentiende eeu af ’n groot rol gespeel in herhaalde voorspellings dat die wederkoms op ’n spesifieke datum gaan plaasvind, dat vandag se konflikte in die Midde-Ooste die profesieë van die Bybel is wat waar word. Daar is groepe in die Christendom wat hierdie benadering en lees van die Bybel voorstaan, maar dit word nie in akademiese kringe (dws. mense wat aan universiteite of seminaries opgelei is en doseer) enigsins bestudeer of ernstig opgeneem nie.

Daar is baie redes waarom hulle dit doen. Hulle wys daarop dat die verskillende boeke van die Bybel oor ’n baie lang tyd geskryf is en dat Openbaring byvoorbeeld honderde jare na Daniël die lig gesien het. Daniël se profesieë was ook gemik op sy tyd en die regerings waarna hy verwys is regerings wat hy in sy tyd geken het. Hy het met ander woorde nie sy boek geskryf met Openbaring in gedagte nie. Omdat die God van Daniël en Openbaring dieselfde God is, is daar ooreenstemmings in die twee boeke en hoewel Openbaring na sekere van die inligting in Daniël verwys, het hy nie sy tydlyn presies oorgeneem nie. Buitendien is die meeste van die tydsverwysings in Openbaring simbolies en nie bedoel om presies net so verstaan te word nie. Om dus uit Openbaring ’n presiese ‘tydlyn’ op te stel is nie moontlik nie, en die wat dit probeer het moes elke keer erken dat die wederkoms nie plaasgevind het soos hulle voorspel het nie. ’n Ander probleem is dat die mense twee duisend jaar gelede nie so presies met tyd gewerk het as wat ons gewoond is nie. Ons weet nie eers presies wanneer Jesus, Paulus of Johannes gebore is of gesterf het nie, Johannes sê Jesus het drie en ’n half jaar lank gepreek, terwyl dit in die ander Evangelies lyk of dit een jaar was, die geslagsregister in Matteus deel Jesus se register in 3×14 op, wat meer simbolies is as wat dit presies akkuraat tot op die laaste naam is. Om nou so presies met Bybelse data op die dag en uur te wil voorspel wat gaan gebeur sou selfs vir die mense in die Bybelse tyd vreemd gewees het.  

Die vraagsteller wys terreg daarop dat dit nie so maklik is om al die gegewens uit die verskillende boeke van die Bybel te ‘sinkroniseer’ in een tydlyn nie, doodgewoon omdat die boeke nie geskryf is om elkeen ’n stukkie van die tydlyn te verskaf of presies met mekaar ooreen te stem nie. Daarom verskil die baie pogings om die berekeninge te maak so van mekaar. Immers, elkeen van die pogings probeer die getalle en jare op sy eie manier bymekaar sit. Van die mense wat nie die berekeninge aanvaar nie, wys daarop dat ‘selfs die Seun van die Mens ken die uur (die verloop van die kalender van God) nie – net God’. Hoe kan ons nou presies wil bereken wat wanneer op God se tydtafel moet gebeur.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt