Die Groot Geloofswoordeboek: Heilsweg (1)

Die Groot Geloofswoordeboek: Heilsweg (1)

Heilsweg

• Bekering Geloof Geloofsekerheid Regverdiging (Vryspraak) Regverdigmaking Redding Vergifnis Verlossing Verlosser (Enigste Verlosser) Wedergeboorte (Nuwe lewe)

Oor die *heil self het ons elders nagedink. Dit is in die eerste plek gemeenskap met God. Die heilsweg is die wyse waarop ‘n son­daar deel kan kry aan die heil.

Hier volg eers ‘n algemene bespreking van ‘n paar probleme en daarna word die begrippe in alfabetiese volgorde behandel.

Wat kom eerste: wedergeboorte of bekering?

Daar is eeue oue verskil­le oor die vraag wat eerste moet gebeur: wedergeboorte of beke­ring. Dit het baie tonge en penne in be­we­ging gebring. Die Gere­formeerdes, wat die grootheid van God en sy inisiatief in ons saligheid beklemtoon, voel sterk dat dit alles by Hom begin. Omdat die wedergeboorte sy werk in ons is, moet dit eerste kom. Ons is immers van nature dood in ons sonde (Ef 2:1 ev), en daarom moet God ons eers nuwe lewe gee sodat ons op sy roepstem kan antwoord en ons bekeer. Sommige koppel dit selfs aan die *uitverkiesing. Daar is net sekere mense uitverkies en God gee net aan hulle die wedergeboorte sodat hulle hulle kan bekeer. Met hierdie siening voel die Gereformeerdes dat hulle die eer aan God gee. Ons word deur sy genade gered, nie deur ons goeie daad van bekering nie.

Hierteenoor is daar groepe wat sterker klem lê op ‘n mens se verantwoordelikheid. Dis gewoonlik die meer Evangeliesgesin­des (*Evangelicals) en die *Pinkster- en Charismatiese Christene. Hul­le is oortuig dat dit die mens se verantwoordelikheid is om tot be­kering te kom, en dat die Here jou dan ‘n nuwe lewe gee (weder­geboorte) sodat jy Hom kan dien. Hulle meen al die dringende be­ke­ringsoproepe in die Bybel sal sinloos wees as ‘n mens eers vir God moet wag om jou die wedergeboorte (nuwe lewe) te skenk voor jy jou bekeer. Hul­le meen ook dat daar nie by hierdie dringende bekeringsoproepe die gedagte is dat ‘n mens jou tog eintlik nie kan bekeer voor­dat daar eers van God se kant af iets meer gekom het as net die bekeringsoproepe nie. Hulle wil die inisiatief van God ten volle erken. Dis Hy wat sy Seun gegee het as ons losprys. Dis Hy wat die evangelie aan ons laat verkondig. Dis Hy wat sy Gees ge­gee het om ons deur ons gewete aan te spreek en te probeer beweeg om te luister. Maar dis ons wat op sy inisiatiewe moet reageer. Ons moet ons bekeer, dan gee Hy ons die nuwe lewe.

Beide kante het sterk argumente en goeie motiewe. Is dit nie dalk omdat albei reg is én albei verkeerd is nie? Is die verskil tussen hulle nie dalk ‘n vals probleemstelling nie? Moet ‘n mens nie die hele verhouding God-mens anders verstaan nie?

Baie begrippe – verkeerde probleemstelling?

Kom ons begin by die verskillende begrippe wat gebruik word vir die heilsweg, dit wil sê die wyse waarop ons deel kry aan die heil. Daar is nie net wedergeboorte en bekering nie. Daar is ‘n hele aantal, soos ver­los­sing, redding, vergifnis, berou, sondebelyde­nis, regver­di­ging, vryspraak, geloof, om Jesus aan te neem, om deur God as kind aangeneem te word, om uit God gebore te word, om met Chris­tus verenig te word, en nog meer. Waarom wil mense nou juis net wedergeboorte en bekering se volgorde bepaal? Moet ons dan nie die volgorde van die hele lys bepaal nie?

Die oomblik wat ‘n mens dit probeer doen, besef jy hier is iewers fout. Wat kom nou eerste, tweede, derde … en wat kom tiende? Kom geloof nou na vergifnis, en verlossing na regverdiging? Of is dit dalk omgekeerd?

