Etes en kos in die Bybel (3)

Etes en kos in die Bybel (3) – Jan van der Watt

Vandag kyk ons na speserye asook na vleis, vrugte en ander eetgoed waarvan ons in die Bybel lees.

Anders as vandag is speserye nie spesifiek vir kos gebruik nie – daar is uit Mesopotamiese dokumente aanduidings dat mense dit vroeg reeds in kos gebruik het. Speserye is veral as lekkerruikmiddels gebruik (wierook, parfuum of olies) en het ook as medisyne diens gedoen (Jeremia 8:22)..

Speserye is gewoonlik na Israel ingevoer. Die invoer het dit baie duur gemaak, sodat jy selfs ‘n jaar se salaris vir ‘n arbeider vir een flessie nardussalf kon betaal (dit is van Tibet af ingevoer). Ander speserye kom uit Afrika (Somalië of Etiopië). Geen wonder dat die manne uit die Ooste vir Jesus speserye (wierook en mirre) bring nie. So kosbaar was dit dat konings dit in hulle skatkamers toegesluit het (2 Konings 20:13).

Speserye het in die vorm van boombas, gom, wortels en so meer gekom. Die geurige substansies is gewoonlik verpoeier, vermeng en dan met olie of salf gemeng (Eksodus 35:28). Dan is die olie as parfuum gebruik (Ester 2:12) of dit is met godsdienstige geleenthede gebruik (Eksodus 30:23-25, 34-38). Geliefdes kon dit ook as potpourri op die lakens sprinkel (Spreuke 7:17-18) of sommer net om die huis lekker te laat ruik. Ons weet ook dat die mense speserye gebruik het om lyke mee te balsem (2 Kronieke 16:14; Lukas 23:56, 24:1).

 

Vrugte

amandels Gen 43:11

appel Joël 1:12

dadel Joël 1:12

druiwe Deut 23:24

granaat Num 13:23; Joël 1:12

moerbei Luk 17:6

neute Gen 43: 11

vye Num 13:23; Jer 24:1-3; Eseg 27:17; Joël 1:12

waatlemoen Num 11:5

wildevye Am 7:14

 

Vleis

bok Gen 27:9

kalf Luk 15:23

lam 2 Sam 12:4

os 1 Kon 19:21

pluimvee 1 Kon 4:23

skape Sag 11:4

sprinkane Lev 11:22; Matt 3:4

vark Deut 14:8; Mark 5:11

vis Num 11:5; Joh 21:9

vleis Num 11:5

wildsvleis Gen 27:7

 

Eetgoed

beesmelkkaas 2 Sam 17:29

bredie 2 Kon 4:39

brood Gen 25:34; Lev 24:5; 1 Kon 14:3

botter Gen 18:8

eiers Luk 11:12

geregte vir koningin van Skeba 1 Kon 10:4

heuning Num 14:11; 1 Sam 14:25; 2 Sam 17:29; 1 Kon 14:3; Eseg 27:17; Matt 3:4

kaas 1 Sam 17:18

koek 1 Kon 14:3

olyfolie Eks 30:24; 1 Kon 5:11

suurdeeg Lev 2:5

 

Drinkgoed

bier Deut 14:26; Luk 1:15

bokmelk 2 Sam 17:29

melk Gen 18:8; Num 14:8

wyn Luk 1:15; Joh 2

 

Skrywer: Prof Jan van der Watt