Die King James Bybel

Die King James Bybel – Coen Slabber

The most influential version of the most influential book in the world, in what is now its most influential language.

Dit is een van die kommentare op die King James Bybel toe dit in 1611 – vier honderd jaar gelede – verskyn het. Dit was egter nie die eerste Bybelvertaling in Engels nie. Tydens die bewind van koning Henry VIII verskyn die Great Bible en in 1568 die Bishop’s Bible.

In Januarie 1604 roep koning James I die Hampton Court Conference bymekaar. Hulle besluit dat ’n nuwe vertaling nodig was, veral as gevolg van die probleme wat die Puriteine met die ou vertalings gehad het. Die koning se opdrag was dat die vertaling die ekklesiologie en episkopale (biskoplike) struktuur van die Kerk van Engeland moes weerspieël.

Daar was 47 vertalers wat in ses komitees gewerk het – twee elk by die universiteite van Oxford, Cambridge en Westminster. Almal was lede van die Anglikaanse Kerk. Die Ou Testament is uit Hebreeus, die Nuwe Testament uit Grieks en die apokriewe uit Grieks en Latyn vertaal.

By hierdie eerste vergadering word ’n aantal algemene reëls vir die vertaling neergelê. Hier is ’n paar van hulle:

1. Die name van die profete en skrywers moet so vêr as moontlik onveranderd bly.
2. Die ou “kerkwoorde” moet behoue bly – kerk mag nie met gemeente vervang word nie.
3. Die verdeling in hoofstukke moet so vêr as moontlik behoue bly.
4. Daar mag geen kantnotas wees nie, behalwe om Griekse of Hebreeuse woorde te verduidelik.
5. Elke persoon op elke komitee moet sy gedeelte individueel vertaal. Daarna kom die hele komitee bymekaar. Hulle bespreek die vertaling en besluit dan wat ingesluit sal word.
6. Elke komitee se vertalings moet aan al die ander komitees gesirkuleer word.
7. Verskille sal by ’n algemene vergadering uitgesorteer word.
8. Die Bishop’s Bible is hulle vertrekpunt, maar hulle kon ook ander vertalings gebruik – Tyndale, Coverdale en Geneva.

Die verskillende komitees het hulle werk in 1608 voltooi. Vanaf 1609 het die general Committee of Review die werk van die komitees hersien. Aartsbiskop Bancroft dring aan op finale seggenskap. Hy bring 14 veranderinge aan. In 1611 word die Bybel gepubliseer deur die koning se drukker Robert Barker – of as los bladsye of gebind.

Die eerste uitgawe het ’n interessante titel gehad: The Holy Bible, containing the Old Testament and the New: Newly translated out of the original tongues: with the former translations diligently compared and revised by his Majesty’s special Commitment.

in die eerste helfte van die 18de eeu word die King James Bybel algemeen aanvaar as die Bybel van die Protestantse kerke in Engeland. Soos die Nederlandse en later Afrikaanse Bybel ’n groot rol gespeel het in die uitbouing van die taal het die King James Bybel ook baie mense leer lees en skryf. Nie minder as 257 idiome in die Engelse taal het hulle oorsprong in hierdie Bybel.

Hierdie artikel is geskryf om een van die pilare van Bybelvertaling se 400ste herdenking te vier.

Skrywer: Dr Coen Slabber