Of maak sulke vrae glad nie sin nie? Ons glo dat ons deur die geloof geregverdig word. Beteken dit dat ons eers moet glo, en daarna geregverdig word? Moet ons dan eers iets doen (glo) voor God iets doen (ons regverdig verklaar)? En sê nou ‘n mens is al weergebore, maar jy het jou nog nie bekeer voor jy doodgaan nie? Gaan ‘n onbekeerde mens dan hemel toe?

Of werk die hele saak dalk anders? Het ons in hierdie verskil­len­de woorde verskillende ervarings wat die een na die ander plaasvind? Of het ons beskrywings van dieselfde saak in verskillende woorde en beelde, en van verskillende kante bekyk? Gaan dit nie dalk om die een sentrale saak dat ons deel kry in die heil, en beskryf die verskillende begrippe nie dalk net hierdie een saak met verskil­lende woorde van verskillende kante af nie?

God én mens

Trouens, kan ‘n mens nie dalk hierdie begrippe op ‘n manier indeel nie? Het die een helfte nie verband met dit wat God doen, en die ander helfte met ons verantwoordelikheid om in die heil te deel nie? Dink maar net aan wedergeboorte, regverdiging, vry­spraak, redding, verlossing, vergifnis, aanneming tot kinders. Staan dit nie alles in verband met God se werk in ons lewe nie? En die ander groep, soos bekering, berou, belydenis van sonde, geloof, om Jesus aan te neem, staan dit nie in verband met ons verantwoordelikheid om in die heil te deel nie?

En is dit so vreemd dat hierdie begrippe so maklik in juis hier­die twee groepe ingedeel kan word: God se inisiatiewe en die mens se verantwoordelikheid? Is dit nie presies hoe die *verbond werk nie? In die Bybel kry ons tog die volle nadruk op wat God doen én op wat ons verantwoordelikheid is.

Kom ons probeer. Ons aanvaar dat God én mens betrokke is by ons inskakeling in die heil, en dat dit een omvattende ervaring is wat soos ‘n groot diamant verskillende vlakke of kante het, soos wedergeboorte, bekering, vergifnis, ensovoorts. Elke begrip bekyk ons ervaring van die heil van ‘n ander kant af, maar volg nie op mekaar nie.

God se betrokkenheid

Kom ons kyk eers na God se betrokkenheid. Wedergeboorte beteken dat God ons as’t ware moet oormaak omdat ons eerste geboorte ons nie kinders van God gemaak het nie. Verlossing beteken dat ons in die wurggreep van die sondemag is en dat God ons daar­uit bevry of verlos. Regverdiging beteken dat ons onder die oor­deel van God staan en dat Hy ons uit genade vryspreek (regverdig verklaar) op grond van Christus se verdienste. Vergifnis beteken dat ons dinge verkeerd gedoen het en deur God kwytge­skeld moet word, weereens op grond van Jesus se werk in ons plek. En dit is tog nie elkeen ‘n ander daad van God wat die een op die ander volg nie. Dis tog seker net elkeen ‘n beskrywing uit verskillende gesigspunte van die een groot ingryping van God in ons lewe om ons deel te gee aan sy heil.

Ons verantwoordelikheid

En die ander lys? Is dit nie in dieselfde sin ‘n beskrywing uit ver­skillende gesigspunte van ons verantwoordelikheid nie? Om te glo beteken tog dat ons op God vertrou. Om ons sonde te bely is om te erken dat ons verkeerd gedoen het, om vergifnis vir ons sonde te vra op grond van Jesus se offer. Om Jesus aan te neem as ons Verlosser is eenvoudig nog ‘n keer geloof, vertroue op Hom as die Een wat ons saak by God reggemaak het en ons uit die mag van die duiwel en die dood bevry het. Ook hierdie begrippe bied dus net verskillende gesigspunte op ons toegang tot die heil, hierdie keer van die mens se kant af gesien.

‘n Mens kan dus die begrip heilsweg verkeerd verstaan asof dit ‘n lang treinspoor is met baie stasies waardeur ons lewenstrein een na die ander stoom. Maar dit is eerder die wyse waarop ons in die heil deel. Dit is so ‘n ryk ervaring dat die Bybel baie woorde gebruik om dit van verskillende kante af te verduidelik. Maar dit gaan om een saak.

Skrywer: Prof Adrio König