Die Woord van God in die skepping en die herskepping (Johannes 1:1-5)
Die Woord van God in die skepping en die herskepping (Johannes 1:1-5) – Francois Malan
1:1 ‘In die begin’ – soos in Genesis 1:1, maar anders as Genesis begin dit hier nie met die skepping nie, maar met wat voor die skepping reeds was (vgl. 17:24). En dan die verrassing: nie in die begin was God nie, maar was die Woord.
Die Hebreeuse woord dabar lei tot die skeppingswerk van God: ‘Toe het God gesê: Laat daar lig wees! En daar was lig (Gen 1:3,6,9,ens; Ps 33:6). Verder is die Ou Testament vol van die Woord van God wat op die aarde werk deur sy woord, gebring deur profete, ontvang in gesigte, ens. (Jesaja 55:11). Die Griekse begrip van die woord, logos, lei tot die wese van die Godheid en van die mens. Aan die Griekssprekende wêreld moes Johannes in Grieks verduidelik wie Jesus is, en gebruik hy die taal van die Grieke. Maar vir die Christene was die Woord gelaai met ‘n spesiale betekenis: die goeie nuus van God se openbaring en verlossing deur Christus. Die vier Evangelies bied dit aan as God se woord deur Christus gepraat, oor Christus. Jesus doen God se werk en praat oor God se werk en is self God in sy wese. Wat Hy is en sê en doen is God se woord. Toe Johannes se Evangelie begin praat van die Woord, was dit ‘n begrip wat gevul was met inhoud.
‘en die Woord was by (pros) God’ – in die teenwoordigheid van God en selfs één met God, soos die volgende sinsnede sê: ‘en die Woord was self God’ – God in sy wese – maar daarmee vervang Hy nie vir God nie (nie ‘en God was die Woord nie’), maar God by God.
Die goddelike natuur van die Woord word gesien in sy werk: in die skepping 1:1-5; openbaring 1:5,9-12,18; en verlossing 1:12-14, 16-17. In al hierdie werke druk God Homself uit deur die Woord, as die God wat praat, wat Homself openbaar deur die Woord (1 Kor 8:5,6).
1:2 Die vers herhaal die begrippe van vers 1 om dit te beklemtoon en te verduidelik: (i) hierdie Woord was in die begin by God; (ii) Hy was by God voor alle tye, en het nie eers ‘in die begin’ begin bestaan nie; (iii) ‘n skynbare teenstrydigheid: die Woord was God en was tog in gemeenskap met God.
1:3 Positief en negatief word bevestig dat die Woord die middelaar van die skepping is: alles deur die Woord; niks sonder Hom nie. Maar Hy is nie ‘n soort tussengod wat doen wat God in sy heerlikheid nie sou doen nie. Die skeppingswerk van die Woord is die werk van God deur Hom wat self God is.
1:4 Die Woord is nie net die middelaar in die skepping nie, maar ook in die voortgang van die skepping. Hy is die lig en die lewe in die skepping; ook die lewe in die geboorte van die mens, en in die nuwe lewe van die herskepping van die sondige gevalle mens. Die nuwe skepping wat Jesus bring, is die doel van die oorspronklike skepping deur die Woord.
1:5 Die lig is aan skyn in die duisternis, wat aan die begin oor die skepping geheers het, toe die Gees van God oor die watermassas gesweef het (Gen 1:2) en in die duisternis van die gevalle mensheid. Die Lig is die heerlikheid van die mensgeworde Woord toe Hy op aarde was. Die heerlikheid van Jesus is sy liefde wat Hy bewys het deur vir ons te sterf, en deur sy oorwinning oor die dood met sy opstanding. Die Lig skyn in die tyd van die Helper/Trooster wat Jesus gestuur het om ons te oortuig en te lei en te versterk tot vandag toe.
Die duisternis kon nie beheer oor die lig kry nie, kon dit nie begryp nie, kon dit nie oorval nie, almal betekenisse van die woord katalambanoo (NAV ‘uitdoof’). Dit verwys na die duisternis in die skeppingstyd wat nie beheer oor die Lig gekry het nie, ook in die tyd van Jesus, en gaan voort in die tyd van die kerk se getuienis oor die Woord wat mens geword het. In die verband van 1:10-12 verwys die lig eerstens na die aanvaarding en aanneem van die waarheid van die openbaring wat Jesus is en bring. En die duisternis van die wêreld kan dit nie oorwin of uitdoof nie; maar kyk na Jesus se waarskuwing in Johannes 12:35.
Die lewe van Jesus waarvan die Evangelie gaan vertel word in 1:1-5 geplaas teen die agtergrond van sy verhouding tot die ewige God, die Here oor al die eeue, die Skepper van alles, Onderhouer van alles, en Verlosser van alles. Die Woord wat mens geword het, is die bemiddelaar in al God se werke, in skepping en nuwe skepping, en in altwee is Hy die Middelaar van die openbaring van God aan die mens, in wat Hy is en doen.
In elkeen van die hoofstukke van Johannes word getuig oor die Godheid van Jesus.
Skrywer: Prof Francois Malan