Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Opvoeding(6) – Hennie Stander

Die Fariseërs

Die Seleukiede koning wat verantwoordelik was vir die Griekse skool in Jerusalem, is in ‘n veldslag in 164 v.C. verslaan. Die Chassidim, of Fariseërs soos hulle later genoem is, het onder leiding van Simeon ben Shetah daarop aangedring dat van daardie tyd af alle Joodse seuns die “huis van die boek” moes bywoon vir ‘n Joodse opvoeding. Let wel dogters het nie die skool bygewoon nie. Dit moes deur ‘n onderwyser gelei word wat deur die sinagoge betaal is. Die onderwysers moes getroude mans van goeie karakter wees. Sekondêre opvoeding kon ondergaan word by ‘n “huis van studie”. So ‘n skool is toegevoeg tot die tempel in Jerusalem.

Jesus het waarskynlik ook, soos ander Joodse seuns, na ‘n “huis van die boek^“ te Nasaret gegaan toe by omtrent ses jaar oud was. Hy sou saam met ander in ‘n halwe sirkel op die vloer gesit het, met hul gesigte na die leermeester toe. Baie van die onderrig is gedoen by wyse van herhaling. Dit was ook baie algemeen om hardop te lees (sien Handelinge 8:30). Daar is onder andere op tablette geskryf wat dikwels van hout gemaak is (Lukas 1:63). Die enigste teksboek was die Wet, Profete en die Geskrifte wat later as die Christene se Ou Testament bekend gestaan het (vgl 2 Timoteus 3:15).

Die tradisionele wet is aan kinders geleer vanaf die ouderdom van tien jaar tot die ouderdom van vyftien, en na dit die Joodse Wet. Vir diegene wat verder wou studeer, was daar die geleentheid^.om na een van die skole in Jerusalem te gaan. Daar het hulle aan die voete van groot leermeesters gesit, soos Paulus aan die voete van Gamaliël gesit het (Handelinge 22:3). Volgens een Joodse tradisie was dit eers in 63 n. C. dat die hoëpriester Josua ben Gimla bepaal het dat alle seuns van ses jaar en ouer in elke stad verplig was om skool toe te gaan. Hierdie datum word egter deur sommiges in twyfel getrek en hulle voer die instelling van openbare onderrig terug tot die tyd van Johannes Hirkanus van ongeveer 130 v.C. Die vroeg-Christelike gemeenskap was te arm om hul eie skole te stig vir hul kinders. Voorts is hulle ook vir bykans die eerste driehonderd jaar van hul bestaan swaar vervolg en het hul nie die mag gehad om so iets te kon doen nie.

Jong Joodse seuns in die huis van die boek. Let op die boekrolle op die lae tafel voor die leermeester

Skrywer:  Prof Hennie Stander