Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Vakmanne en Bedrywe(10) – Hennie Stander
Mediese werkers
God het belowe dat die Jode goeie gesondheid sal geniet solank as wat hulle die wette van God gehoorsaam (Eksodus 15:26). Daar is etlike gesondheidswette aan hulle gegee wat voorskrifte ingesluit het oor sake soos gereelde rus en ontspanning, die eet van geskikte kos, die vermyding van besoedelde water, seksuele aangeleenthede, die nakoming van higiëniese voorskrifte, die vermyding van mense met aansteeklike siektes, ens. Hierdie wette op sigself sou verseker dat, indien hulle nagekom word, ‘n hoë standaard van gesondheidstoestand gehandhaaf sou kon word. Indien die wette nie gehoorsaam word nie, sou siektes volg (Deuteronomium 28:58-61). Die Israeliete het God as die groot Geneesheer beskou. Iemand wat siek was en horn nie tot God gewend het nie, is skerp gekritiseer. So word dit van Koning Asa gesê dat toe by ‘n uiters ernstige siekte aan sy voete opgedoen het, by selfs in die siekte nie die Here geraadpleeg het nie, maar wel die dokters (2 Kronieke 16:12). Die korrekte optrede tydens siekte was om tot God te bid (Numeri 21:7; 2 Konings 20; 2 Kronieke 6:28-30; Psalm 6; 107:17-21).
Maar daar was ‘n ander houding in ander lande. In Egipte en in Babilonië is siekte toegeskryf aan die werkinge van bose geeste en dokters is geraadpleeg om dit teen te werk. Alhoewel mediese werksaamhede dikwels baie ooreenkomste getoon het met magiese kunste, het hulle tog ook chirurgie beoefen en medisyne ontwikkel. Daar was selfs wette wat die. werk van dokters beheer het. Die Hammoerabi Wetskode bepaal dat indien ‘n mens op iemand anders se .oog opereer het met behulp van ‘n koperlanset, en daardie persoon het sy oog verloor, dan moes die dokter se oog ook met ‘n koperlanset vernietig word.
Die Egiptenare was baie bedrewe met breinchirurgie. Hulle het gate in die kopbeen geboor “om die bose geeste te laat uitkom”, maar deur dit te doen het hulle die drukking op die brein verminder wat soms wel tot genesing gelei het. Dit is ook in Lakis gedoen. Verder het die Egiptenare tandheelkunde beoefen en sommige van die Fenisiërs het goue tande gehad.
‘n Romeinse chirurg versorg ‘n wond. Kyk na al sy instrumente, wat onder andere ook ‘n klein sagie insluit
Ten spyte van die teologiese sienings van die Jode, het die houding van die omringende nasies tog ‘n invloed op hulle gehad. Op die alledaagse vlak van die lewe lyk dit of die mense amulette (d. w. s “towerkragtige voorwerpe”) gedra het om die bose geeste af te weer. Soos Koning Asa het hulle ook die dokters besoek. Op Hiskia se sweer is ‘n vyekoek gesit omdat daar geglo is dat dit genesende krag besit het (2 Konings 20:7). Teen die tyd dat die Boek Job geskryf is, het die sieninge van. die Jode at baie verander. Reëlreg in stryd met die algemene siening van daardie tyd, spel die Boek Job dit duidelik uit dat Job se siekte nie die gevolg van sonde was nie. Volgens. die Apokriewe geskrif Jesus Sirag, wat uit die tweede eeu v. C. dateer, gee God, alhoewel Hy die heler is, gawes van genesing aan die mense. Die mense het ook van mediese hulp gebruik gemaak: Jesaja het gesê dat-Juda se “wonde” (d.w.s. “toestand’‘) skoongemaak, verbind en met salf behandel moes word (Jesaja.1:6); wyn-wat-met gal gemeng is, is as ‘n pynstiller gebruik (Matteus 27:34); daar is geglo dat-die gebruik -van liefdesappels ‘n vrou vrugbaar kon maak (Genesis 30); voorts het daar regdeur die Bybelse tyd talle vroedvroue opgetree (Eksodus-1:15; vgl ook Esegiël 16:4).
Skrywer: Prof Hennie Stander