Die Evangelie volgens Lukas: ’n Volgende genesing op die Sabbat (Luk 14:1-6) – Francois Malan
Van Luk 14:1 tot 18:14 kom eintlik net in Lukas voor, met enkele sinne wat hier en daar ooreenstem met die ander Evangelies. Daarvoor moes Lukas ’n ander vertroubare bron as Markus of Q (die gemeenskaplike bron met Mattheus) gebruik het.
14:1 Lukas gebruik die episode by die Fariseër se middagete as die toneel vir drie gesprekke oor feesviering. Dit is ook ’n voortsetting van Jesus se debatte met die Fariseërs. Hierdie is die vyfde gesprek in Lukas oor die Sabbat oor werk op die Sabbat en vyf genesings op die Sabbat (4:31-37 ’n besetene, sonder ’n gesprek; 6:1-6 oor werk en die Hdre van die Sabbat; 9-11 ’n man se verdorde hand; 13:10-17 ’n kromgetrekte vrou; 14:1-6 ’n man met watersug). Die Sabbatsgebruik was dat daar ’n feesmaal was na die diens, wat die vorige dag voorberei was, en waarheen die voorganger in die onderwysing in die sinagoge genooi word om hom te vereer. Jesus word deur een van die leiers van die Fariseërs genooi om ‘brood te kom eet’ in sy huis. Maar daar word bygevoeg dat die Fariseërs Jesus fyn dopgehou het. In 11:54 is gesê dat die skrifkenners en Fariseërs Hom fyn dopgehou het om Hom vas te trek oor iets wat Hy sou sê of doen. Jesus vermy egter nie die Fariseërs nie, maar gebruik elke moontlike geleentheid om hulle te oortuig en tot bekering te roep.
14:2 Tussen die toeskouers by die maaltyd staan daar skielik en onverwags ’n man met watersug voor Jesus; dit is ’n swelling as gevolg van die vermeerdering van limf in die liggaamsweefsel. Die rabbi’s het dit veroordeel as die gevolg van ontug.
14:3 Jesus konfronteer die skrifgeleerdes en Fariseërs om duidelik uit te spel of genesing (therapeuō genees, ’n sieke versorg) op die Sabbat geoorloof is of nie. Vir die skrifgeleerdes en Fariseërs is ’n antwoord op dié keuse ’n probleem. Daar is geen wet in die Ou Testament wat dit verbied nie, dit behoort die skrifgeleerdes al te goed te weet, maar dit is ’n wet wat die rabbi’s gemaak het dat net noodgevalle of lewensgevaarlike gevalle op die Sabbat aandag mag kry. Antwoord hulle dit openlik, dan word hulle onbarmhartigheid voor die volk geopenbaar.
14:4 Hulle swyg en bly toeskouers oor wat Jesus gaan doen. Hulle kan nie ja of nee antwoord nie, sonder om die indruk by die mense te wek dat hulle laks is teenoor hulle eie wet, of dat hulle onsimpatiek staan teenoor lyding. Maar omdat hulle swyg oor ’n wetsopinie, maak hulle dit vir hulleself moeilik om ná die wondergenesing, Jesus aan te kla oor sy optrede. Hulle bedekte motief om Jesus dop te hou om Hom uit te vang word deur Jesus se optrede ondervang. Volgens hulle loop Jesus die gevaar om self onrein te word deur die onrein man vas te hou (epilambanomai styf vashou), maar Hy maak juis die onreine rein deur hom met sy goddelike volmag te genees, en hom gesond en gereinig te laat gaan.
14:5 Die tweede vraag, ‘wie van julle?’ selfs die Fariseër wat vir Jesus genooi het; dit gaan nie oor ’n opinie oor die wet nie, maar neem die gesprek na die hoër hof van die mense se gewete. Hulle interpretasie van die Sabbatsgebod maak wel ruimte vir ‘n lewensgevaarlike situasie as hulle kind bv. in ’n put sou val. Maar vir die eienaar van sy os in die put is daar in die wet nie so ‘n gaping nie. En tog sal hy nie sy eiendom prysgee nie en sal hy sy os dadelik op die Sabbat uithaal sonder om eers goedkeuring daarvoor te gaan vra. As die wet van barmhartigheid voorrang bo die Sabbatwet het in die geval van ’n dier, hoeveel te meer in die geval van ’n mens!
14:6 Ook op die gewetensvraag het hulle geen antwoord nie, omdat dit hulle skynheiligheid duidelik aan hulle behoort uit te wys. Die hele insident wys egter na Jesus se barmhartigheid teenoor siekes en swakkes, sy empatie met uitgeworpenes uit die samelewing en sy reiniging van onreines.