Die wysheidsboeke in die Ou Testament
The commands of God are given, not to rob me of joy, but lead me into the fullness of joy. —Matt Chandler
Die wysheidsboeke in die Ou Testament
[Ons gaan voort met Mel Lawrenz se oorsig van die Bybel.]
Die spreuke is bedoel om mense wysheid te leer en hulle te onderrig sodat hulle weet wanneer iemand verstandig praat … Wie nog nie kennis het nie, sal verstandig word, jongmense sal leer om met kennis en oorleg op te tree. Selfs wyse mense kan na die spreuke luister en so tot dieper insig kom.
Hierdie is die openingsverse van die boek Spreuke een van drie wysheidsboeke in die Ou Testament (Spreuke, Job, Prediker). Daar is ander boeke (soos Psalms) wat wysheidsgedeeltes bevat. Hierdie is boeke oor die werklike lewe.
Spreuke is ‘n boek van praktiese wysheid; Job is ‘n epiese verhaal wat lyding en God ondersoek; die Prediker gee vir ons ‘n skerp perspektief op die harde werklikhede van die lewe. Weereens sien ons die absolute eerlikheid van die Skrif. Ons sien die wanorde in die wêreld en die menslike natuur en dan kry ons leiding oor die soek na die orde van God.
Spreuke bestaan uit kort, kernagtige stellings oor die waarheid en praktiese leiding. Hulle hanteer sake soos gesindheid, spraak, seksualiteit, armoede en voorspoed, die huwelik en gesinsake. Hulle bevat dikwels beeldspraak en daarom moet ons die kern van die stelling verstaan.
Vereer die Here met offerandes uit al wat jy besit en met die beste uit jou oes, dan sal jou skure oorvol wees en jou parskuipe oorloop van die wyn (Spreuke 3:9 – 10). Jy is dalk nie ‘n boer nie, maar die punt wat die skrywer oordra, is tog verstaanbaar: Eer God met alles wat jy besit; as jy gee ‘n top prioriteit in jou lewe maak, sal jy goed doen in die lewe.
As jy Spreuke lees onthou altyd dat hierdie algemene stellings is wat oor die algemeen waar is. Die skrywer sê nie dat dit waarborge is wat altyd waar is nie. Die oorspronklike lesers het geweet dat droogtes gereeld gebeur; diewe steel. Maar oor die algemeen is die stelling van oorvol skure en parskuipe wat oorloop waar.
Baie ouers vertrou op Spreuke 22:6: Gee leiding aan ‘n jongmens oor hoe hy moet leef en hy sal ook as hy oud is nie daarvan afwyk nie. Daarom staan sommige ouers verbaas as hulle kinders hiervan afwyk. Hulle aanvaar onmiddellik dat hulle iets verkeerd gedoen het. Die spreuk is nie ‘n waarborg nie – dit help en is duidelik. Ouers moet die leiding wat hulle aan hulle kinders gee ernstig beskou.
Ons moet die boek in afdelings lees en nie een vers op ‘n slag nie. Deur ‘n vers buite konteks uit te kies, lei tot misverstande – dit verhoed ons om die geheel te sien.
Job is ‘n hartverskeurende verhaal van ‘n man wat ongelooflike lyding deurgaan. Die hoofkarakters sê baie dinge wat nie waar is nie – byvoorbeeld dat lyding die direkte gevolg van sonde is. Maar uiteindelik vind Job troos by God en nie in filosofiese antwoorde nie.
Baie mense lees die Prediker as ‘n stelling van hopeloosheid. Dit is ‘n baie eerlike beskrywing van die donker kant van die lewe wat ons laat koester in God se genade.