Die oue weerklink in die nuwe: Isak, Jakob, Kain, Esau en Sara – Jan van der Watt

1. Isak en Jakob

Isak en Jakob, Abraham se seuns, word ook in die Nuwe Testament genoem. As Moses by die brandende braambos staan en vra wie met hom praat, stel God homself bekend as die God van Abraham, Isak en Jakob (Eks 3:6, 15, 16). Jesus sinspeel hierop as hy met die Sadduseërs redeneer oor die opstanding. Hy sê: Het julle dan nie gelees wat God vir julle gesê het nie: ‘Ek is die God van Abraham, die God van Isak, en die God van Jakob’? Hy is nie die God van dooies nie maar van lewendes (Matt 22:32 en die parallele dele in die ander evangelies). Die Sadduseërs het natuurlik gedink daar is nie lewe na die dood nie. Nou haal Jesus Eksodus 3:6 aan om te wys dat God self sê hy IS nou (dit is hoe die Griekse teks dit stel) die God van Abraham, Isak en Jakob. As hulle nie bestaan nie, hoe kan God sê Hy is nou hulle God? Hulle moet dus nou lewe, al is hulle fisies dood! Daar is dus lewe na die dood. God is immers nie ‘n God van dooies nie, maar van lewendes. Daarom kan Matteus ook op ‘n ander plek sê: Ek (Jesus) sê vir julle: Baie sal van die ooste en die weste af kom en saam met Abraham, Isak en Jakob aan tafel gaan in die koninkryk van die hemel (Matt 8:11-12).

In Hebreërs 11:18-20 vertel die skrywer die verhaal van Abraham wat Isak moes gaan offer, hoewel God beloof het dat Abraham se nageslag uit Isak sou voortkom. Abraham se geloof word getoets – hy weet God sal nie sy belofte breek nie. Selfs as hy Isak offer sal God Isak weer uit die dood terugbring. Dit is dus ‘n verhaal van geloof in die God van lewe. In hierdie geloof het Abraham en Isak geleef en so ‘n voorbeeld vir alle mense gestel van wat geloof regtig beteken (sien ook Galasiërs 4:21-31).

1. Kaïn

Die verhaal van Kaïn wat sy broer Abel vermoor het, is bekend uit die Ou Testament. In 1 Johannes 3:11-12 word die verhaal van Kaïn as voorbeeld gebruik van iemand wat nie die liefde van God ken nie, en daarom die pad van die dood gekies het deur sy broer dood te maak: Ons (gelowiges) moet mekaar liefhê. Moenie soos Kain wees nie. Hy het aan die Bose behoort en het sy broer vermoor. En waarom het hy hom vermoor? Omdat sy eie dade sleg was en sy broer s’n reg. (In Heb 11:4 word net genoem dat Abel ‘n beter offer as Kaïn gebring het wat sy opregtheid bevestig het). So word Kaïn eintlik in die Nuwe Testament as die prototipe gesien van ‘n ware sondaar (sien ook Judas 11): iemand wat nie die lewe vir ander soek nie, maar die dood.

• Esau

 Die verhaal van Esau word weer in Rom 9:11-13 gebruik om die verkiesing van God te verduidelik. Uit dieselfde familie kom twee seuns, Esau en Jakob: Daar staan ook geskrywe: “Vir Jakob het Ek liefgehad, maar vir Esau het Ek gehaat.” Die besluit van God is gegrond op uitverkiesing; dit hang dus nie af van wat ’n mens doen nie, maar van Hom wat jou roep. Maar daar hou dit nie op nie. Die Hebreërskrywer waarsku mense om nie so sedeloos en sleg soos Esau te wees nie. Sorg ook dat niemand sedeloos en goddeloos lewe nie, soos Esau wat vir een maaltyd sy eersgeboortereg verkoop het. (Heb 12:16). Om jou eersgeboortereg te verkoop,  was nie sommer maar net niks nie. As oudste seun moes Esau die familie se tradisie en karakter voortdra as die pa nie meer daar is nie. Hy moes vir hulle die pad wys en die voorbeeld stel hoe om te leef. Esau het so min van die verantwoordelikheid van hom gedink dat hy dit vir ‘n pot lensiesop verkoop het. So erg is dit dat die Hebreërskrywer dit goddeloos en sedeloos noem. So moet gelowiges nie wees nie.

1. Sara

Maar dit was nie net manne wat as voorbeelde gedien het nie. Uit die lewens van vroue soos Sara het Christene ook baie geleer. Die voorbeeld van Sara wys hoe ‘n deugsame vrou gelyk het: ³Julle skoonheid moet nie bestaan in uiterlike dinge soos haarkapsels, juwele en sierlike klere nie. ⁴Nee, julle skoonheid moet dié van die innerlike mens wees: blywende beskeidenheid en kalmte van gees. Dit het  by God groot waarde. ⁵In die ou dae het die gelowige vrouens wat op God gehoop het, hulle ook so versier: hulle was aan hulle mans onderdanig. ⁶Sara, byvoorbeeld, was aan Abraham gehoorsaam en het met eerbied na hom verwys. As julle doen wat goed is en julle nie deur dreigemente laat afskrik nie, is julle haar dogters. (1 Pet 3:3-6). Die punt wat Petrus hier maak is dat die werklike skoonheid van iemand nie in fisiese dinge soos rykdom lê nie.

Volgende keer gaan ons na die uittog uit Egipte en na Moses kyk.