Die Tien Plae (2)

Die Tien Plae (2) – Coen Slabber

`Science is but one form of rationalism, while religion is the most common form of superstion (Jerry  Coyne – genetikus)

The only difference between The Da Vinci Code and the gospels is that the gospels are ancient fiction while The Da Vinci Code is modern fiction – Richard Dawkins.

Die Bybel en godsdiens is ‘n bygeloof en fiksie. Dit is die siening van twee prominente wetenskaplikes. Een van die redes waarom hulle die Bybel en godsdiens verwerp, is juis oor wonderwerke. Hulle glo dat daar vir alles ‘n rasionele verduideliking moet wees en dat die Bybel se beskrywing van wonderwerke verbeeldingsvlugte is.

Die vraag: Is die tien plae ‘n wonderwerk of is daar natuurlike oorsake wat die plae kan verduidelik? Dit is nie ‘n vergesogte vraag nie. Kyk net ‘n bietjie later in Eksodus: die Israeliete is vasgekeer tussen die Rietsee en farao se leër. Dan lees ons: Moses het sy hand oor die see uitgesteek, en die Here het daardie hele nag die water met ‘n sterk  oostewind weggedryf, sodat die water oopgekloof en die see daar drooggelê is (Eksodus 14:21). Was die tien plae nie net ‘n aantal natuurrampe wat ons gereeld in daardie gebied kry nie? Was dit nie net ‘n jaar van abnormale weersomstandighede nie?

Plaag 1: Water word bloed. Wetenskaplikes kom met verskeie voorstelle na vore om dit te verduidelik:

• Daar was min reën en daarom was die vlak van die Nyl laag. Die water was modderig – rooi.
• Daar was abnormaal baie reën en die Nyl was in vloed. Die kleur was rooi as gevolg van die rooi grond wat ons in die Etiopiese hoogland kry en deur die vloed afgespoel is.
• Dit was die sogenaamde rooigety – toksiese alge in die water wat die water rooi verkleur. Hierdie is nie ‘n ongewone gebeurtenis langs ons eie kus nie. Die gevolg is dat die water ondrinkbaar word en die visse vrek.
• Daar was ‘n vulkaniese uitbarsting – waarskynlik by Santorini in Griekeland. Die as beland in die rivier en kleur die rivier rooi. Weereens word die water ondrinkbaar en die visse vrek.

Plaag 2: Paddas. Enigiets wat visse laat vrek, sou veroorsaak dat die paddas die rivier verlaat – en vrek. Party wetenskaplikes beweer dat die vrektes onder die paddas die gevolg van inwendige antraks was.

Plaag 3 en 4: Muggies en steekvlieë. Die stinkende dooie paddas lok allerhande insekte soos muggies, vlieë, streekvlieë, vlooie, ens. Hulle is natuurlike draers van allerhande siektes. Paddas beheer ook die insekgetalle – min paddas, baie insekte.

Plaag 5 en 6: Pes onder die vee en swere. Die insekte versprei allerhande siektes onder mense en diere. Die bytplekke van die insekte kan septies word en aanleiding gee tot swere. Ons moet onthou dat daar hope paddas, vullis en selfs rou rioolvuil langs die Nyl was – ‘n ideale broeiplek vir insekte.

Plaag 7: Hael. Alkant van die Nyl is daar die warm, droë woestyn. Dit vorm ‘n soort tregter wat bevorderlik is vir die ontstaan van donderstorms. Dit kan ook wees dat weens die vulkaniese aktiwiteit daar heelwat as en swael in die atmosfeer was. Dit kon die weerpatroon verander het. In Josua 10 lees ons van die oorwinning oor vyf Amoritiese konings. Terwyl hulle op die vlug was vir Israel … het die Here … groot haelstene op hulle laat val. Daar is meer van hulle deur die hael dood as wat deur die Israeliete met die swaard doodgemaak is (vers11).

Plaag 8: Sprinkane. Sprinkaanswerms is nie onbekend in daardie gebied nie. Hulle broei ook uit as die grond nat is.

Plaag 9: Drie dae donker. Bloot as gevolg van hulle getalle kon die sprinkane die land donker gemaak het. Dit was meer waarskynlik dat die gevreesde khamsin – die warm woestynwind wat erge stofstorms, wat dae lank kan duur, veroorsaak – die oorsaak vir die donkerte was. Die donkerte  kan ook die gevolg van vulkaniese as in die lug gewees het.

Plaag 10: Dood van die eersgeborenes. Daar is geen indikasie van watter siekte – indien enige – verantwoordelik was vir die dood van die eersgeborenes nie. Sommige meen dat na die drie dae van donkerte sou, soos dit die gewoonte was, die oudste seun eerste kos gekry het. Weens al die klimaatsversteurings het ‘n fungus in die graan gegroei wat verantwoordelik was vir hulle dood.

Dit alles laat ons met ‘n klomp vrae. Kom ons kyk of ons bevredigende antwoorde kan kry:

(1) Het die plae wel plaasgevind? The Telegraph (27 Maart 2010) plaas ‘n artikel met die opskrif: Biblical Plagues really happened. Daarin sê ‘n aantal wetenskaplikes dat daar bewyse is dat die plae wel plaasgevind het.

(2) Hoekom is die Israeliete gespaar? Die Israeliete het nie in die Nyldelta gewoon nie, maar in die Wadi Tumilat wat oos van die Nyl geleë was. Die farao het dit raakgesien (Eksodus 9:7), maar hy bly onversetlik. In Eksodus 15:26 lees ons: Julle moet goed luister na wat Ek, die Here julle God, sê! Julle moet doen wat reg is in my oë, gehoor gee aan my gebooie en alles doen wat Ek vir julle voorskryf. Dan sal Ek geeneen van die siektes waarmee Ek Egipte getref het, oor julle bring nie, want dit is Ek, die Here wat julle gesond hou. Is dit nie God se voorsiening dat die Israeliete juis daar gewoon het nie?

(3) Was die plae die gevolg van natuurlike oorsake – klimaatverandering en natuurrampe? Daar is drie aspekte wat pla as ons die plae aan natuurlike oorsake wil toeskryf:

• Die plae was erger as wat die Egiptenare normaalweg ondervind het. So lees ons van die haelstorm: so erg soos dit nog nooit was vandat daar mense in Egipte woon nie (Eksodus 9:24).
• Die reeks rampe so kort op mekaar. ‘n Mens sou nie sommer tien natuurrampe so kort op mekaar verwag nie.
• Die tydsberekening – hoekom juis nou? God het vir Moses in die woestyn geroep: Daarom stuur Ek jou na die farao toe sodat jy my volk, die Israeliete, uit Egipte kan bevry (Eksodus 3:10). Hy kom in Egipte aan en gaan sien die farao. Toe die farao weier dat die Israeliete uit die land trek, begin die plae. Die Israeliete het vas geglo dat die plae God se oordeel was – die straf vir ‘n hardkoppige farao.

My gevolgtrekking: God het die plae oor Egipte en die farao gebring. In die proses kon Hy van klimaatstoestande gebruik gemaak het – Hy is immers ook God oor die natuur.

Verwysings:

J. Daniel Hays en J. Scott Duval (redakteurs): The Baker Illustrated Bible Handbook. Baker Books (2011)

Philip W. Comfort en Walter A. Elwell (redakteurs): Tyndale Bible Dictionary . Tyndale House Publishers (2001)

 

Skrywer: Dr Coen Slabber