Die Labirint
Die Labirint – Kobus Kok
Jaco vra:
Die gebruik van labirinte het die afgelope paar jaar gewild geword. Hoe behoort ‘n Christen daaroor te dink? Het dit iets met die okkulte te make?
Antwoord
Prof Kobus Kok antwoord
Die Labirint het sy oorsprong in Griekse (heidense) mitologie uit Knossos (λαβύρινθος labyrinthos), maar daar blyk selfs ouer voorbeelde te wees in plekke soos Indië. Daar is baie antieke tekste wat ons van die heidense gebruike vertel (bv Plato in dialogue Euthydemus). In die oorspronklike Griekse mitologie uit Knossos, was die funksie van die Labirint, gebou/ontwerp deur Daedalus, om die half-mens half-bul Minotaur gevange te hou – die ongedierte wat uiteindelik deur die Atheense held Theseus, met behulp van Areadne doodgemaak is. Theseus kon uit die moeilike Labirint ontsnap met behulp van Areadne, wat ‘n toutjie gespan het waarmee eersgenoemde weer sy weg kon uitvind. Daar is vandag baie voorbeelde van Labirinte in verskillende dele van die wêreld, en op kulturele artefakte soos Griekse muntstukke wat uit die tydperk 430 nC dateer. In die latere Romeinse heidense gelowe is dit aan die aanbidding van Zeus gekoppel (vgl. Ζεύς Λαβρυάνδις in Caria in Anatolia in Klein Asie/Turkye).
Dikwels het die Christene die beelde van die heidene oorgevat en “gekersten”. In Griekeland byvoorbeeld, soos by Delphi, het Christelike kerke die ou heidense tempels “omskep” in kerke, en dikwels sommer die simbole net so gevat en met nuwe Christelike betekenis gaan vul. Een so voorbeeld wat mens baie in Griekeland sien is die pou/phoenix. Vroeë Christelike skrywers soos Klement het selfs die beelde gebruik om Christelike geloofswaarhede uit te druk, alhoewel die beelde eintlik heidens van oorsprong was. Een van die oudste kerke in die wêreld, by name die Hagia Sophia in Istanbul (ou Konstantinopel) het ‘n hele aantal pilare wat oorspronklik uit die tempel van die heidense vrugbaarheidsgodin Artemis kom.
So ver ek weet is daar baie voorbeelde van Labarinte in Christelike kerke in die Renaissance tydperk, in veral die Franse kerke. Enkele voorbeelde uit die middeleeue (12-14de eeu) is gotiese katedrale van Chartres, Reims en Amiens in die noordelike dele van Frankryk.
Gevolgtrekking: Is dit reg of verkeerd om vandag Labirinte te gebruik in Christelike kerke? Soos genoem, is dit al vir eeue in kerke gebruik. Indien die wesenlike unieke aard van die Christusboodskap nie verlore gaan of vermeng met vreemde sieninge nie, is die Labirint nie verkeerd nie. Indien dit egter die unieke boodskap van die evangelie verdraai of op vreemde maniere vermeng word met heidense gebruike/perspektiewe is dit heeltemal verkeerd.
Leer meer oor die geskiedenis van Labirinte op die volgende webtuiste: http://en.wikipedia.org/wiki/Labyrinth
Meegaande skets deur Jean Baptiste Rigaud, beeld die Chartes Katedraal se Labirint uit soos dit in 1750 daarna uitgesien het.
Skrywer: Prof Kobus Kok