Die gewete
As the cuture around us shifts away from the gospel, our response should not be outrage but outreach. —Phillip Bethancourt
Die gewete
In ons individualistiese en sekulêre kultuur is daar verwarring oor die betekenis van “gewete.” Sommige mense glo dit is ‘n subjektiewe gevoel: “Ek voel nie sleg oor wat ek doen nie.” Ander gee gesag en oppermag aan die individuele gewete – meer as aan morele beginsels. Die gevolg is ‘n konsep van wat reg en wat verkeerd is wat toelaat dat mense kan doen net wat hulle wil, en nie wat hulle behoort te doen nie. Mense glo vandag dat hulle begeertes die norm vir reg en verkeerd is.
Die oorsprong van die Engelse conscience is die Latynse conscientia. [Con = met en scire = ken, weet. Dit beteken dus met kennis.] Die kennis waarna hier verwys word, is spesifiek die kennis van objektiewe morele waarhede. Dit is meer as net intellektuele kennis – dit is die stem van die Heilige Gees in ons hart. My gewete is nie my menings, gevoelens of persoonlike wil nie.
My morele gewete is ‘n oordeel wat my in staat stel om die goeie en nie die goddelose te doen nie. Dit beoordeel ook sekere keuses: dit bevestig die wat goed is en verwerp die wat goddeloos is. Dit getuig van die gesag van God se waarheid. Die gewete is die oriëntasie van die menslike hart en denke, ons menslike natuur na dit wat goed en reg is.
As ons ons persoonlike vooroordele wat ons hart vir die waarheid mag sluit opsy kan sit, dan maak ons die regte keuses. Dan is ons gewete reg. Dan kan die persoon bereik wat hy veronderstel is om te bereik: die kennis van God se ontwerp en sy wil.
Dit is goed en wel om in ons ‘n sterk stem te hê wat ons aanspoor om die goeie te doen en die goddelose te vermy, maar as dit by spesifieke optredes kom, het ons ook inligting nodig. In ‘n gevalle wêreld word mense maklik mislei deur stemme anders as dié van God. Daarom het ons gewete vorming nodig as dit waarlik God se plan vir ons gaan weerspieël – ons moet geleer word wat is goed en wat is sleg, wat is verkeerd en wat is reg. Waar kry ons hierdie leiding?
In ons soeke na objektiewe norme om ons gewete in te lig, gaan ons na God se woord. Jesus het mens geword en onder ons kom woon en ons onderrig. Toe Hy na die hemel opgevaar het, laat Hy die Heilige Gees wat ons in die waarheid lei. In die lewende kerk kan ons die onderrig van Jesus hoor soos dit op ons situasie, omstandighede en behoeftes van toepassing is.