Die Sabbat (2)
Die Sabbat (2) – Coen Slabber
In die vorige artikel het ons na ‘n kort oorsig oor die Sabbat in die Ou Testament gekyk. Ons kyk nou na die Nuwe Testament.
- Die Sabbat in die Nuwe Testament
Toe die Sabbatdag aanbreek, het Jesus reguit na die sinagoge toe gegaan en die mense daar begin leer (Markus 1:21). Jesus het gereeld die sinagoge op die Sabbatdag besoek en mense daar geleer. Hoekom het Jesus en die godsdiensleiers dan gereeld oor die Sabbatdag gebots? Hoekom het die godsdiensleiers Hom as ‘n verbreker van die Sabbat beskou?
Jesus het die Sabbat as ‘n dag van aanbidding aanvaar. Sy probleem was egter die groot aantal mensgemaakte reëls, wat die hele doel van die Sabbat verander het – in plaas van ‘n dag van aanbidding en vreugde word dit ‘n kruis. Die Misjna is die mondelinge oorlewerings van die wet wat neergeskryf is. Hierin word baie aandag aan die Sabbatdag gegee – die hoofdoel is eintlik om werk te definieer. Hierin kry ons reëls en voorskrifte wat ons nie in die Skrif kry nie. Nege en dertig aktiwiteite word in die traktaat Shabbat verbied.
Een van die vroeë konfrontasies wat Jesus met die Fariseërs gehad het, was toe sy dissipels are afgepluk het – dit is werk, want hulle oes. Jesus herinner hulle aan wat Dawid gedoen het toe hy en sy manne honger was – Dawid het van die offerbrood in die huis van die Here geëet. Dit was iets wat net die priesters mag geëet het. Dan maak Hy hierdie belangrike stelling: Die Sabbatdag is vir die mens gemaak en nie die mens vir die Sabbatdag nie. Daarom is die Seun van die mens Here ook oor die Sabbatdag (Markus 2:23 – 28).
Sekerlik een van die grootste probleme was genesing op die Sabbatdag. Die Ou Testament verbied nie genesing op die Sabbatdag nie, maar die godsdiensleiers het geglo dat genesing werk is, behalwe as dit gedoen word om ‘n lewe te red. So genees Jesus die man wat van ‘n onrein gees besete was (Markus 1:22), Petrus se skoonmoeder (Markus 1:29), die man met die gebreklike hand (Markus 3), ‘n gebreklike vrou (Lukas 13), die man wat aan water gely het (Lukas 14) en die man by Betesda (Johannes 5) – almal op die Sabbatdag. Jesus se verweer is: My Vader werk tot nou toe, en Ek werk ook (Johannes 5:17).
Jesus wys die godsdiensleiers op die teenstrydighede in hulle siening. Kinders kon op die Sabbatdag besny word, maar Hy kan nie iemand se liggaam gesond maak nie (Johannes 7:21 – 24); hulle mag ‘n bees of donkie van die krip losmaak en hom weglei om te suip (Lukas 13:10 – 17). Jesus vra hulle: Mag ‘n mens op die Sabbatdag goed doen of kwaad doen, iemand red of doodmaak? Hulle het egter niks gesê nie (Markus 3:4).
Ons het reeds gesien dat Jesus mense op die Sabbatdag in die sinagoge onderrig het. Hy doen dit ook in Nasaret – die dorp waar Hy grootgeword het. Ons lees: Die mense wou niks van Hom weet nie (Markus 6). Hy voeg by dat ‘n profeet nie erken word in die plek waar hy grootgeword het nie.
In Jesus se profetiese rede praat Hy oor die groot verdrukking. Hy sê onder andere: Bid dat julle nie in die winter of op ‘n Sabbatdag hoef te vlug nie (Matteus 24:20). Sabbatariërs (Sewendedagadventiste) glo dat Jesus met hierdie teks verwag dat mense na sy dood steeds die sabbat sal onderhou.
Paulus het ook gereeld op die Sabbatdag in die sinagoge gepreek – soos dit sy gewoonte was (Handelinge 13:14; 16:13; 17:2; 18:4). Hier bestaan sy gehoor gewoonlik uit Jode en nie-Jode. Paulus sê dat niemand aan ander mag voorskrywe oor hoe die Sabbatdag gevier moet word nie: Dit is alles maar net ‘n skaduwee van wat sou kom; die werklikheid is Christus (Kolossense 2:1 6 -17).
Laastens in die Hebreërboek word verwys na die belofte van rus vir diegene wat glo: Daar wag dus nog steeds ‘n Sabbatsrus vir die volk van God (Hebreërs 4:9).
In Romeine 14 sê Paulus: Vir die een is een dag belangriker as ander dae; vir ‘n ander is alle dae ewe belangrik. Elkeen moet net in sy eie gemoed oortuig wees van sy opvatting. Die een wat ‘n bepaalde dag op ‘n besondere wyse hou, doen dit tot eer van die Here … Laat ons mekaar dan nie meer veroordeel nie. Neem julle liewer voor om niks te doen wat jou broer kan aanstoot gee of tot ‘n val bring nie. Hy is ook ontsteld dat die Galasiërs terugval in daardie minderwaardige en armsalige wettiese godsdienstige reëls (vers 4 – 11).
Jesus het nie ‘n rusdag vir God afgekeur nie. Wat hy wel afgekeur het, is al die menslike reëls en regulasies wat van die rusdag ‘n pynlike ervaring gemaak het. Ons kan saam met die psalmdigter sy Sabbatslied (Psalm 92) sing:
Dit is goed om die Here te loof, om u Naam te besing, Allerhoogste,
Om elke môre van u liefde te getuig, en elke aand van u trou.
In die volgende artikel gaan ons kyk na ‘n tipiese Joodse Sabbatdag.
Skrywer: Dr Coen Slabber